Aktualitet

SHBA e sheh Putinin si të zemëruar, të irrituar dhe të prirur për të përshkallëzuar luftën

Drejtori i CIA-s tha se udhëheqësi rus parashikonte ta pushtonte Kievin brenda dy ditësh.

Published

on

Pas më shumë se dy javësh nga fillimi i një lufte të cilën ai parashikonte ta dominonte brenda dy ditësh, Vladimir Putin po shfaq zemërim dhe zhgënjim nga dështimet e ushtrisë së tij dhe një gatishmëri për të shkaktuar edhe më shumë dhunë dhe shkatërrim në Ukrainë, sipas vlerësimit të zyrtarëve të zbulimit amerikan.

Ditët e fundit zyrtarët kanë thënë publikisht se janë të shqetësuar se presidenti rus do të përshkallëzojë konfliktin në përpjekje për të thyer rezistencën e Ukrainës. Rusia ende ka avantazhe mbizotëruese ushtarake dhe mund të vazhdojë ta bombardojë vendin për javë të tëra. Dhe ndërsa pjesa tjetër e botës reagon ndaj imazheve të tmerrshme të luftës që ai filloi, presidenti Putin mbetet i mbrojtur nga presioni i brendshëm nga ajo që drejtori i CIA-s, William Burns e quajti një “flluskë propagande”.

Edhe pse vështirë për t’u analizuar nga larg, i kuptuari i mendësisë së presidentit rus, është kritik për Perëndimin ndërsa vazhdon të ofrojë më shumë ndihmë ushtarake për Ukrainën si edhe për ta parandaluar zotin Putin që të sfidojë drejtpërdrejt vendet e NATO-s ose ndoshta të shtypë butonin bërthamor. Duke raportuar para Kongresit javën e kaluar, zyrtarët e zbulimit shprehën hapur shqetësimet për atë që mund të bënte presidenti Putin. Dhe këto shqetësime gjithnjë e më shumë u japin formë diskutimeve për atë që vendim-marrësit amerikane janë të gatshëm të bëjnë për Ukrainën.

Për mbi dy dekada, presidenti Putin ka vënë nën kontroll total qeverinë dhe shërbimet e sigurisë ruse, duke qeverisur me një rreth të vogël të brendshëm, duke shtypur kundërshtimet dhe duke burgosur ose vrarë opozitën. Ai ka kritikuar prej kohësh shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik, ka hedhur poshtë pretendimet e Ukrainës për sovranitet dhe ka thënë se rusët do të dilnin si “martirë” nga një luftë e mundshme bërthamore. Zoti Burns u tha ligjvënësve se ai besonte se për vite me radhë presidenti rus “bluante në mendjen e tij një përzierje të rrezikshme pakënaqësish dhe ambicjesh”.

Drejtori i CIA-s tha se udhëheqësi rus parashikonte ta pushtonte Kievin brenda dy ditësh. Por në fakt, ushtria e tij nuk ka arritur të marrë kontrollin e qyteteve të mëdha dhe ka humbur disa mijëra ushtarë deri tani. Perëndimi ka vendosur sanksione dhe masa të tjera që kanë paralizuar ekonominë ruse dhe kanë ulur standardet e jetesës për oligarkët dhe qytetarët e zakonshëm. Pjesa më e madhe e valutës së huaj që Rusia kishte grumbulluar për t’u mbrojtur nga sanksionet, tani është e ngrirë në bankat jashtë vendit.

Zoti Burns është ish-ambasador i SHBA-së në Moskë dhe është takuar shumë herë me zotin Putin. Ai u tha ligjvënësve në përgjigje të një pyetjeje në lidhje me gjendjen mendore të presidentit rus se ai nuk besonte se Putini ishte i çmendur.

“Unë mendoj se Putini është i zemëruar dhe i irrituar tani,” tha ai. “Ai ka të ngjarë të dyfishojë fushatën e tij dhe të përpiqet të rrëzojë ushtrinë ukrainase pa marrë parasysh viktimat civile.”

Pretendimet e fundit të pambështetura të Rusisë se Shtetet e Bashkuara po ndihmojnë Ukrainën të zhvillojë armë kimike ose biologjike sugjerojnë se Putini mund të jetë vetë i përgatitur për t’i dislokuar ato armë që t’i përdorë si pretekst”, tha zoti Burns.

Nuk duket të ketë ndonjë rrugëdalje për t’i dhënë fund luftës. Është pothuajse e paimagjinueshme që presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy, i cili ka fituar admirim në mbarë botën për udhëheqjen e rezistencës së vendit të tij, të njohë papritur aneksimin e Krimesë nga Rusia ose të mbështesë dhënien e autonomies për rajonet e Ukrainës lindore të afërta me Rusinë. Edhe nëse ai merr nën kontroll Kievin dhe rrëzon zotin Zelenskyy, presidenti rus duhet të marrë parasysh të përballet me një kryengritje të mbështetur nga Perëndimi në një vend me më shumë se 40 milionë banorë.

“Ai nuk ka një zgjidhje të qëndrueshme politike përballë asaj që do të vazhdojë të jetë qëndresë e ashpër nga ukrainasit,” tha zoti Burns.

Udhëheqësit evropianë po përpiqen të vazhdojnë një dialog me Putinin. Kryeministri Xavier Bettel i Luksemburgut bideoi me të të hënën dhe “bëri thirrje për një armëpushim të menjëhershëm”, sipas postimit të zotit Bettel në Twitter. Një zëdhënës tha se ishte inkurajuar të kontaktonte presidentin rus nga udhëheqës të tjerë të cilët “donin të siguroheshin që ai të vazhdonte të fliste me ta”. Zoti Bettel foli gjithashtu edhe me presidentin Zelenskyy.

Avril Haines, drejtore e zbulimit kombëtar të Presidentit Joe Biden, tha se presidenti Putin “e percepton këtë si një luftë që nuk duhet ta humbasë. Por ajo që ai mund të jetë i gatshëm të pranojë si fitore mund të ndryshojë me kalimin e kohës duke pasur parasysh pasojat e konsiderueshme.”

Analistët e zbulimit mendojnë se ngritja e nivelit të gatishmërisë bërthamore të Rusisë kishte “ndoshta si synim të frenonte Perëndimin që të vazhdonte të jepte mbështetje për Ukrainën,” tha ajo.

Qëndrimi i përmbajtur i Shtëpisë së Bardhë në mënyrë që të shmangë një përshkallëzim të mundur ka bërë të pakënaqur herë-herë si demokratët ashtu edhe republikanët. Pasi kishte lënë të kuptohej se mund ta mbështeste, administrata e presidentit Biden refuzoi ditët e fundit të pranonte një plan polak për t’i dhuruar avionë luftarakë të epokës sovjetike Ukrainës, që do të kërkonte ndihmën e Shteteve të Bashkuara për t’i transferuar. Më herët administrata kishte vonuar sanksionet për gazsjellësin Nord Stream 2 dhe fillimisht nuk dërgoi raketa mbrojtëse ajrore Stinger në Ukrainë. Më pas Shtëpia e Bardhë ndryshoi kursin.

E pyetur të enjten, zonja Haines tha se presidenti rus mund ta konsideronte transferimin e avionëve si diçka më të rëndë se dërgimi i armëve antitank dhe anti-ajrore. Ajo nuk tha nëse zbulimi amerikan kishte informacion që ta mbështeste këtë ide.

Ligjvënësi demokrat nga Ilinoi, Mike Quigley, anëtar i Komisionit të Zbulimit të Dhomës së Përfaqësuesve, tha se administrata e zotit Biden ka qenë “gjithmonë një ose dy hapa mbrapa” nga frika se mos nxiste më tej acarimin e presidentit rus. Ai i kërkoi Shtëpisë së Bardhë të binte dakord me shpejtësi për transferimin e avionëve.

Ndërkohë, ndërsa dhuna përkeqësohet dhe shtohet numri i të vrarëve mes rusëve, Perëndimi po përpiqet të shohë shenja të çarash në “flluskën propagandistike” të Putinit. Një analist i pavarur politik rus, Kirill Rogov, shkruante në faqen e tij në Telegram se lufta është “e humbur” dhe një “dështim epik”.

“Gabimi ishte tek ideja se Perëndimi nuk ishte i gatshëm t’i rezistonte agresionit, se ishte letargjik, i pangopur dhe i përçarë,” shkruante analisti.

“Ideja se ekonomia ruse është e vetë-mjaftueshme dhe e sigurt ishte gabim. Ishte e gabuar ideja se sa e aftë ishte ushtria ruse. Dhe gabimi kryesor ishte ideja se Ukraina është një shtet i dështuar dhe ukrainasit nuk janë një komb”.

“Katër gabime në marrjen e një vendimi janë shumë,” tha ai.

Para agresionit, një sondazh i kryer nga Qendra Levada, firma kryesore e pavarur e hulumtimit të opinionit publik në Rusi, arrinte në përfundimin se 60% e të anketuarve i konsiderojnë SHBA-në dhe NATO-n “iniciatorët” e konfliktit në Ukrainën lindore. Vetëm 3% u përgjigjën se ishte Rusia. Sondazhi u mbajt në janar dhe shkurt, dhe Qendra Levada nuk ka publikuar një sondazh të ri që nga fillimi i luftës.

Të huajt shpresojnë se rusët e zakonshëm do t’i përgjigjen rënies së mprehtë të standardeve të tyre të jetesës dhe do të gjejnë përshkrime të sakta të luftës përmes të afërmve dhe në internet, përfshirë përdorimin e softuerit VPN për të anashkaluar bllokimet e Kremlinit në mediat sociale. Televizioni shtetëror rus vazhdon të transmetojë akuza të rreme ose të pambështetura në lidhje me qeveritë e SHBA-së dhe Ukrainës dhe të përhapë idenë se Rusia duhet ta fitojë me çdo kusht luftën.

“Përndryshe, kjo do të çojë në vdekjen e vetë Rusisë,” tha në kanalin televiziv shtetëror Russia 1, Vladimir Solovyov, drejtuesi i një emisioni të përditshëm në radio javën e kaluar.VOA

Continue Reading

Bota

Të paktën dhjetë të vrarë nga sulmet izraelite në Gazë

Published

on

By

Agjencia për mbrojtje civile në Gazë tha se sulmet ajrore izraelite kanë vrarë të paktën dhjetë persona më 5 qershor, teksa ushtria izraelite po vazhdon ofensivën në territorin palestinez.

Zëdhënësi i kësaj agjencie, Mahmud Bassal, tha për AFP-në se sulmet vdekjeprurëse shënjestruan një zonë ku po strehohen personat e zhvendosur në Han Junis, disa shtëpi në Qytetin e Gazës dhe në Deir el-Balah.

Ushtria izraelite ende nuk ka komentuar për këto raportime.

Izraeli ka intensifikuar ofensivën e tij, duke thënë se synon të mposhtë Hamasin – grupin palestinez të shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – i cili sulmoi Izraelin më 7 tetor 2023, sulm që nxiti luftën në Gazë.

Sulmi i paprecedent i Hamasit la të vrarë afër 1.200 persona, shumica civilë, dhe grupi palestinez rrëmbeu edhe afër 250 të tjerë.

Ndërkaq, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gazën e udhëhequr nga Hamasi, të paktën 4.335 persona janë vrarë që kur Izraeli rinisi ofensivën më 18 mars. Numri i përgjithshëm i viktimave që nga nisja e luftës, sipas kësaj ministrie, ka arritur në 54.607. Kjo ministri thotë se shumica e viktimave ishin civilë./REL/

Continue Reading

Bota

Trump vendos ndalesë udhëtimi për qytetarët nga 12 shtete

Published

on

By

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka nënshkruar një vendim që ua ndalon hyrjen në Shtetet e Bashkuara të qytetarëve nga 12 shtete, përfshirë nga Afganistani dhe Irani.

Një ndalesë të tillë udhëtimi, Trump e kishte ndërmarrë edhe gjatë mandatit të parë presidencial.

Presidenti amerikan tha se ndalesa e udhëtimit është e nevojshme për të mbrojtur amerikanët nga sulmet terroriste, sikurse sulmi që ndodhi më 1 qershor në Kolorado. Autoritetet kanë thënë se një grup personash që protestonin në mbështetje të pengjeve izraelite që mbahen nga Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian – u sulmuan nga një shtetas egjiptian.

Sulmi i fundit terrorist në Kolorado ka vënë në pah rreziqet ekstreme që i kanosen vendit tonë nga hyrja e shtetasve të huaj që nuk kanë kaluar nëpër kontrolle siç duhet, si dhe nga ata që vijnë këtu si vizitorë të përkohshëm dhe qëndrojnë më gjatë sesa lejohet me vizat që posedojnë. Ne nuk i duam ata”, tha Trump përmes një video-mesazhi.

Sipas policisë, i dyshuari për sulmin në Kolorado, Mohammed Sabry Soliman, hodhi mjete plasëse dhe spërkati grupin me benzinë të ndezur. Pesëmbëdhjetë persona u plagosën. Zyrtarët e sigurisë kombëtare të SHBA-së thanë se Soliman gjendej në SHBA në mënyrë të paligjshme, pasi ai kishte tejkaluar afatin e qëndrimit të vizës së tij turistike.

Trump e krahasoi ndalesën e re të udhëtimit me “kufizimet e ashpra të udhëtimit” që ai vendosi ndaj një numri shtetesh, kryesisht myslimane më 2017, pak pasi nisi mandatin e parë presidencial. Ai tha se ai vendim ishte një nga politikat më të suksesshme të mandatit të tij të parë dhe ishte pjesë e rëndësishme e parandalimit të sulmeve të mëdha terroriste nga jashtë në SHBA, duke përmendur sulmet terroriste që kanë ndodhur në Evropë në vitet e fundit.

Nuk do të lejojmë që ajo që ndodhi në Evropë të ndodhë në Amerikë”, tha Trump. “Ne nuk mund të kemi një migrim të hapur nga asnjë vend prej nga nuk mund të bëjmë një verifikim të sigurt dhe të besueshëm”.

Përveç Afganistanit dhe Iranit, shtetet që përfshihen në ndalesën e re janë: Burma, Çadi, Republika e Kongos, Guinea Ekuatoriale, Eritrea, Haiti, Libia, Somalia, Sudani dhe Jemeni. Ndalesa e udhëtimit do të hyjë në fuqi më 9 qershor.

Edhe pse kufizimi nuk prek udhëtarët nga Egjipti, Trump tha se “në dritë të ngjarjeve të fundit”, ai ka urdhëruar sekretarin e Shtetit që ta informojë lidhur me rishikimin e praktikave dhe procedurave të Egjiptit “për të konfirmuar nëse kapacitetet e tyre aktuale të kontrollit dhe verifikimit janë të mjaftueshme”.

Përveç ndalimit të udhëtimit do të ketë edhe kufizime shtesë për vizitorët nga Burundi, Kuba, Laosi, Sierra Leone, Togo, Turkmenistani dhe Venezuela, thuhet në vendimin e nënshkruar nga presidenti Trump.

Trump tha se mbetet “i përkushtuar për t’u angazhuar me shtetet që janë të gatshëm të bashkëpunojnë në përmirësimin e këmbimit të informacioneve dhe për procedurat për menaxhimin e identitetit, si dhe për të adresuar rreziqet që lidhen me terrorizmin dhe sigurinë publike”.

Ndalesa e udhëtimit, e vendosur gjatë mandatit të parë të Trumpit, ua ndalonte shtetasve nga shtatë shtete, kryesisht myslimane – Irak, Siri, Iran, Sudan, Libi, Somali dhe Jemen – që të udhëtonin në SHBA. Ai vendim kishte shkaktuar kaos dhe paqartësi në aeroportet e këtyre shteteve dhe në aeroportet amerikane, pasi udhëtarëve ose iu ndalua hipja në avion për në SHBA ose ata u ndaluan sapo arritën në tokën amerikane.

Udhëtarët e prekur nga vendimi përfshinin studentë dhe staf akademik, si dhe biznesmenë, turistë dhe persona që vizitonin miqtë dhe të afërmit e tyre.

Trump e mbrojti vendimin duke u thirrur në çështje të sigurisë kombëtare dhe duke argumentuar se vendimi nuk bazohej në paragjykime kundër myslimanëve. Vendimi i rishikua gjatë betejave ligjore, teksa një version i vendimit u mbështet nga Gjykata Supreme më 2018.

Ndalesa e re e udhëtimit vjen pas një vendimi ekzekutiv të lëshuar nga Trumpi në janar, i cili kërkonte nga Departamenti i Shtetit, nga ai i Sigurisë Kombëtare si dhe nga drejtori i Inteligjencës Kombëtare, që të përgatisnin një raport mbi “qëndrimet armiqësore” ndaj SHBA-së. Urdhri ekzekutiv kërkonte edhe një vlerësim nëse hyrja e qytetarëve nga disa vende përbënte rrezik për sigurinë kombëtare./REL/

Continue Reading

Bota

KE-ja i jep dritën jeshile Bullgarisë për euron

Published

on

By

KE-ja, e cila u mblodh më 4 qershor për të marrë një vendim lidhur me këtë çështje, tha se Bullgaria i përmbush katër kriteret nominale të konvergjencës që përdoren për të vlerësuar nëse një vend është i gatshëm të adoptojë euron.

Euroja është një simbol i prekshëm i forcës dhe unitetit evropian”, tha presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

Banka Qendrore Evropiane pritet po ashtu që të publikojë mendimin e saj më 4 qershor, dhe zyrtarët bullgarë kanë thënë se presin një vlerësim pozitiv edhe nga ky institucion.

Këshilli i Bashkimit Evropian do të marrë vendimin përfundimtar për pranimin e Bullgarisë në eurozonë, duke u bazuar në opinionet e KE-së dhe Bankës Qendrore Evropiane, si dhe në diskutimet me Eurogrupin dhe Këshillin Evropian.

Edhe pse pranimi i euros ishte një nga kushtet për anëtarësimin në BE, dështimet legjislative – përfshirë reformat për luftimin e pastrimit të parave, shqetësimet për inflacionin dhe bllokadat politike (Bullgaria ka mbajtur shtatë procese zgjedhore në katër vjetët e fundit) – e kanë bërë këtë rrugëtim të vështirë për Sofjen.

Një vendim në favor të adoptimit të euros është hapi i dytë i madh i Bullgarisë brenda një viti në rrugën e shtetit drejt integrimit në BE.

Në janar, Sofja u bë anëtare me të drejta të plota e zonës Shengen dhe kufijtë e Bullgarisë me Greqinë dhe Rumaninë tani janë plotësisht të hapur.

Continue Reading

Bota

Britania: Po punojmë me SHBA-në për marrëveshjen tregtare

Published

on

By

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka deklaruar se po punon “me ritëm të shpejtë” për të zbatuar marrëveshjen tregtare me SHBA-në, pas vendimit të Presidentit Donald Trump për të dyfishuar tarifat e çelikut dhe aluminit në 50%.

Megjithatë, Mbretëria e Bashkuar është përjashtuar përkohësisht nga rritja e tarifave, ndërsa një taksë mbetet në 25%.

Eksportuesit britanikë mund të përballen me një normë më të lartë tarifash nëse marrëveshja për heqjen e tarifave të çelikut dhe aluminit midis Britanisë dhe SHBA-së nuk hyn në fuqi. Kancelarja Rachel Reeves e ka mirëpritur përjashtimin e përkohshëm nga tarifat më të larta, ndërsa përfaqësuesit e industrisë kanë theksuar se bizneset britanike përballen me pasiguri të madhe për të ardhmen.

Pjesa më e madhe e çelikut global, i cili ishte destinuar fillimisht për SHBA-në, mund të devijohet në tregun e Mbretërisë së Bashkuar për shkak të tarifave të larta që do të ndikojnë në eksportet amerikane. Ky fenomen është tashmë duke ndodhur, dhe prodhuesit e çelikut në Britani kërkojnë veprime nga qeveria për të kufizuar importet e çelikut, të cilat po ulën çmimet dhe po dëmtojnë bizneset e tyre lokale.

Gareth Stace, drejtor ekzekutiv i UK Steel, tha se “importet po vërshojnë tregun e Mbretërisë së Bashkuar, duke ulur çmimet e çelikut dhe duke marrë pjesë të tregut”. Ai shtoi se është e rëndësishme që Britania të ruajë stabilitetin e tregut të brendshëm, ndërsa lufton për të stabilizuar eksportet e saj drejt SHBA-së.

Continue Reading

Të kërkuara