Lajmet

Raporti i Progresit i qorton Kosovën dhe Serbinë për moszbatimin e marrëveshjeve

Kosova ka bërë “përparime të kufizuara” në përmbushjen e standardeve të nevojshme për t’iu bashkuar BE-së.

Publikuar

Komisioni Evropian (KE) i ka qortuar Kosovën dhe Serbinë për moszbatimin e marrëveshjeve të arritura në dialogun e ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian (BE) në raportet e tij të progresit për të dy vendet, të cilat pritet të publikohen të mërkurën.

Radio Evropa e Lirë e ka parë një draft të raportit 150-faqesh, në të cilin vlerësohet përmbushja apo jo e kritereve nga ana e Kosovës, si dhe e rekomandimeve që ka dhënë KE-ja në raportet e mëhershme.

Kosova ka bërë “përparime të kufizuara” në përmbushjen e standardeve të nevojshme për t’iu bashkuar BE-së. Ky është vlerësimi më i shpeshtë në Raportin të cilin KE-ja pritet ta miratojë pas takimit të Kolegjit të Komisionarëve.

Por, në raportet e këtij viti, si në atë për Kosovën, ashtu edhe në atë për Serbinë, një vëmendje e shtuar i është kushtuar përmbushjes së detyrimeve që dalin nga dialogu i Brukselit dhe në këtë çështje të dyja vendet qortohen për moszbatim e tyre.

Normalizimi i marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë është vlerësuar me tekstin e njëjtë në të dyja raportet individuale të Progresit, për secilin vend përkatës pasi këto obligime janë pjesë e kritereve edhe për avancim në procesin e integrimeve evropiane.

Duke rikujtuar arritjen e marrëveshjes në Bruksel në shkurt dhe aneksit për zbatimin e saj një uaj më vonë në Ohër, raporti shpreh keqardhje që palët nuk kanë filluar ende t’i kryejnë obligimet e tyre.

“Si Kosova, ashtu edhe Serbia, akoma nuk e kanë filluar zbatimin e obligimeve të tyre përkatëse, të cilat dalin nga Marrëveshja, të cilat janë të vlefshme dhe detyruese për palët dhe pjesë e rrugëtimit të tyre evropian. Palët duhet urgjentisht të nisin angazhimin më konstruktiv dhe të nisin implementimin pa vonesa të reja, apo parakushte”, thuhet në Raportin e Progresit.

Raporti nënvizon detyrimin e Kosovës për ta themeluar Asociacionin e komunave me shumicë serbe. Në këtë pikë, dokumenti thekson se drafti i parë i statutit të Asociacionit, i cili ishte paraqitur në takimin e nivelit të lartë të dialogut në muajin maj, e që praktikisht ishte draft i Serbisë “nuk ka qenë në përputhje me marrëveshjet relevante nga dialogu“.

Raporti tani kërkon që Asociacioni të themelohet në bazë të propozimit të fundit që palëve u është dhënë me 21 tetor.

“Nga Kosova pritet ta nisë procesin i cili çon deri te themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe bazuar në propozimin evropian, i cili u propozua para palëve me 21 tetor 2023 dhe nga Serbia kërkohet ta mbështesë këtë proces dhe paralelisht ta fillojë përmbushjen e obligimeve të veta kyçe nga Marrëveshja“, paralajmëron raporti, i cili bën thirrje që “formalitetet, përfshirë edhe ato që lidhen me miratimin, nuk duhet të jenë pengesa në rrugën e progresit në zbatimit”.

Raporti e quan tërheqjen e serbëve të Kosovës nga institucionet e Kosovës në nëntor të vitit 2022 dhe bojkotin e tyre të zgjedhjeve lokale të prillit të vitit 2023 si “shkelje të obligimeve të Serbisë nga dialogu dhe paraqet kthim të madh mbrapa të Serbisë në përmbushjen e obligimeve nga marrëveshja e parë për parimet për normalizimin e marrëdhënieve dhe shkelje direkte e marrëveshjes për drejtësinë të vitit 2015“.

Ai i bën thirrje Serbisë t’i nxitë serbët e Kosovës “që menjëherë të kthehen në institucione”, ndërsa i bën thirrje Kosovës ta bëjë të mundur një gjë të tillë.

“Që nga nëntori i vitit 2022 asnjëra palë nuk e ka bërë asnjë hap në këtë drejtim”, thuhet në raport.

Raporti përmend edhe disa obligime të tjera nga dialogu të cilat nuk janë zbatuar, përfshirë edhe hapja e urës në Mitrovicë, marrëveshja për energjinë etj. Serbia përmendet si palë e cila nuk zbaton as marrëveshjen për kadastrat dhe diplomat universitare.

Nga Serbia kërkohet të bëjë më shumë edhe në rifillimin e takimeve të rregullta për zbatimin e marrëveshjes për menaxhimin e përbashkët të kufirit (IBM), për mbylljen e rrugëve ilegale për kalimin e vijës kufitare dhe ta zgjidhë çështjen e lëshimit të targave të veturave “pasi kjo çështje ka potencial të shkaktojë tensione në Kosovë”.

Kosovës dhe Serbisë i kërkohet të kenë “sjellje konstruktive” në nismat rajonale. Për më tepër, Serbisë i kërkohet t’i respektojë obligimet për pjesëmarrjen e Kosovës, ndërsa Kosovës të mos i mbajë të bllokuara proceset siç e bën, sipas këtij raporti, si në rastin e CEFTA-s.

Tensionet në veri të Kosovës

Raporti i Progresit i këtij viti i përshkruan me kujdes tensioneve në veri të Kosovës, duke ardhur në përfundim se të dyja palët kanë ndikuar që të ketë kriza të tilla për shkak të veprimeve të tyre. Kosova, sipas raportit, ka ndikuar në rritjen e tensioneve me praninë e shtuar të njësive speciale të Policisë dhe me ligjin për shpronësim në veri, ndërsa Serbia me tërheqjen e serbëve nga institucionet dhe bojkotimin e zgjedhjeve lokale.

Në veçanti, raporti flet për ngjarjen më të rëndë që ka ndodhur në këtë periudhë; sulmin ndaj Policisë së Kosovës nga një grup i serbëve të armatosur në fshatin Banjskë të Zveçanit.

Megjithëse në deklaratat publike të përfaqësuesit të lartë të BE-së për politikë të jashtme dhe siguri, Josep Borrell, ky sulm është cilësuar si “terrorist“, në Raporti i Progresit i referohet atij vetëm si “sulm i dhunshëm“ ndaj Policisë së Kosovës, ndërsa brenda në raport si një “operacion i madh i kontrabandës së armëve“.

“Kriza më serioze gjatë periudhës që përfshinë raporti ndodhi më 24 shtatorë të vitit 2023, kur Policia e Kosovës u sulmua nga individë të armatosur rëndë, të cilët u zunë në befasi gjatë një operacioni të madh të trafikimit të armëve, duke lënë një polic të vrarë dhe tre të plagosur. Gjatë operacionit sulmuesit morën peng disa pelegrin duke u barrikaduar në manastirin ortodoks serb në Banjskë, të cilët i lanë pas kur u larguan”, thuhet në raport.

Raporti i bën thirrje Serbisë për bashkëpunim të plotë në hetime dhe t’i sjellë para drejtësisë përgjegjësit.

“Sulmi nuk duhet të shërbejë si një arsyetim për cilëndo palë për largimin e vëmendjes nga dialogu i lehtësuar nga BE-ja. Kosova dhe Serbia duhet të bëjnë përpjekjet domethënëse për shtensionimin, si dhe të sigurojnë mbajtjen e zgjedhjeve të reja në veri të Kosovës sa më shpejtë që të jetë e mundur, me pjesëmarrjen aktive të serbëve të Kosovës”, thuhet në raport.

Përparimi i “kufizuar” i Kosovës

Sa i përket përparimeve që arritur Kosova në fushat që i mbikëqyr Komisioni Evropian, “përparim i kufizuar“ është arritur në luftë kundër korrupsionit, funksionimit të gjyqësorit, në luftën kundër krimit të organizuar dhe në lirinë e shprehjes. Në të shumtën e rasteve, raporti thekson se nuk ka pasur sa duhet rezultate në zbatim, ndonëse është arritur përparim në miratimin e kornizës ligjore.

Raporti vlerësoi se Kosova ka dështuar ta reformojë aministratën publike duke nënvizuar se “nuk ka pasur përparim“ në këtë fushë.

Situata politike në Kosovë vlerësohet si qëndrueshme, ku raporti e përmend faktin se Lëvizja Vetëvendosje gëzon një shumicë të mjaftueshme në Kuvendin e Kosovës e cila ia ka mundësuar të çojë përpara një agjendë ambicioze të reformave evropiane.

Kosova vlerësohet për reformën e ligjit zgjedhor. Tashmë si problem kronikë përmendet pengimi i punës së Kuvendit të Kosovës si pasojë e mungesës së kuorumit, përkundër faktit se partia në pushtet ka shumicën e nevojshme në Kuvend. Problem i veçantë edhe në punën e Kuvendit, sipas raportit, është bojkoti i deputetëve serbë të cilët vinë vetëm sa për t’i ruajtur mandatet por vazhdojnë bojkotin.

Raporti ka dhënë disa vërejtje në fushën e lirisë së mediave. Ai përmend sulmet dhe kërcënimet ndaj gazetarëve, problemet me financim të mediave që i bën ato të ndjeshme ndaj ndikimeve të interesave politike apo financiare, jo transparenca e pronësisë së mediave. Si shqetësim i veçantë në raport përmendet gjendja e lirisë së mediave në veri të Kosovës.

Të mërkurën, në takimin e Kolegjit të 27 Komisionarëve do të miratohet paketa e zgjerimit, së bashku me raportet individuale të progresit për të gjitha vendet e përfshira në procesin e zgjerimit.

Është hera e parë që raportet do të miratohen për 10 vende që janë në këtë proces. Janë gjashtë vende të rajonit të Ballkanit Perëndimorë, Shqipëria, Bosnja e Hercegovina, Kosova, Mali i zi, Maqedonia e veriut dhe Serbia, pastaj Moldavia, Gjeorgjia dhe Ukraina, ndërsa akoma Raportet e Progresit bëhen edhe për Turqinë që vazhdon formalisht ta ketë statusin e vendit kandidat.

Lajmet

Pse shtetet evropiane po e shohin Kosovën si vend të përshtatshëm për sjelljen e të burgosurve?

Publikuar

nga

Tashmë ka dy vite prej kur Kosova dhe Danimarka kishin nënshkruar marrëveshje për të sjellë në vendin tonë 300 të burgosur. Kjo si përpjekje për të reduktuar siç është thënë, mbipopullimin në burgjet e Danimarkës.

E idenë e ndërtimit të një burgu në Kosovë, e ka shprehur edhe deputeti belg Theo Francken. Sipas tij, në atë burg do të vendoseshin të burgosurit që janë pa dukumente në Belgjikë. Ai tha se iden e mori pas një vizite në Ballkan.

Eksperti i sigurisë, Avni Islami në një prononcim për UBTNews, tregon arsyet se pse po mendohet Kosova opsion për transferimin e të burgosurëve.

“Është për arsye se Kosova konsiderohet si vend i sigurt ku mbreteron rendi dhe ligji, dhe aq më tepër kur dihet se në Kosovë janë të stacionuar misioni i EULEX-it dhe KFOR-it…Kostoja e tyre është jazakonisht e lartë nga vendet të cilat kanë bërë kërkesë të transferohen në vendin tonë dhe kur dihet qe kostoja te ne është shumë më e lirë prandaj kjo mendoj se do të ishte një arsye tjetër që të bëhet kërkesa”, deklaroi Islami.

Por pse Kosova po shprehet e gatshme që të pranoj kërkesa të tilla?

“Kur dihet që vendi ynë aspiron të jetë pjesë e Bashkimit Evropian dhe aleancës veriatlantike (NATO) dhe kur dihet se Kosova si shtet i ri në rrugëtimin e saj e ka përkrahjen e vendeve të Beneluksit, pra Belgjika, Danimarka, Holanda, dhe në një farë forme ne po ua kthejmë borxhin me të mirë atyre që në ditët më të vështira na ndihmuan.

Ndërkohë njohësi i çështjeve të sigurisë, Bedri Elezi thotë se transferimi i mundshëm i të burgosurve nga shtetet e tjera nuk mund të ketë efekt në sigurinë publike të Kosovës.

“Në fakt jo, nuk do të ketë mundësi të ketë ndikim apo efekt në sigurinë i Kosovës shkëmbimi i të burgosurëve për faktin se Kosova ka burgje mirë të organizuar, burgje të cilat plotësojnë kushtet e sigurisë dhe po ashtu plotësojnë standardet ndërkombëtare në mbajtje në vuajtje”, deklaroi Elezi.

Sa i përket ndikimit në imazhin dhe reputacionin e Kosovës në skenën ndërkombëtare, Elezi thotë se këto bashkëpunime kanë ndikim pozitiv.

“Padyshim që kjo inciativë dhe këto lloj bashkëpunimesh kanë ndikim pozitiv në imazhin e Kosovës. Duke e cilësuar Kosovën si një vend të rëndësishëm për të shkëmbyer mund të themi të burgosur dhe për të ofruar siguri dhe njëkohësisht kushte koherente, demokratike për mbajtje dhe po ashtu përfitime në kuptimin e biznesit”, shtoi ai.

Te marrëveshja që Kosova dhe Danimarka kanë nënshkruar për të burgosurit, mendohet që shteti skandinav të marrë me qira 300 qeli burgu për një tarifë vjetore prej 15 milionë eurosh.

Qeveria e Kosovës, në qershor të vitit të kaluar kishte miratuar këtë ujdi, por që i njëjti ende nuk ka kaluar në Kuvend./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Intervistë/ Rektori i Universitetit të Trakias, Tabakoğlu: Teknoparku në UBT, një vend ku do të shkruhen suksese të mëdha

Publikuar

nga

Intervistoi: Dionesa Ebibi

Pyetje: Cila është rëndësia e ditës së sotme për ju?

“Sot është ndoshta një nga ditët më të lumtura për mua, pasi u vlerësova me një çmim nderi nga UBT në Kosovë. Ne punojmë shumë, përpjekemi, por në momente si këto, njeriu fillon të bëjë një vlerësim të vetvetes, emocionohet, është shumë i lumtur. I falënderoj shumë rektorin e nderuar dhe senatin që më ka vlerësuar me këtë çmim të mrekullueshëm. E pranoj këtë çmim në emër tim, në emër të universitetit tim dhe në emër të Turqisë.”

Pyetje: Si janë marrëdhëniet tuaja mes Turqisë dhe Kosovës në fushën e arsimit?

“Ne kemi marrëveshje të dyanshme me të gjitha universitetet ekzistuese në Kosovë, bëjmë bashkëpunime mes universiteteve, përveç kësaj, pranojmë studentë nga Kosova, ofrojmë shkollime për studime pasuniversitare, universitare, dhe doktoraturë. Kemi bashkëpunime në fushën e shëndetësisë, bisedojmë me qeveritë, bisedojmë me ministritë, por sot bëmë diçka shumë të rëndësishme: dy universitetet kanë hyrë në një projekt të përbashkët për një park teknologjik. Kemi krijuar një hapësirë ku kompanitë nga Turqia dhe Kosova bëhen bashkë, ku studentët, profesorët dhe shumë sektorë të tjerë do të mund të mblidhen në një vend. Nëse ky mjedis trajtohet mirë, do të kultivohen fidane, do të kultivohen lule të bukura, dhe do të bëhet një vend ku do të nënshkruhen sukseset e mëdha dhe ndoshta do të ndryshojmë fatin e dy shteteve. Jam shumë i lumtur.”

Pyetje: Çfarë mund të sjellë ky bashkëpunim në kuadër të projekteve konkrete? Kur do t’i shohim hapat e parë

“Në një kohë, periudhë shumë të afërt do të shohim të gjitha gjërat, rektori, zoti Hajrizi, është një rektor që vepron shumë shpejt. Aktualitetin, Turqinë dhe botën di shumë mirë ta lexojë, dhe për Kosovën është një shans i madh. Kosova ka një energji të saj, por këtu në këtë mjedis është më e lehtë që të shihet ajo energji. Shpresojmë që në kohën shumë të afërt, do të ndodhin gjëra shumë të bukura.”

Trakya Üniversitesi Rektörü Tabakoğlu: UBT’deki Teknopark, büyük başarıların yazılacağı bir yer

Soru: Bugünün önemi nedir sizin için?

“Bugün belki de en mutlu günlerimden biri, çünkü Kosova’da UBT Üniversitesi tarafından bir onur ödülüne layık görüldüm. Çok uğraşıyoruz, gayret ediyoruz ama insan hani böyle günlerde galiba kendi değerlendirme sürecine giriyor, duygusal oluyor, çok mutlu oluyor. Değerli rektörüme ve senatoya bana bu güzel ödülü layık gördükleri için çok teşekkür ediyorum. Benim adıma, üniversitem adına ve Türkiye adına kabul ediyorum.”

Soru: Türkiye ve Kosova arasındaki eğitim alanındaki ilişkileriniz nasıl?

“Biz var olan Kosova’daki bütün üniversitelerle ikili anlaşmalarımız var, üniversite-üniversite iş birlikleri yapıyoruz, bunun dışında Kosova’dan öğrenciler kabul ediyoruz, yüksek lisans, lisans, doktora eğitimleri veriyoruz. Sağlık alanında iş birliklerimiz var, hükümetlerle görüşüyoruz, bakanlıklarla görüşüyoruz ama galiba bugün çok önemli bir şey yaptık: İki üniversite bir teknopark ortak projesine girdi. Türkiye’den şirketler girince buraya, şirketlerin bir araya geleceği, öğrencilerin, hocalarının, pek çok alanda bir araya gelebileceği bir ortam oluşturduk. Bu ortam güzel bakılırsa çok güzel fidanları yetiştirecek, çok güzel çiçekler yetiştirecek ve bir yer haline gelecek ve her iki ülkenin ve belki kaderini değiştirecek, çok büyük başarıların imzası atılacak. Ben oldukça mutluyum.”

Soru: Bu iş birliği somut projeler bağlamında neler getirebilir? Adımları ne zaman göreceğiz?

“Çok yakın zamanda her şeyi göreceğiz, bir kere rektör sayın Hajrizi, son derece hızlı hareket eden bir rektörümüz. Günceli, Türkiye dünyayı çok iyi okuyabiliyor, Kosova için büyük bir şans. Kosova’nın kendine ait bir enerjisi var ama burada o enerjiyi görmek daha mümkün. Burada inşallah çok yakın zamanda, çok güzel şeyler olacak.”

Röportajı yapan: Dionesa Ebibi

 

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Paralajmërimi për protesta, policia bllokon përkohësisht disa rrugë në Tiranë

Publikuar

nga

Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit do të mbajë protestën e radhës pranë ambieneve të Bashkisë Tiranë. Protesta është planifikuar për në orën 16:30, ndërkohë që nga ana e Policisë së Shtetit është publikuar plani i masave për mbarëvajtjen e tubimit.

Policia bën me dije se prej orës 16:00 e në vijim, do të ketë bllokim të përkohshëm të qarkullimit të mjeteve, në bulevardin kryesor pranë Bashkisë së Tiranës.

Uniformat blu sugjerojmë qytetarët që të përdorin rrugë alternative, deri në përfundim të tubimit, si Unaza e Mesme dhe Unaza e Madhe.

Në njëoftimin publik, policia fton qytetarët që të mos ndërmarrin akte që mund të cënojnë sigurinë e efektivëve.

“Gjatë disa tubimeve të mëparshme, të zhvilluara nga Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit, në sheshin para Bashkisë Tiranë, janë evidentuar raste të përsëritura të kundërshtimit të forcave të policisë, përdorimit dhe hedhjes së molotovëve e sendeve të tjera, në drejtim të Bashkisë Tiranë, duke rrezikuar seriozisht jetën dhe shëndetin e punonjësve të policisë dhe vetë pjesëmarrësve në tubime. Drejtoria Vendore e Policisë Tiranë respekton plotësisht të drejtën e qytetarëve për të organizuar dhe marrë pjesë në tubime paqësore. Policia u përsërit thirrjen organizatorëve, drejtuesve dhe pjesëmarrësve në tubime për të respektuar ligjin dhe për t’u distancuar nga çdo akt dhune. Cenimi i rendit e sigurisë publike dhe rrezikimi i shëndetit e jetës së punonjësve të policisë dhe pjesëmarrësve në tubim përbëjnë shkelje të ligjit dhe Policia e Shtetit do të veprojë gjithnjë me profesionalizëm”, thuhet në njoftimin e policisë./Euronews.al/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Kryeziu i përgjigjet BE-së për mungesën e progresit në dialog, fajin e hedh te Serbia

Publikuar

nga

Zëdhënësi i Qeverisë së Kosovës, Përparim Kryeziu, i është përgjigjur deklaratave të zëdhënësit të Bashkimit Evropian, Peter Stano.

Stano në një konferencë për media të hënën tha se rezultatet e deritanishme në dialog nuk janë dështim i emisarit Miroslav Lajçak, por i Kosovës dhe Serbisë.

Derisa Kryeziu përmes një postimi në Twitter tha se mungesa e progresit është shkaku i shkeljes së marrëveshjes nga ana e Serbisë.

“Është një zhvillim i dukshëm që BE-ja pranon se procesi i dialogut nuk ka ecur mirë. Megjithatë, mungesa e progresit nuk është për shkak të të dyja palëve. Këtu është një listë e shkeljeve nga Serbia të Marrëveshjes Themelore, vetëm 2 javë pasi tha PO, në shkurt 2023”, ka shkruar ai.

Ndryshe Stano në një konferencë për media theksoi se emisari Lajçak dhe përfaqësuesi i Lartë për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Josep Borrell, kanë përkrahjen e plotë të shteteve anëtare sa i përket dialogut Kosovë-Serbi.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara