Lajmet

Rruga e gjatë drejt ‘bashkëjetesës’ me Covid-19

Qytete si Parisi dhe Roma po gëlojnë sërish nga punonjësit dhe jeta e natës.

Published

on

Nga Lionel Laurent

“Bloomberg”

Mbi “bashkëjetesën” me Covid-19 është folur që kur nisipandemia:Vjen një moment kur sëmundja e koronavirusit bëhet më shumë një pjesë e jetës së përditshme, sesa një valë e madhe rastesh dhe vdekjesh që mbingarkojnë spitalet dhe shkaktojnë vendosjen e bllokimeve me pasoja shkatërruese për shoqërinë.

Në këtë të ashtuquajtur fazë “endemike” Covid-19 të duket më shumë si gripi i zakonshëm, dhe ku do të ketë fushata të rregullta vaksinimesh dhe një përqendrim më të madh në sistemin e kujdesit parësor. Pra në këtë skenar, pandemia nuk çrrënjoset por menaxhohet.

Dhe ky është një moment që po afrohet për pjesën më të madhe të Bashkimit Evropian, pas disa valëve vdekjeprurëse të Covid-19, që i kanë marrë jetën thuajse 1 milionë njerëzve, dhe që i kanë shkaktuar një goditje të fortë krenarisë së kontinentit me sistemin e tij të mirë-financuar të shëndetit publik.

Qytete si Parisi dhe Roma po gëlojnë sërish nga punonjësit dhe jeta e natës. Maskat mbahen më shumë nëpër kyçet e duarve sesa nën hundë. Tani janë rihapur klubet e natës, edhe pse me kontrolle të reja shëndetësore.

Politikanët në Britaninëe Madhe dhe Francë, po flasin për më shumë përgjegjësi individuale dhe për më pak rregulla të imponuara nga lart-poshtë. E megjithatë është gjithashtu e qartë se bashkëjetesa me Covid-19, do të mbetet një synim i parealizueshëm pa një forcim të masave për menaxhimin e pandemisë, pa një fokus më urgjent në zgjerimin e fushatës së vaksinimitdhe sinjaleve më të qarta që njerëzit të jenë vigjilentë kur bëhet fjalë për distancimin social.

Rihapja e ekonomive të mëdha të Evropës, ka filluar të japë efektet e veta negative ndërsa rastet po shtohen, dhe shtrimet në spital vazhdojnë  të  jenë në rritje në Spanjë dhe Francë. Kufizimet po shtohen sërish edhe në Lisbonë dhe Amsterdam. Varianti më infektiv Delta, po përshkon mbarë kontinentin, duke nxjerrë në pah të metat e një fushate vaksinimi që po shkon drejt niveleve të SHBA-së, por që ka ende shumë për të bërë.

Shpejtësia e përhapjes së këtij varianti ka shumë rëndësi. Vaksinat ekzistuese ofrojnë mbrojtje dhe është e qartë se po e ndryshojnë situatën:Rreth 53 për qind e popullsisë së BE-së ka marrë të paktën një dozë, gjë që mund të shpjegojë arsyen pse vdekjet nga Covid-19 janë ende në rënie.

Megjithatë, mbulimi me vaksina është ende shumë i ulë t tek personat në 50 vjeç. Në Spanjë dhe Francë, rreth 10 për qind e njerëzve të moshës 25-49 vjeç janë plotësisht të vaksinuar, përkundrejt mbi 40 për qindtë atyre që janë 50-59 vjeç.

Dhe në Francë, vetëm 70 për qind e njerëzve mbi 70 vjeç janë vaksinuar, në krahasim me 100 për qind në Spanjë. Çështja më urgjente për një Evropë të dëshpëruar për të bashkëjetuar me Covid-19, duhet të jetë se si të përmirësojë fushatën e vaksinimit, dhe jo kufizimet që duhet të zgjedhin njerëzit.

Zyrtari më i lartë i vaksinave në Francë, Alain Fischer, deklaroi për “Le Monde” javën e kaluar se shpejtësia e përhapjes së variantit Delta do të kërkojë vaksinimin e 90 për qind e të rriturve në Francë, në varësi të shkallës së efikasitetit të vaksinave.

E llogaritur për popullsinë e BE-së si një e tërë – ku 70 për qind e të rriturve pritet të marrin të paktën një dozë deri në fund të këtij muaji -atëherë del se janë edhe 150 milionë të rritur që kanë nevojë për një vaksinë (ose më shumë se dyfishi i popullsisë së Francës).

Prandaj, zgjedhjet morale në këtë fazë të re të pandemisë po rezultojnë të jenë më të vështira se sa pritej. Ajo që në Britaninë e Madhe po cilësohet si “Dita e Lirisë”- kur do të hiqen të gjitha kufizimet e pandemisë, dhe individëve u jepet më shumë hapësirë ​​për të marrë vendimet personale, po paraqitet me të drejtë si një lloj tjetër i qasjes ndaj lirisë në Francë, ku presidenti Emmanuel Macron njoftoi të hënën vaksinimin e detyrueshëm për punonjësit në sektorin e shëndetësisë dhe potencialisht për të gjithë të rriturit, në rast se normat e vaksinimit nuk rriten shumë shpejt.

Kjo qasje duhet të shtrihet edhe përtej kufijve të Evropës. Ndërsa bota e pasur ka nisur të flasë hapur për doza të treta përforcuese dhe për një mbulim më ambicioz me vaksina të popullatave, synimi për të bashkëjetuar me Covid-19, duhet të adresojë më parë pabarazinë e madhe me vendet me të ardhura të ulëta, ku vetëm 1 për qind e njerëzve ka marrë të paktënnjë dozë vaksine.

Paraqitja e menaxhimit të Covid-19 si një çështje thjeshtë e brendshme shtetërore, injoron faktin se variantet e Covid-19po lulëzojnë më shumë në vendet ku mbulimi me vaksina është shumë i ulët. Kufizimet e udhëtimit për të shmangur infeksionet e reja, janë thuajse gjithmonë të gabuara me probleme.

Varianti Delta u identifikua për herë të parë në Indi, ndërsa ai Beta në Afrikën e Jugut. Meqë Evropa synon të bëhet brenda këtij viti prodhuesja më e madhe në botëe vaksinave anti-Covid, ajo ka një rol të rëndësishëm për të luajtur në përmirësimin e prodhimit industrial të vaksinave, dhe në dëgjimin e apelit të Sekretarit amerikane të Thesarit, Janet Yellen, për dhurimin e më shumë dozave vendeve të varfra.

Pa këtë të fundit, Andrea Taylor i Universitetit Duke, thotë se bota nuk do të mund tëvaksinohet e gjitha deri në vitin 2023. Më pas do të ndodhin edhe ndryshime të tjera. Sistemet e kujdesit shëndetësor, mund të mos kenë nevojë për shtretër specifikë për pandeminë.

Por sigurisht që ata kanë nevojë për një personel më të mirë-paguar dhe për me burime më të mira. Vendeve të varura nga turizmi si Spanja dhe Italia, mund t’u duhet që të ndryshojnë kursin, dhe kjo duke pasur parasysh që janë ende përpara 2 vitet e flukseve ndërkombëtare të udhëtimit nën normën e zakonshme. Ndërkohë pas pandemisë,do të duhen më shumë investime për të financuar rimëkëmbjen.

Por tani për tani, bashkëjetesa me Covid-19 duhet të shihet më shumë si një synim në fundine një maratone sesa si një sprint. Heqja e masave kufizuese,duhet të jetë një përgjigje e kalibruar me kujdes në varësi të të dhënave nga terreni, e shoqëruar kjo nga një rritje e ndjeshme e niveleve të vaksinimit. Dita e Lirisë do të vijë, por nuk është ende momenti.

Lajmet

Kosova pranon armatimin kundërtank nga Gjermania

Published

on

By

Faqja ndërkombëtare World News ka njoftuar se Kosova ka pranuar armatim kundërtank të tipit Panzerfaust 3 nga Gjermania.

Ky armatim modern i prodhimit gjerman konsiderohet ndër sistemet më të avancuara kundërtank dhe synon rritjen e aftësive të Forcës së Sigurisë së Kosovës në përmbushjen e detyrave të saj mbrojtëse.

Sistemi Panzerfaust 3 njihet për efikasitetin e tij kundër mjeteve të blinduara dhe përdoret nga disa ushtri të vendeve të NATO-s.

Panzerfaust 3 ose “grusht kundër tankeve”, konsiderohet një nga sistemet më të avancuara kundërtank për këmbësorinë moderne dhe përdoret gjerësisht nga ushtri të vendeve të NATO-s dhe partnerëve të tyre. Panzerfaust 3 përdoret nga të paktën 11 shtete.

Continue Reading

Lajmet

​Sonte finalja e Superkupës së Italisë, Rrahmani pranë një tjetër trofeu të madh

Published

on

Napoli dhe Bologna përballen në stadiumin universitar King Saud në Riad në finalen e Superkupës së Italisë, në një duel mes kampionëve në fuqi të Serie A dhe fituesve të Kupës së Italisë.

Napoli vjen pas një periudhe jo të qëndrueshme, por fitorja 2-0 ndaj Milanit në gjysmëfinale i riktheu besimin ekipit të Antonio Contes, i cili synon ta fitojë këtë trofe për herë të tretë me klubin napolitan. Partenopei kanë fituar gjashtë nga tetë ndeshjet e fundit zyrtare, edhe pse efikasiteti në sulm mbetet një pikëpyetje.

Në anën tjetër, Bologna siguroi finalen pas triumfit me penallti ndaj Interit dhe synon ta fitojë Superkupën për herë të parë në histori. Trajneri Vincenzo Italiano ka përvojë në ndeshje të mëdha dhe skuadra e tij po tregon stabilitet jashtë fushe, duke mos humbur në nëntë ndeshjet e fundit larg shtëpisë. Vendndodhja neutrale në Arabinë Saudite mund t’u përshtatet Rossoblù, që kërkojnë vazhdimësi në rezultate.

Historia e përballjeve i jep shpresë Bolognës, e cila ka mbetur e pamposhtur në pesë nga gjashtë ndeshjet e fundit ndaj Napolit, përfshirë fitoren 2-0 në nëntor. Megjithatë, në një finale gjithçka nis nga e para dhe detajet pritet ta vendosin fituesin e trofeut.

Ndeshja nis nga ora 20:00./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Reuters: Kosova shkon në zgjedhje ndërsa bllokimi politik kërcënon fondet jetike

Published

on

By

Kosova do të mbajë zgjedhje të parakohshme parlamentare më 28 dhjetor, pas një ngërçi politik njëvjeçar që çoi në shpërbërjen e Kuvendit dhe krijoi një boshllëk prej rreth 1 miliard eurosh në financat tashmë të brishta të shtetit më të ri të Evropës.

Partia Lëvizja Vetëvendosje (LVV) e kryeministrit në detyrë, Albin Kurti, doli fituese në zgjedhjet e shkurtit, por nuk arriti të sigurojë shumicën parlamentare dhe as të formojë një koalicion qeverisës, pas një fushate të ashpër dhe polarizuese. Dështimi për të ndërtuar institucione funksionale ka rritur frikën se një përsëritje e rezultatit mund ta zhysë vendin në një krizë edhe më të thellë politike dhe financiare.

Zgjedhjet vijnë vetëm katër muaj para afatit kushtetues për zgjedhjen e presidentit të ri dhe në një moment kritik, kur Kosova rrezikon humbjen e fondeve të rëndësishme ndërkombëtare.

Këto janë zgjedhjet më të rëndësishme të viteve të fundit, sepse pasojnë një vit paralize institucionale dhe i paraprijnë zgjedhjes së presidentit”, vlerëson analisti politik Artan Muhaxhiri. Sipas tij, nëse Kurti fiton sërish me rreth 42 për qind të votave, bllokada politike do të vazhdojë, pasi hendeku mes Vetëvendosjes dhe partive të tjera mbetet i pakapërcyeshëm.

Në Kosovë sondazhet zgjedhore nuk publikohen, ndaj parashikimet për rezultatin mbeten të paqarta. Megjithatë, partitë kryesore opozitare kanë sinjalizuar se nuk janë të gatshme të hyjnë në koalicion me Kurtin, të cilin e akuzojnë për përkeqësim të marrëdhënieve me pakicën serbe në veri, dështim në rritjen e standardit të jetesës dhe dëmtim të imazhit ndërkombëtar të Kosovës.

Kurti, i cili erdhi në pushtet në vitin 2021, fajëson opozitën për krizën politike dhe shprehet optimist se do të sigurojë 500 mijë votat e nevojshme për një shumicë të plotë parlamentare. Në tubime elektorale, ai ka premtuar rritje pagash, investime kapitale prej një miliard eurosh në vit dhe krijimin e një njësie të re prokuroriale për luftimin e krimit të organizuar.

Një vit paralize institucionale

Kosova shpalli pavarësinë nga Serbia në vitin 2008, me mbështetjen e SHBA-së dhe pas ndërhyrjes së NATO-s në vitin 1999. Megjithatë, vendi me rreth 1.6 milion banorë vazhdon të përballet me varfëri, paqëndrueshmëri politike dhe krim të organizuar. Mandati i parë i Kurtit mbetet i vetmi rast kur një qeveri në Republikën e Kosovës ka përfunduar një mandat të plotë.

Kriza aktuale u thellua kur Kuvendit iu deshën gjashtë muaj dhe 73 votime për të zgjedhur kryetarin e parlamentit, një kusht i domosdoshëm për formimin e qeverisë. Pas dështimit të Kurtit dhe më pas të Glauk Konjufcës për të siguruar shumicën, presidentja Vjosa Osmani shpërndau Kuvendin dhe shpalli zgjedhjet e dhjetorit.

Për momentin, shteti nuk është funksional. Çdo gjë duhet të ndryshojë, sepse asgjë nuk po ecën”, thotë Shaip Gashi, 79 vjeç, banor i Prishtinës.

Fondet ndërkombëtare në rrezik

Ngërçi politik ka pasur pasoja të rënda për financat publike. Rreth 880 milionë euro fonde të Bashkimit Evropian për buxhetin e Kosovës janë vonuar, së bashku me 127 milionë euro mbështetje nga Banka Botërore, përfshirë projekte në shëndetësi dhe arsim.

Banka Botërore ka paralajmëruar se 90 milionë euro do të humbasin nëse nuk ratifikohen nga Kuvendi deri më 13 shkurt, ndërsa afatet për pjesën tjetër të fondeve skadojnë në prill dhe maj. Edhe fondet e BE-së mbeten në rrezik nëse institucionet nuk formohen shpejt pas zgjedhjeve.

Njerëzit po presin me padurim që vendi të dalë nga kjo gjendje. Ata mezi po përballojnë shpenzimet për ilaçe dhe energji elektrike”, thotë Vlora Çitaku nga Partia Demokratike e Kosovës (PDK), e cila po bën fushatë me fokus në përmirësimin e cilësisë së jetës përmes shëndetësisë, arsimit dhe rritjes së pagave.

Continue Reading

Lajmet

Malisheva dhe Drita mbesin barazim në ndeshjen e fortë të Liman Gegaj

Published

on

Malisheva dhe Drita kanë ndarë pikët pas një ndeshjeje të luajtur në Liman Gegaj, e cila përfundoi 1-1.

Pjesa e parë ishte e barabartë dhe e tensionuar, me Dritën që u paraqit pa disa lojtarë kyç, përfshirë portierin Faton Maloku, mbrojtësin Egzon Bejtullai, mesfushorët Rron Broja e Vesel Limaj, dhe sulmuesin kryesor Arb Manaj.

Malisheva rrezikoi me goditje nga Laurent Xhylani, ndërsa Drita iu kundërpërgjigj me Jorgo Pëllumbin, por portieri Ilir Avdylit e ndali. Pjesa e parë përfundoi pa gola, 0-0.

Edhe në pjesën e dytë, Malisheva e nisi mirë, me Feratin që gjuajti rrezikshëm, por u ndal nga portieri i Dritës, Laurit Behluli.

Në minutën e 73-të, Xhylani pati një rast të pastër, por edhe këtë herë Behluli ndërhyri për të mbajtur portën të paprekur.

Drita kaloi në avantazh në minutën e 83-të me një gol të bukur të Jorgo Pëllumbit, por vetëm pesë minuta më vonë, Xhemal Ibishi barazoi për Malishevën me kokë, duke vulosur rezultatin përfundimtar 1-1.

Me këtë barazim, Malisheva mbetet në vendin e katërt me 27 pikë, ndërsa Drita ndodhet e pesta me një pikë më pak./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara