Britania e Madhe dhe Bashkimi Evropian përshëndetën sot kapitullin e ri në marrëdhëniet e tyre – pas nënshkrimit të marrëveshjeve të reja të bashkëpunimit në sektorin e mbrojtjes dhe lehtësimin e flukseve tregtare – në samitin e tyre të parë zyrtar që nga dalja e vendit nga unioni, “Brexit”, sipas AP.

Kryeministri Keir Starmer, i cili u takua për bisedime me presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe zyrtarët e tjerë të lartë të BE-së , në Londër – tha se marrëveshjet do të reduktonin burokracinë, do të rrisnin ekonominë britanike dhe do të rivendosin marrëdhëniet me bllokun tregtar prej 27 vendesh – që kur Britania e Madhe u largua nga BE-ja në vitin 2020.

“Britania e Madhe është rikthyer në skenën botërore. Kjo marrëveshje është një fitore për të dyja palët”, tha Starmer.

Von der Leyen i quajti bisedimet një “moment historik” – në dobi të të dyja palëve.

Gjithashtu, ajo tha se marrëveshja dërgon mesazhin – në një kohë trazirash globale – se Britania e Madhe dhe BE-ja janë partnerë natyrorë që qëndrojnë krah për krah në skenën globale.

Sipas marrëveshjeve, një partneritet i ri i mbrojtjes dhe sigurisë midis Britanisë së Madhe dhe BE-së do t’i lejojë BM-së të hyjë në një program kredie mbrojtëse të BE-së me vlerë 150 miliardë euro (170 miliardë dollarë).

Marrëveshje të tjera përfshijnë heqjen e disa kontrolleve ndaj produkteve shtazore dhe bimore për të lehtësuar tregtinë ushqimore përtej kufijve, dhe një zgjatje 12-vjeçare të një marrëveshjeje që lejon anijet e peshkimit të BE-së në ujërat e Britanisë së Madhe.

Ndërsa BE-ja është partneri më i madh tregtar i BM-së, Britania e Madhe ka regjistruar një rënie prej 21% të eksporteve – që nga “Brexit” për shkak të kontrolleve më të rrepta kufitare, dokumentacionit të mundimshëm dhe barrierave të tjera jo-tarifore.

Kufizimet e vizave pas Brexit-it kanë penguar gjithashtu aktivitetet ndërkufitare të profesionistëve, si bankierëve apo avokatëve, si dhe shkëmbimet kulturore, duke përfshirë grupet turistike dhe udhëtimet shkollore./atsh

Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, ka thënë të hënën se vendimin për ta lejuar rifillimin e dërgimit të ndihmave humanitare në Rripin e Gazës – pas një bllokade disajavore – e mori vetëm pasi aleatët i kishin bërë trysni.

Ai tregoi se aleatët i kishin thënë se nuk do ta mbështesnin Izraelin nëse ka nevojë ta fitojë luftën, në qoftë se vazhdojnë të shohin “pamje të urisë” duke ardhur nga toka palestineze.

Izraeli është dënuar nga agjencitë humanitare të OKB-së dhe nga disa aleatë evropianë, pasi ka ndaluar futjen e mallrave në enklavën e rrënuar nga lufta, përfshirë ushqimin, karburantin dhe barnat.

Izraeli njoftoi të dielën do ta lejohej një sasi “themelore” ndihmash humanitare të hyjnë në Gazë për të parandaluar zhvillimin e “një krize urie”.

Ekspertët e ushqimit kanë paralajmëruar tashmë se bllokada po rrezikonte të shkaktonte uri në Gazë, një territor me rreth 2 milionë banorë.

Gjatë administratës Trump, Shtetet e Bashkuara – aleati kryesor i Izraelit – zakonisht i kanë shmangur kritikat e hapura ndaj Izraelit në luftën e tij kundër Hamasit dhe fajësojnë këtë grup militant për krizën humanitare.

Hamasi është i shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian.

Megjithatë, SHB-ja e ka theksuar gjithnjë e më shumë krizën në Gazë. Presidenti amerikan, Donald Trump, gjatë një vizite të fundit në Lindjen e Mesme – vizitë që nuk përfshiu ndalesë në Izrael – shprehu shqetësim për situatën humanitare në Gazë.

Njëlloj veproi edhe sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, i cili gjatë një vizite në Turqi tha se ishte “i shqetësuar” për këtë situatë.

Vendimi për të lejuar ndihmat vjen në një kohë kur Izraeli po e përshkallëzon luftën e tij në Rripin e Gazës, duke thënë se po e bën këtë për të ushtruar trysni mbi Hamasin që ta pranojë një marrëveshje armëpushimi sipas kushteve të Izraelit.

Nën ofensivën e re nga ajri dhe toka, Izraeli planifikon t’i zhvendosë qindra mijëra palestinezë dhe të sigurojë shpërndarjen e ndihmave brenda territorit.

Netanyahu tha të hënën se plani do të përfshijë “marrjen nën kontroll të gjithë Gazës”, dhe një zëdhënës ushtarak urdhëroi evakuimin e qytetit të dytë më të madh të Gazës, Han Junis.

Ushtria izraelite e rifilloi ofensivën në mars, duke e prishur armëpushimin që kishte mundësuar lirimin e më shumë se 30 pengjeve.

Lufta në Gazë filloi kur militantë të udhëhequr nga Hamasi sulmuan Izraelin jugor, duke vrarë 1.200 njerëz dhe duke marrë rreth 250 pengje. Izraeli thotë se 59 pengje mbeten në Gaza, megjithëse besohet se rreth 35 prej tyre janë të vdekur.

Lufta e Izraelit i ka vrarë më shumë se 52.000 njerëz në Gazë, shumë prej tyre gra dhe fëmijë, sipas zyrtarëve shëndetësorë palestinezë./REL/

Zëvendëspresidenti i Shteteve të Bashkuara, JD Vance, është takuar të dielën në Romë me Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, dhe Kryeministren italiane, Giorgia Meloni, ku u diskutuan tensionet tregtare midis BE-së dhe SHBA-së, si dhe tema të tjera të sigurisë dhe politikës së jashtme.

Pas takimit, Vance u shpreh se shpreson që bisedimet të shënojnë fillimin e një procesi të ri negociatash për një marrëveshje tregtare afatgjatë ndërmjet dy palëve.

“Evropa është një aleat i rëndësishëm i Shteteve të Bashkuara… por, siç ndodh ndonjëherë edhe mes miqve, kemi disa mosmarrëveshje, përfshirë tregtinë,” tha ai, duke folur përballë gazetarëve, së bashku me von der Leyen dhe Melonin, menjëherë pas pjesëmarrjes së tyre në Meshën inauguruese të Papa Leos.

Aktualisht, SHBA-ja ka vendosur tarifa të konsiderueshme mbi importet e çelikut, aluminit dhe makinave, si dhe një tarifë bazë prej 10% për pothuajse të gjitha vendet, me një tarifë shtesë prej 20% ndaj Bashkimit Evropian nëse negociatat nuk japin rezultat brenda një periudhe 90-ditore.

Von der Leyen deklaroi se është optimiste për një zgjidhje. “Ne të dy duam një marrëveshje të mirë që sjell përfitime për njerëzit dhe bizneset në të dyja anët e Atlantikut,” tha ajo. Sipas saj, marrëdhënia tregtare BE-SHBA është më e madhja në botë dhe kap vlerën mbi 1.5 trilion dollarë në vit. Ajo shtoi se ekspertët nga të dyja palët po punojnë në mënyrë të vazhdueshme dhe se tashmë janë shkëmbyer dokumente që përshkruajnë fushat specifike të diskutimit.

Përveç tregtisë, von der Leyen tha se kishte diskutuar me Vance edhe për situatën në Ukrainë dhe çështjet e mbrojtjes. “Të gjithë e dimë që djalli fshihet në detaje, por ajo që na bashkon është dëshira për një marrëveshje që i shërben qytetarëve tanë,” tha ajo, duke shtuar se ekipet janë të përkushtuara për të gjetur zgjidhje.

Megjithatë, marrëdhëniet mes liderëve mbeten të ftohta. Von der Leyen nuk ka zhvilluar ende një takim zyrtar me Presidentin Donald Trump që kur ai rifitoi presidencën në janar, duke shkëmbyer vetëm përshëndetje të shkurtra në funeralin e Papa Françeskut muajin e kaluar në Vatikan.

Pavarësisht kësaj distance politike, takimi në Romë sinjalizon një vullnet të përbashkët për të rivendosur besimin ekonomik mes dy aleatëve tradicionalë në një kohë të rënduar nga tensionet globale.

Negociatorët e Bashkimit Evropian dhe ata të Mbretërisë së Bashkuar kanë arritur pajtim për një marrëveshje për “rinisjen” e raporteve të tyre pas Brexit-it, kanë bërë të ditur disa diplomatë, të hënën, teksa kryeministri britanik, Keir Starmer, po përgatitet t’i presë shefat e bllokut evropian në një samit në Londër gjatë 19 majit.

Diplomatë të BE-së kanë thënë se shtetet anëtare i kanë dhënë dritën e gjelbër një treshe tekstesh që pritet të nënshkruhen në samit: një Partneritet për Siguri dhe Mbrojtje, një deklaratë të solidaritetit BE-Mbretëri e Bashkuar, dhe një Mirëkuptim të Dyanshëm për çështje të ndryshme, nga tregtia dhe peshkimi, deri te lëvizja e të rinjve, raporton agjencia franceze e lajmeve AFP.

Bisedimet thuhet të kenë zgjatur deri në natën e së dielës për zgjidhjen e disa pikave kyç, teksa çështja e ndjeshme e të drejtave të peshkimit ka qenë në krye të listës.

Sipas marrëveshjes përfundimtare, Britania do t’i mbajë ujërat e saj të hapur për peshkatarët evropianë për 12 vjet, pasi të skadojë marrëveshja aktuale më 2026, në këmbim të lehtësimit pa afat të caktuar të rregullave të bllokut për importet e ushqimeve nga Mbretëria e Bashkuar.

Sa i përket çështjes së lëvizjes së të rinjve – një burim tjetër kyç i përplasjes, teksa Londra druan se një skemë e tillë mund të shpie në kthim të lirisë së lëvizjes ndërmjet BE-së dhe Britanisë – negociatorët raportohet të jenë pajtuar në përgjithësi për pikat kryesore.

Britania braktisi Bashkimin Evropian më 1 shkurt 2020, pas një referendumi të mbajtur më 2016, ku 51.89 për qind e pjesëmarrësve zgjodhën të ashtuquajturin Brexit – largimin nga blloku evropian./REL