Lajmet

​Raporti i UNICEF-it tregon për ndikimet e ndryshimeve klimatike në Kosovë

Published

on

Ndryshimet klimatike po ndikojnë negativisht në jetën e fëmijëve në Kosovë. Kështu u tha në publikimin e raportit të UNICEF-it mbi gjendjen klimatike për fëmijët (CLAC).

Presidentja Vjosa Osmani, tha se mjedisi dhe ndryshimet klimatike përmbajnë tre nga pesë faktorët kryesor që rrezikojnë shëndetin e fëmijëve.

Ajo shtoi se rreth 23 për qind e fëmijëve në Kosovë jetojnë në kufirin kombëtar të varfërisë.

Po ashtu, Osmani potencoi se 10 për qind e lindjeve në Kosovë janë të parakohshme. Sipas saj një ndër arsyet e kësaj janë ndryshimet klimatike.

“Rreth 23 për qind e fëmijëve në Kosovë jetojnë në kufirin kombëtar të varfërisë. Kjo ndikon në qasjen e tyre në ujë të pijshëm, në ujë të sigurtë, strehim adekuat, energji të pastër dhe shërbime të tjera thelbësore për jetën dhe shëndetin e tyre. Për më tepër vet ekspozimi ndaj nxehtësisë për shkak të rritjes së temperaturave është konstatuar se do të ketë efekte akute në shëndetin e fëmijëve. Madje edhe para lindjes së tyre, duke quar potencialisht në lindje të parakohshme, peshë të ulët te fëmijët pas lindjes dhe vdekje në lindje. Vlerësohet se 10 për qind të lindjeve në Kosovë janë të parakohshme, kjo do të thotë se foshnja lind para javës së 37 të shtatzënisë. Njëra ndër arsyet që qon deri te kjo janë pikërisht ndryshimet klimatike. Faktet janë alarmantet, numrat flasin zëshëm dhe realiteti është i qartë. Ndryshimet klimatike po ndikojnë negativisht në jetën e fëmijëve tanë”, tha ajo.

Ndërkaq, udhëheqësja e UNICEF-it në Kosovë, Veronika Vashchenko, tha se ndikimi i ndryshimeve klimatike në Kosovë më shumë po i prek fëmijët nga komunitetet e cenueshme, si rom, egjiptian dhe ashkali.

“Këto ndikime tek fëmijët, prekin kryesisht fëmijët nga komunitetet e cenueshme, rom, egjiptian, ashkali të cilët tashmë janë të cenueshëm dhe jetojnë në komunitete të margjinalizuara. Fëmijët janë shumë më shumë sesa viktima. Fëmijët janë agjentët e ndryshimit. Ata janë që mund të bëjnë ndryshimin, të sjellin ndryshimin dhe të sjellin ndryshimet për të ardhmen… Rreth 4.2 miliardë fëmijë pritet të lindin në 30 vitet e ardhshme, ata nuk do të kenë klimë normale. Duke i vendosur fëmijët në qendër të veprimeve tona jo vetëm që do të mbrojmë mirëqenien e fëmijëve, por do të kemi edhe ekonomi më të qëndrueshme”, theksoi ajo.

Kurse, koordinatorja e OKB-së për zhvillim, Arnhild Spence, tha se Kosova duhet të angazhohet më shumë në agjendën e gjelbër.

“Kosova përfiton nga agjenda e gjelbër e BE-së dhe besoj fuqishëm që projekti për ndryshime klimatike për fëmijët do të marrë rol kryesor. Kombet e Bashkuara kanë mënyra të ndryshme që të kontribuojnë drejt ndryshimeve klimatike dhe ofrojnë mbështetje për qeverinë në zbatimin e kontributeve kombëtare. Objektivi ynë është që Kosova të zvogëloj emitimin”, deklaroi Spence.

Në anën tjetër, ushtruesi i detyrës së drejtorit ekzekutiv të Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit në Kosovë, Afrim Berisha, tha se fëmijët në Kosovë po ndikohen në mënyrë të drejtpërdrejtë nga temperaturat e larta, si pasojë e ndryshimeve klimatike.

“Një nga grupet e shoqërisë sonë që po rrezikohen nga ndryshimet klimatike janë fëmijët. Jemi dëshmitarë se fëmijët po ndikohen në mënyrë të drejtpërdrejtë nga temperaturat e larta, valët e të nxehtit, sidomos në zonat urbane, madje edhe në ambientet e tyre shkollore. Fëmijët po ndikohen në mënyrë direkte nga përmbytjet dhe vërshimet që ndodhin në zonat e ndjeshme të përfshira nga këto dukuri ekstreme të motit”, theksoi ai.

Lajmet

A është kosi i kulluar më i shëndetshëm se kosi i zakonshëm?

Published

on

Kosi i trashë apo kosi i kulluar është bërë një nga ushqimet më të dashura të dietës mesdhetare. Që nga viti 2017, prodhimi i kosit të kulluar në New York e ka tejkaluar atë në Greqi (pasi njihet si kos grek).

Ky kos i trashë e kremoz përftohet duke i hequr hirrën (lëngun) kosit, gjë që e bën më të koncentruar dhe më të pasur me lëndë ushqyese.

The New York Times ka folur me ekspertët e ushqyerjes që tregojnë disa arsye pse kosi i kulluar është kaq i shëndetshëm.

I pasur me proteina

Pasi i hiqet hirra, kosi i trashë ka përqendrim të madh proteinash. Një kuti prej 150 gramësh kos të kulluar pa yndyrë përmban 15.4 gramë proteina, më shumë se dyfish krahasuar me kosin e zakonshëm. Kjo është më shumë se një e katërta e nevojës ditore për një të rritur që peshon 72 kilogramë.

“Proteinat e kosit të kulluar janë të plota, që do të thotë se përmbajnë nëntë aminoacidet esenciale që trupi nuk mund t’i prodhojë vetë”, tha Ethan Balk, profesor në Universitetin e New Yorkut.

Sipas Angie Hasemann Bayliss, drejtoreshë në UVA Health, ani pse shumica e njerëzve marrin mjaftueshëm proteina, është më mirë që ato të vijnë nga ushqime të pasura me lëndë ushqyese si kosi i kulluar, sesa nga suplementet.

I mirë për zorrët

Kosi i trashë, si çdo lloj kosi, përmban probiotikë, bakteret “e mira” që ndihmojnë ekuilibrin e mikrobiomës së zorrëve.

“Probiotikët ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të sistemit tretës e kanë rol në parandalimin e disa llojeve të kancerit”, ka theksuar dietologia Elaine Siu nga City of Hope Cancer Center.

Edhe gastroenterologu Andrew T. Chan nga Harvard Medical School ka gjetur se ata që konsumonin kos të paktën dy herë në javë kishin 20 për qind më pak gjasa të zhvillonin një lloj kanceri të zorrës së trashë, krahasuar me ata që hanin më rrallë.

Edhe pse studimi nuk provon drejtpërdrejt se kosi ul rrezikun, Chan thotë se “gjetjet përforcojnë idenë se ushqimet e fermentuara si kosi mund të ndihmojnë në mbrojtjen nga kanceri”.

Burim i vitaminës B12

Një porcion 150 gramë kos të trashë pa yndyrë ofron pak më shumë se 1 mikrogram vitaminë B12, gati gjysmën e sasisë që një i rritur ka nevojë. “Vitamina B12 është thelbësore për krijimin e qelizave të kuqe të gjakut, për energjinë dhe funksionimin e sistemit nervor”, tha shpjeguar Bayliss.

Si ta konsumoni më mirë kosin e kulluar?

Ekspertët këshillojnë që të zgjidhni kos të trashë sa më natyral dhe me pak përbërës. Versionet e aromatizuara shpesh përmbajnë shumë sheqer të shtuar apo aditivë. Për më tepër, është mirë ta kombinoni me fibra, pasi probiotikët ushqehen me to.

“Mund të shtoni fruta si manaferra, mango apo pjeshkë, ose fara dhe arra”, ka sugjeruar Elaine Siu.

Kosi në fjalë mund të përdoret edhe në ushqime të kripura, si salcat e sallatat.

Për shembull:

-si bazë për salcë me tranguj dhe nenexhik apo majdanoz (ngjashëm me tarator),

-për marinimin e salmonit apo mishit të pulës,

-si përbërës në sallata me perime të freskëta.

Continue Reading

Lajmet

Maqedonci në paradën kroate për 30 vjetorin e operacionit “Stuhia”: Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon

Published

on

By

Ministri në detyrë i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, ka marrë pjesë në paradën e ushtrisë kroate, në rastin e shënimit 30 vjetorit të operacionit “Stuhia”.

Ky operacion i ushtrisë kroate ishe vendimtar në çlirimin e Kroacisë.

Maqedonci tha se në këtë operacion morën pjesë edhe shumë shqiptarë – duke kontribuar në çlirimin e Kroacisë.

Tutje, ka thënë se sot – dy shtetet, Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon.

Në paradën e ushtrisë kroate, për të shënuar 30 vjetorin e Operacionit “Stuhia” (“Oluja”), vendimtar për çlirimin e Kroacisë. I ftuar nga Zëvendëskryeministri dhe Ministri i Mbrojtjes i Republikës së Kroacisë, z. Ivan Anušić, me nderime e ndoqa këtë parakalim të Forcave të Armatosura të Republikës së Kroacisë, më i madhi i tillë i ushtrisë kroate që nga pavarësimi i Kroacisë më 25 qershor 1991.   Operacioni “Stuhia” (Operacija Oluja), ishte një operacion i ushtrisë kroate (HV) i zhvilluar nga 4 deri më 7 gusht të vitit 1995, kundër trupave të kuazi-shtetit të vetëshpallur, Republikës Serbe të Krajinës. I pasuar me luftime deri më 14 gusht, Operacioni “Stuhia” ishte vendimtar në Luftën Kroate për Pavarësi (1991 – 1995)”, ka thënë ai.

Shumë shqiptarë ishin pjesë e këtij operacioni dhe luftuan krah për krah me ushtarët kroatë, duke i kontribuar çlirimit të popullit kroat dhe pavarësimit të Kroacisë nga Jugosllavia e dominuar nga Serbia. Luftërat në Jugosllavi gjatë dekadës së fundit të shekullit XX, e kanë përafruar popullin shqiptar me popullin kroat, përballë politikave hegjemoniste dhe kriminale të Serbisë. Kosova dhe Kroacia janë dy shtete aleate që angazhohen për paqe në rajon, sepse shqiptarët dhe kroatët janë dy popuj miq, që besojnë te demokracia dhe fqinjësia e mirë. Ne nuk e harrojmë të kaluarën, andaj do të angazhohemi së bashku që ajo të mos përsëritet”, ka thënë Maqedonci./D.B/EO

Continue Reading

Lajmet

Transportonte marihuanë drejt Kosovës, kërkohet paraburgim për shtetasin e Shqipërisë

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Gjakovë ka njoftuar se ka paraqitur kërkesë në Gjykatën Themelore në Gjakovë për caktimin e masës së paraburgimit prej 30 ditësh ndaj të dyshuarit me inicialet G.B., shtetas i Republikës së Shqipërisë, nën dyshimin për veprën penale të shitblerjes së paautorizuar të narkotikëve të Kodit Penal të Republikës së Kosovës.

Sipas njoftimit të Prokurorisë, më 08.09.2025, rreth orës 17:55, në fshatin Ponoshec, Komuna e Gjakovës, gjatë një kontrolli rutinë të realizuar nga patrulla e policisë kufitare e SPMK–Ponoshec, është ndalur një veturë me targa të huaja, e cila drejtohej nga i dyshuari G.B., i cili kishte hyrë në Kosovë nga Shqipëria.

Gjatë komunikimit me të dyshuarin, policia ka ndier një aromë të dyshimtë për substanca narkotike.

Pas pyetjes nëse posedonte ndonjë send të jashtëligjshëm, i dyshuari kishte mohuar, por me asistimin e njësisë K9 dhe gjatë kontrollit të detajuar të automjetit, janë zbuluar dy qese me narkotik të dyshuar të llojit marihuanë, të fshehura në bagazh, me peshë prej 1 kg e 048 gram, një qese e vogël me peshë 1.77 gram, e fshehur nën plastikën e fshesave të automjetit, si dhe automjeti, 246 euro dhe 5,000 lekë shqiptare janë sekuestruar nga autoritetet policore si prova materiale.

Prokuroria ka bërë të ditur se ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer veprën penale të blerjes, posedimit, shpërndarjes dhe shitjes së paautorizuar të narkotikëve dhe për këtë arsye ka kërkuar që ndaj tij të caktohet masa e paraburgimit për shkak të rrezikut të ikjes dhe mundësisë së përsëritjes së veprës penale.

I dyshuari ndodhet aktualisht në ndalim 48-orësh, me vendim të Prokurorit të Shtetit, dhe do të dalë para gjykatës për shqyrtimin e kërkesës për paraburgim./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Arrestohet një person i dënuar për posedim të paautorizuar të armëve dhe narkotikëve

Published

on

By

Policia e Kosovës në Prishtinë ka arrestuar një person të dënuar me 1 vit burgim i cili ishte në kërkim. Bëhet fjalë për një 38 vjeçar – shtetas i Kosovës, me inicialet J.XH.

Personi i kërkuar ishte i dënuar me 1 vit burgim për veprën penale “Blerje, posedim dhe shitje e paautorizuar e narkotikëve dhe mbajtje ose posedim i paautorizuar i armëve”.

I njëjti pas arrestimit nga ana e policisë është dërguar në vuajtje të dënimit./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara