Kuriozitete

Sekretet e fshehura të Versajës

Ky pallat mbresëlënës ishte dikur rezidenca e mbretërve dhe mbretëreshave franceze.

Published

on

Pallati i Versajës është një nga ndërtesat më madhështore dhe më të rëndësishme historike në botë. Ky pallat mbresëlënës ishte dikur rezidenca e mbretërve dhe mbretëreshave franceze dhe ka një histori të pasur dhe magjepsëse, e cila i ka mahnitur vizitorët për shekuj me radhë.

Por e dini se ai bart ende shumë sekrete dhe thesare të fshehura, të cilat nuk janë të hapura për publikun? Ja cilat janë disa prej tyre:

  1. Një kalim sekret

I njohur si “Kalimi i Fshehtë” ose “Shkallët e Fshehta”, kalimi ndodhet në apartamentet e mëdha të Pallatit dhe është përdorur nga mbreti dhe zonjat e tij për t’u arratisur nga pallati pa u vënë re. Ai u ndërtua gjatë mbretërimit të Luigjit XIV dhe u përdor për të shmangur oborrtarët dhe rojet e pallatit.

Ai ishte shumë i vlefshëm gjatë Revolucionit Francez dhe u përdor për të larguar njerëzit në fshehtësi nga pallati. Vendkalimi është i fshehur pas një dere të maskuar si një raft librash. Kjo derë të çon në një shkallë të ngushtë, e cila të udhëheq në një dalje të fshehtë në kopshtet e pallatit. Kalimi është shumë i ngushtë dhe mund të përdoret vetëm nga një grup i vogël e njerëzve në të njëjtën kohë. Sot qasja tek ky vendkalim është e kufizuar, dhe vizitorët duhet të bëjnë një rezervim paraprak.

  1. Dhoma Sekrete

Mbreti Luigji XV ndërtoi enkas një dhomë sekrete në Pallatin e Versajës, të cilën e përdorte për të organizuar takime dhe diskutime “të fshehta”. E njohur si Secret du Roi, dhoma ndodhet në krahun verior të pallatit, pranë Apartamenteve Private të Mbretit. Mbreti e përdorte si zyrën e tij private dhe si një dhomë takimesh me këshilltarët e tij më të afërt.

Dizajni i dhomës është i veçantë. Për shkak të natyrës së saj sekrete, dhoma ishte projektuar për të qenë plotësisht e papërshkueshme nga zëri. Tek ajo arrihet përmes një dere të maskuar si një raft librash. Dera e saj mund të hapej vetëm nga një mekanizëm sekret i njohur vetëm për mbretin dhe një grup të vogël njerëzisht të besuar. Secret du Roi u përdor për një sërë takimesh konfidenciale, si për shembull diskutimet e çështjeve shtetërore dhe negociatat diplomatike sekrete.

  1. Maria Antoneta dhe “Petit Trianon”

Në vitin 1774, mbretëreshës Maria Antoneta iu dhurua “Petit Trianon”, një pallat më i vogël i vendosur brenda kompleksit më të madh të pallateve nga Luigji XVI si një vendstrehim privat. Antonetës i pëlqente privatësia e saj, ndaj “Petit Trianon” ishte projektuar për të qenë hapësira e saj private, ku mbretëresha mund të shpëtonte nga vështirësitë e jetës së oborrit dhe të shijonte pak pushim me miqtë e saj të ngushtë (dhe nëse duhen besuar thashethemet, edhe të dashurit e saj).

Thuhet se edhe “Petit Trianon” kishte vendkalimin e tij sekret, që supozohet se e bashkon atë me  pallatin kryesor dhe i jepte mundësinë Antonetës të shkonte dhe vinte pa u vënë re. Vendndodhja e saktë e vendkalimit është sot një mister dhe nuk dihet nëse ekziston ende.

  1. Luigji XIV dhe Kabineti i Kurioziteteve

Një nga gjërat më të mira të të qënit mbret, është padyshim të pasurit para por edhe fuqi për të kënaqur vërtet pasione dhe interesat e tua. Në rastin e Luigjit XIV, kjo çoi në krijimin e Kabinetit të Kurioziteteve. Ai përmbante një koleksion të madh ekzemplarësh natyrorë, instrumentesh shkencorë, vepra arti dhe gjëra të tjera të çuditshme dhe të rralla, të cilat mbreti i kishte mbledhur gjatë viteve.

Fillimisht u vendos në një dhomë të vogël, ngjitur me apartamentet private të mbretit dhe mbikëqyrej nga Zhan-Baptist Kolber, një mbrojtës i arteve dhe shkencave dhe Ministri i Financave. Edhe pse nuk ishte një sekret shtetëror, vetëm disa njerëz të përzgjedhur, lejoheshin që të hynin brenda për ta parë. Disa nga objektet përfshinin një bri rinoceronti, një guaskë të madhe deti, një krokodil të balsamosur dhe një pjesë të Kryqit të Vërtetë.

Kabineti u rrit në përmasa dhe kompleksitet, duke u bërë një nga koleksionet më të mëdha dhe më gjithëpërfshirëse të ekzemplarëve të historisë natyrore në botë. Fatkeqësisht, ai u shkatërrua në vitin 1753 dhe u zëvendësua nga Salloni i Lojërave shumë më pak spektakolar.

  1. Maria Antoneta kishte teatrin e saj privat

Mbretëresha e përdori atë për të vënë në skenë drama, komedi dhe shfaqje muzikore për miqtë dhe familjen e saj më të ngushtë. Teatri, i njohur si Théâtre de la Reine, ose Teatri i Mbretëreshës, ndodhej brenda “Petit Trianon”. Ai është projektuar në stilin neoklasik me një skenë të vogël dhe ndenjëse për rreth 200 persona. Ishte zbukuruar me afreske të përpunuara, mbulesa të praruara dhe perde me shumë qëndisma. Zakonisht shfaqjet muzikore zgjidheshin nga vetë Antoneta dhe prireshin të ishin komedi dhe opereta të lehta. Thuhej se ajo ishte një muzikante dhe aktore e talentuar dhe shpesh merrte pjesë vetë në shfaqje.

  1. Salla e Pasqyrave

Është një nga dhomat më ikonike në Pallatin e Versajës. Fillimisht u projektua për të nderuar fitoret ushtarake të Luigjit XIV, por përdorimi i saj ndryshoi me kalimin e kohës. Ndodhet në katin e parë të pallatit dhe shtrihet në të gjithë gjatësinë e ndërtesës, duke ofruar një panoramë mahnitëse të kopshteve të pallatit.

Salla u projektua nga arkitekti Zhyl Harduin-Mansar dhe u përfundua në vitin 1684. E ka marrë këtë emër nga 357 pasqyrat që veshin të gjitha muret e dhomës. Këto pasqyra janë edhe sot mbresëlënëse. Prodhimi i tyre me cilësi të lartë ishte një sekret.

Kur u ndërtua kjo sallë, Venecia kishte monopolin e prodhimit të pasqyrave më të bukura në botë, dhe thuhej se Franca duhej të rrëmbente prodhuesit venecianë të pasqyrave për të përfunduar sallën. Sipas legjendës, qeveria veneciane ishte aq e vendosur që të ruante  monopolin e saj, saqë i ndaloi krijuesit e pasqyrave të saj të largoheshin nga qyteti. Kush e bënte këtë dënohej me vdekje. Kjo do të thotë se ndërtimi i sallës do të ishte tepër i shtrenjtë dhe po ashtu një proces shumë i fshehtë.

  1. Ka një kishë të vogël sekrete

E vendosur në katin e parë të pallatit, tek ajo mund të hyhet vetëm përmes një dere tjetër të fshehur në Dhomën e Mbretit. Kisha e vogël u përdor nga familja mbretërore për ceremoni fetare më private dhe intime. Ajo u ndërtua në fillim të shekullit XVIII-të gjatë mbretërimit të Luigjit XV dhe ishte projektuar për të qenë një vend ku mund ta faleshin të qetë familja mbretërore dhe miqtë dhe këshilltarët e tyre më të ngushtë.

  1. Ka një tunel sekret që e lidh me pjesën e jashtme

Ai u ndërtua në shekullin XVII-të gjatë mbretërimit të Luigjit XIV dhe u përdor për të transportuar në fshehtësi ushqime dhe njerëz midis pallatit dhe qytetit. Tuneli ishte rreth 1 km i gjatë dhe u gërmua thellë nën tokë për të shmangur zbulimin.

Ishte mjaftueshëm i gjerë për të lëvizur edhe me karroca dhe kuaj dhe ishte i veshur me mure tullash dhe tavane të harkuar. Ai u përdor kryesisht për praktikat e përditshme. Pati një rol edhe më të rëndësishëm gjatë Revolucionit Francez, gjatë të cilit u përdor për të nxjerrë jashtë anëtarët e familjes mbretërore dhe mbështetësit e tyre. / Ancient Origins – Bota.al

Continue Reading

Kuriozitete

Njihuni me fshatin e vogël italian ku askush nuk flet italisht

Published

on

I quajtur “Provence e Vogël” e Italisë, Sancto Lucio de Coumboscuro është një fshat i izoluar në pothuajse çdo kuptim. I ndodhur pranë kufirit midis Piemontes të Italisë dhe Francës, vizitorët duhet të fluturojnë për në Torino, të marrin një tren dhe më pas një autobus për të shkuar në fshat.

Ata që udhëtojnë drejt këtij fshati, do të pyesnin nëse janë në vendin e duhur, veçanërisht kur vendasit u thonë mirupafshim me “arveire” dhe jo me “arrivederci”, dhe gjuha zyrtare është provansale, një dialekt i lashtë mesjetar neolatine i oksitanishtes, gjuha e folur në të gjithë rajonin Occitania të Francës.

Vetëm 30 e më shumë njerëz jetojnë në fshat dhe jeta nuk është aspak e lehtë për vendasit. Energjia elektrike mungon për javë të tëra gjatë dimrit, ndërsa lidhja me internet është minimale.

“Ne nuk kemi televizor. Nuk të mungon ajo që nuk keni pasur kurrë në fillim. Kur ka ndërprerje të energjisë elektrike për 15 ditë rresht, nuk ka arsye për panik: ne thërrasim gjyshërit tanë për llambat e vjetra të naftës”, thotë për CNN banorja vendase Agnes Garrone, 25 vjeç.

“Jam mësuar të zgjohem në agim për të kullotur delet. Punoj 365 ditë në vit, zero pushime. Nuk njoh Krishtlindje dhe Vitin e Ri, sepse edhe gjatë festave, kopetë e mia kanë nevojë për të ngrënë dhe për t’u kujdesur. Është një jetë sakrifice, por është shumë shpërblyese kur sheh lindjen e një qengji”, tha ajo. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Cilat femra kanë më shumë shanse për të lindur binjakë?

Published

on

Lindja e binjakeve mund të jetë përvojë më e komplikuar për nënën, pasi kërkon një kujdes shtesë gjatë shtatzënisë për të siguruar shëndetin e nënës dhe të fëmijëve. Për këtë arsye, mjekët i monitorojnë me kujdes binjakët përmes ultrazërit dhe testeve të tjera. Rreziku i komplikacioneve është më i lartë gjatë lindjes së binjakëve, duke përfshirë mundësinë e lindjes së parakohshme, peshën e ulët të lindjes, dhe ndonjëherë nevojën për një lindje cezariane.

Kur një femër shtatzënë pret dy fëmijë, gjëja e parë që e pyet mjeku është nëse ka historik binjakësh në familje dhe sipas ekspertëve, edhe trashëgimia është masë përgjegjëse nëse nja mami shtatzënë do të lindë binjakë.

Shanset për të lindur një femër binjakë

Nëse vezoret e një gruaje në të njëjtën kohë lirojnë dy vezë gjatë periudhës së ovulacionit, atëherë binjakët janë vëllazërore. Ata nuk do të jenë “si dy pika uji”, por si çdo vëlla e motër, në të kundërt monozigotë/binjakët identikë vijnë nga një vezë që është e ndarë në dy dhe ngjashmëria e tyre është e pabesueshme!

Në raste shumë të rralla, formohen binjakët gjysmë-identikë, trinjakët apo pesënjakët, të cilët krijohen nga e njëjta vezë, por nga sperma të ndryshme, është vërejtur se gratë në moshë të madhe dhe gratë që i nënshtrohen një lloj trajtimi të fertilitetit kanë më shumë gjasa për të lindur binjakë.

Cilat gjene janë përgjegjëse për sjelljen në jetë të binjakëve?

Në një studim u përfshinë 1.980 gra që kishin binjakë dhe 12.953 gra që kishin një fëmijë. Shkencëtarët vendosën të krahasonin gjenet e tyre dhe rezultatet nga hulumtimi treguan se ka dy variante të veçanta gjenesh që gjenden në nivele më të larta tek gratë që kanë lindur binjakë. E para është hormoni stimulues (FSH), që ndihmon vezoret të piqen (gjatë ovulimit një vezë shkarkohet, pasi është pjekur plotësisht).

Shkencëtarët spekulojnë se nëse nivelet e hormonit stimulues të një gruaje janë më të larta, shanset për të liruar dy vezë gjatë ovulimit, janë po ashtu të larta.

Varianti i dytë është gjeni i quajtur (SMAD3) dhe sipas rezultateve, ai tregon se sa të ndjeshme janë vezoret. Kështu, gratë mund të prodhojnë nivelet e zakonshme të FSH, por vezoret e tyre preken më lehtë nga hormoni, me rezultat që lirojnë dy vezë në muaj. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

“Apple Watch” shpëton jetën e përdoruesve, i njofton para se të shfaqen shqetësime në trup

Published

on

Apple Watch është një nga orët inteligjente më të njohura dhe më të përdorura në botë, e krijuar nga Apple për t’u integruar ngushtë me ekosistemin e pajisjeve. Ajo ofron shumëllojshmëri funksionesh që mbulojnë shëndetin, aktivitetin fiziko-sportiv dhe komunikimin duke e bërë një mjet të dobishëm për përdoruesit. Ndoshta nuk e dini se “Apple Watch” ka shpëtuar disa jetë falë mjeteve të lidhura me shëndetin, siç është sensori i rrahjeve të zemrës.

Funksioni paralajmëron shërbimet e urgjencës dhe kontaktet e elektrokardiogrami (EKG) monitoron përdoruesin për ritme jonormale të zemrës. Ata që blenë Apple Watch Series 6, Series 7, Series 8 dhe Series 9 para datës 18 janar të 2024-ës, kanë ende një oksimetër pulsi që mat oksigjenin në gjakun e një personi.

Për shkak se një gjykatës i Komisionit Ndërkombëtar të Tregtisë vendosi se “Apple” ka shkelur një patentë në pronësi të Masimo në lidhje me veçorinë, “Apple Watch Series 9” dhe modelet e mëvonshme të blera më 18 janar dhe pas saj nuk mund të kenë një pulsoksimetër.

“Apple Watch Series 10” ka një sensor që është në kërkim të apnesë së gjumit e tani disa përdorues të “Apple Watch” pretendojnë se aplikacioni “Vitals” i disponueshëm për “Apple Watch” me përditësimin watchOS 11 po u jep atyre njoftim të avancuar kur ata do të sëmuren.

Përndryshe, aplikacioni “Vitals” kërkon një javë përdorim gjatë natës për të llogaritur një interval bazë për metrikat shëndetësore, dhe këto metrika përfshijnë rrahjet e zemrës, ritmin e frymëmarrjes, temperaturën dhe kyçit të dorës, oksigjenin e gjakut dhe kohëzgjatjen e gjumit. Nëse më shumë se një prej këtyre metrikave është jashtë kufijve normalë, do të merrni një njoftim që ju paralajmëron. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Gudulisja e fëmijëve është e dëmshme, mos e bëni më

Published

on

Gudulisja është një akt që përfshin stimullimin e trupit të një personi, zakonisht për të shkaktuar një ndjesi të këndshme, e duke shkaktuar qeshje ose lëvizje të pavullnetshme. Ajo mund të jetë formë tensioni të lehtë ose ngacmimi fizik, dhe ka një ndikim psikologjik dhe emocional.

Në ditët e sotme, ka kaq shumë rekomandime të ndryshme për rritjen e fëmijëve në mënyrë korrekte dhe ato shpesh janë të diskutueshme.

Mjekët dhe psikologët vazhdojnë të kryejnë eksperimente të reja: të analizojnë rezultatet e të tregojnë çfarë është e gabuar dhe çfarë e drejtë për rritjet e fëmijëve dhe në tekstin e mëposhtëm do të keni mundësinë të lexoni diçka që ju bën keq fëmijëve, por që mbase prindërit e bëjnë çdo ditë këtë gjë.

Prindërit sigurisht që nuk e bëjnë qëllimisht, por nga dashuria edhe mund të gabojnë, por cili është ky veprim që i bën dëm fëmijëve?

Gudulisja – Ndodh shumë shpesh që të rriturit duan t’i bëjnë fëmijët të qeshin përmes gudulisjes. Mirëpo, një studim ka zbuluar shumë vite më parë se gudulisja nuk shkakton të njëjtën ndjesi lumturie siç bën një shaka. Është vetëm një iluzion i buzëqeshjes së lumtur. Në këtë rast, fëmijët qeshin në mënyrë të pakontrollueshme si rezultat i refleksit. Pothuajse të gjithë njerëzit qeshin kur gudulisen. Problemi është se fëmijët qeshin, edhe nëse urrejnë të gudulisen.

Pra, kujdes mos i gudulisni më fëmijët. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara