

Lajmet
Samiti i NATO-s: Çka do të diskutohet dhe cilat janë pesë sfidat e aleancës?
Pushtimi rus i Ukrainës është përshkruar si tronditja më e madhe strategjike për Perëndimin.
Published
3 years agoon
By
UBT newsSamiti i NATO-s i kësaj jave në Madrid vjen në një moment kritik në historinë 73-vjeçare të aleancës. Pushtimi rus i Ukrainës është përshkruar si tronditja më e madhe strategjike për Perëndimin që nga sulmet e 11 shtatorit të vitit 2001.
NATO është aleanca e vetme ushtarake e aftë për të mbrojtur Evropën nga agresioni i mëtejshëm rus, por a ka një strategji?
Më pak se tre vjet më parë, presidenti i Francës, Macron deklaroi se NATO-ja ishte “[një] tru vdekur”. Megjithatë, që nga momenti kur tanket ruse kaluan përtej kufirit në Ukrainë, përgjigja perëndimore ka qenë e jashtëzakonshme. Ajo është rigjallëruar me qëllimin e ripërtërirë – forcimin e kufijve dhe furnizimin me armë.
Aleanca përballet me sfida të shumta, nga lufta hibride, destabilizimi i Ballkanit tek sulmet kibernetike, militarizimi i hapësirës dhe çfarë duhet bërë me fuqinë ushtarake në rritje të Kinës. Për herë të parë, ky samit i NATO-s do të trajtojë ato që ajo i quan “sfidat që Pekini paraqet për sigurinë, interesat dhe vlerat tona”, tha Stoltenberg.
Këtu janë disa nga çështjet që mund të jenë në tryezë këtë javë:
Shmangia e përshkallëzimit në luftën në Ukrainë
Aleanca më e fuqishme ushtarake në botë, e përbërë nga 30 shtete anëtare, tre prej tyre me armë bërthamore, nuk dëshiron të hyjë në luftë me Rusinë. Presidenti Putin i ka kujtuar në mënyrë të përsëritur Perëndimit se ai ka një arsenal masiv bërthamor dhe madje edhe një përplasje ndërkufitare e nivelit të ulët, mund të përshkallëzohet shpejt.
Pra, sfida më e madhe për katër muajt e fundit ka qenë, dhe mbetet tani, se si të ndihmohet Ukraina të mbrohet kundër këtij pushtimi të paprovokuar – pa u tërhequr në vetë luftime.
Samiti i Madridit do të duhet të përcaktojë masën e ndihmës ushtarake që vendet e NATO-s mund të ofrojnë dhe për sa kohë.
Tani për tani, Moska po fiton në Donbas, megjithëse me kosto masive në jetë dhe dëme materiale. Pritjet janë se Rusia do të përpiqet të qëndrojë në këto përfitime territoriale, ndoshta duke i aneksuar ato në të njëjtën mënyrë që bëri me Krimenë në 2014.
Në mungesë të një traktati paqeje, NATO do të përballet me një dilemë të re më vonë. A duhet vazhduar të armatosë ukrainasit ndërsa ata përpiqen të kthejnë tokën që Moska tani e konsideron ligjërisht pjesë të Federatës Ruse?
Kremlini ka treguar se armët perëndimore që godasin tokën ruse kalojnë një vijë të kuqe, kështu që rreziqet e përshkallëzimit këtu do të rriteshin në mënyrë dramatike.
Ruajtja e unitetit mbi Ukrainën
Nëse Rusia do të kishte sulmuar vetëm Donbasin dhe nuk do të kishte sulmuar të gjithë Ukrainën nga tre anët, atëherë është e mundur që ne nuk do të kishim parë një unitet të tillë të jashtëzakonshëm në përgjigjen e Perëndimit. Gjashtë raunde të sanksioneve të BE-së po dëmtojnë seriozisht ekonominë e Rusisë dhe Gjermania ka anuluar tani për tani tubacionin shumë-miliardësh Nord Stream 2 që do të kishte sjellë gazin rus në Gjermaninë veriore.
Por ka përçarje në aleancën perëndimore rreth asaj se sa larg duhet të ndëshkohet Rusia dhe sa dhimbje mund të marrin ekonomitë perëndimore. Këto me gjasë do të dalin në sipërfaqe në Madrid.
Sigurimi i Baltikut
Ky rajon ka potencialin të jetë një pikë e madhe përplasjeje midis NATO-s dhe Rusisë. Këtë muaj Rusia kërcënoi me “kundërmasa praktike” pasi Lituania bllokoi disa mallra të sanksionuara nga BE që udhëtonin nëpër territorin e saj gjatë rrugës për në enklavën balltike të Rusisë, Kaliningrad.
Kryeministrja e Estonisë, Kaja Kallas ka kritikuar NATO-n se ishte e papërgatitur për një pushtim ndërkufitar rus. Strategjia aktuale parashikon përpjekjen për të rimarrë territorin estonez vetëm pasi Rusia të ketë pushtuar tashmë. “Ata mund të na fshijnë nga harta”, thotë ajo.
Estonia, Letonia dhe Lituania ishin të gjitha dikur – në mënyrë të pavullnetshme – pjesë e Bashkimit Sovjetik. Sot, ato janë kombe të pavarura dhe të gjitha në NATO. Ka katër grupe luftarake shumëkombëshe të stacionuara në këto tre vende, së bashku me Poloninë, si pjesë e asaj që quhet Prezenca e Përparuar e Përmirësuar. Britania e Madhe kryeson atë në Estoni, SHBA-të në Poloni, Gjermania në Lituani dhe Kanadaja në Letoni.
Megjithatë, ato janë shumë të vogla për të parandaluar një inkursion të bashkërenduar nga një ushtri e madhe ruse. Kjo ka të ngjarë të jetë një temë e debatuar shumë në Madrid.
Lejimi i Finlandës dhe Suedisë për t’u bashkuar
Finlanda dhe Suedia, të dyja të tronditura seriozisht nga pushtimi i Rusisë ndaj një kombi sovran, kanë vendosur se duan të heqin dorë nga neutraliteti i tyre dhe të bashkohen me NATO-n. Aleanca po i pret me krahë hapur, por kjo nuk është aq e thjeshtë. Turqia ka bllokuar pranimin e tyre me arsyetimin se të dyja këto vende nordike strehojnë separatistë kurdë që Turqia i njeh si terroristë.
Por për shkak se Finlanda dhe Suedia janë kaq të rëndësishme për NATO-n, do të bëhet çdo përpjekje për të gjetur një mënyrë për të shmangur kundërshtimet e Turqisë.
Rritje urgjente e shpenzimeve për mbrojtjen
Aktualisht, anëtarët e NATO-s janë të detyruar të shpenzojnë 2% të PBB-së së tyre vjetore për mbrojtje, por jo të gjithë e bëjnë këtë. Shifrat e fundit nga Instituti Ndërkombëtar i Kërkimeve të Paqes në Stokholm tregojnë se ndërsa SHBA shpenzoi 3.5% për mbrojtjen dhe Britania shpenzoi 2.2%, Gjermania shpenzoi vetëm 1.3% ndërsa Italia, Kanadaja, Spanja dhe Holanda ishin të gjitha shumë më pak se 2%. Rusia shpenzoi 4.1% të PBB-së së saj për mbrojtjen.
Shefat ushtarakë perëndimorë dhe analistët janë unanim në thirrjen për një rritje urgjente të shpenzimeve të mbrojtjes. Por shkurtimet e njëpasnjëshme të mbrojtjes gjatë dekadave të fundit kanë shkaktuar pyetje nëse NATO ka ende fuqi të mjaftueshme për të penguar një inkursion të ardhshëm rus.
Shefat ushtarakë paralajmërojnë se nëse NATO nuk forcon sigurinë e saj tani, atëherë kostoja e agresionit të mëtejshëm rus në të ardhmen do të jetë shumë më e madhe./UBTNews/
Lajmet
Gatishmëria për emergjenca, AME hap javën e aktiviteteve
Published
5 minutes agoon
April 22, 2025By
UBTnews
Agjencia e Menaxhimit Emergjent ka hapur javën e aktiviteteve, ku janë ekspozuar pajisjet e zjarrfikësve, ekipit të barrierave dhe ekipit për shuarjen e zjarreve malore nga toka.
Drejtori i AME-së, Genc Metaj tha se misioni i tyre është udhëheqja dhe koordinimi i përpjekjeve shtetërore në parandalim, gatishmëri, reagim dhe rimëkëmbje në rastet e emergjencave.
“Qëllimi ynë është që të ndikojmë në vetëdijesim dhe ndërgjegjësim, që të jemi afër qytetarëve, të promovojmë rolin dhe rëndësinë e agjencisë, të njësive profesioanle të zjarrfikjes dhe shpëtimit, strukturave të mbrojtjes, shpëtimit dhe ndihmës, si dhe masat që duhet të ndërmerren në rast të fatkeqësive, e veçanërisht të fokusohemi në parandalimin e tyre”, deklaroi ai.
Lajmet
KDI: Kosova ka bërë përparim të moderuar në zbatimin e obligimeve të Procesit të Berlinit
Published
9 minutes agoon
April 22, 2025By
UBTnews
Kosova ka bërë përparim të moderuar në zbatimin e Planit të Veprimit për Tregun e Përbashkët Rajonal të Procesit të Berlinit.
Kështu thuhet në raportin e Institutit Demokratik të Kosovës (KDI), i cili u publikua të martën.
Hulumtuesja në KDI, Violeta Haxholli, tha se fokusi i raportit është në fushën e digjitalizimit dhe agjendës së gjelbër.
Sipas saj, në kuadër të agjendës së reformave evropiane, Kosova ka bërë përparim në zhvillimin e rrjetit 5G si pjesë e agjendës digjitale 2030, mirëpo shtoi se duhet angazhim më i madh në kuadër të agjendës së gjelbër.
Si mangësi ajo përmendi mungesën e aftësive digjitale, sidomos në sektorin e arsimit.
Në anën tjetër, ajo tha se Kosova ka vendosur objektivat për energjinë dhe klimën deri në vitin 2030, ku përfshinë rritjen e pjesës së energjisë së ripërtërishme deri 32 për qind dhe reduktimin e gazrave serë deri në 16.3 për qind.
“Te pjesa e digjitalizimit mund të them se ka pasur progres në përmirësimin e infrastrukturës dhe konektivitetit. Kosova ka arritur një shtrirje të internetit 100 për qind që e tejkalon edhe mesataren e BE-së. Ky është zhvillimi më pozitiv nga pjesa e digjitalizimit, ndërkaq pjesa e siç kemi marrë obligime dhe që kërkohet nga BE-ja që Kosova të bëjë përpjekje për të zbatuar edhe teknologjinë 5G që është duke zhvilluar por duhet edhe tutje. Hap tjetër pozitiv është miratimi i Strategjisë së Agjendës Digjitale i cili ngërthen shumë aspekte të zhvillimit digjital dhe objektivave që Kosova ia ka vendosur vetës për të arritur tutje në avancim drejt zhvillimit digjital të vendit… Kosova ka vendosur objektivat për energjinë dhe klimën deri në vitin 2030, ku përfshinë rritjen e pjesës së energjisë së ripërtërishme deri 32 për qind dhe reduktimin e gazrave serë deri në 16.3 për qind. Ka miratuar edhe ligje që duhet të vijnë në Kuvend dhe të miratohen sa më parë, po ashtu janë edhe marrëveshje që duhet të ratifikohen në Kuvend”, tha ajo.
Lajmet
Rikthehet në operim njësia A-4, e Termocentralit “Kosova A”
Published
3 hours agoon
April 22, 2025By
UBTnews
Korporata Energjetike e Kosovës (KEK) ka paralajmëruar se pas një pune intensive dhe të pandërprerë nga ekipet përkatëse të “TC Kosova A”, njësia A-4 është rikthyer sërish në operim të rregullt.
“Kjo njësi kishte dalë nga prodhimi më 14.04.2025, rreth orës 08:11, për shkak të paraqitjes së një rrjedhjeje në kaldajë. Gjatë ndërprerjes, janë eliminuar me sukses të gjitha mangësitë teknike, përfshirë edhe ato në kullën ftohëse dhe në pjesë të tjera të pajisjeve teknologjike të domosdoshme për rritjen e sigurisë së operimit të kësaj njësie’’, thuhet në njoftimin e lëshuar nga KEK.
Sipas KEK-ut njësia A-4 kishte operuar pandërprerë për 68 ditë rresht, duke dëshmuar stabilitet të lartë dhe efikasitet në prodhim.
“Sipas planifikimit, përgatitjet për startimin e njësisë kanë filluar mbrëmë me dt: 21.04.2025 rreth orës 18:55, ndërsa sinkronizimi me rrjetin është realizuar në orë 23:30. Aktualisht, njësia ndodhet në gjendje stabile dhe funksionon në parametra të rregullt operimi. KEK, përmes angazhimit dhe përkushtimit të vazhdueshëm, po dëshmon se mbetet një faktor kyç i stabilitetit të sektorit energjetik në vend”, përfundon njoftimi.
Lajmet
Vdes në QKUK personi që ishte aksidentuar një javë më parë
Published
3 hours agoon
April 22, 2025By
UBTnews
Një person ka vdekur në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK), ku po trajtohej pasi ishte aksidentuar më 13 prill.
Në raportin 24 orësh të Policisë, thuhet se trupi i pajetë i viktimës u është liruar familjarëve, raporton “Betimi për Drejtësi“.
“Prishtinë / 13.04.2025 – 13:55. Lidhur me rastin, raportohet se më 21.04.2025 në QKUK, ka ndërruar jetë viktima mashkull kosovar që ishte duke u trajtuar pasi ishte aksidentuar më 13.04.2025. Me vendim të prokurorit, trupi i pajetë u është liruar familjarëve, ndërsa rasti shkon në procedurë të rregullt”, thuhet në njoftim.

Gaza: Të paktën 600,000 fëmijë në rrezik të “paralizës së përhershme”

Gatishmëria për emergjenca, AME hap javën e aktiviteteve

KDI: Kosova ka bërë përparim të moderuar në zbatimin e obligimeve të Procesit të Berlinit

Pesë vjet pa e fituar titullin, Ronaldos s’i mjaftojnë golat

Dy vlera ushqyese që ndikojnë në nivelin e sheqerit në gjak

Kina dërgon ngushëllime për vdekjen e Papës pas 24 orësh

Papa Françesku do të varroset më 26 prill, njofton Vatikani

Diskutim mbi modelin arsimor suedez: Dr. Nuhi Bajçinca ndan njohuri dhe përvoja në UBT

UBT dhe Qendra “Ri-Jeta” diskutojnë mundësitë për aftësim profesional të studentëve të Psikologjisë
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota3 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota3 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT