Lajmet

Sa i brishtë është ende Ballkani Perëndimor

Published

on

Ballkani: Non-paper – Kjo temë nuk do të diskutohet më zyrtarisht në Bruksel.

Idetë e “shpërbërjes përfundimtare të Jugosllavisë” dhe spostimi i kufijve në Ballkanin Perëndimor nuk do ta ndryshojnë politikën aktuale të BE. Megjithatë angazhimi europian në rajon ka nevojë për një aktivizim urgjent.

Sa i brishtë është ende Ballkani Perëndimor si rajon, akoma me prirje destabilizimi për shkak të plagëve ende të hapura nga e kaluara, të cilat tani politikisht korrekt quhen “çështje të hapura bilaterale”, e dëshmuan informatat për një tekst, i cili për shkak të karakterit jozyrtar, nuk mund të quhet as dokument, madje as paper. I ashtuquajturi “non- paper”, pa kokë dhe pa firma poshtë, iu atribua nga mediat kryeministrit slloven Janez Jansa.

Teksti propozon “përfundimin e shpërbërjes së Jugosllavisë” apo spostimin “përfundimtar” të kufijve në Ballkanin Perëndimor, me qëllim të krijimit të një Bosnje Hercegovine të fragmentuar por “të qëndrueshme dhe funksionale”, një Shqipërie të bashkuar me Kosovën dhe pjesë të Maqedonisë së Veriut dhe një Serbie të bashkuar me Republikën Srpska.

Institucionet e BE-së nuk e kanë konfirmuar ende mbërritjen e një teksti të tillë në Bruksel, dhe ndoshta kurrë nuk do ta konfirmojnë. Brukseli zyrtar përsëriti vetëm qëndrimin e tij se “asgjë nuk duhet të ndryshojë, kur është fjala për kufijtë e Ballkanit Perëndimor”. 

Që “vizatimi i kufijve të rinj është një rrugë e rrezikshme” dhe “pajtimi dhe bashkëpunimi rajonal është çelësi i paqes, demokracisë dhe prosperitetit” në Ballkanin Perëndimor, u theksua edhe nga Sekretari gjerman i Shtetit për Evropën, Michael Roth. Të njëjtat mesazhe erdhën edhe nga Parlamenti Evropian, ku raportuesi për Serbinë, Vladimir Bilçik, porositi se „ndryshimi i kufijve dhe territoreve është një rrugë e rrezikshme drejt së kaluarës shpërthyese” të rajonit.

Kompromise të rrezikshme

Sidoqoftë Alexandra Stiglmayer nga Nisma Evropiane e Stabilitetit dhe Bodo Weber nga Këshilli i Politikës së Demokratizimit në Berlin pohojnë për DW se shfaqja e këtij teksti nuk është e rastësishme, se ai ka parahistorinë e vet dhe se ka njerëz, që e shohin zgjidhjen e të gjitha problemeve në Ballkanin Perëndimor në ndryshimin e kufijve. Në bisedë me DW ata kujtojnë se shkëmbimi i territoreve jo shumë kohë më parë ishte temë në rajon dhe në BE, kur në 2018 flitej për shkëmbimin e territoreve midis Serbisë dhe Kosovës.

„Gjëra të tilla vazhdojnë të dalin. Ato kanë qenë prezente edhe gjatë luftës në ish-Jugosllavi. Por duhet pasur parasysh edhe arsyeja që çoi në këto luftëra. Prandaj është shumë e rrezikshme të besohet se ndryshimi i kufijve, që do të çonte në këmbime etnike, do të sillte zgjidhje në Ballkanin Perëndimor”, thotë Stiglmayer.

Ajo beson se shfaqja e një ideje të tillë në këtë moment është një lloj baloni prove për të parë reagimin e vendeve anëtare të BE-së dhe për të testuar, nëse mund të ecet në këtë rrugë. “Për mendimin tim kjo nuk është kurrësesi rruga, sepse do të çonte vetëm drejt konfliktit, dhe pastaj në një konflikt të armatosur në të gjitha vendet e prekura të Ballkanit Perëndimor”, thekson analistja nga Brukseli.

Bodo Weber thotë se në katër vitet e mëparshme i gjithë rajoni u kërcënua nga destabilizimi për shkak të idesë së shkëmbimit të territoreve midis Serbisë dhe Kosovës dhe se tani është bërë një “hapje e re”, që e zhvendos kërcënimin në territorin e Bosnjë Hercegovinës.

“Në katër vitet e fundit është vërejtur dinamika e një ‘devijimi të rrezikshëm’ të disa përfaqësuesve të BE dhe SHBA, që negociojnë në rajonin e Ballkanit Perëndimor, të cilët së pari, duke u përqëndruar në negociatat midis Serbisë dhe Kosovës, kërcënuan stabilitetin e të gjithë rajonit me idenë e çmendur të shkëmbimit të territoreve. Kështu jashtë vëmendjes, në Bosnjë Hercegovinë arritën të bien dakord për një “marrëveshje të ndyrë”, për ndarjen etnike në nivel lokal, të ashtuquajturën marrëveshja e Mostarit. E gjitha kjo tregon, se negociatorët tanë perëndimorë në situata krize janë të prirur, të bëjnë çfarëdo marrëveshjeje, që nënkupton edhe kompromis të keq me axhenda të rrezikshme rajonale, që do t’u shkonin për shtat liderëve nacionalë në Ballkanin Perëndimor”, përfundon Weber.

Dokument radikal

Nga Nisma Evropiane e Stabilitetit të Aleksandra Stiglmayer kujtojnë faktin se në procesin e zgjidhjes së “çështjes së Kosovës” disa nga udhëheqësit e BE-së kanë mbështetur opsionin e “çdo zgjidhjeje, për të cilën bien dakord të dyja palët”. Ata shtojnë se “non-paperi” slloven vepron “shumë më radikalisht” pa konsultime paraprake me vendet e prekura.

“Nuk mendoj se Bosnjë Hercegovina, Maqedonia e Veriut apo Kosova do të bien dakord për këtë. Ndoshta Shqipëria, por kjo do të nënkuptojë largimin nga rruga e BE”, thotë Stiglmayer.

Në të njëjtën kohë kryeministri shqiptar, Edi Rama, ishte i vetmi që konfirmoi se e kishte parë dokumentin dhe se kishte biseduar për “idenë” me kryeministrin slloven.

Analistët nga Brukseli dhe Berlini pajtohen, se një “ide” e tillë nuk ka mbështetjen e shumicës.

“Nëse ekziston një dokument i tillë, në formën si është publikuar në media, kjo do të tregonte se zoti Jansa në radikalizmin e tij vepron në fakt në mënyrë kundërproduktive për promovimin e idesë së tij. Unë besoj se kjo është një mënyrë shumë e vrazhdë lobimi për ide të tilla të rrezikshme, nëse dokumenti është i vërtetë dhe autentik”, shprehet Bodo Weber për DW.

Ai shton, se shpreson që situata e re do të inkurajojë vendet e BE-së, që t’i japin “më shumë kontra” mënyrës së rrezikshme të negociatave të përfaqësuesve të BE, konkretisht në Bosnjë Hercegovinë, në këtë moment.

“Këto negociata rrezikojnë ndarjen e mëtejshme etnike të Bosnjë Hercegovinës nën patronatin e BE dhe SHBA, por edhe shpërbërjen e vendit dhe destabilizimin e të gjithë rajonit, që do ta përjetonim po të tillë, po të arrihej marrëveshja për shkëmbimin e territoreve midis Kosovës dhe Serbisë. Kërcënimi është real nga negociatat e jo të pastra dhe jotransparente të përfaqësuesve evropianë dhe më pak nga një përfaqësim i tillë i hapur i ideve etno-nacionaliste si non-paper i famshëm nga Ljubljana”, konkludon Weber.

Një test pa ndikim dhe politikë pa „aktivizim”

Teksti, që krijoi tymnajë në Ballkanin Perëndimor dhe në të gjithë BE-në, pretendohet se iu dërgua Presidentit të Këshillit Evropian, Charles Michel, si pjesë e njohjes me prioritetet, të cilat do t’i përfaqësojë Sllovenia, kur të marrë presidencën e Këshillit të BE në mes të vitit.

Aleksandra Stiglmayer mendon se pas reagimeve që mori, kryeministri slloven nuk do të vazhdojë të këmbëngulë në ide të ngjashme dhe se nuk duhet pritur ndonjë kthesë radikale në politikën e BE ndaj Ballkanit Perëndimor. “Nuk besoj se kjo mund të bëhet bazë për ndonjë politikë të re të BE ndaj Ballkanit Perëndimor. Shumica e vendeve anëtare mbështesin shtetet multietnike, bazuar në të drejtat e njeriut dhe ato civile. Për këtë nuk do të diskutohet më zyrtarisht në Bruksel”, thotë Stiglmayer. Por ajo shton:

“Një impuls i ri në politikën e BE ndaj Ballkanit Perëndimor është i domosdoshëm, por unë nuk shoh se ka një apel të vërtetë për zgjim. Për sa kohë të zvarritet situata në Ballkanin Perëndimor, ndoshta jo në mënyrë fort të kënaqshme, por gjithsesi pa konflikte, vendet anëtare të BE-së nuk do ta shohin atë si prioritet.”

Në bisedë me DW Stiglmayer i bën thirrje BE që t’i ofrojë përfundimisht Ballkanit Perëndimor “diçka vërtet të besueshme”, përfshirë një proces më funksional të pranimit, se “për çfarë dhe në çfarë drejtimi” duhet të punojë Ballkani Perëndimor. “Përndryshe, kam frikë se do të shkaktohet konflikt. “Dy situata veçanërisht problematike janë ajo mes Serbisë dhe Kosovës dhe ajo në Bosnjë dhe Hercegovinë”, përfundon Aleksandra Stiglmayer. DW

Rajoni

Rektori Hajrizi mori pjesë në Konferencën CIGRE Kosova mbi “Formësimin e fuqisë punëtore të së ardhmes: Perspektiva e universitetit mbi tregun e punës”

Published

on

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, mori pjesë në konferencën e organizuar nga CIGRE Kosova, me temën “Formësimi i fuqisë punëtore të së ardhmes: Perspektiva e universitetit mbi tregun e punës në sektorin e energjisë”. Në këtë ngjarje u bashkuan ekspertë të energjisë, akademikë dhe përfaqësues të industrisë, për të diskutuar ndikimin e transformimeve teknologjike në zhvillimin e kapaciteteve profesionale dhe krijimin e vendeve të reja të punës.

Në fjalën e tij, Rektori Hajrizi theksoi se universitetet duhet të kenë një rol udhëheqës në përgatitjen e fuqisë punëtore të digjitalizuar, duke ndërtuar ura bashkëpunimi midis arsimit, inovacionit dhe industrisë. Ai nënvizoi rëndësinë e edukimit ndërdisiplinar dhe zhvillimin e programeve studimore që përfshijnë fusha si energjia e zgjuar, inteligjenca artificiale, teknologjia 5G dhe menaxhimi i qëndrueshëm i burimeve.

Rektori Hajrizi po ashtu theksoi rëndësinë e studimeve të doktoratës dhe akreditimit të programeve në këtë nivel, si domosdoshmëri për zhvillimin e kërkimit shkencor të avancuar dhe përgatitjen e ekspertëve të nivelit të lartë që i nevojiten tregut të punës. Ai potencoi se akreditimi i doktoraturave në fushat e energjisë, teknologjisë dhe inovacionit është një hap i rëndësishëm për të forcuar lidhjen mes universiteteve dhe industrisë, si dhe për të krijuar një bazë të qëndrueshme të zhvillimit akademik dhe profesional.

Gjithashtu, Rektori prezantoi arritjet e UBT Smart City, e cila ka integruar teknologjinë 5G dhe sistemet e mençura të energjisë, duke e bërë UBT-në një ndër institucionet e para në rajon që po e zbatojnë në praktikë konceptin e qytetit të mençur (Smart City). Këto zhvillime lidhin drejtpërdrejt kërkimin shkencor me nevojat e ekonomisë moderne dhe krijojnë terren të përshtatshëm për përfshirjen e studentëve dhe stafit akademik në projekte të avancuara.

Rektori theksoi se sektori i energjisë është ndër më dinamikët në procesin e digjitalizimit dhe zhvillimit të qyteteve të mençura, duke hapur mundësi të reja për bashkëpunim ndërmjet universiteteve dhe industrisë, si dhe për krijimin e vendeve të punës të orientuara drejt inovacionit, qëndrueshmërisë dhe kërkimit shkencor të avancuar.

Konferenca CIGRE Kosova shërbeu si një platformë e rëndësishme për shkëmbimin e ideve, nxitjen e kërkimit shkencor dhe forcimin e partneriteteve ndërmjet akademisë dhe sektorit energjetik, në funksion të përgatitjes së brezave të rinj për tregun dinamik të punës së së ardhmes.

Continue Reading

Rajoni

Studim i përbashkët UBT – Universiteti i Mynhenit publikohet në revistë ndërkombëtare shkencore

Published

on

Një bashkëpunim i rëndësishëm ndërmjet UBT-së dhe Universitetit Teknik të Mynhenit (Technical University of Munich) ka rezultuar me publikimin e një punimi shkencor në një revistë prestigjioze ndërkombëtare të indeksuar në Scopus dhe Web of Science, me faktor impakti 2.2.

Punimi me titull “Microbiological Analysis of Traditional Sausage in Prishtina, Republic of Kosovo, During Production and Storage”, është publikuar në revistën Microbiological Research (MDPI) dhe përfaqëson një nga studimet e para të këtij lloji në Kosovë, duke analizuar aspektet mikrobiologjike dhe të sigurisë ushqimore të suxhukut tradicionalë kosovarë gjatë prodhimit dhe ruajtjes.

Studimi është realizuar nga një ekip ndërdisiplinar studiuesish, përfshirë:

Prof. Dr. Flutura C. Ajazi – UBT, autore e parë dhe correspondent e punimit

Prof. ass. Veton Haziri-UBT, autorë correspondent

Bashkëautorët: Rreze M. Gecaj, Sarah Shaqiri, Idriz Vehapi, Namik Durmishi, Xhavit Bytyçi dhe Violeta Lajqi-Makolli, në bashkëpunim me Prof. Dr. Matthias A. Ehrmann nga Universiteti Teknik i Mynhenit, Gjermani.

Qëllimi i studimit ka qenë vlerësimi i ndryshimeve mikrobiologjike gjatë fazave të fermentimit dhe ruajtjes së suxhukut tradicional të prodhuar në Prishtinë, me fokus në bakteret e acidit laktik (LAB) dhe familjen Micrococcaceae, të cilat kanë rol kyç në sigurinë dhe cilësinë e produktit.

Rezultatet treguan se gjatë procesit të ruajtjes ndodh një ulje e ndjeshme e baktereve patogjene si Enterobacteriaceae, ndërsa bakteret e dobishme (LAB) dhe Micrococcaceae mbeten stabile, duke dëshmuar se produktet tradicionale të prodhuara sipas metodave lokale ruajnë cilësi dhe siguri të lartë mikrobiologjike.

Gjetjet e këtij studimi ofrojnë dokumentacion të vlefshëm të praktikave lokale që mund të ndikojnë në cilësinë e produktit dhe afatin e ruajtjes. Në kontekstin e këtij studimi, autoret bejne thirrje tek autoritetet e sigurisë ushqimore të Kosovës qe të zbatojnë programe ndërgjegjësimi për prodhuesit e produkteve tradicionale të mishit, për të promovuar praktikat më të mira dhe për të siguruar prodhimin e produkteve të sigurta dhe me cilësi të lartë. Kjo është e nevojshme për të rritur cilësinë e suxhukut dhe produkteve të tjera të mishit të prodhuara me metoda tradicionale, përmes përmirësimit të parametrave të tyre higjienikë, etiketimit dhe paketimit, të cilat mund të ndikojnë në rritjen e eksportit dhe të vlerës së produktit.

Punimi është pranuar më 26 gusht 2025 dhe publikuar më 3 shtator 2025, nën redaktimin akademik të Prof. Dr. Beniamino T. Cenci-Goga.

Continue Reading

Lajmet

UBT organizon ligjëratë ndërkombëtare dhe hap Panairin e Materialeve në Arkitekturë dhe Konstruksione

Published

on

UBT njofton se të premten, më 24 tetor 2025, duke filluar nga ora 09:00, në Kampusin Inovativ të UBT-së në Lipjan (Objekti I), do të mbahet një ligjëratë tematike ndërkombëtare me titull: “Environmental Sustainability of Concrete Structures”, që do të udhëhiqet nga Prof. Bruno Dal Lago nga Universiteti i Insubrias dhe Politekniku i Milanos, Itali.

Ligjërata do të trajtojë praktikat bashkëkohore të qëndrueshmërisë mjedisore në ndërtimet prej betoni, duke sjellë njohuri shkencore dhe përvoja profesionale nga universitetet më prestigjioze evropiane.

Pas ligjëratës, nga ora 10:00, do të zhvillohet Ceremonia e Hapjes së “Panairit të Materialeve”, që do të mbahet në hollin e Objektit I, dhe do të vazhdojë deri në ora 14:00.

Ky panair do të prezantojë materiale dhe teknologji inovative në fushën e arkitekturës, inxhinierisë dhe ndërtimtarisë, si dhe do të shërbejë si platformë për ndërveprim ndërmjet studentëve, profesorëve dhe kompanive bashkëpunëtore.

Gjithashtu, në të njëjtën ditë, nga ora 12:40, do të mbahet prezantimi i kompanisë ndërkombëtare “PENETRON”, e cila do të paraqesë materiale inovative që lidhen me ndërtimet prej betoni, arkitekturën dhe qëndrueshmërinë strukturore.

Ky prezantim do të zhvillohet po ashtu në Objektin I të Kampusit të UBT-së në Lipjan.

Ligjërata është obligative për studentët e programeve “Materialet në Arkitekturë” dhe “Konstruksionet e Betonit” (niveli Bachelor), ndërsa janë të ftuar të marrin pjesë edhe studentët e lëndës “Bazat e Konstruksioneve të Betonit” në Arkitekturë dhe të gjithë studentët e interesuar nga vitet tjera të studimeve.

Kjo ngjarje përfaqëson një mundësi unike për studentët dhe profesionistët e rinj që të njihen nga afër me risitë bashkëkohore të qëndrueshmërisë në ndërtim, materialet inteligjente dhe zhvillimet më të fundit teknologjike në këtë fushë.

Continue Reading

Lajmet

Përfundon rinumërimi i 16 kutive të votimit nga 12 vendvotime

Published

on

By

Në Qendrën e Numërimit dhe Rezultateve është përmbyllur procesi i rinumërimit të kutive të votimit, për rinumërimin e të cilave mori vendim Komisioni Qendror Zgjedhor (KQZ) në mbledhjen e ditës së mërkurë, raporton KosovaPress.

Nga pasditja e ditës së mërkurë dhe deri në orën 15:30 të ditës së enjte, janë rinumëruar 16 kuti të votimit.

Rezultatet nga rinumërimi pasqyrohen platformën https://resultslocal2025.kqz-ks.org/, në rubrikën “Rezultatet QNR – Rinumëruara”.

Gara e balotazhit në Kosovë për kryetar të komunave ku në raundin e parë nuk kishte fitues mbahen më 9 nëntor./KP

Continue Reading

Të kërkuara