Lajmet

Reciprociteti i targave: Tensione në raportet Kosovë-Serbi

BE-ja dhe SHBA-ja i bëjnë thirrje Kosovës dhe Serbisë që të ulin tensionet.

Publikuar

Serbët në veri të Kosovës po mbajnë të bllokuara rrugët për në pikat kufitare në Jarinje dhe Bërnjak në kufirin Kosovë-Sebi, duke kundërshtuar kështu vendosjen e reciprocitetit nga Kosova për targat e veturave të Serbisë. Policia e Kosovës disa herë u detyrua të perdorë gazin lotsjellës  në përpjekje për të liruar rrugët, por bllokimi vazhdon duke krijuar një situatë të tensionuar. Autoritetet e larta të Serbisë paralajmëruan kundërpërgjigje, siҫ tha presidenti Aleksandër Vuҫiq  “masa të dhimbshme politike dhe ekonomike”. Që nga mëngjesi i së hënës (20.09), policia e Kosovës nuk po lejon që veturat me targa të Serbisë të hyjnë në territorin e Kosovës. Deri tani, Serbia nuk ka lejuar veturat me targa të Kosovës të hyjnë në Serbi, por u ka vendosur targa të përkohshme.

Të njëjtën gjë po e bën nga edhe Kosova, ku autoritetet po vendosin në veturat me targa të qyteteve të Serbisë, regjistrime të përkohshme për qarkullim brenda në Kosovë. Vendosja e reciprocitetit nga Kosova në targa të veturave me Serbinë, nxiti tensione në veri të Kosovës, përkatësisht në pikat kufitare Jarinje dhe Bërnjak, ku grupe serbësh lokalë po mbajnë të bllokuara rrugët në veri. E kjo situatë ka shqetësuar bashkësinë ndërkombëtare, që po bën thirrje për qetësi dhe ulje tensionesh. Zëdhënësi i Bashkimit Evropian për Politikën e Jashtme dhe Sigurinë, Peter Stano, tha se “tensionet duhet t’i ndalin të dyja palët dhe tha se dialogu duhet shfrytëzuar për të zgjidhur mosmarrëveshjet e tilla”.

Liria e lëvizjes kusht themelor i BE-së

“Jemi duke vëzhguar situatën nga afër dhe dua të theksoj, se liria e lëvizjes është një kusht themelor i BE-së dhe këtë e presim edhe nga Kosova dhe Serbia që ta promovojnë atë. Ne u bëjmë thirrje të dyja palëve që të përmbahen dhe të reduktojnë tensionet. Menjëherë dhe pa ndonjë vonesë”, deklaroi  nga Brukseli Peter Stano. Sipas tij, “Kosova dhe Serbia duhet të përdorin dialogun si platformën e vetme për të zgjidhur të gjitha çështjet e hapura që mund t’i kenë këto dy vende, përfshirë edhe lirinë e lëvizjes”. Edhe ambasada e SHBA-së në Kosovë ju bashkua thirrjes së Bashkimit Evropian që Kosova dhe Serbia të përmbahen dhe t’i ulin tensionet menjëherë. “Ne i bashkohemi Bashkimit Evropian në thirrjen ndaj Kosovës dhe Serbisë që të përmbahen nga veprimet e mëtejshme të njëanshme dhe t’i ulin tensionet, menjëherë, pa vonesë”, thuhet në reagimin e ambasadës amerikane.

Ndërkohë, zëdhënësi i BE-së, bëri të ditur se i ngarkuari evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak, tashmë ka arritur në Beograd për ta diskutuar këtë cështje me presidentin e Serbisë, Aleksandër Vuҫiq. E ky i fundit pas vendosjes së reciprocitetit të Kosovës në targat e veturave të Serbisë, tha se do t’i kundërpërgjigjet Prishtinës siҫ tha me “masa të dhimbshme politike dhe ekonomike”, pas një mbledhje të Këshillit të Sigurisë Kombëtare që e ka thirrur për të martën në Beograd.

Aleksandër Vuçiq, akuzoi Prishtinën për shkelje të marrëveshjeve të Brukselit. “Shpejt do të flasim për masat tona, do të jenë të dhimbshme, sidomos në planin ekonomik. Shpresoj të mos jetë e nevojshme të marrim këto masa”, tha Vuҫiq. Sipas tij, “Serbia duhet të jetë e gatshme për dialog edhe në kushtet më të vështira”, por tha  se “nuk shoh arsye në këtë moment për dialog”.

Kosova e kishte paralajmëruar vendosjen e masës së reciprocitetit

Kryeministri i Kosovës Albin Kurti, nga ana e tij, tha se “veprimet e ndërmarra për reciprocitet në targa të veturave të Serbisë, nuk kanë për qëllim të cenojnë lëvizjen e lirë të qytetarëve serb apo të provokojnë ndonjë destabilizim”.

“Si kryeministër ju siguroj se veprimet e ndërmarra sot nga organet kompetente për zbatimin e kësaj nuk janë drejtuar kundër qytetarëve serbë, nuk kanë për qëllim të cënojnë lëvizjen e lirë qytetarëve serbë apo të provokojnë çfarë do destabilizimi. Pres nga të gjithë ta kuptojnë drejt, se sot nuk po ndodh asgjë e jashtëligjshme, sot po fillon zbatimi i një marrëveshjeje, me të cilën është pajtuar edhe Serbia”, tha Kurti në një seancë të parlamentit.

Kosova kishte paralajmëruar vendosjen e masës së reciprocitetit për targat e veturave të Serbisë, gjatë raundit të fundit të dialogut me Serbinë, të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian. Zëvendëskryeministri Besnik Bislimi që drejton delegacionin  e Kosovës në Bruksel, kishte thënë se marrëveshja për targat skadon më 15 shtator dhe se Kosova nuk do ta respektojë atë njëanshëm. Çështja e targave të veturave ishte e rregulluar me Marrëveshjen e Brukselit për lëvizjen e lirë, të arritur në korrik të vitit 2011, në kuadër të dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. DW

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Kubë: Lufta për ushqim dhe energji

Presidenti kuban, Miguel Diaz-Canel, ka bërë thirrje për dialog në një atmosferë qetësie dhe paqeje, pasi tensionet rriten në ishull.

Publikuar

nga

Qindra njerëz në qytetin e dytë më të madh të Kubës, Santiago, u angazhuan në një protestë të rrallë publike të dielën, duke theksuar sfidat e mungesës së energjisë elektrike dhe ushqimit. Presidenti kuban, Miguel Diaz-Canel, ka bërë thirrje për dialog në një atmosferë qetësie dhe paqeje, pasi tensionet rriten në ishull.

Protestuesit në Santiago kërkojnë “fuqi dhe ushqim”, duke shprehur shqetësimin për mungesën e energjisë, e cila zgjat për më shumë se 18 orë në ditë në disa vende. Kjo situatë rrezikon të shkaktojë probleme të mëdha për furnizimin e ushqimit dhe të shtojë tensionet në rajon.

Kriza ekonomike në Kubë, përshkruar si pothuajse e paparë që nga pandemia COVID-19, ka shtuar sfidat për vendin. Mungesa e ushqimit, karburanteve dhe ilaçeve ka shtyrë një numër rekord të njerëzve për të migruar në Shtetet e Bashkuara.

Diaz-Canel ka reaguar duke thënë se “terroristët” nga Shtetet e Bashkuara po përpiqen të nxisin kryengritje të mëtejshme në vend. Ai ka thënë se qeveria është e hapur për dialog dhe ka premtuar të dëgjojë ankesat e popullit, duke përpjekur të përmirësojë situatën në mënyrë qetë dhe paqësore.

Ndërkohë policia ka mbërritur në Santiago për të kontrolluar situatën dhe për të parandaluar dhunën, ndërsa nuk dihet nëse ka pasur arrestime gjatë protestës. Ndërsa protestat në ishull janë të rralla, ato janë shfaqur më shpesh vitet e fundit për shkak të krizës ekonomike. Megjithatë ligji që përcakton më konkretisht të drejtën e protestës është bllokuar në legjislaturë, duke bërë që protestuesit të përballen me vështirësi ligjore.

Grupet e të drejtave, si edhe Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara, kanë kritikuar përgjigjen e Kubës ndaj protestave më shumë se dy vjet më parë, duke e përshkruar si të ashpër dhe represive. Qeveria e Kubës ka akuzuar të burgosurit për sulme, vandalizëm dhe rebelim, shkruan Reuters.

Rritja e çmimeve të benzinës në Kubë është një shkak shqetësimi i madh për banorët e Havanës. Kombi prej 11 milionë banorësh po përjeton krizën e tij më të keqe ekonomike që nga rënia e bllokut sovjetik në vitet 1990 për shkak të pasojave nga pandemia e koronavirusit, shtrëngimit të kohëve të fundit të sanksioneve të SHBA dhe dobësive strukturore në ekonomi.

Sipas vlerësimeve zyrtare, ekonomia kubane u tkurr me dy për qind në vitin 2023, ndërsa inflacioni arriti në 30 për qind. Ekspertët e pavarur thonë se ky ka të ngjarë të jetë një nënvlerësim. Ka mungesa kronike të karburantit dhe elementeve të tjera bazë, dhe qeveria subvencionon pothuajse të gjitha mallrat dhe shërbimet e konsumuara nga kubanët.UBTNews

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Gazetarët sulmohen, dhjetëra të arrestuar në festën e Nevruzit në Stamboll

Guvernatori i Stambollit njoftoi se 70 persona u arrestuan nga policia të dielën në festimet “Nevruz” ose “Dita e Re” në qytetin më të madh të Turqisë.

Publikuar

nga

Rreth 70 persona u arrestuan dhe dy reporterë u rrahën nga policia të dielën në një festë kurde në Stamboll. Guvernatori i Stambollit njoftoi se 70 persona u arrestuan nga policia të dielën në festimet “Nevruz” ose “Dita e Re” në qytetin më të madh të Turqisë.

“U arrestuan gjithsej 70 persona (15 gra, 55 burra) të cilët u zbulua se i kanë rezistuar policisë, kanë shkaktuar kaos dhe kanë bërë propagandë për një organizatë terroriste duke bërtitur parulla të paligjshme”, tha guvernatori i Stambollit shkruan Ballkan Insight.

Tre nga të arrestuarit kishin postera të Abdullah Ocaalan, themeluesit të Partisë së jashtëligjshme të Punëtorëve të Kurdistanit, PKK, shtohet në deklaratë. Gazetarët e Bia.net Tugce Yılmaz dhe Ali Dinc gjithashtu përjetuan dhunë policore teksa Yılmaz po filmonte trajtimin e dhunshëm të një personi tjetër. Policia më vonë i liroi pa i arrestuar zyrtarisht.

Një tjetër gazetare e AFP-së, Eylul Deniz Yasar, u arrestua nga policia pasi ajo iu nënshtrua një sulmi verbal dhe psikik nga policia. Policia i tha: “Lutu që të mos të bëjmë sapun si hebrenjtë”.

“Ne protestojmë kundër kësaj dhune ndaj miqve tanë gazetarë që punojnë në Nevruz në Stamboll dhe ndalimit të Eylul Deniz Yasar nga AFP. Ministri i Brendshëm duhet të ndërhyjë për t’i dhënë fund ndërhyrjeve të papranueshme. Nuk mund ta trajtosh gazetarin si kriminel”, tha Erol Onderoglu, përfaqësuesi turk i organizatës vëzhguese Reporterët pa Kufij, RSF.

Festimet e Nevruzit në Stamboll kanë mbledhur qindra mijëra njerëz në një ngjarje të madhe, ku janë përfshirë edhe aktivistë dhe mbështetës të Partisë pro-kurde për Barazi dhe Demokraci Popullore. Nevruzi shënon fillimin e pranverës dhe është një ngjarje tradicionale e kulturës kurde, e njohur edhe nga UNESCO./UBTNews

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Haiti në Anarki: Lufta e bandave dhe përpjekjet për ruajtjen e rendit

Bandat e Port-au-Prince vazhdojnë të kryejnë sulme të koordinuara kundër strukturave të qeverisë, duke përfshirë aeroportin, stacionet e policisë dhe ndërtesat qeveritare.

Publikuar

nga

Në Haiti situata e sigurisë është në një pikë kritike, si grupet kriminale po sfidojnë autoritetin në mënyra të papara. Bandat e Port-au-Prince vazhdojnë të kryejnë sulme të koordinuara kundër strukturave të qeverisë, duke përfshirë aeroportin, stacionet e policisë dhe ndërtesat qeveritare. Kjo ka sjellë një situatë të vështirë për banorët, duke u mbytur në mungesën e ushqimit, karburantit dhe ujit. Kulmi i viteve të kontrollit në rritje të bandave dhe trazirave popullore, sulmi i tyre i përbashkët detyroi kryeministrin Ariel Henry të jepte dorëheqjen javën e kaluar, një kapitullim mahnitës që megjithatë ka rezultuar i kotë në rivendosjen e qetësisë, shkruan CNN.

Policia Kombëtare e Haitit vazhdon të luftojë për të rimarrë kontrollin e qytetit nga bandat, por përballon një betejë të vështirë. Lufta intensive urbane ka shkatërruar lidhjet themelore njerëzore dhe ka lënë shumë biznese dhe shkolla të mbyllura. Si rezultat, shumë banorë janë të izoluar dhe të frikësuar të lëvizin nga shtëpitë e tyre, duke përjetuar një atmosferë të frikshme dhe të pasigurtë.

Në të kundërtën, komunitetet lokale janë duke u organizuar për të mbrojtur veten, duke formuar komitete të mbrojtjes së lagjeve dhe duke bashkuar forcat me policinë për të shpëtuar nga ndikimi i bandave. Ky solidaritet lokal është një forcë e fuqishme, e cila ka pasur sukses në disa raste në shkatërrimin e aktivitetit të bandave të rrezikshme.

Megjithatë, përballja midis mbrojtjes dhe drejtësisë së turmës është e ndërlikuar, pasi ka pasur raste të linçimit të njerëzve të dyshuar për lidhje me bandat, ndërsa milicia lokale ka qenë aktive në luftën kundër tyre. Policisë i duhet të kryejë një balancim të kujdesshëm midis bashkëpunimit me milicinë dhe mbrojtjes së të drejtave dhe sigurisë së qytetarëve. Situata mbetet e tensionuar dhe e pasigurtë, duke bërë që shumë nga banorët të jetojnë në frikë dhe mosbesim të vazhdueshëm për të ardhmen. Lëvizja kundër bandave ka parë që komunitetet të formojnë komitete të mbrojtjes së lagjeve me fortifikime të përbashkëta, sisteme mbikëqyrjeje, pika kontrolli dhe madje edhe patrulla, shkruan CNN./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Osmani flet për Marrëveshjen e Ohrit: Duhet trajtim i barabartë i dy palëve

Ajo tha se është e ditur që Serbia i ka shkelur të gjitha rregullat e kësaj marrëveshje.

Publikuar

nga

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani është deklaruar për media lidhur me Marrëveshjen e Ohrit të arritur një vit më parë mes Kosovës dhe Serbisë.

Duke iu përgjigjur gazetarëve, ajo tha se është e ditur që Serbia i ka shkelur të gjitha rregullat e kësaj marrëveshje. Osmani ka kërkuar që të ketë marrëveshje të barabartë si për Kosovë ashtu edhe për Serbinë, e jo që për Kosovën të mendohet më vonë.

“Mjafton që të lexohet marrëveshja dhe të shikohen veprimet e palëve dhe të arrihet në një përfundim komplet objektiv. Serbia ka shkelur me dhjetëra herë këtë marrëveshje e cila qartë i kërkon që të mos shkel integritetin territorial të Kosovës që të njoh subjektivitetin ndërkombëtarë dhe parimin e barazisë së palëve. Që të mos të votojë kundër Kosovës për anëtarësim në organizata ndërkombëtare që të mos përdorë dhunë në relacione ndër shtetërore e shumë parime tjera. Edhe nenet e fundit të asaj marrëveshje kërkojnë që të zbatohen të gjitha marrëveshjet paraprake, nga përmbledhja e Bashkimit Evropian, Serbia nuk i ka zbatuar më shumë se gjysmën e marrëveshjeve të cilat janë nënshkruar në këtë 12 vjeçar e më shumë të dialogut Kosovë-Serbi…. Është e qartë se cila është pala që po i shkel marrëveshjet e saj. Ajo që duhej të ndodhte në ketë periudhë dhe nuk ka ndodhur dhe do të lehtësonte zbatimin e plotë të kësaj marrëveshje është mungesa e një plani të zbatimit i cili është ende duke u hartuar në Bruksel, sepse nuk ka pasur pajtim të plotë dhe unë si presidente kam qenë kundër një plani që më është propozuar, sepse ka paraparë që shumica e përfitimeve që i ka Serbia nga ky plan të jenë në fillim te zbatimit kurse ato të Kosovës të vijnë në fund, nuk ka pasur balanca as zbatim paralel sipas atij plani sekuencues siç e quan Bashkimi Evropian. Kërkoj që të ketë trajtim të barabartë të palëve që plani të ketë parasysh si Kosova dhe Serbia të zbatojnë në mënyrë paralele të gjitha obligimet e tyre e jo që njëra palë të ketë të gjitha përfitimet në fillim e për Kosovën te mendohet më vonë, Kosovës t’i thuhet prit edhe pak, jep edhe më shumë, jep edhe me shumë dhe kjo nuk është strategji e cila ka sjellë më shumë paqe, por përkundër vetëm ka inkurajuar Serbinë që të shkojë deri tek më ekstremja siç është 24 shtatori”, tha Osmani.

Këto komente Osmani i bëri pas takimit me kryetarin e komunës së Lipjanit, Imri Ahmeti. Ndërkaq, Osmani e pyetur për çështjen e dinarit, ajo tha kjo çështje urgjent duhet të arrihet dhe është e mirëseardhur që nesër në Bruksel të përfundojë.

“Deri tani ka pajtim për një pjesë të propozimit dhe nuk ka pajtim për një pjesë tjetër. Është pozitive që komuniteti ndërkombëtarë me SHBA pajtohen që mos te ketë qarkullim të dinarit më në Kosovë. Me ndihmën e tyre kemi arritur që me ato dërgesa dhe ato ndihma financiare të arrijnë në euro dhe jo në dinarë….. Për zbatimin e plotë të Kushtetutës në praktikë neve na duhen aleatë në krah, por për pjesën e dytë që nuk ka pajtim por unë jam shpresëplotë që edhe te ajo pikë do të arrijmë shumë shpejtë. Sot duhet të sigurohemi që çdo ndihmë financiare mos të shkojë më duart e personave që kanë abuzuat dhe i kanë marrë paratë në emër të qytetarëve dhe i kanë shfrytëzuar për krim. Për atë pjesë është duke u hartuar një plan dhe do të përfshijë institucionet e Kosovës, për këtë çështje unë jam e bindur se do të arrihet, por është e domosdoshme që të arrihet, më e mira do të ishte që të arrihet në Bruksel, nesër në takim pra do të ishte e mirëseardhur që ky pajtim të arrihej në Bruksel dhe nëse jo aty është urgjente të zgjidhet”, shtoi Osmani.

Po ashtu, presidentja Osmani ka komentuar qasjen e qeverisë me partnerët ndërkombëtarë. Ajo tha se punët e mëdha Kosova duhet t’i bëjë bashkë me aleatët ndërkombëtarë.

“Ne nuk duhet të harrojmë përkrahjen e aleatëve ndërkombëtarë, sepse nuk ka qenë vetëm përkrahje e njëhershme vetëm në vitin 1999, por çdo hap përpara që Kosova e ka bërë, e ka bërë bashkë me aleatët euroatlantik dhe ne duhet të qëndrojmë në këtë rrugë. Punët e mëdha gjithmonë i kemi bërë bashkë dhe tash e tutje duhet t’i bëjmë bashkë”, shtoi Osmani.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara