Shëndeti

Rreziku nga mania për ushqim të shëndetshëm

Published

on

Çfarë është ortoreksia?

Ortoreksia, ose ortoreksia nervore, është një çrregullim i të ngrënit që përfshin një mani të pashëndetshme me ushqimin e shëndetshëm. Ndryshe nga çrregullimet e tjera të të ngrënit, ortoreksia kryesisht lidhet me cilësinë e ushqimit, jo sasisë. Ndryshe nga anoreksia ose bulimia, njerëzit me ortoreksi rrallë janë të përqendruar në humbjen e peshës.

Në vend të kësaj, ata kanë një fiksim ekstrem me “pastërtinë” e ushqimeve, si dhe një mani me përfitimet e ushqimit të shëndetshëm. Komuniteti mjekësor ka filluar ta njohë ortoreksinë, megjithëse ekspertët nuk e kanë përcaktuar zyrtarisht gjendjen si një çrregullim të të ngrënit.

Çfarë e shkakton ortoreksinë?

Megjithëse mund të filloni një dietë thjesht duke synuar të përmirësoni shëndetin, ky fokus mund të bëhet më ekstrem. Me kalimin e kohës, qëllimet e mira mund të zhvillohen ngadalë në ortoreksi të plotë. Kërkimi mbi shkaqet kryesore të ortoreksisë është i pakët, por tendencat obsesive-kompulsive dhe çrregullimet e ngrënies së mëparshme ose aktuale janë faktorë të njohur të rrezikut.

Faktorë të tjerë të rrezikut përfshijnë tendencat drejt perfeksionizmit, ankthit të lartë ose nevojës për kontroll. Disa studime gjithashtu raportojnë se individët që e kanë përqendruar karrirën te shëndeti mund të kenë një rrezik më të lartë të zhvillimit të ortoreksisë. Rreziku mund të varet gjithashtu nga mosha, gjinia, niveli i arsimit dhe statusi socio-ekonomik, por nevojiten më shumë hulumtime para se të arrihen në përfundime.

Efektet negative të ortoreksisë në shëndet

1. Efektet fizike: Megjithëse studimet mbi ortoreksinë janë të kufizuara, kjo gjendje ka të ngjarë të çojë në shumë komplikime mjekësore si çrregullimet e tjera të të ngrënit. Për shembull, një mungesë e lëndëve ushqyese thelbësore të shkaktuara nga ngrënia e kufizuar  mund të rezultojë në kequshqyerje, anemi ose rrahje zemre të ngadalta.

2. Efektet psikologjike: Individët me ortoreksi mund të përjetojnë zhgënjim të fortë kur prishin zakonet e tyre në lidhje me ushqimin. Thyerja e rregullave dietike të imponuara nga vetja ka të ngjarë të shkaktojë ndjenja faji, urrejtjeje dhe detyrim për “t’u pastruar”, si për shembull duke ndaluar ngrënien. Përveç kësaj, një sasi e madhe e kohës harxhohet duke shqyrtuar nëse disa ushqime janë mjaft të “pastra”. Kjo mund të përfshijë shqetësime në lidhje me ekspozimin e perimeve ndaj pesticideve, produkteve me hormone, aromave ose konservantëve artificialë. Jashtë vakteve, koha mund të kalohet duke hulumtuar, peshuar dhe matur ushqimin, ose planifikuar vaktet e ardhshme.

Individët që jetojnë me ortoreksi kanë më pak të ngjarë të kryejnë mirë detyrat që kërkojnë aftësi fleksible për zgjidhjen e problemeve. Ata gjithashtu janë më pak të aftë të mbajnë fokusin në mjedisin përreth, duke përfshirë njerëzit.

3. Efektet sociale: Modele të tilla të ngurta të ngrënies mund ta bëjnë të vështirë pjesëmarrjen në aktivitete shoqërore që rrotullohen rreth ushqimit, të tilla si festa,  darka ose ngrënie jashtë. Mendimet e shumta në lidhje me ushqimin mund të komplikojnë më tej ndërveprimet shoqërore. Kjo mund të çojë në izolim shoqëror, i cili duket se është i zakonshëm në mesin e njerëzve të diagnostikuar me ortoreksi.

Shëndeti

Bajamet ndihmojnë të humbni peshë

Published

on

Bajamet përmbajnë disa lëndë ushqyese që trupi juaj i tret. Trupi nuk i absorbon rreth 10-15% të kalorive që gjenden në bajame. Përveç kësaj, disa prova thonë se bajamet mund të nxisin metabolizmin tuaj.

Falë përbërësve që përmbajnë për ngopjen, bajamet janë një ushqim i mrekullueshëm për të humbur peshë. Këtë e mbështesin disa hulumtime.

Në një studim, një dietë me 84 gramë bajame është për 62% më efektive në krahasim me një dietë me karbohidrate.

Një studim tjetër në 100 femra mbipeshë zbuloi se ata që konsumonin bajame humbën më shumë peshë sesa ato në një dietë pa bajame.

Ata gjithashtu treguan përmirësime në perimetrin e belit dhe shënjuesit e tjerë të shëndetit.

Pavarësisht se përmbajnë shumë yndyrë, bajamet patjetër që janë një ushqim i lehtë për humbje peshe.

Continue Reading

Shëndeti

Si ndikon djathi tek niveli i sheqerit në gjak?

Published

on

Djathi është i pasur me yndyrna e kjo mund t’a bëjë të duket një ushqim të pashëndetshëm. Ka shumë variacione djathi të cilat për shumë kohë tashmë janë cilësuar si jo shumë të dobishme për trupin.

Megjithëse si një nën produkt i qumështit edhe djathi është një probiotik i shkëlqyer i pasur me shumë minerale. Këshillohet për paradiabetikët që kanë nivel të ulët yndyrnash në trup.

Ekspertët sugjerojnë se ngrënia e një sasie djathi në ditë mund të përmirësojë shëndetin kardiovaskular apo diabetin.

Gjatë studimit u vu re se enzima të djathit dhe produkteve të bulmetit ndihmonin në prodhimin e fosfolipideve, ndihmon në stabilizimin e nivelit të insulinës. Megjithëse rekomandohet konsumimi i djathrave me pak yndyrë në këtë rast nuk ka rëndësi lloji i tij.

Zgjidhni djathin që preferoni e do përfitoni vlerat minerale që ndihmojnë në stabilizimin e sheqerit, personat që konsumuan sasi të vogël djathi çdo ditë patën rrisk më të vogël përsa i’u përket sëmundjeve të zemrës.

Të dhënat për këtë studim që u morën për një periudhë 10 vjeçare treguan për rëndësinë e këtij ushqimi.

Sa duhet të konsumoni?

Ekspertët rekomandojnë rreth 40 gramë djathë në ditë, por tregohuni të kujdesshëm ta konsumoni të freskët, djathi është i pasur në probiotikë që ndihmojnë në forcimin e sistemit imunitar. Çelësi për një jetesë të shëndetshme është ngrënia e e pastër.

Edhe në rastin e kosumimit të djathit mund të zgjidhni ta hani si çdo ushqim tjetër të kombinuar me shumë perime. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

5 ushqime që i hani çdo ditë, por ndikojnë në energjinë tënde

Published

on

Shpesh ushqimet që mendojmë se janë të padëmshme apo të shëndetshme, mund të na japin më tepër lodhje sesa energji. Zgjedhjet e përditshme të ushqimit ndikojnë direkt në nivelin e energjisë dhe ndjesinë e përgjithshme të mirëqenies.

Ja pesë ushqime që ndoshta i konsumon çdo ditë, por që në fakt të ulin energjinë:

Bukë e bardhë: Edhe pse mund të duket si zgjedhje e shpejtë dhe praktike, ajo është e pasur me karbohidrate të përpunuara që çojnë në rritje të menjëhershme të sheqerit në gjak, pasuar nga një rënie e shpejtë. Kjo rënie të lë të lodhur dhe pa energji gjatë ditës.

Sheqeri i fshehur në pijet e ëmbla: Lëngjet e frutave të përpunuara, pijet me gaz e çaji i ëmbëlsuar përmbajnë sasi të mëdha sheqeri të shtuar. Konsumimi shkakton rritje të përkohshme të energjisë, por ajo bie shpejt, duke lënë ndjenjën e lodhjes dhe plogështisë.

Drithërat e përpunuara: Shumë drithëra që shiten si “të shëndetshme” përmbajnë sasi të larta sheqeri e janë të varfra në fibra. Ato rrisin nivelin e sheqerit në gjak, por nuk ofrojnë ndjenjën e ngopjes apo energji të qëndrueshme, duke shkaktuar lodhje pas një kohe të shkurtër.

Kosi me fruta: Edhe pse kosi në vetvete është burim i mirë i proteinave dhe probiotikëve, versionet e gatshme me fruta të përpunuara përmbajnë sasi të mëdha sheqeri të shtuar. Kjo ndikon në energjinë gjatë ditës, duke shkaktuar rritje dhe rënie të shpejtë të energjisë.

Patatet e skuqura dhe snacks-et e kripura: Patatet e skuqura dhe snacks-et tjera të kripura që mund t’i konsumoni për një darkë të shpejtë përmbajnë yndyra të përpunuara dhe karbohidrate që ngadalësojnë tretjen dhe krijojnë ndjesinë e lodhjes pas konsumimit. Ato ofrojnë pak vlera ushqyese dhe kanë një efekt të shpejtë negativ në nivelet e energjisë. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Fibrat zvogëlojnë rrezikun nga zhvillimi i sëmundja e mishit të dhëmbëve

Published

on

Ushqimi i pasur me fibra ofron shumë dobi për organizmin. Nxit punën optimale të traktit tretës, ulë kolesterinën, ruan zemrën, redukton rrezikun nga zhvillimi i kancerit të zorrëve dhe mban nën kontroll nivelin e sheqerit.

Shkencëtarët kanë përcjellë 630 persona për 15 vite, ndërsa shëndetin e zgavrës së tyre të gojës e kanë kontrolluar çdo tre vjet.

Para çdo kontrolli, të anketuarit kanë plotësuar pyetësor me detajet për konsumimin e ushqimeve të pasura me fibra që përmbajnë më shumë se 2.5 gramë fibra për porcion (banane, mollë, portokaj, boronica, brokoli, lakër, patate, spinaq, kikirik, qull tërshëre).

Efekti më i rëndësishëm pozitiv i fibrave është vënë re te të anketuarit më të vjetër se 65 vjeç, është dëshmuar që çdo shujtë shtesë e pasur me fibra zvogëlon rrezikun nga humbja e dhëmbëve për 30 për qind.

Bananet, mollët dhe kumbullat e thata

Dobitë e fibrave për dhëmbë dhe mishin e dhëmbëve nuk janë konfirmuar te të anketuarit e rinj. Kur për së afërmi kanë analizuar ushqimet, që i kanë konsumuar të anketuarit, kanë përfunduar që në mënyrë mbrojtëse veprojnë bananet, mollët dhe kumbullat e thata.

Ekspertët nuk janë të sigurt sa fibra reduktojnë rrezikun nga sëmundja e mishit të dhëmbëve, veçanërisht të pemëve, por kanë ofruar disa mundësi: ushqimet e pasura me fibra kërkojnë shumë më shumë përtypje se ushqimi tjetër, çka mund të rrisë krijimin e pështymës dhe kështu të largojë bakteret e dëmshme nga goja.

Fibrat e mbajnë sheqerin në kontrolle dhe ulin tensionin, sheqeri i ngritur dhe tensioni i lartë janë faktorë të rrezikut për sëmundjet e mishit të dhëmbëve. Rrisni konsumimin e ushqimit të pasur me fibra, por vizitoni stomatologun e pastroni dhëmbët me furçë dy herë në ditë. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara