Kulturë

Ritmi i historisë: 306 vjetori i operës ‘Scanderbeg’ nga Vivaldi në udhëheqje

Published

11 months ago

on

Më 22 korrik të vitit 1718, në skenën e teatrit “Teatro di via della Pergola” në Firence, u shfaq për herë të parë opera “Skënderbeu” e kompozuar nga Antonio Vivaldi, një vepër e rrallë në repertorin e tij. Opera ishte një nderim ndaj heroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti Skënderbeu.

Teatri “Teatro di via della Pergola” ishte një institucion i rëndësishëm në kulturën italiane, i themeluar që nga viti 1657 me emrin “Teatro dell’Accademia degli Immobili”. Ai ishte një nga qendrat e inovacionit në operën italiane, duke marrë frymë nga propozimet artistike venedikase që kishin dominuar në fillim të shekullit XVII.

Libretisti i operës “Skënderbeu” ishte Antonio Salvi da Lucignano, ndërsa pjesët e mbetura të partiturave ruhen sot në Bibliotekën Kombëtare në Torino. Megjithëse mungon partitura e plotë, autografi i Vivaldit për këtë operë gjendet në vëllimin e dytë të koleksionit, duke përfshirë gjashtë kapituj të plotë të muzikës.

Kronikat e kohës tregojnë se opera u shfaq rreth 18 herë rresht, duke mbledhur sukses në çdo paraqitje. Studiuesit besojnë se faktori kryesor i suksesit të kësaj opere në atë periudhë ishte konteksti politik i kohës. Pas fitoreve të mëdha të Skënderbeut kundër Perandorisë Osmane, figura e tij ishte e rëndësishme në shpirtin e kohës në Venedik dhe shtetet italiane të tjera. Interesi për të ishte gjithashtu i lartë për shkak të rrezikut të ekspansionit otoman në Evropë.

“Skënderbeu” shënon një pikë kryesore në karrierën e Vivaldit si kompozitor operistik, duke i hapur atij rrugën për të fituar njohje të mëtejshme në skenën e operasë evropiane. Përkundër faktit që protagonisti i operës nuk i përket mitologjisë, por një figurë historike të afërt për kohën, figura e Skënderbeut mbeti e rëndësishme për kujtesën italiane dhe evropiane si udhëheqës i pavarur që rezistoi me sukses kundër forcave otomane.

Opera “Skënderbeu” tregon aftësitë kompozitore të Vivaldit për të trajtuar temat e historisë dhe heroizmit me një stil të jashtëzakonshëm muzikor, duke e bërë atë një kontribut të rëndësishëm në repertorin e operasë italiane të shekullit XVIII./UBTNews/

Related Topics:
Continue Reading

Kulturë

Panairi i 25-të i librit në Prishtinë, nis javën e ardhshme

Published

16 hours ago

on

June 2, 2025

By

Me moton “Inteligjenca rrjedh nga libri” edicioni i 25-të i panairit mbarëkombëtar të librit “Prishtina 2025”, do të mbahet më 11-15 qershor 2025.

Ceremonia e hapjes fillon më 11 qershor në orën 12:00, ndërsa do të jetë i hapur për vizitorë çdo ditë nga ora 9:00-21:00.

Panairi do të mbyllet më 15 qershor në orën 19:00.

Në këtë ngjarje marrin pjesë rreth 100 botues nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe diaspora.

Numri i titujve të rinj do të jetë rreth 2000, derisa numri i titujve të viteve të fundit është rreth 6000.

Continue Reading

Magazinë

Netflix gjen një tjetër hit britanik “Dept Q” – fansat e adhurojnë dhe kërkojnë sezonin e dytë

Published

17 hours ago

on

June 2, 2025

By

Drama kriminale britanike “Dept Q” po përshëndetet si një nga më të mirat në Netflix, duke ngjitur shpejt majat e listave dhe duke fituar lavdërime masive nga publiku.

Shumë shikues e kanë cilësuar serialin si “madhështi e pastër” dhe e kanë ndjekur me maratonë menjëherë pas publikimit.

Seriali përqendrohet te detektivi i mprehtë por i trazuar Carl Morck (i luajtur nga Matthew Goode), i cili punon për të zgjidhur raste të pazgjidhura në Edinburg.

Përkrah tij janë Chloe Pirrie nga “The Queen’s Gambit” dhe Jamie Sives nga “Guilt”, shkruan DailyMail.

Me një vlerësim prej 81% në Rotten Tomatoes dhe komente pozitive në rrjet, “Dept Q” është kthyer në fenomen për adhuruesit e trillerëve kriminalë. Një përdorues në X shkroi: “Dept Q është një thriller krimi i mirë. Matthew Goode është në një nivel tjetër!” – ndërsa të tjerë e krahasuan me “True Detective” dhe kërkuan menjëherë sezonin e dytë.

Në këtë sukses kontribuon edhe roli karizmatik i Goode, i njohur për performanca të spikatura në “Downton Abbey”, “The Crown”, “The Imitation Game” dhe “A Discovery of Witches”.

Duke kombinuar tensionin klasik britanik me aktrim të shkëlqyer, Dept Q është shndërruar në serial që s’duhet humbur.

Continue Reading

Magazinë

Ylli i “Shtëpiake të Dëshpëruara” ndërron jetë në moshën 71-vjeçare

Published

21 hours ago

on

June 2, 2025

By

Aktorja e njohur, Valerie Mahaffey, ka ndërruar jetë në moshën 71-vjeçare pas një beteje me kancerin. Lajmin e bëri të ditur familja e saj.

Mahaffey la pas një karrierë të mrekullueshme në aktrim, duke u bërë një ndër figurat më të dashura për publikun me rolet e saj, përfshirë Alma Hodge në “Desperate Housewives”, ish-bashkëshortja e personazhit të Kyle McLaughlin, si dhe mësuesja e Sheldon, MacElroy, në serialin “Young Sheldon”.

Ajo u vlerësua me çmimin Emmy më 1992 për rolin e Eve në serialin “Northern Exposure”, një nga personazhet më të preferuara të saj.

Ndër rolet e tjera të njohura përfshihen edhe tri episode në “Glee” dhe pjesëmarrja në serialin “Dead to Me”.

Mahaffey la pas bashkëshortin e saj, aktorin Joseph Kell, dhe vajzën e tyre, Alice.

“Kam humbur dashurinë e jetës sime, ndërsa Amerika ka humbur një nga aktoret më të dashura,” tha Kell në një deklaratë për Variety.

Continue Reading

Magazinë

Princi Harry donte ta ndryshonte mbiemrin në Spencer, përçarja vazhdon në Pallatin Mbretëror

Published

23 hours ago

on

June 2, 2025

By

Princi Harry kishte ndërmend të ndryshonte mbiemrin, ai ishte konsultuar me vëllain e Princeshës Diana për këtë çështje.

Duka i Sussex ka qenë duke eksploruar mënyra për të marrë mbiemrin e nënës, Spencer, veprim që do të thoshte se ai do duhej të hiqte dorë nga Mountbatten-Windsor, të cilin e mbajnë fëmijët, Princi Archie dhe Princesha Lilibet.

Raportet thonë se e diskutoi çështjen me dajen e tij, Earl Spencer, gjatë një vizite të rrallë në Britani, por u informua se procesi është i ndërlikuar dhe pengesat ligjore janë të pakapërcyeshme.

“Ata patën një bisedë shumë miqësore dhe Spencer e këshilloi të mos ndërmerrte një hap të tillë”, tha një mik i Harry-t.

Fakti që ai u konsultua me kontin për këtë çështje, sugjerim që do ta kishte zhgënjyer vëllanë dhe babanë është provë e qartë se përçarja me familjen e tij është e thellë. Mountbatten-Windsor është mbiemri që mbajnë pasardhësit e Mbretëreshës së ndjerë Elizabeth dhe Princit Philip. Ai kombinon emrin e familjes mbretërore Windsor dhe mbiemrin e adoptuar të Dukës së Edinburgut.

Në certifikatat e tyre të lindjes, fëmijët e Dukës dhe Dukeshës së Sussex janë Archie Harrison Mountbatten-Windsor dhe Lilibet Diana Mountbatten-Windsor.

Autori Tom Bower ka argumentuar se “Meghan vendosi që qëllimi i vërtetë në jetë ishte të ishte Diana e ardhshme”. Nëse ndryshimi i emrit do ishte bërë, vajza e Meghan, e cila thuhet se e ka takuar gjyshin Charles vetëm një herë, quhej Lilibet Diana Spencer dhe do të ishte homazh për nënën e ndjerë të Harry-t.

Ky veprim do të ishte veçanërisht i dëmshëm për Mbretin Charles, i cili e do emrin Mountbatten njësoj si babai i tij. Një mentor i Princit Philip, Konti i Parë Mountbatten i Burmës ushtroi gjithashtu një ndikim të fortë te stërnipi i tij, Mbreti i ardhshëm Charles.

Filipi e mori emrin Mountbatten kur u bë shtetas britanik i natyralizuar dhe hoqi dorë nga titujt mbretërorë grekë dhe danezë në vitin 1947.

Mbretëresha dhe Filipi vendosën në vitin 1960 se do të donin që pasardhësit e tyre të drejtpërdrejtë të njiheshin si Mountbatten-Windsor.

Emrat dhe titujt janë temë e ndjeshme për Dukën dhe Dukeshën e Sussex . I’u dhanë titujt Sussex nga Mbretëresha Elizabeth në ditën e dasmës së më 2018.

Meghan këmbënguli së fundmi se mbiemri i saj është Sussex, duke korrigjuar një të ftuar në emisionin e gatimit dhe stilit të jetesës në Netflix.

Continue Reading

Të kërkuara