Bota

Rubio e paralajmëron Panamanë se do të përballet me masa, nëse s’e kufizon ndikimin kinez mbi kanal

Published

on

Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, e vizitoi Kanalin e Panamasë më 2 shkurt, nga ku e paralajmëroi Panamanë se Uashingtoni do të “ndërmarrë masa të nevojshme”, nëse ajo nuk e kufizon përfshirjen e Kinës në rrugën e rëndësishme ujore.

Pas kërcënimeve, presidenti i Panamasë, Jose Raul Mulino, e ritheksoi sovranitetin e vendit të tij mbi këtë kanal, por la të kuptohej se ka mundësi të rishikohen marrëveshjet me Pekinin dhe njoftoi gjithashtu hapa shtesë për të bashkëpunuar për imigracionin, i cili është çështje e rëndësishme politike për administratën amerikane.

Zëdhënësja e Departamentit të Shtetit, Tammy Bruce, tha se Rubio i përçoi një mesazh nga presidenti Donald Trump, duke theksuar se prania e Kinës është kërcënim për rrugën ujore dhe e shkel traktatin SHBA-Panama.

Sekretari Rubio e bëri të qartë se kjo status-quo është e papranueshme dhe se, në mungesë të ndryshimeve të menjëhershme, Shtetet e Bashkuara do të ndërmarrin masa të nevojshme për t’i mbrojtur të drejtat e tyre sipas traktatit“, tha Bruce.

Rubio nuk shpjegoi hapat që do të duhej të ndërmerreshin nga Panamaja, apo çfarë veprimesh hakmarrëse mund të ndërmarrin Shtetet e Bashkuara, nëse nuk merren masa.

Trumpi ka thënë se nuk e përjashton përdorimin e forcës ushtarake kundër Panamasë. Këto deklarata i kanë shqetësuar shumë aleatë të SHBA-së në Amerikën Latine dhe më gjerë.

Trump pretendoi më 2 shkurt se “Kina e udhëheq Kanalin e Panamasë”.

Ai nuk iu dha Kinës, iu dha Panamasë – në mënyrë të pamenduar – por ata e shkelën marrëveshjen. Ne do ta rimarrim [Kanalin e Panamasë], ose diçka shumë e fuqishme do të ndodhë“, u tha Trump gazetarëve.

Nuk mendoj se do të jenë të nevojshme trupa ushtarake në Panama“, shtoi ai.

Trump foli gjithashtu edhe për mundësinë që Shtetet e Bashkuara ta blejnë ishullin e Grenlandës nga Danimarka, pavarësisht se ajo ka thënë se nuk është në shitje. Trump sugjeroi po ashtu se Kanadaja duhet të bashkohet me Shtetet e Bashkuara. Por, serioziteti i këtyre komenteve nuk është i qartë.

Puna e Kinës me kanalin kryhet kryesisht përmes korporatës Hutchison Holdings, me bazë në Hong Kong, e cila operon dy porte pranë hyrjeve të kanalit sipas një koncesion 25-vjeçar të rinovuar në vitin 2021.

Javën e kaluar, Rubio tha se sipas statusit të tanishëm, Kina teorikisht mund t’i përdorë portet për ta mbyllur kanalin, në rast se shpërthen ndonjë konflikt mes Shteteve të Bashkuara dhe gjigantit aziatik.

Presidenti i Panamasë tha se takimi i tij me Rubion më 2 shkurt ishte miqësor dhe i respektueshëm. Ai tregoi se është e mundur të rishikohen disa nga bizneset kineze në Panama, përfshirë koncesionin e portit.

Kina e ka mohuar çdo përfshirje në udhëheqjen e kanalit dhe ka deklaruar se respekton kontrollin e Panamasë mbi rrugën ujore.

Kina asnjëherë nuk ka ndërhyrë”, tha muajin e kaluar zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme kineze, Mao Ning, duke shtuar se Pekini e njeh kanalin si “një rrugë ujore ndërkombëtare dhe përherë neutrale”.

Kanali i Panamasë u ndërtua si pjesë e një projekti të drejtuar nga SHBA-ja, dhe Uashingtoni mbajti kontrollin e tij kur ai filloi të funksiononte në vitin 1914, duke zotëruar gjithashtu zonën përreth Kanalit.

Në vitin 1964, filluan negociatat pas trazirave vdekjeprurëse nga panamezët, të cilët ishin të zemëruar pse të huajt kontrollonin rrugën ujore.

Pas negociatave të gjata dhe të vështira, presidenti Jimmy Carter nënshkroi marrëveshjen që ia dorëzoi kanalin Panamasë në fund të vitit 1999.

Rruga ujore e ndërtuar nga dora e njeriut përfshin një sërë mbylljesh dhe rezervuarësh që shtrihen përgjatë 82 kilometrave midis Panamasë, duke lidhur Oqeanin Paqësor me atë Atlantik.

Rreth 5.600 punëtorë humbën jetën gjatë ndërtimit të kanalit, shumë prej tyre ishin sjellë nga pjesë të tjera të Karaibeve, sipas një studimi./REL/

Bota

Raportohet për të paktën 44 të vrarë në Gazë

Published

on

By

Agjencia për mbrojtje civile në Gazë tha se nga sulmet izraelite në Gazë janë vrarë 44 persona, përfshirë 23 në një sulm ndaj një shtëpie në pjesën qendrore të territorit palestinez më 29 maj.

Dyzet e katër persona janë vrarë nga sulmet izraelite në Rripin e Gazës”, tha për AFP-në zyrtari i kësaj agjencie, Mohammad al-Mughayyir.

Ai shtoi se 23 persona u vranë dhe disa të tjerë u plagosën pas një sulmi izraelite ndaj familjes Qreinawi në kampin e refugjatëve Al-Bureij.

Mughayyir po ashtu raportoi se “dy persona u vranë dhe disa të tjerë gjatë të shtënave mëngjesin e sotëm në qendrën amerikane të ndihmës në boshtin Morag, në jug të Rripit të Gazës”.

Kur AFP-ja pyeti lidhur me sulmet në Al-Bureij, ushtria izraelite tha se po e heton këtë rast.

Qendra, që udhëhiqet nga një organizatë që mbështetet nga SHBA-ja, është pjesë e planit të ri të shpërndarjes së ndihmave në Gazë dhe Izraeli ka thënë se synon të mbajë larg ndihmat nga Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – por, plani është kritikuar nga Kombet e Bashkuara dhe BE-ja.

Ushtria izraelite, ndërkaq, tha se ka goditur “dhjetëra caqe terroriste në mbarë Rripin e Gazës” gjatë ditës së kaluar.

Një muaj më herët, Izraeli rinisi ofensivën në Rripin e Gazës, pas një armëpushimi të shkurtër.

Lufta në Gazë nisi kur militantët e udhëhequr nga Hamasi sulmuan jugun e Izraelit, duke vrarë afër 1.200 persona, kryesisht civilë, dhe duke marrë peng 251 të tjerë. Pjesëtarët e Hamasit janë ende duke i mbajtur dhjetëra pengje, ndërsa shumë të tjerë janë liruar në kuadër të marrëveshjeve për armëpushim dhe të tjera.

Ofensiva hakmarrëse e Izraelit, e cila ka shkatërruar pjesë të mëdha të Gazës, ka vrarë mbi 55.000 palestinezë, kryesisht gra dhe fëmijë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gazë, e cila nuk bën dallimin ndërmjet civilëve dhe luftëtarëve në llogaritjet e saj./REL/

Continue Reading

Bota

Izraeli njofton për vendbanime të reja në Bregun Perëndimor

Published

on

By

Izraeli njoftoi për krijimin e 22 vendbanimeve të reja në Bregun e pushtuar Perëndimor më 29 maj, duke rrezikuar përkeqësimin e mëtejmë të raporteve me komunitetin ndërkombëtar, tashmë të tensionuara për shkak të luftës në Gazë.

Ndërtimi i vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor vazhdimisht dënohet nga Organizata e Kombeve të Bashkuara, të cilat ajo i cilëson të paligjshme sipas të drejtës ndërkombëtare. Vendbanimet shihen si një nga pengesat kryesore për paqe afatgjatë mes izraelitëve dhe palestinezëve.

Vendimi për të ndërtuar vendbanime të reja, që është marrë gjatë mbledhjes së kabinetit për siguri të Izraelit, u bë publik nga ministri i Financave i ekstremit të djathtë, Bezalel Smotrich, i cili po ashtu është kolon, dhe nga ministri për Mbrojtje, Israel Katz, i cili është përgjegjës për menaxhimin e komuniteteve.

Kemi ndërmarrë një vendim historik për zhvillimin e vendbanimeve: 22 komunitete të reja në Xhudea dhe Samaria, rinovimi i vendbanimit në veri të Samarias dhe përforcimi i boshtit lindor të shtetit të Izraelit”, tha Smotrich përmes një postimi në X, duke përdorur termin izraelit për jugun dhe veriun e Bregut Perëndimor, që Izraeli e ka pushtuar që ka nga viti 1967.

Hapi i radhës: sovraniteti”, shtoi ai.

Katz tha se nisma “ndryshon fytyrën e rajonit dhe formëson të ardhmen e vendbanimeve në vitet në vijim”.

Ndërkaq, përmes një deklarate Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – dënoi lëvizjen duke e cilësuar si “konfirmim të mëtejmë se pushtimi kriminal zionist vazhdon të imponojë fakte në terren, duke përshpejtuar hapat për të bërë hebraike tokën palestineze përmes planit të aneksimit”.

Vendimi i Izraelit është dënuar edhe nga aleati perëndimor, Jordania, që e cilësoi si “shkelje flagrante të ligjit ndërkombëtar që minon mundësitë për paqe duke thelluar okupimin”.

Ndërkaq, përmes një deklarate të publikuar në Telegram, partia Likud e krahut të djathtë e kryeministrit izraelit, Benjamin Netanyahu, tha se ky ishte “një vendim që merret një herë brenda një brezi”, duke shtuar se nisma është udhëhequr nga Smotrich dhe Katz.

Vendimi po ashtu përfshin themelimin e katër komuniteteve përgjatë kufirit lindor me Jordaninë, si pjesë e forcimit të boshtit të Izraelit, sigurisë kombëtare dhe kontrollit strategjik mbi zonën”, u tha në deklaratë.

Partia publikoi një hartë që tregonte 22 vendbanimet e shpërndara në të gjithë territorin.

Dy nga vendbanimet, Komesh dhe Sa-Nur veçmas janë simbolike. Të gjendura në veri të Bregut Perëndimor, praktikisht ato më herët kishin qenë vendbanime, pasi nga to më 2005 ishin evakuuar kolonët si pjesë e mosangazhimit të Izraelit nga Gaza.

Qeveria aktuale e Netanyahut, e formuar më 2022 me mbështetjen e partive të ekstremit të djathtë dhe ultra-ortodokse, është ekzekutivi më i djathtë në historinë e Izraelit.

Grupet për të drejtat e njeriut dhe organizatat joqeveritare që kundërshtojnë vendbanimet thonë se është përshpejtuar ritmi drejt aneksimit de facto të Bregut të pushtuar Perëndimor, veçmas që nga nisja e luftës në Gazë mes Izraelit dhe Hamasit në tetor të vitit 2023./REL/

Continue Reading

Bota

OKB: Sulmet e Rusisë me dronë në Herson të Ukrainës përbëjnë krim lufte

Published

on

By

Ushtria ruse ka kryer krime lufte dhe krime kundër njerëzimit duke i sulmuar me dronë shënjestrat civile në rajonin jugor të Ukrainës, Herson, sipas një raporti të ri të Kombeve të Bashkuara.

Raporti i Komisionit të Pavarur Ndërkombëtar për Hetime në Ukrainë – i publikuar më 28 maj – është prova më e fundit që dëshmon për krime të mundshme të kryera nga autoritetet civile apo ushtarake të Rusisë në Ukrainë.

Forcat e Armatosura të Rusisë kanë kryer krime kundër njerëzimit përmes vrasjeve dhe krime lufte duke sulmuar civilët, përmes një modeli të sulmeve me dronë që kanë zgjatur me muaj dhe që kanë shënjestruar civilët në bregun e djathtë të lumit Dnieper në Herson“, thuhet në raportin e komisionit.

Në fund të vitit 2022, disa muaj pas fillimit të pushtimit të plotë, forcat ukrainase arritën t’i zmbrapsin pjesërisht trupat ruse nga rajoni i Hersonit. Forcat ruse u tërhoqën nga brigjet perëndimore të lumit Dnieper në drejtim të lindjes, i cili është pjesë e rajonit të Hersonit.

Prej asaj kohe, trupat ruse kanë vazhduar të bombardojnë qytete dhe fshatra në bregun përballë, përfshirë edhe qytetin e Hersonit. Në vitin 2023, forcat ukrainase tentuan të krijojnë një pikëmbështetje në bregun lindor të Dnieperit për të shtyrë më tej trupat ruse, por kjo përpjekje dështoi.

Gati 150 civilë janë vrarë në fushatën e sulmeve me dronë që, sipas komisionit, nisi në verën e vitit 2024; dhe qindra të tjerë janë plagosur – shumë prej tyre ndërsa kryenin punët e tyre të përditshme brenda apo jashtë shtëpive të tyre. Operatorët e dronëve përdorën video në kohë reale për t’i ndjekur dhe goditur civilët, thuhet në raport.

Edhe ambulancat, të cilat janë të mbrojtura sipas ligjit ndërkombëtar, kanë qenë në shënjestër të këtyre sulmeve.

Sulmet ruse “janë kryer me qëllimin kryesor për të përhapur terror mes popullsisë civile, duke e shkelur ligjin humanitar ndërkombëtar”, tha paneli i ekspertëve, që funksionon në kuadër të Këshillit të të Drejtave të Njeriut të Kombeve të Bashkuara.

Gjykata Ndërkombëtare Penale, e cila funksionon në mënyrë të pavarur nga Kombet e Bashkuara, ka ngritur akuza për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit ndaj presidentit Vladimir Putin dhe një këshilltareje të lartë të Kremlinit për mbikëqyrjen e zhvendosjes me forcë të dhjetëra mijëra fëmijëve nga territoret ukrainase të pushtuara nga Rusia.

Gjykata gjithashtu ka ngritur akuza për krime lufte ndaj dy oficerëve të lartë të ushtrisë ruse për mbikëqyrjen e sulmeve me raketa dhe dronë ndaj objektivave civile në Ukrainë, si rrjetet elektrike dhe banesat./REL/

Continue Reading

Bota

Elon Musk largohet nga administrata Trump

Published

on

By

Elon Musk po largohet nga roli i tij qeveritar si këshilltar i lartë i presidentit Donald Trump, pasi udhëhoqi përpjekjet për të reduktuar dhe reformuar burokracinë federale, raporton AP.

Largimi i tij, i njoftuar të mërkurën në mbrëmje, shënon fundin e një kapitulli që përfshiu mijëra largime nga puna, shuarjen e agjencive qeveritare dhe një sërë padish.

Ai uli ndjeshëm objektivin për shkurtime në shpenzime — fillimisht nga 2 trilionë dollarë në 1 trilion, e më pas në 150 miliardë dollarë. Herë pas here, ai përplasej me zyrtarë të tjerë të administratës Trump, të cilët e konsideronin të padëshiruar përpjekjen e tij për të ndryshuar strukturat e departamenteve të tyre.

Roli i Muskut në administratë ishte që në fillim i përkohshëm, dhe ai së fundi kishte dhënë sinjale se do të rikthehej te drejtimi i bizneseve të tij, si prodhuesi i makinave elektrike Tesla dhe kompania hapësinore SpaceX.

Megjithatë, zyrtarët e administratës nuk kishin qenë të qartë për momentin e saktë kur Musk do të largohej nga drejtimi i Departamentit për Efikasitet Qeveritar, i njohur si DOGE. Ai e njoftoi papritur largimin me një postim në rrjetin e tij social, X.

Me përfundimin e afatit tim të planifikuar si Punonjës i Posaçëm i Qeverisë, dua ta falënderoj presidentin [Trump] për mundësinë që më dha për të reduktuar shpenzimet e kota”, shkroi ai. “Misioni i [DOGE] do të forcohet gjithnjë e më shumë, duke u bërë pjesë e kulturës institucionale në të gjithë qeverinë”.

Njoftimi vjen një ditë pasi CBS publikoi pjesë të një interviste në të cilën Musk kritikonte ligjin kryesor të agjendës së Trumpit, duke thënë se ishte “i zhgënjyer” me atë që presidenti e quante “projektligji i madh e i bukur”.

Ligji përfshin një kombinim të uljes së taksave dhe forcimit të kontrollit të emigracionit. Musk e quajti atë “projektligj shpenzimesh masive”, që rrit deficitin federal dhe “minon punën” e Departamentit të tij për Efikasitet.

Trump, duke folur nga Zyra Ovale të mërkurën, e mbrojti agjendën e tij, duke theksuar politikën delikate të negociatave legjislative.

Nuk jam i kënaqur me disa pjesë, por jam i entuziazmuar me të tjera”, tha ai, duke shtuar se “do të shohim si do të shkojë – ka ende rrugë përpara”.

Projektligji kaloi në Dhomën e Përfaqësuesve dhe po shqyrtohet në Senat.

Mandati 130-ditor i Elon Muskut si punonjës i posaçëm i qeverisë në administratën Trump pritej të përfundonte rreth datës 30 maj.

Administrata ka deklaruar se përpjekjet e DOGE-s për të ristrukturuar dhe zvogëluar qeverinë federale do të vazhdojnë./REL/

Continue Reading

Të kërkuara