Prekja e një sërë shtetesh evropiane nga sëmundja e gripit të shpendëve (H5N1) ka nxitur Shqipërinë të marrë masa për të mos hasur një tjetër epidemi në vend. Ministria e bujqësisë ka ndërmarrë masat e menjëhershme nëpërmjet urdhrave të posaçëm duke ndaluar importin e shpendëve nga shumë shtete evropiane si Bullgaria, Italia, Polonia, Hungaria, Sllovakia, Çekia, Suedia, etj.

Masat përfshijnë ndalimin e importit, e tranzitimit nëpërmjet territorit të Republikës së Shqipërisë, të: shpendëve të gjallë shtëpiakë; zogjve 24- orësh; shpendëve dekorativë; materialit biologjik të shpendëve; vezëve të shpendëve; mishit të shpendëve të pa trajtuar termikisht; nënprodukteve të shpendëve të pa trajtuar termikisht.

“Duhet të rritet shkalla e vigjilencës të zbulohen rastet, të merren masat të vendosen masa kufizuese në tregtimin e tyre por të gjurmohet edhe shëndeti i njeriut i cili ka një shkallë të ulët të kalimit tek njeriu. Ministria e Bujqësisë merr një sërë masash duke marrë parasysh sesi duhet të izolohet. Por është sëmundje e parandalueshme. Risku i shpërthimeve ekziston por ndalohet nëpërmjet masave të biosigurisë”, tha për A2 CNN, profesori i UBT-së, Xhelil Koleci.

Shqipëria u prek nga kjo sëmundje e influencës aviare me patogjenitet të lartë të shpendëve 2 vite më parë ku mbi 500 mijë krerë u asgjësuan në shumë qytete të Shqipërisë, shkruan A2 CNN.

“Dallohet nëse preken shpendët shohin prodhim të ulët apo fillojnë ngordhin më shumë se zakonisht. Por duhet njoftuar mjeku veterinar që të izolohet vatra që të bëhet eliminimi i krerëve. Për të mbrojtur më shumë edhe komplekset sepse transmetohet nga shpendët e egra”, shtoi Koleci.

Por si mund të dallohet një person i prekur nga gripi i shpendëve?

“Dallohen rastet nëse preken por risku i vogël. Shkakton pasoja të rënda në trupin e njeriut pasi hynë nga mushkëria por nëse preket ka medikamente të posaçme.”

Janë rreth 4.8 milionë krerë pula në Shqipëri ndërsa Ministria e Bujqësisë ka ndërmarrë masa në 2 mijë e 304 ferma, në të cilat mbarështohen 96,900 shpendë të kategorive dhe llojeve të ndryshme.

Me rastin e shënimit të 80-vjetorit të çlirimit të Shkupit, sot në ora 11:XNUMX në varrezat partizane në Butel delegacione nga Qyteti i Shkupit dhe Kuvendi do të vendosin lule të freskëta para përmendores së çlirimtarëve të qytetit.

Delegacioni i Qytetit të Shkupit dhe delegacioni parlamentar, i përbërë nga: Diana Ilievska, Slavjanka Petrovska dhe Daniela Belimova, në ora 11:30 do të vendosin lule të freskëta para monumentit të gjeneralit Mihajlo Apostolski në Rrugën e Qytetarëve të Nderuar. dhe në orën 12:30 para përmendores së çlirimtarëve të qytetit të Shkupit para Qeverisë.

Akademia formale dhe ndarja e çmimit 13 Nëntor do të mbahet në orën 19:XNUMX në Filarmoninë e Maqedonisë.

Një tërmet me magnitudë 3.8 ballë të shkallës Rihter ka ndodhur në orën 00:21 pas mesnate në një zonë nënujore të Gjirit Thermaikos, pranë bregut perëndimor të Halkidikit.Sipas zgjidhjes së rishikuar të Institutit Gjeodinamik të Observatorit të Athinës, epiqendra ishte 13 km në jug-jugperëndim të Neo Moudania, Halkidiki, dhe thellësia fokale u llogarit në 16.2 km.

Zgjidhja automatike e EMSC Europiano-Mesdhetare përllogariti lëkundjen me 3.9 Rihter, thellësinë fokale të tërmetit 5 km dhe epiqendrën 28 ​​km në juglindje të Nea Kallikrateia.

Sipas dëshmive të banorëve, tërmeti është ndjerë deri në Selanik.

Sektori i Teknologjisë së Informacionit (IT) në Shqipëri, është ndër më pak konkurruesit mes vendeve të Europës në zhvillim, sipas indeksit të Konkurueshmërisë së IT-së, përpiluar nga Emerging Europë.

Shqipëria renditet në vendin e 21, mes 23 vendeve, duke marrë një vlerësim total 36.37 pikë në 4 seksione (Talenti, Infrastruktura e IT-së, Ndikimi ekonomik dhe Mjedisi i Biznesit), shumë më poshtë Kosovës dhe vendeve të tjera të Ballkanit.

Shqipëria renditet e 21-ta në kategorinë e Talenteve me rezultatin 10.06, duke reflektuar sfidat e vendit për përmirësimin e arsimit në IT e zhvillimin e fuqisë punëtore, iniciativa si futja e kodimit në shkolla e zgjerimi i programeve të shkrim-leximit dixhital ndihmojnë në ndërtimin e themelit për rritjen e ardhshme.

Sistemi arsimor i Shqipërisë, po përqendrohet gjithnjë e më shumë në kurse të lidhura me IT-në dhe numri i studentëve që hyjnë në këtë fushë po rritet vazhdimisht. Në vitin 2022, Shqipëria pa progres të rëndësishëm në arsimin e IT, me  kulm prej 8293 studentësh të IT të regjistruar, dhe shumica e studentëve morën pjesë në programe bachelor e kurse. Shqipëria renditet e dyta për numrin e të diplomuarve në IT për 100 mijë banorë.

Por nga ana tjetër, ata që punojnë në këtë sektor janë ndër më pak të paguarit në rajon.

“Për këtë vit, vendet kryesore për nga numri i studentëve të TIK-ut për 100,000 banorë të moshës 15-64 vjeç janë Kosova, Serbia dhe Estonia, të ndjekura nga Letonia dhe Ukraina. Në vitin 2022 kishte 372 studentë TIK për 100,000 banorë të moshës 15-64 vjeç në të gjithë rajonin. Ukraina, Shqipëria dhe Estonia janë në krye të listës së numrit të të diplomuarve për 100,000 banorë të moshës 15-64 vjeç në 2022”, thuhet në raport.

Paga mesatare bruto e njerëzve të punësuar në TIK në gjithë rajonin është 2,115 euro, që është 14.3 për qind (Më shumë se 264 euro) më shumë se një vit më parë. Pagat më të larta janë ende në Lituani dhe Estoni, si në 2020 dhe 2021, të ndjekura nga Çekia; ndërsa pagat më të ulëta janë në Azerbajxhan, Shqipëri dhe Kosovë. Mesatarisht, Lituania, Estonia dhe Çekia ofrojnë paga pothuajse 48 për qind më të larta se ato në Europën në zhvillim në tërësi, ndërsa Azerbajxhani, Shqipëria dhe Kosova mesatarisht kanë paga që janë më shumë se 2.5 herë më të ulëta se mesatarja e rajonit.

Infrastruktura e IT-së: Transformimi dixhital në progres

Infrastruktura e IT-së e Shqipërisë renditet e 15-ta, me notën 8.52. Vendi ka bërë hapa të rëndësishëm në zgjerimin e infrastrukturës dixhitale, të mbështetur nga iniciativa të ndryshme qeveritare që synojnë përmirësimin e lidhjes me internetin dhe rritjen e aksesit në shërbimet dixhitale.

Pavarësisht se është relativisht e vogël në krahasim me vendet e tjera në Evropën në zhvillim, Shqipëria ka plane ambicioze për të modernizuar infrastrukturën e saj IT. Projektet kryesore përfshijnë laboratorët inteligjentë në shkolla, zgjerimin e shërbimeve dixhitale dhe promovimin e qeverisjes elektronike.

Deri në vitin 2023, mbi 95 për qind e aplikimeve për shërbime publike po dorëzoheshin online nëpërmjet portalit e-Albania, duke treguar angazhimin e vendit për të përqafuar transformimin dixhital.

Ndikimi ekonomik: I qëndrueshëm por në rritje

Shqipëria renditet e 19-ta në kategorinë e Ndikimit Ekonomik, me notën 8.19, ndërsa sektori i IT në Shqipëri, është ende në zhvillim, vendi ka bërë përparim të dukshëm vitet e fundit, veçanërisht në eksportet e IT. Eksporti i shërbimeve të TI-së, përfshirë shërbimet kompjuterike, është rritur vazhdimisht, me vlerën e eksporteve të shërbimeve të IT-së që është rritur nga 68.4 milionë euro në 2018 në 155.3 milionë euro në vitin 2022. Kjo paraqet një rritje të ndjeshme të kontributit të IT-së në ekonominë kombëtare.

Sektori i IT-së në Shqipëri vazhdon të tërheqë investime të huaja, veçanërisht nga kompanitë që kërkojnë zgjidhje me kosto efektive në zhvillimin e softuerit dhe shërbimet e IT. Qeveria ka prezantuar politika që synojnë krijimin e një mjedisi të favorshëm për investitorët e huaj, veçanërisht në sektorin e IT, i cili pritet të kontribuojë më shumë në ekonomi në vitet e ardhshme.

Mjedisi i biznesit: Mbështetje për startup-et dhe inovacionin

Shqipëria renditet e 19-ta në kategorinë e Mjedisit të Biznesit, me notën 9.60. Ndërsa vendi ende përballet me sfida në tërheqjen e investimeve në shkallë të gjerë, ekosistemi i tij fillestar po evoluon me shpejtësi. Programet qeveritare si Albania Tech dhe iniciativa të ndryshme sipërmarrjeje, nxisin inovacionin e mbështesin rritjen e bizneseve fillestare.

Shqipëria ka prezantuar strategji për të përmirësuar mjedisin e biznesit, duke përfshirë stimujt tatimorë për firmat e IT, rritjen e mbështetjes për sipërmarrjet e drejtuara nga teknologjia, strategjia kombëtare e sigurisë kibernetike (2020-25), nënvizon angazhimin e qeverisë për të siguruar mjedis të sigurt dhe mbështetës për lulëzimin e bizneseve të IT./Monitor