Lajmet

Rëndësia e “non-papers” që po trazojnë Ballkanin

Published

on

Në javët e fundit, janë publikuar dy të ashtuquajtura “non-papers” mbi çështje të ndjeshme politike, që kanë trazuar një pjesë të Ballkanit Perëndimor. Ajo që ndryshon me këto “non-papers” nga ato që zakonisht qarkullojnë nëpër korridoret e Brukselit, është se shumë pak, nëse ka, politikanë dhe diplomatë evropianë që vërtetë duket se i posedojnë këto dokumente.

Kjo nënkupton: se gjërat duket se po lëvizin në këtë rajon, veçanërisht ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe se dikush ose dëshiron t’i testojë ujërat me ide të ndryshme ose, ndoshta është më djallëzor dhe dëshiron të shkatërrojë gjërat.

“Non-papers” janë pjesë e procesit të Brukselit. Qindra prej tyre zakonisht qarkullojnë në mesin e diplomatëve të cilët merren me çështje të ndryshme. E gjithë ideja e këtyre dokumenteve është që të nxiten diskutime brenda bllokut në mënyrë që të dilet me ide të reja në një mënyrë joformale. Prandaj, quhet “non-paper”. Ky dokument nuk është dokument zyrtar dhe nuk nënshkruhet e as miratohet përmes ndonjë vote të ndonjë eurodeputeti të zgjedhur.

Të gjitha këto dokumente normalisht kanë dy gjëra të përbashkëta: së pari, ato nuk janë nxitëse, shkruhen nga zyrtarë dhe burokratë për një temë shumë specifike dhe shpesh jo për tema të rëndësishme. Së dyti, shteti që është autor i një “non-paper” zakonisht ka dëshirë që atij dokumenti t’i bashkohen edhe të tjerët, në mënyrë që si i tillë të ketë më shumë rëndësi, prandaj zakonisht autorët janë të hapur që ta ndajnë një dokument të tillë me të tjerët. Tek e fundit, gjithkush do që të ketë publicitet për idetë e tyre të shkëlqyeshme.

Dy “non-papers” të pretenduar, që dolën në media javët e fundit, nuk kanë këto karakteristika. “Non-paperi” i parë, që u cilësua si “non-paperi slloven”, që mediat boshnjake më herët gjatë këtij muaji thanë se kryeministri slloven, Janez Jansa i dërgoi presidentit të Këshillit Evropian, Charles Michel, është më interesanti.


I shkruar pa asnjë konsideratë për korrektësinë diplomatike të Bruselit, paturpësisht propozon ricaktimin e kufijve në linja etnike në ish-Jugosllavi dhe në Shqipëri. Për këtë dokument ende po diskutohet në media për shkak se Jansa dështoi ta mohojë ekzistencën e tij edhe pse ai thënë se nuk është autor i dokumentit dhe ka mohuar se e ka dërguar atë. Por, po ashtu ky dokument vazhdon të jetë aktualisht edhe për shkak të paaftësisë së zyrës së Michelit për të konfirmuar ose mohuar se ai ka pranuar një dokument të tillë.

Dokumenti tjetër, që u publikua më herët gjatë kësaj jave nga një media në Kosovë, është i shkruar më mirë. Në dokumentin, që pretendohet se është hartuar nga Gjermania dhe Franca, parasheh marrëveshjen përfundimtare të dialogut ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit. Megjithatë, aty nuk ka shumë elemente të reja, përveç se thuhet se marrëveshja duhet të arrihet deri në shkurt të vitit 2022 dhe aty parashihet krijimi i një rajoni të posaçëm në komunat në veri të Kosovë, që banohen me shumicë serbe. Gjermania dhe Franca menjëherë mohuan se e kanë shkruar këtë dokument. Por, në të njëjtën kohë, ata nuk e përjashtuan mundësinë për ekzistimin e një dokumenti të tillë, duke rritur kështu edhe më shumë dyshimet.

Ka disa ngjashmëri në mes të këtyre dy dokumenteve, që po ashtu i bëjnë që të dallojnë nga “non-paper” tradicional. Fillimisht, ato nuk kanë tituj, data dhe askush në Bruksel nuk duket se i disponon të njëjtat – duke bërë që diplomatët, me shaka, të ju referohen këtyre dokumenteve si “non-papers që nuk ekzistojnë” ose “non-papers fantome”. Është e çuditshme që për “non-paper” nga Slovenia u raportua se i është dërguar vetëm Charles Michelit dhe askujt tjetër (dhe po aq e çuditshme që zyra e tij as nuk e mohon e as pohon këtë gjë) dhe po ashtu është e çuditshme që “non-paperi” gjermano-francez, duket se buron nga Prishtina dhe nuk është dërguar diku tjetër.

Prej këtyre dy dokumenteve, ai që pretendohet se është shkruar nga Gjermania dhe Franca duket më shumë si një balon provues, edhe pse mund të mos e dimë kurrë se kush e lëshoi atë. Megjithatë, ka disa pikëpyetje. Pse të tregoni se çfarë përfundimi dëshironi të shihni? Ju mund të tregoni për hapat që do të ndërmerrni për të arritur qëllimin, por pse t’i zbuloni të gjitha letrat e juaja? Gjithashtu, Franca dhe Gjermania shumë rrallë kanë të njëjtin qëndrim kur bëhet fjalë për Ballkanin Perëndimor, ku Berlini është mjaft aktiv që ta afrojë këtë rajon në BE, ndërkaq Franca në këtë drejtim, hapur është shprehur skeptike, duke e parë zgjerimin e bllokut si një pengesë për qëllim e saj kryesor që është forcimi i mëtejmë i bllokut, duke marrë më shumë borxh të përbashkët ose duke rritur bashkëpunimin evropian sa i përket mbrojtjes.

Sa i përket dokumentit slloven, ka spekulime se ka rrjedhë dhe është publikuar në media për të minuar qeverinë në Lubjanë, para se Sllovenia më vonë gjatë këtij viti, të nisë kryesimin e presidencës së BE-së, por edhe mundësisë që pas gjithë kësaj qëndron Hungaria. Diplomatët evropianë më kanë thënë se ata dyshojnë se Rusia mund të jetë pjesë e gjithë kësaj, me qëllim që të nxisë mëdyshje dhe konfuzion. Ky dokumente duket se e ka arritur këtë qëllim, duke pasur parasysh që gazetarët po vazhdojnë të bëjnë pyetje për dokumentin dhe politikanët po detyrohen që vazhdimisht të përsërisin mbështetjen e tyre për integritetin territorial të shteteve të Ballkanit Perëndimor.

Megjithatë, këto dokumente – pavarësisht se a janë të vërtetë apo jo – lënë të kuptohet se gjërat kanë filluar që të lëvizin sërish në rajon. Me Albin Kurtin dhe Aleksandar Vuçiqin, Kosova dhe Serbia tani kanë dy liderë që kanë mbështetje dhe mandat që të arrijnë një marrëveshje, nëse duan ta bëjnë një gjë të tillë. Gjermania mund të përballet me zgjedhje të paqarta në vjeshtë, por vazhdon të jetë e përkushtuar për bisedimet, pavarësisht se cili do të jetë rezultati i zgjedhjeve. Por, duhet vëzhguar me vëmendje presidentin francez, Emmanuel Macron, që pritet të përballet në zgjedhjet e vitit të ardhshëm me nacionalisten, Marine Le Pen.

Për shkak të zgjedhjeve lokale në Francë disa vite më parë, ai kishte pezulluar rrugëtimin e Maqedonisë së Veriut drejt BE-së. Por, tani situata është më serioze – që do të thotë se dritarja për të arritur marrëveshje ndërmjet Kosovës dhe Serbisë mund të jetë e hapur tash, por jo për një kohë shumë të gjatë.

Lajmet

Studentët e UBT-së, një 8 Mars plot aktivitet dhe solidaritet në “Shtëpinë e të Moshuarve”

Published

on

Me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Gruas, më 8 mars, një grup studentësh të Fakultetit të Psikologjisë në UBT, të udhëhequr nga Shqipe Shala dhe Kosovare Hamiti, së bashku me studentin e aktrimit Denis Arifi dhe dekanen e Fakultetit të Psikologjisë, Denis Celcima, organizuan një vizitë në Shtëpinë e të Moshuarve, një akt i mbushur me solidaritet dhe ndjeshmëri.

 

Aktiviteti i cili ka për qëllim nderimin dhe mbështetjen e individëve të moshuar që kanë dhënë një kontribut të çmuar në shoqëri, ishte një ngjarje që bashkoi energjinë rinore me përvojën dhe mençurinë e brezit të kaluar.

Pjesëmarrësit në këtë aktivitet sollën momente të bukura, duke realizuar aktivitete artistike, këngë dhe poezi, por mbi të gjitha, biseda të ngrohta që krijuan një lidhje të veçantë me ata që kishin kaluar një jetë plot mundime dhe përpjekje.

Ndërkohë, studentët e Gjimnazit në UBT kontribuan në këtë atmosferë me një program të pasur aktivitetesh dhe performancash, që përfshinte shfaqje teatrale, muzikë dhe lojëra ndërvepruese, duke e pasuruar kështu këtë ditë me ngjyra dhe emocione të veçanta.

Eventi përveç se ishte një mundësi për të shprehur mirënjohjen ndaj kontributit të gruas në shoqëri, ishte gjithashtu një shembull i bukur i solidaritetit ndërgjeneracional, ku brezat e rinj dhe ata të moshuar u bashkuan për të ndarë momente të paharrueshme. Kjo ngjarje, më shumë se një vizitë për të moshuarit, ishte një thirrje e fuqishme për të reflektuar mbi vlerat e bashkëjetesës, respektit dhe dashurisë për njëri-tjetrin.

Në këtë ditë të veçantë, u nderua jo vetëm gruaja, por gjithashtu edhe fuqia e saj për të formuar dhe shëndoshur shoqërinë nëpërmjet mundësive që ofron dashuria dhe angazhimi./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Kosova pa asnjë kontratë lobimi në SHBA

Published

on

By

Si rrallëherë në historinë e pasluftës së Kosovës, institucionet shtetërore, aktualisht, nuk kanë asnjë kontratë aktive lobimi në Shtetet e Bashkuara. Njohësit e politikave vendore dhe ndërkombëtare paralajmërojnë se kjo rrezikon ta lërë Kosovën nën hije dhe “pa një vend në tavolinë”.

Që nga viti 1992, Kosova ka pasur pothuajse vazhdimisht kompani lobimi, të kontraktuara për të shtyrë përpara agjendën dhe interesat e saj në SHBA, shkruan REL.

Për momentin, asnjë kontratë e tillë nuk listohet si aktive në ueb-faqen e Aktit të Regjistrimit të Agjentëve të Huaj (FARA) të Departamentit amerikan të Drejtësisë.

Deri vitin e kaluar, Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës (MPJD) e Kosovës i ka pasur dy marrëveshje të tilla, por ato tani kanë skaduar.

Edhe pse ministrja e Jashtme, Donika Gërvalla, ka thënë se do të shqyrtohet vazhdimi i atyre kontratave njëvjeçare, një gjë e tillë nuk është bërë.

Analistja politike, Donika Emini, paralajmëron se institucionet e Kosovës nuk duhet të mbështeten vetëm në diplomacinë konvencionale – pra përmes ambasadave e konsullatave – veçanërisht në kohën kur, siç thotë, “tensionet gjeopolitike po përshkallëzohen dhe përçarjet transatlantike po thellohen”.

“Kosova kërkon e pret mbështetje politike nga SHBA-ja pa ofruar asgjë në këmbim. Uashingtoni nuk është një vend ku vlerësohesh vetëm për vullnetin e mirë; është një fushëbetejë e influencës, ku lobimi, partneritetet strategjike dhe aftësia diplomatike përcaktojnë se kush zë vend në tavolinë”, thotë për Radion Evropa e Lirë Emini, nga Grupi Këshillëdhënës në Evropë për Politika të Ballkanit.

Dhe, kush po zë vend në tavolinë? Serbia, thotë Emini.

Ajo argumenton se, përderisa Kosova nuk po arrin ta prezantojë veten si “kontribuuese e vlefshme në rendin e ri global”, Serbia “është pozicionuar si një aktore transaksionale, duke ofruar bashkëpunim ekonomik dhe duke shfrytëzuar burimet e saj natyrore”.

“Nëse Kosova nuk modernizon qasjen e saj diplomatike, rrezikon të bëhet një lojtare dytësore në politikën rajonale, me fatin e saj të diktuar gjithnjë e më shumë nga të tjerët, jo vetëm nga SHBA-ja, por edhe nga rivalët e saj rajonalë, të cilët janë shumë më agresivë, strategjikë dhe transaksionalë në angazhimin e tyre me Uashingtonin”, shton Emini.

Aktualisht, institucionet shtetërore të Serbisë kanë pesë kontrata lobimi aktive në SHBA. Institucionet e Kosovës s’kanë treguar nëse do të nënshkruhen kontrata të tilla tani, pas ndërrimit të administratës në SHBA./REL/

Continue Reading

Lajmet

GAP: 57 për qind e bizneseve në pronësi të grave kanë prezencë online

Published

on

By

Sot, Instituti GAP publikoi raportin e titulluar “Fuqizimi i bizneseve në pronësi të grave dhe pakicave etnike në Kosovë përmes tregtisë elektronike”. Ky raport ofron një analizë të përdorimit të e-tregtisë nga bizneset mikro, të vogla dhe të mesme në pronësi të grave dhe pakicave etnike në Kosovë.

Sipas GAP-it, gjetjet janë bazuar në të dhëna të mbledhura përmes një ankete gjithëpërfshirëse me 757 biznese, si dhe informacione nga fokus grupe dhe intervista individuale të mbajtura me pronarë/e të këtyre bizneseve.

“Gjetjet tregojnë se 57% e bizneseve në pronësi të grave dhe 56% e bizneseve në pronësi të pakicave etnike në Kosovë kanë prezencë online. Megjithatë, jo të gjitha prej tyre e shfrytëzojnë këtë mundësi për tregti elektronike (e-tregti), me vetëm 28% të bizneseve në pronësi të grave dhe 49% të bizneseve në pronësi të pakicave etnike që përfshihen në shitje online. Platformat e rrjeteve sociale mbeten mjetet kryesore për promovim dhe ndërveprim me klientët”, thuhet në raport.

GAP njofton po ashtu se shumica e bizneseve në pronësi të grave dhe pakicave etnike të cilat përdorin tregtinë elektronike operojnë në sektorin e tregtisë me shumicë dhe pakicë.

“Sa i përket gjenerimit të të ardhurave, gjetjet e anketës tregojnë se këto biznese gjenerojnë më pak se 25% të gjithsej të ardhurave të tyre përmes e-tregtisë. Megjithëse pjesëmarrja e tyre në e-tregti po rritet gjithnjë e më shumë, përfitimi përmes e-tregtisë mbetet relativisht i ulët”, thuhet në raport.

Më tej thuhet se raporti gjithashtu thekson se pandemia e COVID-19 ka përshpejtuar ndjeshëm përdorimin e e-tregtisë, me platforma të integruara që ndihmuan në përmirësimin prezencën dhe rritjen e shitjeve për një numër të konsiderueshëm biznesesh.

“Raporti thekson nevojën e vazhdueshme për mbështetje në fusha të tilla si marketingu digjital, zhvillimi i faqeve të internetit dhe përmirësimi i aftësive për menaxhimin e rrjeteve sociale”, thuhet në komunikatë.

Instituti GAP i bën thirrje institucioneve lokale dhe ndërkombëtare për të mbështetur këto biznese përmes programeve të personalizuara të trajnimeve, subvencioneve për shërbime profesionale marketingu dhe lehtësimin e partneriteteve me platforma të e-tregtisë.

“Këto masa do të ndihmojnë në fuqizimin ekonomik të bizneseve të grave dhe pakicave etnike, duke kontribuar në një ekonomi më gjithëpërfshirëse dhe më të qëndrueshme në Kosovë”, thuhet në komunikatë.

Continue Reading

Lajmet

Osmani: Mësuesit mbeten shtylla e shoqërisë dhe ata që formësojnë mendjet dhe zemrat e kombit

Published

on

By

Presidentja Vjosa Osmani ka uruar mësuesit për ditën e tyre 7 Marsin.

“Më 7 Mars kujtojmë themelimin e shkollës së parë shqipe në Korçë më 1887, një akt i guximshëm i patriotëve tanë, që e kuptuan se pa gjuhë dhe dije, nuk ka as komb të suksesshëm. Sot, shkolla është më shumë se një institucion mësimor – është fortesa ku ndërtohet e ardhmja. Mësuesit mbeten shtylla e shoqërisë dhe ata që formësojnë mendjet dhe zemrat e kombit”, ka thënë Osmani.

Osmani ka thënë se në këtë ditë do të nderojmë të gjithë mësuesit,  ata që na mësuan shkronjat e para dhe ata që ende mësojnë brezat e rinj.

“Respekt, mirënjohje dhe përulësi para misionit të tyre fisnik”, ka thënë presidentja në urimin e saj.

Continue Reading

Të kërkuara