Shëndet
Sa lëng panxhari duhet të pini për të përmirësuar rezultatet e stërvitjes?
Panxhari është një nga burimet më të zakonshme të nitrateve dietike.
Published
3 years agoon
By
UBT newsStudimet e reja kanë treguar se konsumimi i kësaj perimeje para stërvitjes përmirëson ndjeshëm forcën dhe qëndrueshmërinë e muskujve, duke ju lejuar të ngrini pesha më të rënda dhe të bëni më shumë përsëritje
Panxhari është një zhardhok, gjethet dhe rrënjët e të cilit përdoren në gatim si burim ushqimi ashtu edhe si ngjyrues ushqimor. Po, sepse kjo perime mburret me veti e shumta që ka: është e pasur me kripëra minerale si kalium (i rëndësishëm për funksionimin e muskujve dhe zemrës) dhe me fibra, të cilat kontribuojnë në funksionimin e duhur të zorrëve. Plus, është i pasur me antioksidantë dhe anti-inflamatorë, të cilët ndihmojnë në rastet e kolitit dhe kapsllëkut.
Jo vetëm kaq, panxhari është gjithashtu një nga burimet më të zakonshme të nitrateve dietike, përbërësi kryesor bioaktiv me efekte përkatëse në performancën fizike ose sistemin kardiovaskular.
Nitratet e panxharit lejojnë trupin tonë të prodhojë më shumë oksid nitrik (NO), një përbërës thelbësor i cili, duke u akumuluar në gjak dhe inde, përmirëson qarkullimin e gjakut, presionin e gjakut, tonin vaskular dhe vazodilatimin, duke reduktuar rrezikun e hipertensionit, aterosklerozës dhe sëmundjeve ishemike. Nitratet gjithashtu janë shoqëruar me përmirësimin e performancës fizike te atletët.
Një konfirmim i mëtejshëm i fuqive të pabesueshme të kësaj perimeje vjen nga një studim i ri i Universitetit të Exeter në Britaninë e Madhe dhe Institutit Kombëtar të Shëndetit në Shtetet e Bashkuara. Sipas studiuesve, marrja e lëngut të panxharit para stërvitjes përmirëson ndjeshëm forcën e muskujve, duke ju lejuar të ngrini pesha më të rënda dhe të kryeni më shumë përsëritje. Duket se ndihmon më mirë se suplementet dhe pijet që u shiten atletëve për këtë qëllim. Studimi është publikuar në revistën shkencore Acta Physiologica.
Çfarë funksionesh kryejnë nitratet?
Nitratet janë substanca kimike, nga të cilat është veçanërisht e pasur panxhari, të cilat rrisin oksigjenin në gjak dhe na bëjnë të rezistojmë më gjatë dhe më mirë gjatë stërvitjes. Pasi të merret nitrati, ai shndërrohet nga bakteret e gojës në nitrit, i cili, në kushtet acidike të stomakut, shndërrohet në oksid nitrik. Ky i fundit më në fund absorbohet në qarkullimin e gjakut, duke kryer funksione të rëndësishme: në veçanti, zgjeron enët e gjakut, rrit sasinë e oksigjenit që arrin në muskuj dhe kontrollon funksione të tjera të ndryshme në nivelin e trurit, mushkërive, mëlçisë, veshkave, stomakut dhe strukturave të tjera.
Marrja e tij – siç raportohet nga IRCCS Humanitas – duket se nxit rritjen e muskujve, përmirëson rrjedhën e gjakut në indet e tyre dhe zvogëlon kohën e rikuperimit nga përpjekja fizike.
Në sport, duket se ndihmon në përmirësimin e performancës, veçanërisht për rritjen e ngarkesës së punës të mbështetur, zgjasin kohëzgjatjen e ushtrimeve, për të reduktuar lodhjen gjatë stërvitjeve intensive, për të rritur energjinë në dispozicion dhe përdorimin e glukozës dhe për të rritur të ashtuquajturën pompë muskulore, fenomen në bazë të të cilit rritja e qarkullimit të gjakut në muskuj i bën ato të duken më të mëdhenj dhe më të fortë dhe u jep atyre një pamje më të mirë estetike.
Por ndërsa nitrat dietik dihet se përmirëson performancën e stërvitjes duke rritur qëndrueshmërinë dhe ushtrimet me intensitet të lartë, ende nuk dihet pse ndodh ky efekt.
Për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje, studiuesit nga Universiteti i Exeter dhe Instituti Kombëtar i Shëndetit rekrutuan një grup prej 10 vullnetarësh të shëndetshëm me një moshë mesatare pak më shumë se 20 vjeç dhe rekomanduan që ata të ndiqnin një dietë të ulët të nitrateve deri në tre ditë para fillimit të eksperimentit. Ekspertët më pas i ndanë në dy grupe (i pari piu një gotë lëng panxhari, i dyti piu një pije placebo). Një orë pas marrjes së nitratit, pjesëmarrësve iu kërkua të kryenin 60 kontraktime të intensitetit maksimal të kuadricepsit në një makinë të specializuar për pesë minuta.
Pasi pjesëmarrësit konsumuan pijen dhe para dhe pas stërvitjes, studiuesit hartuan shpërndarjen e nitrateve të gëlltitura në pështymën, gjakun, muskujt dhe urinën e vullnetarëve. Ekipi donte të zbulonte se në cilën pjesë të trupit është aktiv nitrat dietik, për të kuptuar mekanizmat e tij.
Shëndet
Kafeina kundër migrenës, sa funksionon dhe çfarë duhet të dini?
Published
6 hours agoon
November 19, 2025By
UBT NewsKafeina, e cila gjendet natyrshëm në kafe, çaj dhe disa medikamente, njihet gjerësisht për efektin e saj stimulues.
Megjithatë, pak njerëz e dinë se ajo mund të ndihmojë edhe në lehtësimin e dhimbjeve të kokës.
Studimet tregojnë se kafeina zvogëlon dhimbjen e kokës duke ngushtuar enët e gjakut në tru duke rritur efektin e analgjezikëve si paracetamoli dhe aspirina. Konsumimi i një sasie të moderuar, 100–150 mg, që i korrespondon një filxhani kafe mund të jetë i dobishëm veçanërisht në dhimbjet e tensionit ose në fazat e para të migrenës.
Kafeina duhet përdorur me kujdes. Marrja e tepërt shkakton dhimbje koke, sidomos si pasojë e varësisë ose e ndërprerjes së papritur.
Për këtë arsye, ekspertët këshillojnë personat që vuajnë nga migrena të vëzhgojnë reagimin e trupit të tyre ndaj kafeinës dhe ta përdorin atë në mënyrë të kontrolluar. Efekti i saj është më i fortë kur kombinohet me qetësues, por gjithmonë nën këshillimin e mjekut ose farmacistit.
Për të parandaluar dhimbjet e kokës, krahas konsumit të kujdesshëm të kafeinës, është e rëndësishme të ruani gjumin, hidratimin dhe një dietë të shëndetshme. Nëse dhimbjet janë të shpeshta, kërkoni patjetër ndihmë mjekësore për trajtim të duhur. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë e bën lëngun e shegës kaq të shëndetshëm?
Published
8 hours agoon
November 19, 2025By
UBT News
Lëngu i freskët nuk ka pse të kufizohet vetëm te variantet jeshile apo të pasura me spinaq.
Shega është përdorur si ilaç natyral që nga lashtësia dhe edhe sot po studiohet për përfitimet e saj të shumta shëndetësore.
Ky frut mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit dhe në forcimin e sistemit imunitar.
Më poshtë janë disa nga përfitimet kryesore të shegës:
Antioksidant i fuqishëm
Kokrrat e shegës marrin ngjyrën karakteristike të kuqe nga polifenolët, kimikale që veprojnë si antioksidantë shumë potentë. Lëngu i shegës përmban një sasi më të lartë antioksidantësh se shumica e lëngjeve të tjera të frutave, madje tre herë më shumë se vera e kuqe dhe çaji i gjelbër. Këta antioksidantë mbrojnë qelizat nga dëmtimet dhe reduktojnë inflamacionin.
I pasur me vitaminë C
Një gotë lëng shege siguron mbi 40% të sasisë ditore të rekomanduar të vitaminës C, duke e bërë atë një burim të shkëlqyer të kësaj vitamine të rëndësishme.
Mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit
Lëngu mori vëmendje të madhe pasi një studim tregoi se ngadalëson rritjen e qelizave të kancerit të prostatës. Megjithatë, kërkimet shkencore për këtë përfitim vazhdojnë.
I dobishëm për shëndetin e zemrës
Shega konsiderohet si një nga lëngjet më të mira për zemrën, ndihmon në mbrojtjen e zemrës dhe arterieve, duke kontribuar në qarkullim më të shëndetshëm të gjakut.
Përfitime të tjera
Lëngu përmirëson memorien, i pasur me vitamina të ndryshme dhe ndihmon në uljen e shtypjes së lartë të gjakut. /A.Z/UBT News/
Shumë njerëz mendojnë se tërshëra dhe produkte të ngjashme janë zgjedhja më e mirë për mëngjes, por kjo nuk është gjithmonë e vërtetë.
Vezët janë një alternativë fantastike, jo vetëm të shijshme, por edhe shumë të dobishme për shëndetin. Ato përmbajnë proteina të larta që ndihmojnë në kontrollin e peshës dhe ju bëjnë të ndiheni të ngopur për më gjatë.
Përfitimet kryesore të vezëve:
1. Ju mbajnë të ngopur më gjatë
Proteina e yndyra që gjenden tek vezët ndihmojnë në ruajtjen e energjisë dhe frenimin e urisë, duke ju mbajtur të ngopur për më shumë orë.
2. Ndihmojnë në humbjen e peshës
Ata që konsumojnë vezë për mëngjes kanë më shumë gjasa të humbin peshë krahasuar me ata që hanë bukë ose ushqime të tjera.
3. Burim i shkëlqyer proteinash
Vezët përmbajnë të gjitha aminoacidet thelbësore, duke i bërë një nga burimet më të mira të proteinave në dietë. Rekomandohet të konsumoni të paktën një vezë në ditë për një regjimi ushqimor të ekuilibruar.
4. Çmimi i tyre i përballueshëm
Krahasuar me burime të tjera proteinash si mishi i kuq, vezët janë më të lira dhe lehtësisht të disponueshme.
5. Nuk dëmtojnë kolesterolin
Edhe pse përmbajnë kolesterol, studimet e fundit tregojnë se konsumi i vezëve nuk e rrit nivelin e kolesterolit në mënyrë të dëmshme.
6. Përmirësojnë funksionin e trurit dhe kujtesën
Vezët përmbajnë kolinë, lëndë ushqyese që mbështet zhvillimin dhe funksionin e trurit, duke përmirësuar kujtesën dhe vigjilencën.
7. Mbrojnë shikimin
Antioksidantët luteinë dhe zeaxanthin që gjenden tek vezët ndihmojnë në mbrojtjen e syve nga dëmtimet e shkaktuara nga rrezet UV dhe mund të ulin rrezikun e kataraktit në pleqëri. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Nga tërshëra te avokado, super-ushqimet që pastrojnë arteriet
Published
2 days agoon
November 17, 2025By
UBT News
Tërshëra është e njohur për aftësinë e saj për të ulur kolesterolin për shkak të përmbajtjes së lartë të fibrave të tretshme, veçanërisht beta-glukanit.
Këto fibra reduktojnë përthithjen e kolesterolit nga trupi.
Ruajtja e niveleve të shëndetshme të kolesterolit është çelësi për një zemër të fortë. Nëse kolesteroli është më i lartë se normalja, mos u shqetësoni, është e rëndësishme të dini se mund të bëni ndryshime në dietë për ta kontrolluar atë.
Më poshtë kemi listuar 7 ushqimet që mund t’ju ndihmojnë të ulni kolesterolin dhe të përmirësoni shëndetin e zemrës.
Tërshërë
E njohur për aftësinë për të ulur kolesterolin për shkak të përmbajtjes së lartë të fibrave të tretshme, veçanërisht beta-glukanit. Këto fibra reduktojnë përthithjen e kolesterolit nga trupi.
Peshk i yndyror
Peshqit yndyrorë si salmoni, sardelet dhe skumbri janë të pasur me acide yndyrore omega-3, ato ulin trigliceridet dhe të ndihmojnë në rritjen e kolesterolit “të mirë” HDL.
Arra
Bajamet, arrat dhe kikirikët përmbajnë yndyrna të pangopura, që ndihmojnë në uljen e kolesterolit LDL, të pasura me fibra e antioksidantë.
Vaj ulliri
Veçanërisht vaji i ullirit ekstra i virgjër, është i njohur për aftësinë për të ulur kolesterolin LDL duke ruajtur ose rritur kolesterolin HDL. Gjithashtu përmban antioksidantë që mbrojnë zemrën.
Bishtajoret
Thjerrëzat, qiqrat dhe bishtajoret e tjera janë të pasura me fibra të tretshme që ulin kolesterolin LDL. Ato përmbajnë proteina dhe janë të ulëta në yndyrna të ngopura.
Ushqimet me soje
Të tilla si tou, qumështi i sojës, të pasura me proteina e të ulëta në yndyrna të ngopura. Proteina e sojës është treguar se ul kolesterolin LDL.
Avokado
Me yndyra të pangopura e fibra që ul kolesterolin LDL, përmban beta-sitosterol, që redukton përthithjen e kolesterolit. /A.Z/UBT News/
Ramadan Nishori ndan rrëfimin e tij para studentëve të UBT-së në një takim të mbështetur nga Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar
Art, media dhe kujtesa historike: Vizita e studentëve të UBT-së në Reporting House
FBK emëron Bujar Locin përzgjedhës të Kosovës ndaj Shqipërisë
Real Madrid paralajmëron gjigantët evropian për Vinicius Jr
Të respektohen afatet kushtetuese, Zemaj ka një apel për presidenten Osmani
Dështimi i formimit të qeverisë, Krasniqi ka këtë kërkesë për Vjosa Osmanin
UEFA ka aprovuar rikthimin e Barcelonës në Camp Nou
AUV ndalon importin e shpezëve dhe nënprodukteve nga zonat administrative të Gjermanisë
Ismaili: Vota e PDK-së do të jetë kundër
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
