Lajmet

Rrjetet sociale në kohë krizash

Tërmetet në Turqi ripohuan rëndësinë e komunikimit në kohë krizash.

Published

on

Nga Murat Selvi

Më 6 shkurt 2023, dy tërmete të mëdha goditën Turqinë, një nga fatkeqësitë natyrore më të mëdha të shekullit. Tërmetet me magnitudë 7.7 në orën 4.17 dhe 7.6 në orën 13:24, të cilat prekën dhjetë provinca (Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya Diyarbakır, Adana, Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa, Osmaniye, Hatating) ishin të larta. Kjo katastrofë natyrore, një nga tërmetet më të mëdha në botë, shkaktoi dëme të mëdha në një rajon të madh të banuar nga 13.5 milionë njerëz.

Kjo tragjedi ripohoi rëndësinë e komunikimit në kohë krizash. I gjithë vendi u vu në alarm. Që nga ora e parë, të gjitha organet shtetërore, organet e lajmeve, organizatat joqeveritare, ekipet e kërkim-shpëtimit, organizatat përkatëse si Autoriteti i Menaxhimit të Fatkeqësive dhe Emergjencave (AFAD), Gjysmëhëna e Kuqe Turke, agjencitë ligjzbatuese, forcat e armatosura, dhe organizatat civile vepruan shpejt.

Më pas, institucionet e ndihmës u mobilizuan në 71 qytetet e tjera turke për të ofruar ndihmë dhe për të shëruar plagët e njerëzve. Donacionet dhe ndihmat në natyrë filluan të rrjedhin nga e gjithë Turqia. Këto përpjekje vazhdojnë me shpejtësi deri më sot. Ndërkohë, ndihma ndërkombëtare filloi të mbërrinte pasi shumë vende dhanë mbështetje.

Sikurse ndodhi edhe me të gjitha ngjarjet tjera, njerëzit preferojnë t’i marrin lajmet nga platformat sociale. Përderisa organizatat dhe agjencitë kombëtare dhe ndërkombëtare të transmetimit ofrojnë transmetime të përditësuara dhe të rregullta të lajmeve, rrjetet sociale, veçanërisht Twitter, u përdorën për të marrë lajme të dorës së parë, për të shpallur përpjekjet për ndihmë dhe, më e rëndësishmja, për të përcjellë kërkesat për ndihmë tek individët dhe institucionet përkatëse.

Rrjetet sociale mundësojnë që informacionet të shpërndahen te audienca masive shpejt dhe lehtë përmes pajisjeve telefonike. Twitter ishte sërish platforma që u zgjodh për të transmetuar lajmet, për të kërkuar ndihmë si dhe për të informuar publikun përballë një fatkeqësie të tillë.

A mund të ndihmojë Twitter?

Megjithëse numri i përdoruesve është shumë më i ulët në Turqi dhe në botë, krahasuar me platformat tjera, Twitter është më me ndikim sepse përdoret në mënyrë aktive si një mjet komunikimi nga politikanët, ekspertët, gazetarët, institucionet zyrtare dhe të famshëm. Prandaj, ishte një nga platformat e para që publiku përdori për të marrë lajmet. Për më tepër, për shkak të interaktivitetit në Twitter, njerëzit e përdorën atë për të kërkuar ndihmë duke ndarë informacione për të afërmit e tyre që jetojnë në zonat e prekura.

Nga ana tjetër, nga perspektiva e menaxhimit të krizave, Twitter, nëse nuk përdoret mirë, mund të luajë një rol përçarës. Dihet që faza e parakrizës është një nga fazat më të rëndësishme, pasi burimet njerëzore janë trajnuar për të minimizuar dëmet. Të gjitha ekipet janë të trajnuar për të koordinuar në mënyrë efikase aktivitetet e kërkim-shpëtimit dhe të ndihmës.

Kjo do të thotë se komunikimi është jetik. Konfuzioni dhe keqkomunikimi më i vogël mund të rezultojë në kaos. Ndërsa platformat e mediave sociale ofrojnë mundësinë për të komunikuar dhe ndërvepruar me audiencë të madhe shpejt dhe me çmim të përballueshëm, ato gjithashtu mund të shkaktojnë konfuzion intensiv. Këto platforma mund të bëhen kanale dezinformimi dhe manipulimesh mashtruese nëse nuk përdoren me përgjegjësi. Për më tepër, ato mund të përhapin panik dhe kaos, duke e prekur në thelb menaxhimin e krizës.

Ana tjetër e medaljes

Të gjitha krizat mund të jenë të menaxhueshme për sa kohë që ato mbeten brenda sferave të mundësive. Megjithatë, asnjë emergjencë apo fatkeqësi nuk mund të menaxhohet nëse gjërat kthehen në kaos.

Ndërsa fatkeqësia goditi Turqinë, disa forca e përdorën atë për të çuar përpara agjendat e tyre. Grupet kriminele u përpoqën të kryejnë aktivitete mashtruese dhe mashtrime duke imituar persona zyrtarë, duke kërkuar ndihmë ose duke drejtuar fushata të rreme ndihme duke kopjuar faqet e internetit të organizatave të mirëfillta të ndihmës. Të tjerët, ndërsa nuk ishin as në zonën e fatkeqësisë, luajtën rolin e viktimave, duke kërkuar ndihmë. Më keq, disa penguan punën e agjencive të ndihmës nëpërmjet mashtrimeve. Edhe pse numri i këtyre njerëzve përbuzës është relativisht i vogël, platformat e mediave sociale i përforcojnë efektet e tyre dhe shumë anëtarë të publikut bien në këto gracka për shkak të gjendjes së tyre aktuale emocionale.

Dezinformatat arritën, ndonjëherë, deri në atë masë sa ndërprenë përpjekjet e kërkim-shpëtimit. Drejtimi i gabuar ose humbja e kohës e shkaktuar nga aplikime të përsëritura për të njëjtin person dhe adresë mund të ndikojë tek të tjerët në nevojë reale.

Fakti që media sociale është një mjet i jashtëzakonshëm për shkëmbimin e menjëhershëm të të dhënave dhe lajmet e dorës së parë nuk e ndryshon faktin që mund të dëmtojë përpjekjet e kërkimit dhe shpëtimit. Ndërsa këto platforma janë të përshtatshme për të shpallur fushata ndihme dhe për të rritur ndërgjegjësimin, ato mund të shkaktojnë gjithashtu dezinformata që prekin thellësisht menaxhimin e krizave.

Në fatkeqësinë e tanishme që po përjeton Turqia, koordinimi, angazhimi, profesionalizmi, rregulli dhe veprimi sistematik dhe strategjik janë jetik. Prandaj, është e domosdoshme të njihen avantazhet e platformave dhe të pranohet se ato mund të bëhen burim i shkëmbimit të informacionit shumë manipulues, veçanërisht në kohë krize.

Dëmi që ndodh në procese emocionalisht intensive si fatkeqësitë natyrore mund të minimizohet vetëm nëse njerëzit që nuk preken drejtpërdrejt nga kjo fatkeqësi mbesin emocionalisht të fortë dhe mbajnë nën kontroll gjendjen e tyre emocionale.

Si do ta trajtojë Turqia këtë fatkeqësi?

Turqia edhe më parë është përballur me përvoja të ngjashme, megjithëse në shkallë më të vogël. Ajo ka zhvilluar menaxhimin e saj të krizave dhe fatkeqësive në 20 vitet e fundit dhe ka fituar famë ndërkombëtare. Për shkak të pozitës gjeografike të saj, ajo shpesh përjeton fatkeqësi natyrore si zjarr, përmbytje dhe tërmete.

Arritjet e Turqisë në këtë fushë përmenden në raportet e organizatave ndërkombëtare. Për shembull, Turqia renditet e 6-ta në mbarë botën përsa i përket shuarjes së zjarrit dhe rifitimit të mbulesës pyjore dhe renditet e para ndër vendet evropiane.

E vendosur në tre linja thyerje (Anatolia Veriore, Anatolia Lindore, Anatolia Perëndimore) dhe në mes të tre pllakave të ndryshme kontinentale (Euraziatike, Anadollake, Arabe), Turqia ka përvoja të dhimbshme për sa i përket tërmeteve për shkak të strukturës sizmike të gjeografisë së saj. Gjithsesi, në tërmetet e fundit të rëndë, ka treguar sukses të admirueshëm si në procesin e parë të reagimit dhe ndihmës ashtu edhe në rindërtimin e zonës së dëmtuar pas tërmetit.

Për më tepër, Turqia është një vend që tregohet si shembull në botë për sa i përket ndihmave, numrit të azilkërkuesve që pret, duke qenë vendi që ofron ndihmë humanitare në shkallën më të lartë krahasuar me të ardhurat e saj kombëtare.

Fatkeqësitë natyrore janë shkatërrime që nuk mund të parandalohen në asnjë vend dhe me çdo teknologji të disponueshme. Megjithatë, uniteti, bashkëpunimi dhe ndarja e vuajtjeve të njerëzve të prekur kryesisht nga fatkeqësia janë ndër faktorët më kritikë për tejkalimin e fatkeqësive të tilla. Pafuqia dhe pashpresa janë të paktën po aq shkatërruese sa një tërmet në shoqëri.

Prandaj, është e domosdoshme të jemi më të kujdesshëm kur përdorni mjetet tradicionale dhe ato të mediave sociale, veçanërisht kur komunikimi i shëndetshëm nevojitet më shumë se kurrë. Nga ana tjetër, është jetike që zhvillimet të ndiqen në llogaritë e mediave sociale të autoriteteve zyrtare, personave përgjegjës dhe institucioneve./UBTNews/

Lajmet

LDK dorëzon kallëzime penale për anëtarët e Qeverisë në detyrë

Published

on

By

Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) ka dorëzuar 17 kallëzime penale ndaj kryeministrit në detyrë, ministrave dhe një zëvendësministre në detyrë, që janë zgjedhur deputetë, duke i akuzuar për shkelje të Ligjit për Qeverinë.

Deputetja e LDK-së, Hykmete Bajrami, që dorëzoi së bashku me deputeten Doarsa Kica-Xhelili kallëzimet penale në Prokurorinë Speciale, tha se kryeministri në detyrë, Albin Kurti, dhe vartësitë e tij, të zgjedhur deputetë në zgjedhjet e 9 shkurtit, kanë shkelur nenin 26 të Ligjit për Qeverinë.

Ajo argumentoi se LDK-ja vlerëson se që nga data 27 mars – kur Komisioni Qendror i Zgjedhjeve certifikoi rezultatin zgjedhor – anëtarët e Qeverisë në detyrë, që janë zgjedhur deputetë, e kanë shkelur këtë ligj.

Duke qenë se që nga data e certifikimit e deri më sot vazhdojnë të qëndrojnë në zyrat e ministrive, duke shfrytëzuar resurset, duke marrë vendime të cilat kanë pasoja financiare dhe pasoja të tjera dhe duke shfrytëzuar resurset e institucioneve të Republikës së Kosovës këta deputetë kanë konsumuar vepër penale“, tha Bajrami.

Bajrami shtoi se për hartimin e kallëzimeve penale, juristët e LDK-së kanë kërkuar qasje në dokumente nga ministritë përkatëse.

Prej disa kemi marrë [qasje në dokumente], disa të tjerë nuk na kanë dhënë qasje dhe ato informata që kemi pasur ne sot i kemi drejtuar te Prokuroria Speciale. Tani, është në dorën e Prokurorisë të kërkojë qasje në vendime të tjera”, tha Bajrami.

Në nenin 26 të Ligjit për Qeverinë, të cilit i është referuar LDK-ja për kallëzimet penale, thuhet: Në rast se anëtari i Qeverisë në detyrë zgjidhet deputet i Kuvendit të Republikës së Kosovës, i njëjti duhet të japë dorëheqje nga posti i anëtarit të Qeverisë para ditës së certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve.

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, i cili ka bërë edhe betimin si deputet i legjislaturës së nëntë, më herët ka argumentuar se ekzekutivi i tij është në dorëheqje që nga 23 marsi, kur i ka përfunduar mandati i rregullt 4-vjeçar.

Çështja e dorëheqjes së Kurtit dhe ministrave në detyrë, u aktualizua edhe në nisjen e seancës konstituive më 15 prill, kur deputetët, që mandatin e kaluar ishin në opozitë, votuan kundër verifikimit të mandateve, duke kërkuar dorëzimin e dorëheqjeve zyrtare të kabinetit qeverisës në Kuvend.

Kurti, në anën tjetër, njoftoi Kuvendin, se Qeveria e tij ishte në detyrë që nga 23 marsi, ndërkaq më vonë ministrat e tij kanë deklaruar se dorëheqjet e tyre ia kanë dorëzuar Kurtit. Por, më mospajtimet lidhur me dorëheqjen e Kurtit u tejkaluan në Kuvend, duke i hapur rrugë betimit të deputetëve të legjislaturës së nëntë.

Kallëzimet penale vijnë në kohën kur edhe pas tre muajsh nga mbajtja e zgjedhjeve të rregullta parlamentare, Kosova nuk ka krijuar institucionet e reja.

Që nga 15 prill, deputetët ende nuk e kanë përmbyllur konstituimin e Kuvendit dhe çështja ka ngecur te zgjedhja e kryeparlamentarit. Vetëm me zgjedhjen e kryeparlamentarit dhe nënkryetarëve Kuvendi do të konsiderohej i konstituuar. Një gjë e tillë do t’i hapte rrugë formimit të Qeverisë së re të Kosovës./REL/

Continue Reading

Lajmet

Policia jep detaje për aksionin në disa lokacione në veri ku u zbulua punishtja e armëve, u arrestuan tre të dyshuar

Published

on

By

Policia e Kosovës (PK) përmes raportit 24 orësh ka dhënë detaje për aksionin e së mërkurës në disa lokacione në Mitrovicë të Veriut dhe Zveçan, ku u zbulua një punëtori për modifikimin e armëve.

Sipas Policisë, në këtë aksion u arrestuan tre të dyshuar- ku njëri prej tyre u dërgua në mbajtje, raporton “Betimi për Drejtësi“.

Rasti është iniciuar si “Import, eksport, furnizim, transportim, prodhim, këmbim ose shitje e paautorizuar e armëve dhe materialeve plasëse”.

Mitrovicë Veri-Zveçan  07.05.2025 – 07:00.Pas hetimeve të zhvilluara, me urdhëresë të gjykatës, janë bastisur disa lokacione, në njërën prej tyre është zbuluar një punëtori për modifikimin e armëve të zjarri.  Janë sekuestruar armë të ndryshme, pjesë të armëve, thika, municion, dhe tre makina metalike për gdhendjen e metalit. Lidhur me rastin, tre të dyshuar meshkuj kosovarë janë arrestuar dhe me vendim të prokurorit, njëri prej tyre pronari i shtëpisë është dërguar në mbajtje, ndërsa dy të tjerët janë liruar në procedurë të rregullt”, thuhet në njoftim.

Continue Reading

Lajmet

PE: Kosova të bëjë reforma për t’iu afruar BE-së, të hapë kapitull të ri bisedimesh me Serbinë

Published

on

By

Deputetët e Parlamentit Evropian kanë miratuar një raport për Kosovën që inkurajon shtetin të bëjë reforma për të lëvizur drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian, por po ashtu kërkon që Prishtina dhe Beogradi të hapin një kapitull të ri në bisedimet për normalizim.

Është e qartë që procesi integrues i Kosovës ka nevojë për një momentum të ri – na duhet një kapitull i ri i bisedimeve mes Prishtinës dhe Beogradit. Është jashtëzakonisht pozitive që të gjitha partitë e mëdha politike në Kosovë mbështesin fuqishëm integrimin në BE. E ardhmja e Kosovës është në familjen evropiane dhe ne do të punojmë së bashku në agjendën e reformave sepse çdo anëtarësim në të ardhmen duhet të bazohet në meritë”, tha raportuesi për Kosovën në PE, Riho Terras.

Sipas eurodeputetëve, dialogu për normalizimin e raporteve mes Kosovës dhe Serbisë, “fatkeqësisht nuk ka prodhuar rezultatet e pritura”, teksa ata u kërkuan të dyja palëve që të zbatojnë marrëveshjet e Brukselit dhe Ohrit, përfshirë themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe dhe që Serbia të mos kundërshtojë anëtarësimin e Kosovës në organizata rajonale dhe ndërkombëtare.

Për shkak të krizave në veriun e Kosovës, që rritën tensionet mes dy vendeve, që nga shtatori i vitit 2023 në Bruksel nuk është zhvilluar asnjë rund i dialogut politik, por ka pasur vetëm bisedime në nivel të kryenegociatorëve.

BE-ja ka përsëritur vazhdimisht se normalizimi i raporteve mes Kosovës dhe Serbisë është parakusht për rrugën e të dyja vendeve drejt integrimit evropian.

Së voni, shefja për politikë të jashtme dhe siguri e BE-së, Kaja Kallas, ka thënë se Brukseli është duke analizuar gabimet në procesin e dialogut, që ka nisur më 2011.

Ndërkaq, në raportin për Kosovë, PE-ja tha se shteti ka bërë përparim të dukshëm në reformën zgjedhore, qëndrueshmërinë ekonomike dhe mbrojtjen e të drejtave themelore.

Megjithatë, sfidat mbeten sa i përket reformave në gjyqësor, liri të medias, efikasitetit të administratës publike dhe digjitalizimit të shërbimeve publike. Eurodeputetët theksuan se përkushtimi i vazhdueshëm i reformave gjithëpërfshirëse dhe qeverisjes përfshirëse është thelbësore për përparimin e Kosovës në rrugën drejt integrimit evropian.

Eurodeputetët thanë po ashtu se Kosova ka qenë cak i ndërhyrjeve të huaja dhe fushatave dezinformuese, veçmas nga Rusia dhe Kina, që kishin për synim destabilizimin e rajonit dhe pengimin e integrimit evropian të Ballkanit perëndimor.

Prandaj, “Parlamenti Evropian i bën thirrje Qeverisë së Kosovës që të forcojë kapacitetet e saj për të luftuar këto kërcënime”, tha PE-ja.

Më 7 maj, eurodeputetët po ashtu kanë miratuar një raport për Serbinë, të cilës iu kërkua që të përmirësojë dialogun e brendshëm politik, të mbrojë sundimin e ligjit dhe të bëjë reforma kundër korrupsionit.

Ndërkaq, sa i përket dialogut me Kosovës, në raport u tha se Serbia “duhet të punojë në arritjen e një marrëveshjeje gjithpërfshirëse të normalizimit me Kosovën”, por po ashtu edhe të “harmonizojë plotësisht politikën e saj të jashtme me atë të BE-së”./REL/

Continue Reading

Lajmet

Arrestohet i dyshuari për shpërthimin e veturës së u.d. të drejtorit të QKUK-së

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Prishtinë njofton se është arrestuar B.K., në Podujevë, nën dyshimin për shpërthimin e veturës private të ushtruesit të detyrës së drejtorit të QKUK-së, Osman Hajdari, më 30 prill 2025.

Prokuroria Themelore në Prishtinë, në bashkëpunim dhe koordinim të plotë me Policinë e Kosovës ka arrestuar një (1) person B.K. në  Podujevë i dyshuar për kryerjen e veprave penale “Përdorimi i armës apo mjetit të rrezikshëm”  nga neni 367 par. 2 të KPRK-së, Zjarrvënia” nga neni 322 par. 2 të KPRK-së dhe “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve” nga neni 366 par 1 të KPRK-së, i cili ka ndodh me datë 30.04.2025 në oborrin e QKUK-së, kundër veturës  se UD Drejtorit të QKUK-së”, thuhet në njoftim.

Sipas Prokurorisë, operacioni policor në bashkëpunim të ngushtë me prokurorin e shtetit është duke vazhduar në mënyrë të intensifikuar në disa lokacione të ndryshme për mbledhjen e provave për hetimin e të gjitha rrethanave të rastit.

Shërbimi Spitalor Klinik Universitar (SHSKUK) përmes një komunikate për medie kishte se dëmtimi ka ndodhur në rrethana të panjohura, teksa parasahihej të mbahej mbledhja e Bordit Drejtues.

Sot, në parkingun e administratës së Qendrës Klinike Universitare të Kosovës (QKUK), ka ndodhur një incident që përfshin dëmtimin e veturës private të ushtruesit të detyrës së drejtorit të QKUK-së, e parkuar në parkingun e administratës. Dëmtimi ka ndodhur në rrethana ende të panjohura, në kohën kur po bëheshin përgatitjet për fillimin e mbledhjes së rregullt të Bordit Drejtues të Shërbimit Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës (ShSKUK), e cila ishte paraparë të mbahej në hapësirat e administratës qendrore të ShSKUK-së”, thuhej në komunikatë./BetimipërDrejtësi/

Continue Reading

Të kërkuara