Shëndeti

Sa lëng panxhari duhet të pini për të përmirësuar rezultatet e stërvitjes?

Panxhari është një nga burimet më të zakonshme të nitrateve dietike.

Published

on

Studimet e reja kanë treguar se konsumimi i kësaj perimeje para stërvitjes përmirëson ndjeshëm forcën dhe qëndrueshmërinë e muskujve, duke ju lejuar të ngrini pesha më të rënda dhe të bëni më shumë përsëritje

Panxhari është një zhardhok, gjethet dhe rrënjët e të cilit përdoren në gatim si burim ushqimi ashtu edhe si ngjyrues ushqimor. Po, sepse kjo perime mburret me veti e shumta që ka: është e pasur me kripëra minerale si kalium (i rëndësishëm për funksionimin e muskujve dhe zemrës) dhe me fibra, të cilat kontribuojnë në funksionimin e duhur të zorrëve. Plus, është i pasur me antioksidantë dhe anti-inflamatorë, të cilët ndihmojnë në rastet e kolitit dhe kapsllëkut.

Jo vetëm kaq, panxhari është gjithashtu një nga burimet më të zakonshme të nitrateve dietike, përbërësi kryesor bioaktiv me efekte përkatëse në performancën fizike ose sistemin kardiovaskular.

Nitratet e panxharit lejojnë trupin tonë të prodhojë më shumë oksid nitrik (NO), një përbërës thelbësor i cili, duke u akumuluar në gjak dhe inde, përmirëson qarkullimin e gjakut, presionin e gjakut, tonin vaskular dhe vazodilatimin, duke reduktuar rrezikun e hipertensionit, aterosklerozës dhe sëmundjeve ishemike. Nitratet gjithashtu janë shoqëruar me përmirësimin e performancës fizike te atletët.

Një konfirmim i mëtejshëm i fuqive të pabesueshme të kësaj perimeje vjen nga një studim i ri i Universitetit të Exeter në Britaninë e Madhe dhe Institutit Kombëtar të Shëndetit në Shtetet e Bashkuara. Sipas studiuesve, marrja e lëngut të panxharit para stërvitjes përmirëson ndjeshëm forcën e muskujve, duke ju lejuar të ngrini pesha më të rënda dhe të kryeni më shumë përsëritje. Duket se ndihmon më mirë se suplementet dhe pijet që u shiten atletëve për këtë qëllim. Studimi është publikuar në revistën shkencore Acta Physiologica.

Çfarë funksionesh kryejnë nitratet?

Nitratet janë substanca kimike, nga të cilat është veçanërisht e pasur panxhari, të cilat rrisin oksigjenin në gjak dhe na bëjnë të rezistojmë më gjatë dhe më mirë gjatë stërvitjes. Pasi të merret nitrati, ai shndërrohet nga bakteret e gojës në nitrit, i cili, në kushtet acidike të stomakut, shndërrohet në oksid nitrik. Ky i fundit më në fund absorbohet në qarkullimin e gjakut, duke kryer funksione të rëndësishme: në veçanti, zgjeron enët e gjakut, rrit sasinë e oksigjenit që arrin në muskuj dhe kontrollon funksione të tjera të ndryshme në nivelin e trurit, mushkërive, mëlçisë, veshkave, stomakut dhe strukturave të tjera.

Marrja e tij – siç raportohet nga IRCCS Humanitas – duket se nxit rritjen e muskujve, përmirëson rrjedhën e gjakut në indet e tyre dhe zvogëlon kohën e rikuperimit nga përpjekja fizike.

Në sport, duket se ndihmon në përmirësimin e performancës, veçanërisht për rritjen e ngarkesës së punës të mbështetur, zgjasin kohëzgjatjen e ushtrimeve, për të reduktuar lodhjen gjatë stërvitjeve intensive, për të rritur energjinë në dispozicion dhe përdorimin e glukozës dhe për të rritur të ashtuquajturën pompë muskulore, fenomen në bazë të të cilit rritja e qarkullimit të gjakut në muskuj i bën ato të duken më të mëdhenj dhe më të fortë dhe u jep atyre një pamje më të mirë estetike.

Por ndërsa nitrat dietik dihet se përmirëson performancën e stërvitjes duke rritur qëndrueshmërinë dhe ushtrimet me intensitet të lartë, ende nuk dihet pse ndodh ky efekt.

Për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje, studiuesit nga Universiteti i Exeter dhe Instituti Kombëtar i Shëndetit rekrutuan një grup prej 10 vullnetarësh të shëndetshëm me një moshë mesatare pak më shumë se 20 vjeç dhe rekomanduan që ata të ndiqnin një dietë të ulët të nitrateve deri në tre ditë para fillimit të eksperimentit. Ekspertët më pas i ndanë në dy grupe (i pari piu një gotë lëng panxhari, i dyti piu një pije placebo). Një orë pas marrjes së nitratit, pjesëmarrësve iu kërkua të kryenin 60 kontraktime të intensitetit maksimal të kuadricepsit në një makinë të specializuar për pesë minuta.

Pasi pjesëmarrësit konsumuan pijen dhe para dhe pas stërvitjes, studiuesit hartuan shpërndarjen e nitrateve të gëlltitura në pështymën, gjakun, muskujt dhe urinën e vullnetarëve. Ekipi donte të zbulonte se në cilën pjesë të trupit është aktiv nitrat dietik, për të kuptuar mekanizmat e tij.

Shëndeti

Shkencëtarët gjejnë arsyet pse njerëzit po konsumojnë gjithnjë e më shumë sheqer

Published

on

Akulloret, ëmbëlsirat e ngrira dhe pijet e gazuara tepër të ftohta marrin një tërheqje të re në vapën e verës. Ndërsa ndryshimet klimatike sjellin temperatura të larta, amerikanët po i konsumojnë gjithnjë e më shumë, zbulon një kërkim i ri, me pasoja shqetësuese për shëndetin.

Ka mjaft dëshmi që ndryshimet klimatike do të ndikojnë në disponueshmërinë dhe cilësinë e ushqimit, duke çuar në mungesa, rritje çmimesh dhe madje duke ndikuar në vlerën ushqyese, tha Pan He, autore e studimit dhe ligjëruese e shkencave mjedisore dhe qëndrueshmërisë në Universitetin e Cardiff. Por shumë më pak dihet për efektet e tyre në atë çfarë zgjedhim të hamë dhe pijmë, tha ajo për CNN.

Studiuesit analizuan të dhënat e blerjeve ushqimore të familjeve amerikane mes viteve 2004 deri 2019, gjë që u lejoi të ndiqnin të njëjtat familje për një kohë të gjatë. Ata krahasuan vendimet e blerjes me të dhënat rajonale të motit, përfshirë temperaturën dhe lagështinë.

Me rritjen e temperaturave, njerëzit konsumonin më shumë sheqer, në formën e pijeve të ëmbëlsuara me sheqer si pijet e gazuara dhe lëngjet, sipas studimit të botuar në revistën Nature Climate Change.

Për çdo 1.8 gradë Fahrenheit ngrohje, konsumi i sheqerit të shtuar u rrit 0.7 gram për person në ditë, me një rritje të dukshme ndërsa temperaturat arritën mes 68 dhe 86 gradë Fahrenheit.

Moti më i nxehtë bën që trupat të humbin më shumë ujë, duke bërë që njerëzit të duan hidratim dhe freskim. Efekti është i theksuar në familjet me të ardhura më të ulëta ose nivele të ulëta arsimimi.

Grupet më pak të favorizuara kanë prirje të kenë nivele më të larta të konsumit të sheqerit, pasi ky ushqim mund të jetë më i lirë dhe më i arritshëm, duke i bërë më të predispozuar të zgjedhin produkte në vapë. Ata mund të kalojnë më pak kohë në hapësira me ajër të kondicionuar, sipas kërkimit.

Studimi parashikon se konsumi i sheqerit mund të rritet me 3 gramë në ditë deri në vitin 2095, nëse ndotja që ngroh planetin vazhdon pa kontroll, me grupet vulnerabël në rrezikun më të lartë.

Shumë sheqer mund të sjellë një sërë pasojash negative, përfshirë rritje të rrezikut për obezitet, diabet dhe sëmundje kardiovaskulare.

Shoqata Amerikane e Zemrës rekomandon kufizimin e sheqernave të shtuara në jo më shumë se 6% të totalit të kalorive që njerëzit konsumojnë: jo më shumë se 36 gramë për burrat dhe 26 gramë për gratë.

Continue Reading

Shëndeti

Si të kontrollojmë të ngrënit emocional gjatë stresit?

Published

on

Është normale të ndjejmë frustrim, zemërim apo frikë, por është e rëndësishme të jemi të vetëdijshëm për shkaqet e këtyre emocioneve dhe të kërkojmë zgjidhje.

Stresi mund të na motivojë, por shpesh çon në ankth, depresion dhe të ngrënit emocional — kur hamë ushqim të yndyrshëm ose të ëmbël për të ngushëlluar veten.

Ekspertët dallojnë dy forma: të ngrënit nën stres (pas ngjarjeve që na tensionojnë) dhe të ngrënit emocional (për të përballuar emocione të ndryshme, edhe pozitive). Ky zakon mund të shkaktojë ndjenja faji, turpi dhe humbje kontrolli.

Këshilla për të kontrolluar ngrënien emocional:

Pini ujë – ndjenja e etjes ngatërrohet me urinë.

Shkruani problemet – identifikoni burimin e stresit.

Pini çaj relaksues – si kamomili ose me kanellë.

Bëni aktivitet fizik – shëtitje 20 minuta për të qetësuar mendjen.

Shijoni banjë relaksuese – qetëson trupin e mendjen.

Mbani mendjen të zënë – vizatoni, ngjyrosni, bëni punë shtëpie.

Zgjidhni ushqime të lehta dhe të shëndetshme – si fruta, perime ose kombinime proteine-embelsirë.

Nëse episodat e të ngrënit të tepërt janë të shpeshta dhe shoqërohen me ndjenja të rënda, këshillohet të kërkoni ndihmë profesionale.

Continue Reading

Shëndeti

Si funksionon agjërimi 24-orësh dhe çfarë përfitimesh sjell për trupin?

Published

on

Agjërimi 24-orësh përfshin faza të ndryshme të përdorimit të energjisë nga trupi. Gjatë tetë orëve të para, trupi përdor glukozën dhe glikogjenin nga vakti i fundit.

Nga ora 8 deri në 16, kalon në djegien e yndyrnave, një proces që ndihmon në humbjen e peshës dhe përmirësimin e metabolizmit.

Pas 16 orësh aktivizohet autofagjia, ku dihet se trupi përdor ketonet për energji dhe po ashtu nis rigjenerimin qelizor, duke përmirësuar përqendrimin dhe vitalitetin.

Rreth 24 orësh, rritet sekrecioni i hormonit të rritjes dhe aktiviteti i enzimave që mbështesin rigjenerimin dhe ngadalësojnë plakjen.

Agjërimi 24-orësh ka përfitime të shumta të dokumentuara shkencërisht, përmirëson ndjeshmërinë ndaj insulinës, shëndetin e zemrës dhe metabolizmin. Mbështet shëndetin e trurit, përmirëson kujtesën dhe mund të mbrojë nga sëmundjet neurodegjenerative.

Rritja e hormonit të rritjes dhe aktivizimi i autofagjisë ndihmojnë në ruajtjen e muskujve, djegien e yndyrës dhe rigjenerimin qelizor.

Megjithatë, ky lloj agjërimi nuk është i përshtatshëm për të gjithë sepse shkakton lodhje, marramendje, nervozizëm e ulje të përqendrimit.

Praktikat ekstreme mund të rrisin rrezikun kardiovaskular, ndërsa agjërimet më të gjata se 36 orë çojnë në hipoglicemi ose çrregullime elektrolitike. Nuk rekomandohet për personat me diabet, shtatzënat, fëmijët, adoleshentët ose ata me çrregullime të të ushqyerit.

Çelësi është të dëgjoni trupin tuaj dhe të konsultoheni me një specialist përpara se të praktikoni agjërimin 24-orësh.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

E keni ditur që karbohidratet nxitin shkrirjen e dhjamit?

Published

on

Sigurisht se keni ndëgjuar e lexuar shumë për karbohidratet, por a e dini rëndësinë e tyre?

Balancimi midis marrjes dhe shpenzimit të kalorive është çelësi për humbje peshe, jo eliminimi i grupit të caktuar të artikujve.

Truri dhe funksionet e tij punojnë vetëm kur furnizohen me këtë grup artikujsh. Shumë gjendje anksioziteti, po ashtu i përshkruhen pikërisht marrjes së pamjaftueshme të karbohidrateve.

Karbohidratet ndahen në të përbëra e të thjeshta. Dallimi mes tyre është që të përbërat zbërthehen ngadalë, ndërkaq glukoza e cila përftohet gjatë zbërthimit futet në gjak më ngadalë.

Karbohidratet gjenden në mjaltë, xhem, shurupe pemësh, sheqer të rafinuar, ëmbëlsira, pije joalkoolike dhe në pemë.

Përfshijnë monosaharide dhe disaharide, siç janë glukoza, fruktoza dhe laktoza.

Karbohidratet e përbëra gjenden në drithëra, bukë, perime dhe bishtajore. Për funksionim të mirë të tretjes janë të domosdoshme.

Ajo që është më e rëndësishme te konsumimi është cilësia e karbohidrateve. Sheqernat e thjeshta, të quajtura kalori të zbrazëta, që gjenden në ëmbëlsira dhe në pije me gaz duhet shmangur.

Artikujt që janë të pasur me karbohidrate të përbëra përmbajnë vitamina, minerale, fitokemikale, fibra, andaj rekomandohet marrja e tyre.

Continue Reading

Të kërkuara