Një ekip i profesorëve të UBT-së ka botuar një studim të rëndësishëm shkencor në revistën prestigjioze Journal of Ecological Engineering, i cili trajton cilësinë e ujërave nëntokësore në komunën e Suharekës, një zonë me rëndësi të madhe për furnizimin me ujë dhe zhvillimin bujqësor në Kosovë.

Punimi me titull: “Assessment of Groundwater Quality – Case Study, Suharekë Municipality, Kosovo”, është realizuar nga autorët: Prof. Dr. Hazir S. Çadraku dhe Prof. Skender Bublaku, me bashkëautorësi edhe të Agron Shalës nga Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës.

Hulumtimi thekson se uji është një burim thelbësor për jetën dhe zhvillimin njerëzor, ndërsa ujërat nëntokësore përbëjnë një pjesë të rëndësishme të ujërave të ëmbla në botë, nga të cilat varen mbi 2.5 miliardë njerëz. Studiuesit sjellin një pasqyrë të gjerë të literaturës shkencore dhe faktorëve që ndikojnë në cilësinë e ujit, duke përfshirë proceset gjeologjike, aktivitetet urbane, bujqësore dhe ndotjen që vjen nga mbetjet apo përdorimi i plehrave kimike.

Për realizimin e studimit janë marrë 16 mostra uji nga puse të hapura dhe të shpuara në zona të ndryshme të Suharekës, të cilat përdoren nga banorët për pije, bujqësi dhe industri. Mostrat janë analizuar sipas standardeve ndërkombëtare të ISO dhe WHO, duke vlerësuar 24 parametra fizikë, kimikë dhe mikrobiologjikë. Të dhënat janë përpunuar me metodologji shkencore moderne, përfshirë përdorimin e indeksit të cilësisë së ujit (WQI), analizës hidrokimike dhe hartimit të shpërndarjes hapësinore të parametrave.

Rezultatet treguan se shumica e puseve kanë ujë me cilësi të mirë dhe të sigurt, megjithëse disa mostra shfaqën tejkalime të vlerave të lejuara për parametra të caktuar si nitratet, amoniumi, magnezi, COD dhe turbullira. Studimi identifikoi shtatë lloje hidrokimike, ku më të zakonshmet ishin tipet Ca-Mg-HCO₃-CO₃ dhe Mg-Ca-HCO₃-CO₃, të cilat lidhen me përbërjen gjeologjike të terrenit.

Autorët theksojnë se monitorimi i rregullt i ujërave nëntokësore është jetik, pasi cilësia e tyre ndikohet drejtpërdrejt nga aktivitetet njerëzore, urbanizimi dhe përdorimi i tokës. Studimi ofron të dhëna të vlefshme për institucionet lokale dhe kombëtare, sidomos për hartimin e politikave të menaxhimit të qëndrueshëm të ujit, në përputhje me Direktivën Kornizë të BE-së për Ujërat.

Ky publikim e konsolidon UBT-në si një ndër institucionet lidere në kërkimin shkencor në Kosovë, me profesorë të angazhuar në projekte kombëtare dhe ndërkombëtare që adresojnë çështje kritike të mjedisit dhe zhvillimit të qëndrueshëm.

Prokuroria Speciale ka dorëzuar në Gjykatën Themelore në Prishtinë një aktakuzë ndaj tre personave, për veprat penale “Mashtrimi”, “Detyrimi”, “Lajmërimi apo kallëzimi i rremë”, “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve”.

I pandehuri K.K., sipas PSRK-së, akuzohet për veprën penale të mbetur në tentativë “Detyrimi”, dhe për veprat penale “Mashtrimi”, dhe “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve”.

“Sipas aktakuzës, K.K., gjatë viteve 2023-2024, në mënyrë të kundërligjshme ka përfituar shumën prej 485 mijë eurosh, duke e mashtruar të dëmtuarin E.N për të arritur një marrëveshje joformale për shitjen e disa banesave në pronësi të tij, por i akuzuari pas arritjes së marrëveshjes nuk e ka kryer shitjen e banesave”, thotë PSRK.

Ndërsa A.M., sipas aktakuzës, akuzohet për veprat penale “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve” dhe “Lajmërimi apo kallëzimi i rremë”, pasi ka bërë një lajmërim të rremë ndaj të dëmtuarit E.N.

Sipas aktakuzës, “i pandehuri D.M., me qëllim të përfitimit të kundërligjshëm të dobisë pasurore për vete ka kanosur të dëmtuarin E.N me qëllim që ta detyrojë të veprojë në dëm të pasurisë tij”./EO

E përditësuar:

Akuzat karshi ish-presidentit, Hashim Thaçi nuk janë të qenësishme, kështu potencoi ish-komandanti Suprem i Forcave Aleate të NATO-s për Evropën, gjenerali Wesley Clark gjatë dëshmisë së tij pranë Dhomave të Specializuara të Kosovës.

Clark tha se në vitin 2020 nuk e dinte saktësisht për çka po akuzohej Thaçi, dhe se në mendjen e tij ishte akuza për shitje organesh, akuzë të cilën e konsideron thjesht dezinformim.

“Në fakt kur e kam bërë këtë deklaratë nuk e dija se cila ishin akuza. Akuza për të cilat mendoja unë në mendjen time kisha shitje organesh kam përshtypjen që në periudhën 2007-2008 kishte akuza ndaj UÇK-së për shitje organesh dhe unë personalisht atë e konsideroj të ishte thjesht dezinformim nuk më kujtohet se kur e kam kuptuar plotësisht se për çfarë bënin fjalë akuzat, por jam shumë i sigurt që në momentin kur e kam thënë këtë deklaratë unë se nuk e kisha idenë se cilat ishin akuzat e ngritura”, theksoi ai.

Në pyetjen e prokurorit, Matt Halling nëse Clark e dinte që UÇK kishte emëruar ndonjë komandant të saj, dëshmitari mohoi atë.

Duke cituar deklaratën e Clark “se ai nuk beson që do ishte e drejtë që t’i atribuohet sjellja e të tjerëve Hashim ThaçiT”, këtë e konfirmoi edhe vetë dëshmitari.

Sipas gjeneralit amerikan, Thaçi ishte person ambicioz e i artikuluar, por nuk kishte kontroll mbi Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës.

“Kjo është një akuzë që është vetëm pjesërisht relevante për proceset që janë pjesë e kësaj gjykate. Sepse si komandant strategjik asnjëherë nuk kemi pas mundësinë që të bëjmë kërkime dhe që të na vërtetohet ky qëndrim. Thaçi thjesht rezultoi të ishte person ambicioz, i artikuluar, i prezantueshëm, por sa i takon kontrollit padyshim se nuk ka pas kontroll absolutisht nuk e kam parë një gjë të tillë sepse këto elemente nuk kishin atë lloj strukture që do kishte një organizatë normale, bëhej fjalë për persona grupe individuale për thjesht po luftonin për mbijetesën e tyre”, tha ai.

Në insistimin e prokurorit të ZPS-së nëse akuzat me të cilat ngarkohet Hashim Thaçi a janë të qenësishme apo jo, gjenerali amerikan potencoi se akuzat nuk janë të qenësishme.

“Jo akuzat nuk janë të qenësishme”, deklaroi ai.

Gjatë marrjes në pyetje nga ZPS-së, prokurori, Matt Halling paraqiti një pjesë të librit të gjeneralit Mike Jackson nga një takim me Hashim Thaçin dhe komandantët e zonave përpara se të përfundonte demilitarizimi i UÇK-së. Ai madje e lexoi edhe nj pjesë të këtij libri ku thuhej se Hashim Thaçi kishte thënë i inatosur “askush nuk luan lojëra me UÇK-në“.

“Negociatat u bënë shumë të tensionuara…Thaçi na tha i inatosur “askush nuk luan lojëra me UÇK-në”. Ai na bërtiti duke e thënë këtë gjë. Në qoftë se ju mendoni se mund të na jepni ju neve udhëzime, atëherë e keni gabim dhe do ju vijë keq për këtë”, lexoi prokurori nga libri i Jackson.

Gjenerali i pensionuar amerikan, Wesley Clark ishte dëshmitari i shtatë dhe i fundit i mbrojtjes së Hashim Thaçit.

Procesi i paraqitjes së provave nga mbrojtja ka filluar më 15 shtator, me dëshminë e ish-ndihmësit të sekretarit amerikan të Shtetit, James Rubin. Më pas ka dëshmuar Paul Ëilliams, ish-këshilltar ligjor i delegacionit shqiptar në Rambuje.

Më 22 shtator dëshmoi edhe John Steëart Duncan, ish-këshilltar politik i gjeneralit Clark në NATO, i cili e përmbylli dëshminë një ditë më vonë. Ndërkaq, më 30 shtator ka filluar dëshminë James Peter Covey, ish-zëvendës i përfaqësuesit të OKB-së në Kosovë Bernard Kouchner, i cili ka mbyllur paraqitjen më 2 tetor.

Dhomat e Specializuara kanë njoftuar se 14 nëntori shënon përfundimin e fazës së mbrojtjes.

Parashtresat përfundimtare, si dhe deklarimet për ndikimin e krimeve të pretenduara te viktimat, pritet të dorëzohen deri më 22 dhjetor 2025.

Në mbështetje të krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës janë mbajtur katër protesta në Prishtinë, Hagë, Tiranë dhe e fundit ka qenë në Strasburg.

Ndërsa, më 5 nëntor janë bërë 5 vite prej kur katërshja e UÇK-së ndodhen në paraburgim. Ish-krerët e UÇK-së akuzohen për krime të pretenduara të luftës për çka janë deklaruar të pafajshëm./KP

---

Gjenerali i pensionuar amerikan, Wesley Clark, ish-komandant suprem i Forcave Aleate të NATO-s për Evropën, gjatë dëshmisë së tij në Gjykatën Speciale në Hagë për rastin ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit, ka deklaruar se UÇK-ja nuk ishte përgjegjëse për spastrim etnik të serbëve në Kosovë.

Clark u pyet për një deklaratë të tij në gazetën “Shekulli” në vitin 1999, ku kishte thënë se nuk kishte prova që UÇK-ja të ishte prapa dëbimit të rreth 170,000 serbëve nga Kosova.

“Unë nuk kam prova e as dëshmi që UÇK-ja ishte prapa kësaj, por kam indikacione që dëshmojnë të kundërtën”.

Ai gjithashtu e përshkroi dhunën e verës dhe vjeshtës së vitit 1999 si një konflikt shumë personal mes fqinjëve, për të cilën udhëheqësit e UÇK-së nuk kishin përgjegjësi.

Prokurori i çështjes, Halling, e pyeti Clark për deklarimet e tij para Senatit amerikan në vitet 1999–2000 lidhur me vendosjen e trupave paqeruajtëse të NATO-s dhe shqetësimet për një rikthim të mundshëm të forcave serbe në Kosovë.

Clark tha se si gjeneral, detyra e tij ishte të vlerësonte rreziqet dhe rrethanat e kohës, por nuk kishte menduar se Serbia do të kthehej në Kosovë.

Ai gjihtashtu sqaroi se nuk pati marrëveshje për situatën deri në shpalljen e pavarësisë së Kosovës më 2008. Tashmë seanca po vazhdon e mbyllur për publikun./S.K/EO/

Ish-komandanti suprem i Forcave Aleate për Evropën, Wesley Clark sot vazhdon ditën e dytë të dëshmisë në Gjykatën Speciale.

Gjenerali amerikan, Clark dje gjatë dëshmisë së tij ka folur për takimin që ka pasur me Hashim Thaçin gjatë negociatave në Rambuje.

Ai tha se Thaçi nuk ishte komandanti ushtarak dhe deklaroi se gabimet e tjerëve nuk duhet t’i atribuohen Hashim Thaçit. Për këtë të fundit ish-gjenerali i NATO-s, beson se nuk ka pasur kontroll mbi njerëz që kanë kryer akte dhune.

Gjenerali Clark pritet të jetë dëshmitari i fundit, pas së cilës procesi do të kalojë në fazën përfundimtare të përmbylljeve nga palët, përpara shpalljes së vendimit nga trupi gjykues.

Pas përfundimit të kësaj dëshmie, të mërkurën, më 19 nëntor, do të mbahet Konferenca për ecurinë e çështjes. Seanca e planifikuar paraprakisht për të premten, më 21 nëntor, është anuluar./S.K/EO/

Video e shkurtër e Burimit të Ujit të Istogut – realizuar nga profesori i Fakultetit të Inxhinierisë së Ndërtimit dhe Infrastrukturës në UBT, Hazir Çadraku, është publikuar në ProGEO International Association.

Videon mund ta shihni në këtë link: LINKU I VIDEOS