Kulturë

Sekretet e jetës sipas shkrimtarit të madh rus, Leon Tolstoi

Jeta e hershme e kontit të ri ishte e zhurmshme, imorale dhe e dhunshme.

Published

on

Roman Krznaric

Tolstoi ishte anëtar i fisnikërisë ruse, nga një familje që zotëronte një pronë dhe qindra shërbëtorë. Jeta e hershme e kontit të ri ishte e zhurmshme, imorale dhe e dhunshme.

“Unë vrisja njerëz në luftëra dhe i sfidoja njerëzit në duele me qëllim që t’i vrisja”, shkruante ai.

“Unë humbisja në bixhoz, konsumoja punën e fshatarëve, i dënoja me ndëshkime, jetoja i lirë, dhe i mashtroja njerëzit… kështu jetova për dhjetë vjet”.

Por ai gradualisht filloi t’i largohej këtij stili jete prej racisti dekadent dhe i hodhi poshtë besimet e marrë prej tabanit aristokratik, duke adoptuar një këndvështrim jotradicional të botës, i cili i trondiste bashkëmoshatarët. Ja çfarë këshillash mund të na ofrojë rrugëtimi personal i Leon Tolstoit, për të riparë filozofinë tonë të jetës.


1. Qëndroni mendjehapur


Një nga dhuntitë më të mëdha të Tostoit ishte aftësia dhe dëshira e tij për të ndryshuar mendjen, bazuar në eksperienca të reja. Gjakderdhja e tmerrshme që ai pa ndërsa luftonte në Luftën e Krimesë në 1850-ën e shndërroi në një pacifist për gjithë jetën. Në 1857-ën, pasi pa një ndëshkim publik në gijotinë në Paris – ai nuk e harroi kurrë zhurmën e kokës së prerë ndërsa binte në kutinë poshtë – ai u bë një kundërshtar i bindur i shtetit dhe i ligjeve të tij, duke besuar që qeveritë nuk ishin vetëm brutale, por në esencë i shërbenin interesave të të pasurve dhe të fuqishmëve.

“Shteti është një komplot”, i shkroi ai një miku. “Prandaj, unë kurrë nuk do t’i shërbej ndonjë qeverie ndokund”.

Tolstoi ishte në rrugën e shndërrimit në anarkist. Ai ishte i pari që do të na nxiste të vinim në dyshim besimet themeltarë dhe dogmat me të cilat jemi rritur.


2. Praktikoni ndjeshmërinë


Tolstoi shfaqi një kapacitet të pazakontë për t’u prekur duke e vënë veten në vendin e njerëzve, jeta e të cilëve ishte shumë e ndryshme nga e tija. Në 1860-ën ai jo vetëm adoptoi veshjen fshatare, por filloi të punonte krahpërkrah me punëtorët e sapoemancipuar në pronën e tij, duke punuar me parmëndë fushat dhe duke riparuar shtëpitë e tyre me duart e tij. Sigurisht që kishte një element paternalizmi, por e vërteta është se ai e shijonte shoqërinë e fshatarëve dhe në mënyrë të vetëdijshme i largohej elitës letrare dhe aristokratike në qytete. Tolstoi besonte se ju nuk mundet kurrë të kuptoni realitetin e jetës së njerëzve të tjerë, nëse nuk e provoni vetë atë.

3. Bëni ndryshimin


Ai u dallua nga moshatarët e tij të kastës së lartë duke ndërmarrë veprime praktike për të lehtësuar vuajtjen e njerëzve të tjerë, më evidente ishte puna e tij për lehtësimin e urisë. Pas dështimit të të lashtave në 1873-shin, Tolstoi ndaloi së shkruari Ana Kareninë-n për një vit, me qëllim që të organizonte ndihmë për ata që vdisnin urie. Në këtë kohë, ai i shkruante një të afërmi: “Nuk mund të shkëputem nga krijesa që janë reale, për t’iu kushtuar krijesave imagjinare”.

Shokët e tij, ashtu si edhe familja, menduan se ishte çmenduri që njëri nga romancierët më të mirë t’i vendoste veprat e tij gjeniale në plan të dytë. Ai e përsëriti këtë gjë gjatë zisë së bukës së 1891-shit, kohë kur kaloi dy vite duke punuar në “kazanët e supës” dhe për mbledhje fondesh. A mund ta imagjinoni dot një shkrimtar të sotëm, nga ata që shesin shumë kopje, që të lënë mënjanë librin dhe t’i kushtohen për dy vite punës humanitare?


4. Zotëroni artin e të jetuarit thjeshtë


Pas një krize nervore në fundin e vitit 1870, Tolstoi hodhi poshtë gjithë fenë e organizuar, duke përfshirë Kishën Ortodokse në të cilën ai ishte rritur. Ai adoptoi një lloj revolucionar të Kristianizmit i bazuar në jetën e thjeshtë shpirtërore e materiale. Ai i dha fund alkoolit, duhanit dhe u bë një vegjetarian. Tolstoi frymëzoi gjithashtu krijimin e komuniteteve utopike të jetesës së thjeshtë, ku pasuria ishte e përbashkët. Këto komunitete “Tolstojane” u përhapën rreth e rrotull botës dhe e shtynë Gandin të themelonte një vendbanim fetar në 1910-ën, me emrin Ferma “Leo Tolstoi”.


5. Kujdes nga kontradiktat tuaja


Kjo jetë e re, më e thjeshtë nuk ishte pa mundime dhe kontradikta. Tolstoi predikonte dashuri universale, megjithatë ishte në mënyrë konstante në luftë me të shoqen. Veç kësaj, apostulli i barazisë nuk ishte kurrë i aftë të braktiste plotësisht pasurinë dhe jetën e privilegjuar. Ai jetoi deri në moshë të madhe në një shtëpi të madhe me shërbëtorë. Por në fillim të 1890-ës ia doli – kundër dëshirës së familjes së tij – të hiqte dorë nga e drejta e autorësisë për një pjesë të madhe të veprave të tij letrare, si pasojë duke sakrifikuar një pasuri të tërë. Duke marrë me mend pozicionin e privilegjuar në të cilin Tolstoi  e filloi jetën, transformimi i tij shpirtëror, gjithësesi është për t’u admiruar.


6. Bëhuni zanatçi


Tolstoi kuptoi që arritja e një ekuilibri midis mendjes dhe trupit ishte një pjesë thelbësore e procesit të tij krijues. Ai jo vetëm e linte vazhdimisht penën për të marrë plugun mespërmes fushës, por mbante një kosë dhe priste me sharrë duke u mbështetur pas murit ngjitur me tavolinën e shkrimit. Në vitet e tij të fundit, kur gazetarë e shkrimtarë vinin të respektonin plakun e zgjuar me mjekër, ata gjithmonë befasoheshin kur gjenin një nga autorët më të famshëm botërorë të mbledhur kruspull mbi veglat e punës, duke bërë një palë çizme. Nëse Tolstoi do të ishte këtu sot, ai pa dyshim do të na sugjeronte të fusnim ndonjë zanat në jetën. Më mirë se sa të kalonim kaq shumë kohë në Twitter apo duke bërë mesazhe.

7. Zgjeroni rrethin tuaj shoqëror


Leksioni më themelor për jetën që ofron Tolstoi është të kuptojmë se rruga më e mirë për të sfiduar hamendësimet dhe paragjykimet tona, dhe të gjejmë rrugë të reja mbi vështrimin e botës është ta rrethojmë veten me njerëz, pikëpamjet e të cilëve dhe stili i jetës së të cilëve ndryshon nga i yni. Tek “Ringjallja” ai tregoi se shumica e njerëzve – qofshin ata politikanë, biznesmenë ose hajdutë – “instiktivisht kapen pas rrethit të atyre njerëzve që ndajnë pikëpamjet e tyre për jetën dhe vendin e tyre në të”. Të përkëdhelur brenda grupit të shoqërisë sonë, ne mund ta mendojmë absolutisht normale dhe të justifikueshme të zotërojmë dy shtëpi, ose të kundërshtojmë martesat brenda të njëjtit seks, ose të bombardojmë vendet në Lindjen e Mesme. Ne nuk e shohim që pikëpamje të tilla mund të jenë perverse, të padrejta, ose të pavërteta, sepse ne ndodhemi brenda qarqeve që vetë i kemi krijuar. Sfida është t’i përhapim krahët e bisedës tonë dhe të harxhojmë kohë me ata njerëz, vlerat dhe eksperiencat e të cilëve  bien ndesh me tonat. Tolstoi do të na këshillonte se detyra jonë finale është të udhëtojmë përtej perimetrit të rrethit./bookoflife – bota.al

Lifestyle

Si ndikon ambienti ynë në qetësinë e mendjes dhe fuqinë e shpirtit?

Published

on

Hapësira që të rrethon: Sekreti i padukshëm i shëndetit mendor

Në një botë ku stresi, ritmet e shpejta dhe mbingarkesa ndjesore janë pjesë e përditshmërisë, hapësirat ku jetojmë nuk janë thjesht sfond — ato janë forca aktive që ndikojnë në shëndetin tonë emocional dhe mendor

Interieri i vëmendshëm është një qasje që vendos në qendër mirëqenien, duke krijuar ambiente që qetësojnë mendjen, ushqejnë shpirtin dhe mbështesin jetesën e ndërgjegjshme.

1. Ndriçimi natyral: Drita që ushqen jetën

Ndriçimi natyral rrit nivelet e energjisë, përmirëson humorin dhe ndihmon në rregullimin e ritmeve të brendshme biologjike. Hapësirat e pajisura me dritare të mëdha, materiale që pasqyrojnë dritën dhe organizim të hapur ndihmojnë që ambienti të ndihet më i freskët, më pozitiv dhe më i gjallë.

Përdorni perde të lehta dhe organizoni mobilet në mënyrë që të lejoni sa më shumë dritë të natyrshme të hyjë në shtëpi.

2. Elementet bimore: Lidhja e gjallë me natyrën

Bimët në ambient nuk janë vetëm dekorative: ato pastrojnë ajrin, rrisin nivelin e oksigjenit dhe reduktojnë stresin.

Edhe një sasi e vogël bimësie në hapësirat e brendshme përmirëson përqendrimin dhe ndihmon në krijimin e një atmosfere më të butë dhe më të përqafueshme.

Zgjidhni bimë të lehta për t’u mirëmbajtur si pothos, sansevieria ose ficusi — dhe krijoni një “kënd jeshil” në shtëpinë tuaj.

3. Materialet organike: Tekstura që prekin ndjesitë tona

Druri natyral, gurët, liri, pambuku organik dhe qeramika e punuar me dorë krijojnë një lidhje të drejtpërdrejtë me natyrën dhe ushqejnë ndjesinë e autenticitetit. Materialet organike, përmes ngjyrave të buta dhe strukturave të papërsosura, sjellin një ndjesi qetësuese dhe një estetikë më të ngrohtë dhe më tokësore.

Përdorni tekstile natyrore për perde, tapete dhe çarçafë; zëvendësoni sipërfaqet sintetike me ato prej druri ose guri.

4. Rendi dhe boshësia funksionale: Hapësirë për mendje të qetë

Një ambient i mbingarkuar vizualisht ngarkon mendjen. Minimalizmi i ndërgjegjshëm nuk do të thotë boshësi ekstreme, por hapësirë për frymëmarrje dhe rrjedhshmëri emocionale.

Çdo objekt duhet të ketë një funksion ose një kuptim të vërtetë për ju, shkruan Class.

Praktikoni një rishikim sezonal të hapësirave, duke larguar sendet që nuk ju shërbejnë më ose nuk ju sjellin gëzim.

Interieri i vëmendshëm është më shumë se stil dizajni: është mënyrë jetese. Një shtëpi e krijuar me kujdes, e ndriçuar nga drita natyrore, e gjallëruar nga bimët dhe e mbështjellë nga materiale organike, është një strehë për mendjen dhe shpirtin.

Në një botë që kërkon gjithmonë më shumë, shtëpia bëhet vendi që na ndihmon të ndalemi, të qetësohemi të rigjejmë veten.

Continue Reading

Magazinë

“Smoke”, serial i bazuar në ngjarje të vërteta

Published

on

Janë publikuar pamjet e para të serialit të zhanrit dramë kriminalistike, “Smoke”, i cili ribashkon ekipin kreativ prapa projektit “Black Bird” dhe në rolin kryesor e sjell aktorin britanik, Taron Egerton. Ai shërben edhe si producent ekzekutiv i serialit.  

Krijuar dhe shkruar nga Dennis Lehane, s dhe i frymëzuar nga ngjarje të vërteta, “Smoke” sjell historinë e një hetuesi zjarrvëniesh, i cili rastësisht bashkohet me një detektiv për të zbuluar rastet e fundit që kanë tronditur qytetin.

Mirëpo, përpjekja e tyre për të ndaluar dy zjarrvënës, shkakton një lojë të rrezikshme sekretesh dhe dyshimesh.

Me Egertonin në rolin kryesor të hetuesit, Dave Gudsen, dhe aktoren e nominuar për çmim “Emmy”, Jurnee Smollett, në rolin e detektives së quajtur Michelle Calderone, kasta e serialit përbëhet edhe nga aktorët, Rafe Spall, Ntare Guma Mbaho Mwine, Hannah Emily Anderson, Anna Chlumsky, Adina Porter, Greg Kinnear dhe John Leguizamo.

“Smoke” e shënon debutimin në platformën “Apple TV+” më 27 qershor.

Continue Reading

Magazinë

Influencuesja e famshme vdes pas një operacioni plastik në Turqi

Published

on

Ana Barbara Bur Buldrini (31), një këngëtare, modele dhe influencuese braziliane, vdiq pas një operacioni në Stamboll, dhe burri i saj pretendon se nuk ishte përgatitur si duhet për procedurat.

Sipas një raporti nga media lokale O Tempo, Ana Barbara dhe burri Elgar Sueia udhëtuan nga Mozambiku për në Stamboll, ku ajo iu nënshtrua liposuksionit, zmadhimit të gjoksit dhe operacionit të hundës të dielën, më 15 qershor.

Sueia pretendon se Buldrini  cila kishte 797,000 ndjekës në Instagram kishte një marrëveshje me Spitalin Tusa për të marrë operacione në këmbim të promovimit të spitalit në mediat sociale.

Burri i saj i tha O Tempo se Buldrini vdiq vetëm disa orë pas procedurës, për shkak të arrestit kardiorespirator.

Ai gjithashtu deklaroi se gruaja e tij nuk ishte përgatitur siç duhet për operacionet.

“Ajo donte t’i nënshtrohej këtyre procedurave për të përmirësuar pamjen fizike. Ishte ëndrra e saj. Ndërhyrja kirurgjikale fillimisht ishte planifikuar për të mërkurën, por për shkak të problemeve me orarin, kirurgu vendosi ta shtynte për të dielën. Ne shkuam në klinikë të dielën vetëm për të parë hapësirën, por mjeku donte ta bënte ndërhyrjen kirurgjikale menjëherë, edhe pse Ana nuk ishte e përgatitur”, tha Sueia për median braziliane.

Sipas G1, ndërhyrja kirurgjikale përfundoi rreth orës 23:00 më 15 qershor. Sueias iu tha se mund ta shihte gruan e tij, e cila ishte ende nën anestezi, por do të zgjohej së shpejti.

“Më thanë të shkoja në dhomë, asistentët po silleshin çuditshëm. Prita një orë e 15 minuta për ta parë. Zbrita poshtë dhe një mjek më tha se zemra e saj po rrihte ngadalë dhe një tjetër se ajo kishte ndërruar jetë.”

 

Sueia ndau hidhërimin e tij për vdekjen e gruas së tij në Instagram.

“Sot flas jo vetëm si një bashkëshort që humbi dashurinë e jetës së tij, Ana Barbara, por edhe si një qenie njerëzore që kërkon të vërtetën, përgjegjësinë dhe drejtësinë”, shkroi në postim, me raport nga stacioni televiziv EKOL TV mbi rastin.

“Më 16 qershor 2025, Ana humbi jetën tragjikisht në një klinikë private në Pendik, Stamboll. Ajo erdhi në këtë vend me shpresë dhe besim. Ky besim u tradhtua nga një sistem që lejoi që kjo të ndodhte pa mbikëqyrje.”

Në një deklaratë për Turkiye Today, Spitali Tusa pretendoi se pacientes iu dha i gjithë informacioni ligjor dhe mjekësor, se një “komplikacion i papritur” ndodhi gjatë shërimit të saj. Gjithashtu tha se u bë përpjekje për ringjallje për 90 minuta.

“Pavarësisht të gjitha përpjekjeve të ekipit të ekspertëve të anesteziologjisë, pacientja nuk mundi të ringjallej”, përfundoi deklarata.

Continue Reading

Magazinë

Denis Villeneuve do të drejtojë filmin e ri të James Bond

Published

on

Continue Reading

Të kërkuara