Aktualitet

Qëndrimet e Raisit, presidentit të ardhshëm të Iranit

Published

on

Kleriku i linjës së ashpër, Ebrahim Raisi është shpallur fitues i zgjedhjeve presidenciale të Iranit, që u mbajtën më 18 qershor. Procesi zgjedhor u dëmtua nga diskualifikimet nga gara të kandidatëve të moderuar, gjë që i hapi rrugën Raisit drejt presidencës.

Shqetësimet janë rritur, pasi ngritja e Raisit në pushtet mund të sjellë më shumë kufizime shoqërore dhe politike për iranianët, të cilët veçse përballen me kufizime në jetën e tyre, përshirë edhe qasjen e kufizuar në internet dhe censurë.

Presidenca e Raisit ka të ngjarë që të jetë më e ashpër ndaj Perëndimit. Sidoqoftë, duke pasur parasysh nevojën e Iranit që të lehtësojë sanksionet ndërkombëtare, analistët besojnë se Raisi ka të ngjarë që të respektojë marrëveshjen bërthamore të vitit 2015, nëse bisedimet që po zhvillohen në Vjenë sjellin një marrëveshje, e cila do të miratohej nga lideri suprem, Ajatollah Ali Khamenei, i cili ka fjalën e fundit në Iran.

Këto janë disa prej qëndrimeve të Raisit lidhur me politikën e jashtme, censurën në internet dhe çështje të tjera:

Mbi marrëveshjen bërthamore të vitit 2015

“Ne do të jemi të përkushtuar ndaj marrëveshjes bërthamore, si një marrëveshje që është miratuar nga lideri suprem, si për çdo marrëveshje tjetër, ku qeveritë duhet të jenë të përkushtuara”.

Mbi sanksionet e Shteteve të Bashkuara

“Ne do të kërkojmë heqjen e sanksioneve të padrejta. Por, ekonomia nuk duhet të jetë e kushtëzuar dhe jeta e njerëzve nuk duhet të jetë e lidhur me ngjarjet ndërkombëtare”.

“Nëse zgjidhim shumë prej problemeve me të cilat përballet vendi në bazë të zgjidhjeve ekzistuese, siç është rezistenca ekonomike dhe neutralizimi i sanksioneve, ekonomia jonë nuk do të tronditet”.

“Këto sanksione do të krijonin probleme në çdo shtet. Edhe ata që i kanë vendosur sanksionet e kanë pranuar se fushata e presionit maksimal nuk ka pasur ndikim në shtetin tonë dhe kjo fushatë ishte e destinuar që të dështonte, pasi shteti ynë është i vendosur dhe të rinjtë tanë janë aktivë në shumë fusha. Ata dëshironin që të na e ndalonin eksportin e naftës, por nafta u eksportua”.

Mbi raportet e Iranit me botën

“Ne do të bashkëveprojmë me botën, me të gjitha shtetet që duan të kenë raporte me Republikën Islamike. Ne do të vendosim si prioritet raportet me shtetet fqinje”.

“Ne duhet të krijojmë raporte me botën mbi bazën e racionalitetit. Racionaliteti dhe maturia kërkojnë që ne të vendosim në fillim interesat kombëtare. Interesat kombëtare janë thelbësore për ne. Ne fuqishëm besojmë se sanksionet shtypëse duhet të hiqen dhe në këtë drejtim nuk do të kursehet asnjë përpjekje”.

Mbi censurën në internet

Raisi, i cili si kryetar i gjyqësorit ka luajtur rol kyç në censurën online, ka tentuar që të minimizojë shqetësimet mbi kufizimet në internet, edhe pse, siç raportohet, faqja që kontrollon faktet Factnameh, nën udhëheqjen e gjyqësorit nga Raisi, ka parë më shumë kufizime, përfshirë edhe bllokimin e Instagramit.

“(Hapësira kibernetike) duhet të shihet si një mundësi dhe jo si kërcënim. Ajo ka lehtësuar kontaktet, e ka bërë qasjen më të lehtë… Kur ne flasim për filtrimin, është sikur një rrugë që është hapur dhe ata duan që ta mbyllin. Një rrugë e hapur nuk duhet të mbyllet. Shumë njerëz sigurojnë jetesën nga kjo hapësirë. Por, natyrisht, rregullat e rrugës duhet të respektohen. Të drejtat e njerëzve në këtë hapësirë duhet të respektohen dhe privatësia nuk duhet të shkelet. Ne besojmë se hapësira kibernetike duhet të zgjerohet”.

Ushtar i Khameneit

Për dalim nga gruaja e rivalit të Raisit, Abdolnaser Hemmati, gruaja e Raisit, Jamileh Alamolhoda nuk luajti një rol kyç në fushatën e tij. Edhe në ditën e zgjedhjeve, Raisi u pa duke votuar i vetëm. Gruaja e tij, një profesoreshë, nuk u shfaq në fotografitë e publikuara nga mediat iraniane.

Gruaja e Raisit, babai i së cilës ishte lider ultra-konservator i Lutjeve të së Premtes në Mashhad, Ahmad Alamolhoda, ka thënë se përparësia kryesore e burrit të saj është se ai e konsideron veten “ushtar” të liderit suprem, Ajatollah Ali Khameneit, dhe se pikëpamjet e tij për çështjet e grave janë të ngjashme me ato të Khameneit, i cili ka folur publikisht kundër barazisë gjinore.

“Ai e sheh veten si ushtar të liderit suprem dhe diskursi i tij, në këtë drejtim është diskursi i liderit suprem”, ka thënë Alamolhoda. “Ai beson se gratë duhet të marrin drejtimin nëse zhvillimi dhe përparimi bëhet në fushën e grave”.

Raisi “nuk do të ngrehë mure ndërmjet burrave dhe grave”

Një prej dy vajzave të Raisit, Reyhaneh Sadat Raisi gjatë një interviste në televizionin shtetëror është pyetur lidhur me keqkuptimet që iranianët mund të kenë për Raisin. Ajo ka thënë se gjatë zgjedhjeve presidenciale të vitit 2017, ku babai i saj u mposht nga presidenti aktual iranian, Hassan Rohani, u përhapën dezinformata për babanë e saj.

“Më 2017, ka pasur përpjekje nga disa njerëz për ta dëmtuar (imazhin e tij), duke thënë se ai do të krijojë një mur në mes grave dhe burrave. Në fakt, ai nuk do të ndërtojë mure ndërmjet burrave dhe grave. Ai do të ndërtojë ura që burrat dhe gratë të bëjnë përparim”, ka thënë Reyhaneh Sadat Raisi.

AI: Raisi duhet të hetohet për krime kundër njerëzimit

Raisi asnjëherë nuk ka folur për rolin e tij në ekzekutimet masive të të burgosurve politikë në vitet e 80-ta, kur thuhet se ka qenë anëtar i të ashtuquajturit “komitet të vdekjes”, organ që merrte në pyetje të burgosurit lidhur me besimin e tyre fetar dhe përkatësinë e tyre politike, përpara se mijëra të burgosur të ekzekutoheshin.

Ja çfarë ka thënë Sekretarja e Përgjithshme e Amnesty International, Agnes Callamard lidhur me përfshirjen e Raisit në ekzekutimet dhe për abuzimet e tjera të të drejtave të njeriut.

“Që Ebrahim Raisi është ngritur për në presidencë në vend se të hetohet për krime kundër njerëzimit të vrasjeve, zhdukjeve të dhunshme dhe torturave, është një përkujtesë e zymtë se pandëshkueshmëria mbizotëron në Iran. Më 2018, organizata jonë ka dokumentuar se si Ebrahim Raisi kishte qenë anëtar i ‘komisionit të vdekjes’, që zhduki me forcë dhe ekzekutoi pa gjyq dhe në fshehtësi mijëra disidentë politikë në burgjet në Evin dhe Gohardasht në afërsi të Teheranit më 1988”.

“Si udhëheqës i gjyqësorit në Iran, Ebrahim Raisi ka udhëhequr një fushatë të shtypjes së të drejtave të njeriut, ku qindra disidentë paqësorë, mbrojtës të të drejtave të njeriut dhe anëtarë të grupeve të përndjekura minoritare, janë arrestuar në mënyrë arbitrare. Nën udhëheqjen e tij, gjyqësori gjithashtu u ka dhënë imunitet zyrtarëve qeveritarë dhe forcave të sigurisë, që janë përgjegjës për vrasjen e paligjshme të qindra burrave, grave dhe fëmijëve dhe që kanë arrestuar qindra protestues, ku të paktën qindra janë zhdukur me forcë, janë torturuar dhe keqtrajtuar gjatë dhe pas protestave mbarëkombëtare të nëntorit të vitit 2019”.

Burimi: Radio Evropa e Lire

Bota

Kardinalët votojnë sot përsëri për ta zgjedhur papën e ri

Published

on

By

Kardinalët katolikë romanë janë kthyer të enjten në Kapelën Sistine, për ta rifilluar votimin për zgjedhjen e papës së ri në konklavën më të madhe dhe gjeografikisht më të shumëllojshme në historinë e tyre.

Kardinalët e nisën të mërkurën punën thellësisht rituale dhe të fshehtë për emërimin e një udhëheqësi të ri për 1.4 miliardë katolikët në mbarë botën.

Por, në mbrëmje tym i zi doli nga oxhaku në çatinë e kapelës, gjë që tregoi se nuk u zgjodh papa i ri në votimin e parë.

Kardinalët pritej ta nisnin votimin e dytë sot rreth orës 9 të mëngjesit, sipas asaj që ka njoftuar më herët Vatikani.

Tym i bardhë do të tregojë se Kisha Katolike ka zgjedhur udhëheqësin e ri, që do të zëvendësojë Papa Françeskun, i cili ndërroi jetë muajin e kaluar.

Nëse votimi i parë të enjten rezulton vendimtar, zgjedhja mund të shpallet rreth orës 11:00. Në të kundërt, sinjalet me tym do të vijnë më vonë gjatë ditës.

Asnjë papë nuk është zgjedhur në ditën e parë të këshillit, e njohur si konklava e fshehtë, prej shekujsh, prandaj votimi mund të vazhdojë për disa ditë para se ndonjëri nga princat me kapele të kuqe të kishës t’i marrë shumicën e nevojshme prej dy të tretat e votave për t’u bërë papa i 267-të.

Kardinalët, gjatë ditëve të fundit, kanë dhënë vlerësime të ndryshme për atë që kërkojnë tek papa i ardhshëm.

Derisa disa kanë bërë thirrje për vazhdimësi me vizionin e Françeskut për më shumë reforma dhe të qenit të hapur, të tjerë kanë kërkuar rikthim tek traditat e vjetra. Shumë kanë shprehur dëshirën për një papat më të parashikueshëm dhe të matur.

Një rekord prej 133 kardinalësh nga 70 vende do të hyjnë në Kapelën Sistine, në krahasim me 115 nga 48 vende në konklavën e vitit 2013 – një rritje që pasqyron përpjekjet e Françeskut për të zgjeruar ndikimin e kishës në rajone të largëta me pak katolikë.

Ende nuk ka favorit të qartë, megjithëse kardinali italian Pietro Parolin dhe kardinali filipinas Luis Antonio Tagle konsiderohen ndër pretendentët kryesorë.

Ashtu si në kohët mesjetare, kardinalëve do t’u ndalohet komunikimi me botën e jashtme gjatë konklavës, dhe Vatikani ka ndërmarrë masa të teknologjisë së lartë për të siguruar fshehtësinë, duke përfshirë pajisje që bllokojnë sinjalet për të parandaluar përgjimin.

Gjatësia mesatare e dhjetë konklavave të fundit ka qenë pak më shumë se tri ditë, dhe asnjë nuk ka zgjatur më shumë se pesë ditë. Konklava e vitit 2013 zgjati vetëm dy ditë.

Kardinalët do të përpiqen ta mbyllin procesin shpejt edhe këtë herë, për të shmangur përshtypjen se janë të përçarë ose se kisha është pa udhëheqje./REL/

Continue Reading

Bota

Vance: SHBA dhe Evropa në të njëjtin ekip, qesharake të mendosh për një përçarje

Published

on

By

Zëvendëspresidenti i SHBA-së, JD Vance, tha sot se ai ende beson se Shtetet e Bashkuara dhe Evropa janë në të njëjtin ekip dhe se është qesharake të mendosh se mund të ketë një përçarje midis dy aleatëve të hershëm.

Megjithatë, Vance tha në një aktivitet të organizuar nga Konferenca e Sigurisë së Mynihut në Uashington se SHBA-ja dhe Evropa janë bërë shumë të zhytur në qëndrimin e sigurisë të 20 viteve të fundit, i cili nuk është i përshtatshëm për 20 vitet e ardhshme, raporton Reuters.

Kultura evropiane dhe kultura amerikane janë shumë të lidhura dhe do të jenë gjithmonë të lidhura. Mendoj se është krejtësisht absurde të mendosh se do të jetë ndonjëherë e mundur të krijohet një përçarje serioze midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Evropës”, theksoi Vance.

Ai tha se administrata Trump dëshiron që Rusia dhe Ukraina të bien dakord mbi disa udhëzime për bisedime të drejtpërdrejta, të cilat, sipas Vance, janë të nevojshme për t’i dhënë fund luftës.

Vance tha se SHBA-të i konsiderojnë lëshimet që Rusia ka kërkuar shumë të mëdha, por tha se nuk është aq pesimist në lidhje me shanset e përfundimit të konfliktit.

Continue Reading

Bota

Pakistani pezullon fluturimet në katër aeroporte

Published

on

By

Pakistani ka pezulluar përkohësisht të gjitha operacionet e fluturimeve në aeroportet në Islamabad, Karaçi, Lahore dhe Sialkot për shkak të “arsyeve operacionale” të enjten në mëngjes, tha autoriteti i aeroporteve të vendit, raporton BBC.

Kjo vjen një ditë pasi India nisi sulme ajrore në Pakistan dhe Kashmirin e administruar nga Pakistani në përgjigje të sulmit të muajit të kaluar në Pahalgam, ku u vranë 26 persona.

Të mërkurën, pati raportime se Pakistani mbylli disa aeroporte pas sulmeve. Por rregullatori i aeroporteve të vendit më vonë tha se hapësira ajrore e Pakistanit ishte e hapur dhe “e sigurt për aktivitetet e aviacionit civil”.

Continue Reading

Bota

Qetësi në qytetet ukrainase në orët e para të armëpushimit të shpallur nga Kremlini

Published

on

By

Qytetet ukrainase duken të jenë të qeta mëngjesin e së enjtes, pasi ka hyrë në fuqi një armëpushim treditor i shpallur nga Rusia. Thuhet se nuk ka pasur asnjë sulm me dronë apo raketa mëngjesin e sotëm, pas disa netësh bombardimesh të pareshtura.

Megjithatë, Forcat Ajrore të Ukrainës njoftuan se avionët rusë hodhën dy herë bomba të telekomanduara mbi rajonin Sumi në verilindje të vendit, në orët e para të mëngjesit të së enjtes.

Sulmi i parë ndodhi pothuajse tri orë pasi hyri në fuqi armëpushimi, ndërsa i dyti brenda dy orësh. Nuk ka të dhëna për dëmet e shkaktuara.

Kryeqyteti Kiev është i qetë në orët e para të ditës, por nuk është e qartë nëse luftimet janë ndalur edhe në vijën e frontit.

Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, shpalli armëpushimin 72-orësh për të përkuar me aktivitetet përkujtimore të 80-vjetorit të fitores ndaj Gjermanisë naziste në Luftën e Dytë Botërore.

Ai po i mirëpret në Moskë presidentin kinez, Xi Jinping, dhe liderë të tjerë për festimet e Ditës së Fitores më 9 maj, që përfshijnë edhe një paradë ushtarake në Sheshin e Kuq.

Mes të ftuarve janë edhe kryeministri sllovak, Robert Fico, që ka kritikuar hapur mbështetjen e BE-së për Ukrainën, si dhe presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, i cili vizitoi Moskën pavarësisht trysnisë nga BE-ja se kjo vizitë mund të dëmtojë ambiciet e Serbisë për anëtarësim në bllok.

Kremlini njoftoi se Putin do të zhvillojë takime dypalëshe me liderët më 9 maj.

Ukraina nuk e ka pranuar armëpushimin, duke theksuar se Putini e shpalli atë vetëm për ta krijuar një përshtypje se kërkon përfundimin e luftës.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, deklaroi në një fjalim më 7 maj se alarmet për sulme ajrore kishin rënë në të gjithë vendin pas një nate me sulme të rënda.

Gjatë natës pati një tjetër sulm rus me raketa dhe dronë – sulme balistike dhe mbi 140 dronë kamikazë vetëm në një natë“, tha Zelensky. “Ishte zhurmë në Kiev dhe në qytete të tjera. Fatkeqësisht ka të plagosur dhe të vrarë.

Ai theksoi se Ukraina mbetet e përkushtuar ndaj propozimit për një armëpushim 30-ditor në këtë luftë, e cila nisi pasi Rusia e filloi pushtimin e plotë të Ukrainës në shkurt 2022.

Propozimi për armëpushim 30-ditor u bë nga Shtetet e Bashkuara në mars dhe u pranua nga Ukraina.

Rusia ka thënë se një marrëveshje e tillë mund të hyjë në fuqi vetëm nëse vendosen mekanizma për zbatimin e saj.

Të dyja vendet përballen me trysni nga presidenti amerikan, Donald Trump, për t’i dhënë fund shpejt konfliktit më të madh në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Putin ka shprehur gatishmërinë për paqe, por zëvendëspresidenti amerikan, JD Vance, tha se “rusët po kërkojnë shumë”, ndërsa SHBA-ja po përpiqet të sjellë palët në tryezën e bisedimeve.

Vance shtoi se Ukraina nuk duhet të mbetet e fiksuar pas idesë së një armëpushimi 30-ditor, duke thënë se “dallimet janë të thella”, por ai është “mjaft optimist” për mundësinë e përfundimit të luftës./REL/

Continue Reading

Të kërkuara