Lajmet

Sa duhet të përfshihen prindërit në edukimin e fëmijëve?

Nga Lee Elliot Major.

Published

on

Nga Lee Elliot Major

Asgjë nuk ju përgatit për rrugëtimin e lodhshëm si një prind. Unë vetë kam lexuar mijëra studime mbi arsimin dhe kam këshilluar mësues në mbarë botën. Megjithatë, pas 2 dekadash si prind, nuk jam ende i sigurt se çfarë mund të jetë më e mira për fëmijët tanë.

Ashtu si shumica e prindërve, unë dhe bashkëshortja i kemi kaluar të gjitha: të dielat stresuese duke mbushur boshllëqet mësimore të fëmijëve tanë; mbrëmjet e kaluara duke i nxitur ata të kryejnë detyrat e shtëpisë; pagimin e tarifave mujore për regjistrimin e tyre në një ekip futbolli për të rinj, që gjatë disa sezoneve nuk arriti të fitonte as edhe një ndeshje të vetme.

Prindërit duket se po shpenzojnë më shumë kohë dhe para për aktivitete arsimore, duke i çuar pafund fëmijët e tyre në kurse muzike dhe sportive. Por edhe duke vizituar muzeume dhe galeri të ndryshme; duke bërë pushime sa më të larmishme për t’u dhënë atyre dije mbi kultura të ndryshme dhe për të përmirësuar CV-të e tyre personale.

E megjithatë, pavarësisht presioneve në rritje, ka pak këshilla për t’i udhëzuar prindërit se çfarë është e rëndësishme kur bëhet fjalë për arsimimin e fëmijëve të tyre. Dhe studimi im i fundit ma ka shtuar konfuzionin. Ai sugjeron se të ndihmosh fëmijët me detyrat e matematikës apo t’u lexosh libra jashtëshkollore nuk ka fare ndikim.

Për më tepër, zbulon se të vësh muzikë apo të luash sport me fëmijët nuk ndikon aspak në ecurinë e tyre në shkollë. Ashtu si me shumë studime të tilla, edhe ky i imi po i përgjigjet pyetjes së gabuar. Sepse rrethanat specifike të vetë prindit, kanë një ndikim të thellë në perspektivat e fëmijëve.

Fëmijët me prindër që nuk janë të diplomuar në universitet, kanë shumë më pak gjasa të rriten me 2 prindër dhe në një  shtëpi e cila është në pronësinë e familjes sesa fëmijët me prindër të diplomuar në universitet. Ndërkohë, fëmijët e familjeve më të pasura kanë 2 herë më shumë gjasa të përfitojnë nga mësimi privat sesa fëmijët nga familjet më të varfra.

Gjatë hulumtimit tim, unë kam zbuluar se zakonet e thjeshta në shtëpi mund të sjellim ndryshime që përcaktojnë jetën. Për shembull ulja dhe leximi i një libri bashkë me fëmijën tuaj çdo ditë, qoftë edhe vetëm për 20 minuta, mund të transformojë mënyrën e mësimit të tyre.

Rëndësi kanë edhe rutinat e rregullta (vakti kur hahet, kur bëhet banjë, koha e gjumit), ashtu si dhe përgatitja e fëmijëve për shkollën (duke siguruar që ata të hanë ushqim dhe të bëjnë një gjumë të mjaftueshëm).

Edhe artet dhe sportet kanë vlerë të madhe edukative në vetvete. Ato ndihmojnë në përmirësimin e besimit, vetëvlerësimit dhe mirëqenies, si dhe të aftësive sociale dhe drejtuese. Është thelbësore që prindërit t’i promovojnë ato, duke pasur parasysh se një program shkollor gjithnjë e më i dobët po lë pas dore muzikën, artin dhe sportin.

Sipas mendimit tim, fëmijët duhet t’i kushtojnë po aq kohë artit dhe sportit sa edhe studimit akademik bazë. Problemi qëndron tek zgjerimi i hendekut midis prindërve që janë në gjendje të mbështesin shkollimin e fëmijëve të tyre jashtë shkollës dhe atyre që nuk e kanë këtë mundësi.

Kjo ndarje ka ekzistuar prej kohësh, por pandemia e Covid-19 e ka përkeqësuar. Pas mbylljes së shkollave, sondazhet zbuluan se disa prindër ishin gjithnjë e më të angazhuar në mësimin e fëmijëve të tyre; ndërsa të tjerët jo. Në një botë gjithnjë e më të polarizuar jashtë shkollave, duket gjithnjë e më e rëndësishme puna e sociologes amerikane Anet Laro.

Ajo i cilëson si “kultivim të përbashkët” aktivitetet ku angazhohen prindërit e shtresës së mesme, duke i përfshirë fëmijët e tyre në aktivitete të strukturuara kulturore dhe diskutime gjatë kohës së darkës. Ndërkohë, prindërit e klasës punëtore praktikuan “prindërimin e rritjes natyrore”, një qasje e thjeshtë ndaj shkollimit.

Siç do t’ju thotë çdo mësues, këto janë përgjithësime: stilet e prindërve ndryshojnë midis prindërve të të gjitha shtresave shoqërore. Por ne duhet të jemi të kujdesshëm ndaj rrëshqitjes në një mentalitet defiçiti, duke i fajësuar prindërit që nuk kanë mbajtur ritmin në të gjitha këto përpjekje jashtëshkollore.

Kur prindërit bëjnë disa punë të pasigurta për të paguar faturat, ose kanë njohuri të kufizuara se si funksionon sistemi arsimor, ata mund të mos kenë kohë apo burime për të mbështetur fëmijët e tyre në mënyrat më të dobishme. Në fakt në epokën post-pandemike, janë dobësuar edhe të drejtat elementare për fëmijët: ushqimi i duhur, ngrohja, veshmbathja, mundësia për të udhëtuar në shkollë dhe hapësira për studim.

Ajo që është jetike për t’u kuptuar nëse duam të trajtojmë pabarazitë arsimore, është se fëmijët “e kultivuar” të Laro janë të prirur të kenë sukses në mjediset shkollore dhe inkurajohen të kërkojnë reagime nga mësuesi i tyre nëse nuk kuptojnë diçka. Fëmijët e tjerë humbasin shanset.

Në punën time me drejtuesit e shkollave, eksplorojmë mënyrat për të krijuar marrëdhënie jo hierarkike dhe reciproke me të gjithë prindërit. Të gjitha shkollat duhet të publikojnë planet e partneritetit të prindërve, të vëna në dispozicion të të gjithë komunitetit të shkollës, të cilat do të demonstrojnë se çfarë po bëjnë shkollat për të fuqizuar të gjithë prindërit për të ndihmuar në zhvillimin e shprehive në mjedisin mësimor në shtëpi.

Ky “premtim i prindërve” do të ishte një strategji e favorshme për mësuesit, pasi fëmijët do të kishin më shumë gjasa të ndiqnin shkollën dhe të përgatiteshin më mirë për të mësuar në klasë. Po ashtu mësuesit duhet të udhëzohen se si të punojnë me prindërit.

Derisa ta kapërcejmë këtë hendek, unë druhem se për shumë prindër një nga punët tona më të rëndësishme do të mbetet herë e suksesshme dhe herë jo. Arsimi është shumë më tepër se notat në shkollë.

Shënim: Lee Elliott Major është profesori i parë i lëvizshmërisë sociale në Universitetin Ekseter, Britani e Madhe. / “The Guardian” – Bota.al

Lajmet

Si të ngrini produktet e qumështit pa humbur shijen?

Published

on

Edhe produktet e qumështit mund të ngrihen, dhe kryesisht të mos e ndryshojnë teksturën dhe shijen. Zbuloni se cilat janë truket për ngrirje të duhur të produkteve të qumështit.

Në këtë mënyrë do ta zgjasni afatin e qumështit, djathit dhe produkteve të tjera, por disa prej tyre nuk ka kuptim të ngrihen, sepse pas shkrirjes nuk do ta kenë të njëjtën shije.

Truket që funksionojnë:

Ai reagon mjaft mirë ndaj ngrirjes. Atë mund ta “paketoni” në shishe plastike dhe ta vendosni në ngrirës.

E shkrini në frigorifer. Nëse e keni ngrirë qumështin e papërpunuar të pavluar, më së miri është ta vendosni (të shkrirë) në një tigan në shporet (në temperaturë mesatare) dhe të lihet të vlojë. (Bëni kujdes, qumështi është “mashtrues”, – ai mund të vlojë shpejt).

Mos e pini qumështin derisa të shkrihet, yndyrat dhe pjesa e lëngshme nuk shkrihen në të njëjtën kohë, po të shkrihej qumështi do mbetej vetëm një përzierje e bardhë e holluar me ujë. Vetëm lëreni të shkrihet ngadalë dhe përzieni para se ta përdorni. Ai do ta ketë të njëjtën shije sikurse kur e keni blerë.

Djathërat

Edhe djathërat mund t’i ngrini lehtë, bëni kujdes me shkrirjen. Në qoftë se përdorni djathë të fortë e doni ta përdorni në ushqimin ku duhet të shkrihet, vetëm vendoseni të ngrirë, në salca dhe supa. Atë mund ta imtësoni edhe të ngrirë mbi pica a ndonjë ushqim tjetër dhe vetëm e lini në furrë për disa minuta.

Nuk do duhej ta shkrini në frigorifer, sidomos djathërat e forta, se fillojnë të shpërbëhen, nëse e shkrini në temperaturë dhome, e vendosni në frigorifer për një orë ose dy para se ta përdorni. Ai do të jetë pothuajse i njëjtë si kur e keni blerë. Djathërat tjerë do t’i shkrini në frigorifer, si djathi i dhisë, krem djathi.

Ato mund t’i konsumoni pa ndonjë përgatitje të veçantë kur të shkrihen. Djathi i shtëpisë reagon në mënyrë të ngjashme me qumështin. Duhet ta keni parasysh që shtrihet kur ngrihet, bëni kujdes në çfarë do ta vendosni kur ta vendosni në frigorifer, opsioni më i mirë janë enët plastike.

Lëreni atë të shkrihet në frigorifer.

Gjalpi

Nuk ka asgjë më të thjeshtë. Vetëm vendoseni në ngrirës, dhe më pas nxirreni të shkrihet në frigorifer apo vetëm përdoreni një pjesë (sikurse në gjendje të shkrirë), dhe pjesën tjetër kthejeni në frigorifer. (Nëse gjalpi është në ulje çmimi, blijeni në sasi më të madhe dhe ngrijeni).

Ajka

Për këtë produkt të qumështit nuk rekomandohet ngrirja. Kur e shkrini në frigorifer mund ta hani pa ndonjë rrezik, por ajo do të jetë e shpërbërë dhe krejtësisht ndryshe. Më së miri është që ngrirjen e ajkës ta anashkaloni dhe atë ta përdorni të freskët.

Continue Reading

Lajmet

Kurti dhe Rizvanolli vizituan banesat sociale në Hajvali në të cilat po investohet për efiçiencë të energjisë

Published

on

By

Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, së bashku me ministren në detyrë të Ekonomisë, Artane Rizvanolli dhe me Drejtorin Menaxhues të Fondit të Kosovës për Efiçiencë të Energjisë, Driton Hetemi, vizituan dy ndërtesa shumë-banesore sociale në Hajvali, në të cilat po investohet për efiçiencë të energjisë.

Këto ndërtesa, që janë ndërtuar në vitin 2017, janë vendbanim për mbi 500 banorë apo 100 familje. Në njërin bllok banojnë 50 familje të veteranëve të luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, kurse në bllokun tjetër banojnë 50 familje të skemës së asistencës sociale. Për vite me radhë, ato kanë pasur mure të pa izoluara, dritare të dobëta dhe mungesë të ngrohjes adekuate. Me investimet që po bëhen tani, përmes masave të efiçiencës së energjisë, krahas kushteve më të shëndetshme për të gjithë banorët, ato familje do të kenë fatura më të ulëta dhe ngrohje/ftohje më efikase. Në kuadër të kësaj mase, krahas termoizolimit në objekte, secila njësi banesore po ashtu do të pajisjet me nga një klimë efiçiente.

Gjatë vizitës, kryeministri Kurti u njoftua me mbarëvajtjen e punimeve, hapësirat e përbashkëta të banorëve që jetojnë aty dhe me rezultatet e punës së deritanishme, ku sipas auditimit të fundit të energjisë kursimet në konsum të energjisë në këto dy ndërtesa janë rreth 40%. Gjatë vizitës u theksua se në disa prej ndërtesave publike, spitale e shkolla, të cilat janë izoluar në kuadër të investimeve për efiçiencë të energjisë, kursimi i energjisë ka arritur deri në 90%.

Këto rinovime po bëhen nga Fondi i Kosovёs pёr Efiçiencё tё Energjisё me mbështetje nga Qeveria e Republikës së Kosovës, përmes grantit nga Bashkimi Evropian (me 90%) dhe pjesëmarrje të Komunës së Prishtinës (me 10%). Në gjithë vendin, janë gjithsej 25 ndërtesa të tilla që janë duke u rinovuar, në të cilat banojnë mbi 750 familje.

Me masat për efiçiencë të energjisë, deri më tani kemi mbështetur mbi 3,000 familje për izolimin e shtëpive të tyre, mbi 40,000 familje kanë përfituar pajisje për ngrohje dhe panele solare për prodhim të energjisë për vetëkonsum, dhe kemi rinovuar 125 ndërtesa publike, kryesisht shkolla dhe spitale.

Continue Reading

Lajmet

Nesër konferenca e parë pas paraqitjes së provave nga ZPS-ja në rastin e ish-krerëve të UÇK-së

Published

on

By

Në Dhomat e Specializuara të Kosovës (DhSK) në Hagë, të mërkurën më 23 prill pritet të mbahet konferenca e parë për ecurinë e çështjes pasi që Zyra e Prokurorit të Specializuar (ZPS) ka përfunduar paraqitjen e provave në rastin ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit.

Në këtë konferencë, pritet të diskutohet për hapat procedural pas përfundimit të paraqitjes së provave nga ZPS, pasi edhe mbrojtja ka njoftuar se do të bëjë kërkesë për rrëzimin e një ose më shumë akuzave në aktakuzë, raporton “Betimi për Drejtësi“.

Ndryshe, sipas Rregullores së procedurave dhe provës, në varësi të vendimit për këto mocione, mbrojtësi i viktimave do të ketë mundësinë që t’i paraqes provat e veta, të cilën të drejtë ka paralajmëruar se do ta shfrytëzojë.

Po ashtu, edhe mbrojtja e të akuzuarve ka thënë se planifikojnë që të thërrasin dëshmitarët e tyre, por për siguri do presin vendimin lidhur me mocionet për rrëzimin e akuzave.

Ndërkohë, më 15 prill 2025, Prokuroria ka njoftuar se ka përfunduar paraqitjen e provave në këtë rast.

Zyra e Prokurorit të Specializuar, më 30 shtator 2022 ka dorëzuar aktakuzën e konfirmuar të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Jakup Krasniqit dhe Rexhep Selimit, e cila përbëhet nga dhjetë pika me akuza, ku këta të fundit ngarkohen për krime lufte e krime kundër njerëzimit.

Më 29 prill 2022, Zyra e Prokurorit  të Specializuar kishte dorëzuar një aktakuzë të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit e Jakup Krasniqit, ku pretendohet se katër të akuzuarit kanë kryer krime lufte edhe në Gjilan, Budakovë e Semetishtë.

Më 9 nëntor të vitit 2020, në paraqitjet e tyre të para, Jakup Krasniqi e Hashim Thaçi janë deklaruar të pafajshëm për akuzat që u vihen në barrë. Njëjtë është deklaruar edhe Veseli në paraqitjen e tij më 10 nëntor, sikurse edhe Rexhep Selimi më 11 nëntor.

Aktakuza ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit është konfirmuar më 26 tetor 2020.

Continue Reading

Lajmet

Albulena Haxhiu shkon në Institut të Mjekësisë, thotë se po renovohet për herë të parë që nga 2005

Published

on

By

Ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, ka shpërndarë fotografi nga objekti i Institutit të Mjekësisë Ligjore, i cili është në renovim.

Ajo ka thënë se renovimi është në vlerë prej rreth 1 milion euro.

Sot nga afër përcjellëm punimet e renovimit të objektit të Institutit të Mjekësisë Ligjore. Për herë të parë që nga viti 2005 po bëhen renovimet në objektin e Institutit të Mjekësisë Ligjore, në vlerë prej rreth 1 milion euro.  Shpreh mirënjohjen time për secilin që ka kontribuar në jetësimin e këtij projekti madhor dhe aq të rëndësishëm. Renovimi po realizohet në përputhje të plotë me standardet më të larta profesionale dhe teknike, me qëllim të krijimit të kushteve moderne për punë, si dhe ofrimin e shërbimeve më cilësore në fushën e mjekësisë ligjore.”

Continue Reading

Të kërkuara