Një tekst i lashtë Maja që përshkruan parashikimin e eklipseve diellore ka mbetur mister për shekuj, por dy studiues duket se kanë gjetur më në fund zgjidhjen.

Qytetërimi Maja krijoi kalendarë jashtëzakonisht të zhvilluar para ardhjes së evropianëve, por shumica u zhdukën gjatë inkuizicionit spanjoll. Një nga të paktët që mbijetuan, Kodi i Dresdenit, konsiderohet çelësi i kuptimit të astronomisë së tyre, shkruan Science Alert.

Për Majat, të cilët e lidhën jetën e fenë me lëvizjet qiellore, parashikimi i saktë i eklipseve ishte thelbësor. Historiania Kimberley Breuer nga Universiteti i Teksasit shpjegon se regjistrimi i cikleve qiellore u lejonte elitave të përgatiteshin për ngjarje të rëndësishme.

Gjatë eklipseve, p.sh fisnikëria kryente rituale gjakderdhjeje për të “forcuar” perëndinë e diellit. Priftërinjtë dhe sundimtarët duhet të dinin çfarë ritualesh të kryenin e sakrificash të ofronin.

Kodi i Dresdenit, që daton nga shekulli XI është libër prej 78 faqesh i pikturuar me ngjyra, i cili përmban informacione mbi astronominë, astrologjinë dhe mjekësinë. Një tabelë brenda tij u shërbente “rojtarëve të ditës” për të parashikuar eklipset për 700 vjet me radhë. Tabela përfshin 405 muaj hënorë (11,960 ditë), por mënyra e përdorimit të saj ka qenë e paqartë për dekada.

Në një studim të botuar së fundmi në Science Advances, gjuhëtari John Justeson dhe arkeologu Justin Lowry ofrojnë një shpjegim të ri.

Besohej se tabela rifillohej në fund të muajit të 405-të, por shkaktonte gabime me kalimin e kohës. Dy studiuesit propozojnë që rivendosja të bëhet në muajin e 358-të, duke ulur devijimin në vetëm 2 orë e 20 minuta.

Për të korrigjuar grumbullimin e vogël të gabimeve, tabela në raste të caktuara do të rifillohej në muajin e 223-të. Duke e krahasuar metodën me të dhënat moderne astronomike, zbuluan se Majat parashikonin çdo eklips diellor të dukshëm nga viti 350 deri në 1150.

Studimi tregon jo vetëm nivelin e avancuar matematikor të Majave, por edhe rolin e rëndësishëm të “rojtarëve të ditës”, të cilët e lidhën praktikën fetare me një kuptim të sofistikuar të cikleve qiellore. /A.Z/UBT News/

Një moment i pazakontë nga një koncert i Jonas Brothers është bërë viral në rrjetet sociale. Një burrë u pa duke kontrolluar një CV në telefon gjatë performancës në Buffalo të dielën, ndërsa turma vallëzonte.

Një grua që e pa këtë skenë publikoi videon në TikTok, duke shkruar: “Scott Kelly, CV-ja jote u pa në koncertin e Jonas Brothers sonte. Shumë fat!”

Videoja u përhap me shpejtësi, duke mbledhur mbi 22 milionë shikime dhe 3 milionë pëlqime.

Në komente u përfshinë edhe Nick dhe Kevin Jonas, të cilët me humor pretenduan se janë referenca të kandidatit:

Kevin shkroi: “Unë jam një nga referencat e Kellyt.”

Nick shtoi: “Etika e punës dhe mendimi kritik i Scottit më frymëzuan të shkruaj ‘fustanin e kuq’.”

Madje edhe kompani të njohura si Old Navy dhe Pepsi u bashkuan me komentet, duke bërë shaka se do ta punësonin Scott Kellyn:

“Scott Kelly gjithmonë vishet profesionalisht, e rekomandoj shumë.” – Old Navy

“Ai është punëtor i jashtëzakonshëm.” – Pepsi

Edhe pse Scott nuk është gjetur, interneti është i bindur se sapo të dalë në pah, ofertat për punë nuk do t’i mungojnë. /A.Z/UBT News/

Ekspertët thonë se shishet e ujit, pavarësisht lëngut që mbajnë, mund të ndoten dhe duhet të pastrohen rregullisht.

Shishet plastike mbledhin mikrobe nga goja dhe duar, dhe vrimat e vogla mund të krijojnë kushte për shumimin e baktereve dhe mykut.

Shishet e papastra mund të shkaktojnë probleme shëndetësore, si dhimbje stomaku, kruarje të fytit dhe përkeqësim të alergjive.

Për pastrim të duhur, përdorni një sfungjer ose furçë për të pastruar brenda dhe jashtë me ujë të ngrohtë dhe sapun.

Ekspertët rekomandojnë pastrim të përditshëm dhe një pastrim më të thellë një herë në javë, veçanërisht për shishet që mbushen me pije me sheqer, pasi bakteret i preferojnë këto mbetje. /A.Z/UBT News/

NASA dyshohet se po fsheh imazhe të reja të një objekti enigmatik përtej Sistemit tonë Diellor.

Kjo anomali ndëryjore, e zbuluar për herë të parë përmes teleskopëve të përparuar, ofron një mundësi të rrallë për të studiuar vizitorët jashtëtokësorë që kalojnë nëpër lagjen kozmike.

Lajmi, i publikuar më 7 nëntor 2025, ka ndezur debat rreth transparencës në eksplorimin e hapësirës.

Historia e objekteve të njohura ndëryjore ofron kontekst për të kuptuar objektin aktual misterioz. Një nga shembujt më të famshëm është Oumuamua, i zbuluar më 2017. Vizitorë të tillë janë të rrallë, me një grusht të konfirmuar që nga fillimi i vëzhgimeve me teleskop.

Rasti i vitit 2025 i shtohet kësaj liste ekskluzive. Trajektorja e objektit aktual misterioz është konfirmuar si me origjinë jashtë Sistemit Diellor, duke shtuar intrigën që rrethon zbulimin e tij.

Teleskopi që kapi të dhënat që çuan në imazhet e reja nuk është zbuluar. Megjithatë, karakteristikat e pazakonta të objektit,  si shpejtësia e tij, aludimet për përbërjen dhe rruga e tij, e dallojnë atë nga trupat brenda Sistemit tonë Diellor.

Afati kohor i vëzhgimeve arriti një pikë kritike më 7 nëntor 2025, kur mbajtja e pamjeve të reja u bë një pikë qendrore.

Vendimi për të mbajtur imazhet ka ngritur pyetje e nxitur spekulime midis komunitetit shkencor dhe publikut. Që nga 7 nëntori 2025, deklaratat zyrtare të NASA-s në lidhje me studimin e objektit dhe politikat e publikimit të imazheve kanë qenë të paqarta.

Kjo mungesë qartësie ka shtuar intrigën dhe spekulimet rreth objektit.

Mund të ketë justifikime shkencore për NASA-n që mban të fshehur imazhe të reja të objektit misterioz. Analiza e vazhdueshme për të shmangur përfundimet e parakohshme është arsye e besueshme. Megjithatë, shqetësimet për sigurinë ose klasifikimin nxisin mbajtjen e pamjeve të objekteve ndëryjore nga përtej sistemit diellor.

Objekti misterioz nga përtej Sistemit Diellor zbulon informacione të vlefshme rreth sistemeve ekzoplanetare ose origjinës kozmike, bazuar në të dhëna. Astronomët kanë propozuar teori mbi natyrën e objektit, duke filluar nga fenomenet natyrore deri te mundësitë më ekzotike.

Komuniteti shkencor ka reaguar ndaj mbajtjes sekrete të imazheve të reja të objektit ndëryjor nga NASA. Ekspertët kanë bërë thirrje për transparencë më të madhe në ndarjen e imazheve të reja.

Nuk është e qartë se kur NASA mund të publikojë imazhet e reja të fshehura të objektit misterioz.

Zbulimet e 7 nëntorit 2025 mund të kenë ndikime më të gjera në politikën hapësinore. Debati rreth transparencës në eksplorimin e hapësirës është rigjallëruar dhe rezultati mund të formësojë praktikat e ardhshme në këtë fushë. /A.Z/UBT News/