

Kulturë
Revolta e emrave: Fshirja e identitetit, asimilimi kulturor në fshatrat Ujgure në Kinë
Published
11 months agoon
By
Betim GashiKina ka ndryshuar emrat e rreth 630 fshatrave ujgure në një mënyrë sistematike që synon të fshijë identitetin fetar, historik dhe kulturor të kësaj komuniteti etnik. Sipas një raporti të fundit nga Human Rights Watch, kjo praktikë është realizuar për të zëvendësuar emrat tradicionalë me ata që përputhen me ideologjinë e Partisë Komuniste Kineze, si pjesë e përpjekjeve për të kontrolluar dhe asimiluar popullsinë ujgure.
Grupi i të drejtave të njeriut, në bashkëpunim me Uyghur Hjelp, një organizatë avokatesh norvegjeze, identifikoi se në periudhën nga viti 2009 deri në 2023, emrat e 630 fshatrave në Xinjiang ishin ndryshuar. Këto të dhëna u grumbulluan nga faqja zyrtare e internetit e Byrosë Kombëtare të Statistikave të Kinës. Zëvendësimet më të zakonshme të emrave ishin si “Lumturia”, “Uniteti” dhe “Harmonia”, emra që nuk kanë lidhje direkte me kulturën apo historinë ujgure, por që përshtaten me narrativën e qeverisë kineze.
Maya Wang, drejtuese e detyrës së Human Rights Watch për Kinën, komentoi se këto ndryshime emrash shërbejnë si pjesë e strategjisë së qeverisë kineze për të eliminuar shprehjet kulturore dhe fetare të ujgurëve. Kjo politikë është bërë e njohur ndërkombëtarisht në vitin 2018, kur raportohet se një numër i madh i ujgurëve dhe minoriteteve turke ishin mbajtur në kampet e riedukimit, të cilat autoritetet kineze i klasifikuan si qendra trajnimi për parandalimin e ekstremizmit dhe terrorizmit, duke krijuar shqetësime për shkelje të të drejtave të njeriut.
Raporti i Human Rights Watch gjithashtu evidenton se shumica e ndryshimeve të emrave të fshatrave kanë ndodhur midis vitit 2017 dhe 2019, periudhë kjo që u përqendrua në heqjen e referencave historike dhe kulturore të ujgurëve, përfshirë emrat e mbretërive dhe republikave të historisë së tyre, si dhe emrat e udhëheqësve të rëndësishëm lokalë.
Për ujgurët që jetojnë në këto fshatra, ndryshimet e emrave kanë pasur ndikim të thellë emocional dhe praktik, si shënon një raport i Uyghur Hjelp. Për shembull, një fshatare tregon për vështirësi në shkuarjen në shtëpi pas lirimit nga një kamp riedukimi, pasi emri i fshatit nuk ishte më pjesë e sistemit zyrtar të biletave.
Shefja e mëparshme e OKB-së për të drejtat e njeriut, Michelle Bachelet, kërkoi hapur qasje në Xinjiang dhe gjatë vizitës së saj në vitin 2022 vuri në dukje se situata në kampet e riedukimit dhe trajtimi i minoriteteve myslimane mund të përbëjnë krime kundër njerëzimit. Abduweli Ayup, themeluesi i Uyghur Hjelp, ngriti thirrje për qeveritë ndërkombëtare dhe OKB-në që të marrin masa të mëdha për të bërë përgjegjëse Kinën për shkeljet e drejtave të njeriut në Xinjiang.
Kjo histori pasqyron sfidat dhe shqetësimet komplekse të komunitetit ujgur në Xinjiang, duke theksuar tensionet e rritura midis politikave asimiluese të qeverisë kineze dhe mbrojtjes së identitetit dhe të drejtave të këtij grupi etnik./UBTNews/
Nga Aljazeera, D.E
Kulturë
“Ëndrra pa kufi, Opera pa mure” – publikohen datat e Ramë Lahaj International Opera Festival
Published
2 days agoon
May 30, 2025
Festivali Ndërkombëtar i Operës Rame Lahaj (RLIOF), do mbahet nga 23 korriku deri më 2 gusht 2025, duke sjellë edicionin e tij të pestë, me temën “Ëndrra pa kufi, Opera pa mure” një thirrje për tejkalimin e barrierave dhe për fuqinë transformuese të artit.
Festivali konsiderohet jo vetëm si një festë e muzikës por një dëshmi e forcës së ëndrrave dhe vizionit për Kosovën.
Më poshtë gjeni njoftimin e plotë të festivalit:
Në një vend ku mungon një shtëpi opere, ne nuk pamë një pengesë, por një mundësi për të ndërtuar diçka më të madhe. Me pasion dhe përkushtim, kemi kthyer çdo hapësirë në një skenë tingujsh që përkëdhelin zemrat e publikut.
“Ëndrra pa kufi, Opera pa mure” është më shumë se një moto, është fryma që do të na udhëheq në këtë edicion. Artistë nga çdo cep i botës na janë bashkuar, duke treguar se muzika është gjuha universale. Ajo nuk njeh barriera, nuk njeh kufi. Kosova është gati. Është e denjë, dhe ka nevojë për një shtëpi ku arti të marrë frymë, ku talenti të lulëzojë, ku brezat e ardhshëm të besojnë se ëndrrat bëhen realitet.
Në këtë 5-vjetor, ne nuk ndalemi. Ne ëndërrojmë më fort, krijojmë më lart dhe ndërtojmë themelet e së ardhmes.
Arti nuk ka nevojë për kufi, ai ka nevojë për zemra që besojnë. Në këtë edicion jubilar, një rrugëtim që ka shënjuar historinë e artit operistik në vend, RLIOF ka ndërtuar tashmë një traditë, duke vendosur çdo vit një tullë më shumë për shtëpinë e ardhshme të artit muzikor në Kosovë.
Magazinë
Dua Lipa në mesin e 300 personaliteteve që kërkojnë të mos përkrahet Izraeli
Published
3 days agoon
May 30, 2025
Këngëtarja shqiptare me famë botërore, është në mesin e 300 figurave publike që i kanë bërë thirrje kryeministrit britanik, Keir Starmer, të ndërpresë bashkëpunimin me Izraelin, për sulmet e kryera ndaj civilëve në Gaza.
Në letrën drejtuar kryeministrit, ka raportuar Sky News, emra të famshëm nga bota e medias, artit, mjekësisë, akademikë, kanë akuzuar qeverinë se po vazhdon të lejojë shitjen e armëve nga Britania e Madhe në Izrael, e ofron licenca për armë.
Letra, e iniciuar nga organizata bamirëse për refugjatë, “Choose Love”, ka kërkuar të pezullojë menjëherë shitjen e armëve për Izraelin, si dhe të ketë qasje të menjëhershme humanitare në Gaza.
“Ju bëjmë thirrje të ndërmerrni veprime të menjëhershme për t’i dhënë fund bashkëfajësisë së Mbretërisë së Bashkuar në tmerret në Gaza”, thuhet në letër.
Aty u potencua edhe që “fëmijët në Gaza po vdesin nga uria, ndërsa ushqimi e ilaçet janë vetëm pak minuta larg”, duke iu referuar bllokadës 11-javore të Izraelit për ushqimin dhe furnizimet e tjera.
Kryeministri Keir iu bashkua udhëheqësve francezë dhe kanadezë, duke paralajmëruar Izraelin se do ndërmarrin “veprime konkrete” nëse kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, vazhdon zgjerimin e operacioneve ushtarake në Gaza.
Magazinë
30 vite “Mission: Impossible”, Tom Cruise ndan emocionet para finales së madhe
Published
3 days agoon
May 30, 2025
Filmi ikonik Mission Impossible, i cila kulmon këtë vit me të shumëpriturin The Final Reckoning, ka qenë një aventurë jetësore për Tom Cruise.
Në një postim emocionues në rrjetet sociale, aktori 62-vjeçar bëri një reflektim të ndjerë mbi rrugëtimin e tij si yll dhe producent i serisë së suksesshme filmike. Ai shprehu mirënjohjen për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e këtij rrugëtimi.
“Më shumë se 30 vjet më parë, fillova udhëtimin e prodhimit të filmit tim të parë, Mission: Impossible,” shkruan Cruise.
“Që atëherë, këto tetë filma më kanë udhëhequr në aventurën e jetës. Faleminderit regjisorëve, aktorëve, artistëve dhe teknikëve të jashtëzakonshëm nga e gjithë bota që ndihmuan t’i jepnim jetë këtyre historive. Ishte një privilegj të punoja me ju. Më e rëndësishmja, dua të falënderoj publikun. Jemi të emocionuar të ndajmë Llogarinë Finale me ju.”
Me këtë mesazh të ngrohtë dhe personal, Cruise ndan jo vetëm historinë e një suksesi kinematografik, por edhe ndjeshmërinë e një artisti që vlerëson çdo hap të këtij udhëtimi 30-vjeçar.
Magazinë
Bebe Rexha thyen rekord në Billboard – “Meant To Be” shpallet kënga më e dëgjuar ‘country’ e shekullit 21
Published
3 days agoon
May 30, 2025
Bebe Rexha, ka shënuar një tjetër sukses të madh në karrierën e saj ndërkombëtare. Këngëtarja, e cila ka pushtuar skenat më të mëdha të muzikës në botë, ka ndarë me ndjekësit në Instagram një arritje historike.
Gjiganti muzikor Billboard ka publikuar në rrjet istën e 100 këngëve më të dëgjuara në historinë e muzikës country në shekullin 21 – dhe në krye të kësaj liste renditet pikërisht kënga e Bebe Rexhës, “Meant To Be”.
“Grafikët country të shekullit 21. Hidhni një sy listës së Billboard për këngët më të mira country të shekullit 21 në @billboardcharts, bazuar në 25 vitet e para të këtij shekulli. Renditja me 100 pozicione është përpiluar sipas performancës në tabelën javore Top Country Songs, nga fillimi i 2000 deri në fund të vitit 2024. Lëvizni fotot për të parë renditjen e plotë e klikoni linkun në bio për më shumë detaje” – shkruhet në njoftimin zyrtar të Billboard.
“Meant To Be”, e publikuar më 2017 në bashkëpunim me Florida Georgia Line, ka njohur sukses të jashtëzakonshëm në mbarë botën. Ajo numëron mbi një miliard dëgjime në Spotify, mbi një miliard shikime në YouTube dhe ka marrë nominime për çmime prestigjioze si Grammy, MTV VMA, MTV EMA dhe CMA.
Ky hit është i certifikuar me çmimin “Diamond” në Shtetet e Bashkuara, një arritje që pak këngë kanë mundur ta prekin.

Lajm i mirë për pronarët e automjeteve elektrike

“Ëndrra pa kufi, Opera pa mure” – publikohen datat e Ramë Lahaj International Opera Festival

Këto zakone po ju pengojnë të jeni më inteligjent, ja cilat duhen shmangur

UBT International Smart Schools diplomon nxënësit e brezit të ri teknologjik – Ceremonia mbahet këtë të shtunë në Parkun Shkencor

Vitamina D mund të ngadalësojë plakjen

Von der Leyen: Evropa duhet të forcojë mbrojtjen, të pranojë Ukrainën në BE

Profesorët e UBT-së prezantuan projektin COWEB në takimin “Cluster” të organizuar nga Erasmus Plus Kosova

Studentët e programit Inxhinieri e Ndërtimit dhe Infrastrukturë në UBT realizojnë vizitë studimore në kuadër të moduleve “Mekanika e Dherave” dhe “Siguria në Punë”

Studentët e vitit të tretë në Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT përfundojnë me sukses trajnimin praktik “Micro Business Game”
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati
-
Kulturë2 months ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur