Shëndet

Punime të shumta prezantohen në Konferencën e Mjekësisë dhe Infermierisë

Temat të cilat janë prezantuar dhe trajtuar në Konferencën e Mjekësisë dhe Infermierisë.

Published

4 years ago

October 30, 2021

Betim Gashi

Konferenca Ndërkombëtare e UBT-së për Mjekësi dhe Infermieri, këtë vit ka grumbulluar një numër të madh të hulumtuesve dhe punimeve shkencore, të cilët kanë ndarë hulumtimet e tyre me pjesëmarrësit e tjerë.

Me pjesëmarrës dhe hulumtues vendor dhe ndërkombëtar, kjo konferencë ka trajtuar tema të ndryshme mirëpo me ndikim të madh në jetën e qytetarëve të të gjithë botës.

Temat të cilat janë prezantuar dhe trajtuar në Konferencën e Mjekësisë dhe Infermierisë janë:

Sesioni i parë

Kryesuesi: Fitim Alidema

Bashkëkryesuesi: Abdullah Gruda

Folësi kryesor: Prof.Dr. Gëzim Boçari

“Analiza e ADN-së së fragmentuar në ejakulatin e meshkujve infertil në Rrafshin e Dukagjinit në Republikën e Kosovës”, Afrim Zeqiraj, Zafer Gashi, Shkelzen Elezaj
“Mikronukleus testi të peshqit trofta e Kalifornisë pas trajtimit me herbicidin Monosan për 48 dhe 96 orë”, Afrim Zeqiraj, Zafer Gashi, Shkelzen Elezaj
“Një muaj nuk është inferior ndaj terapisë së zgjatur të dyfishtë kundër trombociteve pas PCI me stentë: një rishikim sistematik dhe meta-analizë e provave klinike të randomizuar”, Gani Bajraktari, Ibadete Bytyçi, Artan Bajraktari, Michael Y. Henein
“Përdorimi i Vitaminës D tek moshat e reja, roli dhe rëndësia e saj”, Fitim Alidema, Adonisa Musliu , Driton Ferizi
“Shërbimet shëndetësore dhe cilësia e jetës për fëmijët me paralizë cerebrale në Regjionin e Prizrenit”, Ardiana Hajdari, Arsim Hajdari
“Vetëvrasjet gjatë kohës së pandemisë”, Diana Sejdiu Shala, Arieta Hasani Alidema, Luljeta Berisha
“Të arriturat më të reja në trajtimin e kancerit metastatik të gjirit hormon receptor pozitiv dhe receptor të faktorit të rritjes epidermale humane 2 negativ me inhibitorët CDK4/6”, Emine Devolli-Disha
“Roli i infermierit në adresimin e nevojave të shëndetit seksual”, Hajrullah Fejza, Arlinda Pacolli
“Njohuritë dhe qëndrimet e të rinjve për infeksionet seksualisht të transmetueshme”, Hajrullah Fejza, Luresa Aliu
“Stentat e “harruar” në traktin urinar dhe proceduart e nxjerrjes së tyre”, Isa Haxhiu, Xhevdet Çuni, Emirjon Haxhiu, Rinor Haxhiu, Lirije Grainca
“Njohuritë dhe përceptimet e nxënësve lidhur me masat mbrojtëse për sëmundjet ngjitëse”, Marigonë Rizani
“Marrëdhënia midis stileve arsimore të prindërve dhe zakoneve të pirjes së duhanit tek fëmijët”, Mirlinde Bilali
“Ndikimi i të dhënave dhe statistikave në krijimin e politikave të shëndetit publik të Kosovës”, Naser Rugova

Sesioni i dytë

Kryesuesi: Shqipe Agushi

Bashkëkryesuesi: Fellenza Spahiu

“Njohuritë e grave ndaj diagnostikimit të hershëm të kancerit të gjirit në Kosovë”, Qëndresa Rrustemi
“Ndikimi i probiotikëve në eradikimin e helicobacter pylori”, Skender Telaku, Mimoza Telaku, Ermir Behluli, Hajrullah Fejza
“Përdorimi i ultrazërit endoanal te sëmundjet anorektale: përvoja jonë klinike”, Skender Telaku, Mimoza Telaku, Hajrullah Fejza
“Roli Infermieror në parandalimin e infeksioneve gjatë kateterizimit urinarë në Klinikën e Urologjisë janar-dhjetor 2020”, Trendeline Pllana
“Ndikimi i përgatitjes së post hapësirës në mbushjen e pjesës tjetër në dhëmbët e trajtuar endodontikisht”, Valdet Iseini, Lidija Popovska, Biljan Gorgieva
“Cilësia e mësimdhëniës dhe suksesi i studentëve t”ë fakultetit të Mjekësisë dega e Infermierisë në Kolegjin UBT”, Vlora Kurti, Ardiana Dragubuzhda
“Rëndësia e nxitjes së strukturave që mbështetin gjidhënien, roli i mamive, infermierëve në promovimin dhe lehtësimin e ushqyerjes me gji”, Vlora Kurti, Anjezë Haradinaj, Sebije Lajkiq
“Lokalizimi i proteinave tamm-horsfall në pjesë të ndryshme të veshkës në sëmundjet kronike intersticiale të tubulave”, Xhevat Kamberaj
“Korrelacioni midis fragmentimit të ADN së të spermatozoideve, stresit oksidativ të ejakuluatit dhe antitrupave anti-spermatozoide në persona me sindromë të rëndë akute të frymëmarrjes SARS-CoV-2”, Zafer Gashi, Afrim Zeqiraj, Shkelzen Elezaj
“Globospermia. Defekt gjenetik si keqformim akrosomal i spermës. Rasti i parë u zbulua në Kosovë”, Zafer Gashi, Afrim Zeqiraj, Shkelzen Elezaj
“Ndikimi i të drejtës së pacientit për të përzgjedhur mjekun në rritjen e numrit të lindjeve me prerje Cesariane në Spitalin e Përgjithshëm në Pejë”, Skender Dreshaj, Samoni Loxha
“Ndikimi i virusit covid-19 tek gratë shtatzëna”, Valbona Vokshi, Liridona Jemini-Gashi

Sesioni i tretë

Kryesuesi: Emine Disha Devolli

Bashkëkryesuesi: Isa haxhiu

“Strategjitë e Rekomanduara të Mbikqyrjes Post-Kolonoskopike për Reduktimin e Kancerit Kolorektal”, Zaim Gashi, Aida Polloshka, Arjeta Gashi
“Trajtimi i Ahalazionit me injektim te Botox-it. Prezantim Rasti”, Zaim Gashi, Argjira Juniku-Shkololli, Arjeta Gashi
“Kujdesi infermieror tek pacientet me anemi”, Fatlume Arifaj, Bleona Shatri
“Frakturat e ekstremitetevë të epërme tek të rriturit”, Fatlume Arifaj, Albana Berani
“Identifikimi i personave me diabet 1 dhe 2 në bazë të analizave Biokimike në regjionin e Rahovecit”, Shkëlzim Ukaj, Hyzer Rizani, Arta Fetoshi, Behar Ukaj
“Koreksioni i Kontraktures pas Djegies te Gishtit te Dyte me Tekniken e Rekonstruksionit ne Dy Etapa. Prezentim Rasti”, Zejnë Buja
“Kilotoraksi te ‘Signet ring'(gastrointestinale) Adenocarcinoma – i zgjidhur me pleurodezë me Talk. Raport rasti”, Shqiptar Demaçi, Salih Krasniqi, Yllka Krasniqi
“Terapia ABA tek fëmijët me çrregullim të spektrit të autizmit: Raporti i rastit”, Anita Sadikaj
“Kujdesi infermieror ndaj fistules arterio-venoze dhe komplikimet e saj”, Kimete Berisha
“Pacientët me sindromë post COVID-19 në praktikën kardiologjike”, Sejran Abdushi, Fadil Kryeziu, Shpend Abdushi, Violeta Kryeziu
“Pikëpamjet dhe qëndrimet e studentëve të infermierisë për punën jashtë vendit”, Doruntina Ismaili, Kaltrina Azizi
“Respektimi i të drejtave të pacientëve në republikën e maqedonisë veriore”, Muhamed Tairi, Fimka Tozija

Sesioni i katërt

Kryesuesi: Rexhep Gjyliqi

Bashkëkryesuesi: Shqiptar Demaçi

“Sfidat dhe mundësitë që lidhen me bashkëpunimin multiprofesional”, Shqipe Agushi, Nafije Pajaziti
“Kujdesi infermieror te fëmijët me apendicit akut”, Nafije Pajaziti, Erduela Syla
“Trajtimi me sklerotizues i cistave aneurizmatike kockore”, Arben M Kutllovci, Ilir Ahmegjekaj, Naser Gjonbalaj
“Ndryshimet psikologjike te pacientet pas diagnostikimit me kancer”, Violeta Zefi, Blerinë Terziu
“Ndikimi i diagnozës dhe rezultateve prenatale për sëmundjet e lindura të zemrës në dy qendra – studim krahasues”, Hana Bejiqi, Rinor Bejiqi
“Përcaktimi i vitaminës D te pacientët e diagnostikuar me COVID-19”, Valon Durguti, Flora Hajrizi
“Prezentimi imazherik i abscesit të trurit në sekuencëm funkcionale DWI me RM”, Ilir Ahmetgjekaj, Arben Kutllovci
“Pacientët me Parkinson dhe kujdesi infermieror”, Eglantina Kraja Bardhi, Niman Bardhi
“Pagjumësia dhe faktorët e tjerë psikologjikë të punëtorëve shëndetësor në përballje me pandeminë Covid -19, në Qendrën Kryesore të Mjekësisë Familjare në Ferizaj”, Arieta Hasani Alidema, Mirzade Alidema, Albulena Selmani
“Urolithiasis and nursing menagement”, Ariana Bytyqi

Sesioni i pestë

Kryesuesi: Besnik Elshani

Bashkëkryesuesi: Sejran Abdushi

“Barra dhe roli i Kujdesit Parësor Shëndetësor në pandeminë Covid-19 në Komunën e Lipjanit gjatë gushtit 2021”, Agim N Krasniqi
“Një studim online mbi depresionin në Kosovë gjatë epokës së Covid-19”, Gani Halilaj, Naim Fanaj
“Dhimbja akute post-operative dhe praktikat e përditshme shëndetësore”, Fadil Kryeziu, Adem Bytyqi, Violeta Kryeziu, Agron Bytyqi, Sejran Abdushi
“Tumoret e shtyllës kurrizore të operuara në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës në periudhën 2015-2020”, Besnik Elshani, Arion Elshani, Fëllënza Spahiu
“Funksioni i ventrikulit te majtë te femijët me Koarktacion të Aortës”, Haki Jashari
“Komunikimi infermier-pacient në mjediset e kujdesit shëndetësor”, Violeta Zefi, Qendresa Demiri
“Pacientët me parkinson dhe kujdesi infermieror”, Eglantina Kraja Bardhi, Niman Bardhi
“Prevalenca e astmës, rinokonjuktivitit alergjik dhe ekcemës te adoleshentët në komunën e Pejës”, Xhevat Kurhasani
“Një pacient mashkull 14-vjeçar me sëmundjen Kawasaki i paraqitur me goditje pas COVID-19”, Pranvera Ibrahimi, Fisnik Jashari, Dren Boshnjaku,
“Përvojat dhe praktikat e menaxhimit të menaxherëve të infermierëve në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK) gjatë pandemisë COVID-19”, Yllka Krasniqi, Fëllënza Spahiu
“Sfidat dhe ankesat e infermierëve kirurgjik gjatë pandemisë Covid-19”, Fëllënza Spahiu, Yllka Krasniqi, Besnik Elshani
“Qëndrimet e infermierëve në lidhje me rëndësinë e dokumentimit të kujdesit ndaj pacientit”, Abdullah Gruda, Arlinda Demaj
“Burnout te punëtorët shëndetësor gjatë pandemisë COVID-19 në spitalin e rajonal të Pejës”, Xhevat Kurhasani, Valmira Mehmeti

Shëndet

Çka shkakton mungesa e proteinave në trup?

Published

2 days ago

October 10, 2025

UBT News

Proteina është një nga ushqyesit më të rëndësishëm për organizmin. Ajo është thelbësore për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e muskujve, energjinë e qelizave dhe indet e trupit.

Pa proteinë, shëndeti dhe jetëgjatësia janë të rrezikuara. Sportistët dhe ata që kryejnë aktivitete fizike të rënda sigurojnë sasi të mjaftueshme proteinash, ndërsa shumë persona nuk e njohin rëndësinë e saj.

Çka është proteina?

Përbëhet nga aminoacide, molekula të domosdoshme që organizmi i merr nga ushqimi.

Burime të mira proteinash janë: Produkte shtazore: mishi, vezët, produktet e bulmetit, peshku dhe vezët me Omega-3.

Produkte bimore: arrorë, fara dhe bishtajore.

Ushqimet e pasura me proteinë ndihmojnë në parandalimin e mbipeshës, janë të nevojshme për funksionimin e trurit dhe të trupit.

Mungesa e proteinave çojë në luhatje të sheqerit në gjak, humbje të kujtesës dhe dobësi të përgjithshme. Thënë thjesht, pa proteinë, njeriu nuk mund të funksionojë normalisht.

Sa proteinë nevojitet?

Për një person të rritur me peshë 60 kg, rekomandohet të paktën 30 gramë proteinë në ditë.

Shenjat e pamjaftueshmërisë së proteinave

1. Nepsi i shtuar

Nëse ndjeni dëshirë për ushqime të shpejta ose ëmbëlsira, kjo mund të jetë shenjë se nuk merrni mjaftueshëm proteinë ose po konsumoni shumë karbohidrate.

2. Probleme me trurin

“Mjegullnaja e trurit”, vështirësi për t’u përqendruar e humbje e energjisë mendore lidhen me mungesën e proteinave. Karbohidratet japin energji afat-shkurtër, proteina është e nevojshme për prodhimin e neurotransmetuesve; dopamina, epinefrina, norepinefrina e serotonina.

3. Pagjumësia

Mungesa e saj mund të shkaktojë probleme me gjumin, për shkak të niveleve të paqëndrueshme të sheqerit në gjak dhe serotoninës.

4. Kolesterol i lartë

Pa proteinë, ndiheni të uritur shpesh, duke çuar në konsum të tepërt dhe rritje të kolesterolit, inflamacion dhe probleme kardiovaskulare.

5. Rënie e flokëve

Proteina është baza e të gjitha qelizave, përfshirë edhe ato të flokëve, prandaj mungesa shkakton rënie të flokëve.

6. Çrregullime menstruale

Mungesa e proteinës mund të shkaktojë inflamacion, lodhje dhe çrregullime hormonale, duke ndikuar në ciklin menstrual dhe fertilitetin.

7. Imunitet i dobët

Një sistem imunitar i dobët dhe rritje e shpeshtë e sëmundjeve lidhet me mungesën e proteinave. Mund të shfaqen këputje të thonjve.

8. Kocka të dobëta

Proteina ndihmon në përthithjen e kalciumit. Pa të, kockat bëhen më të dobëta dhe më të prira ndaj frakturave.

Proteina është element thelbësor për shëndetin, energjinë e mirëqenien, sigurohuni të përfshini mjaftueshëm në dietë. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Gështenjat – ushqimi i ngrohtë i vjeshtës që forcon trupin dhe shpirtin

Published

2 days ago

October 10, 2025

UBT News

Gështenjat kanë pushtuar tryezat tona këtë vjeshtë, duke sjellë shije, aromë dhe vlera të shumta ushqyese. Të pasura me fibra, acid folik dhe minerale.

Ky frut i stinës është i shijshëm dhe i gjithanshëm në kuzhinë, përgatitet në forma të ndryshme: të pjekura në zjarr, të ziera, në furrë apo në mikrovalë, dhe shpesh shërbejnë si shtesë perfekte për pjata me mish ose peshk.

Vlerat ushqyese

Gështenjat përmbajnë karbohidrate dhe kalori, duke ofruar energji të mjaftueshme për të përballuar lodhjen, stresin e temperaturat e ulëta.

Janë burim i mirë hekuri, i dobishëm për personat që vuajnë nga anemia, acidi folik (vitamina B9) i bën të rekomanduara gjatë shtatzënisë për zhvillimin e shëndetshëm të fetusit. Përmbajtja e fibrave ndihmon në tretje, është e dobishme për ata që vuajnë nga kapsllëku.

Gështenjat nuk përmbajnë gluten, prandaj janë zgjedhje ideale për personat me celiaki. Prej tyre përftohet edhe një miell i shkëlqyer, që përdoret në përgatitjen e ëmbëlsirave apo recetave të kripura.

Edhe pse të shëndetshme, gështenjat kanë përmbajtje të lartë kalorike, ndaj rekomandohet moderimi në konsum. Personat me diabet, kolit ose obezitet duhet të jenë të kujdesshëm. Sasia e këshilluar është deri në 100 gram nëse janë të ziera ose rreth 60 gram nëse janë të pjekura.

Duhet pasur parasysh gjithashtu që gështenjat e papërpunuara mund të jenë më të vështira për t’u tretur dhe ndonjëherë mund të shkaktojnë probleme gastriti.

Në sasi të arsyeshme, gështenjat mbeten një ushqim i çmuar i vjeshtës, që kombinon shijen me vlera të rëndësishme për shëndetin. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Skleroza multiple! Katër shenja që tregojnë se duhet të vizitosh mjekun

Published

2 days ago

October 10, 2025

UBT News

Neurologu amerikan Robert Bermel ka ndarë katër simptoma të mundshme të sklerozës multiple (MS) që, sipas tij, nuk duhet të injorohen dhe kërkojnë menjëherë këshillë mjekësore.

Ashtu si shumë sëmundje tjera, skleroza multiple shfaqet ndryshe tek çdo person, simptomat mund të jenë të lehta ose të rënda.

Kjo sëmundje autoimune ndikon në sistemin nervor qendror, duke shkaktuar probleme si dobësi muskulore, çrregullime të shikimit, mpirje, dhe vështirësi në kujtesë. Sipas Dr. Bermel, simptomat e para të sklerozës multiple zakonisht zgjasin më shumë se 24 orë, shfaqen gradualisht gjatë disa orëve ose ditëve dhe përkeqësohen përpara se të fillojnë të përmirësohen.

“Këto probleme janë ndryshe nga çdo shqetësim tjetër që keni përjetuar më parë në jetën tuaj,” – thekson ai për faqen Cleveland Clinic.

Më poshtë janë katër shenjat paralajmëruese që Dr. Bermel këshillon të mos injorohen:

1. Humbje e dhimbshme e shikimit në njërin sy

Një nga shenjat e para të zakonshme të sklerozës multiple është neuriti optik, inflamacioni i nervit që lidh syrin me trurin. Kjo shkakton humbje të dhimbshme të shikimit në një sy, e cila mund të ndihet si një dhimbje e shurdhër ose therëse që përkeqësohet kur lëvizni syrin.

“Pacientët e përshkruajnë ndjesinë si ‘të shikosh përmes syzeve të diellit të njollosura’ nga njëra anë,” – shpjegon Dr. Bermel, duke shtuar se ky është zakonisht një shqetësim që kërkon vizitë të menjëhershme mjekësore.

2. Dobësi ose mpirje e zgjatur në një gjymtyrë

Ndjesia e krahut ose këmbë “që bie në gjumë” është e zakonshme, në rastin e sklerozës multiple, mpirja ose ndjesia e shpimit të gjilpërave zgjat gjatë, për orë apo edhe ditë. Ky është tregues i mundshëm i dëmtimit të nervave nga inflamacioni në sistemin nervor qendror.

3. Paralizë ose dobësi në fytyrë

Dobësia muskulore e shkaktuar nga skleroza multiple prekë edhe njërën anë të fytyrës, duke sjellë paralizë të përkohshme ose vështirësi në lëvizjen e muskujve facialë. Edhe pse kjo mund të ndodhë edhe për arsye të tjera. Dr. Bermel rekomandon që çdo ndryshim i tillë të vlerësohet menjëherë nga një mjek.

4. Marramendje e fortë dhe e vazhdueshme

Truri i vogël dhe trungu i trurit janë përgjegjës për ekuilibrin dhe koordinimin e trupit. Kur skleroza multiple prek këto zona, mund të shfaqen periudha të gjata marramendjeje të fortë, që zgjasin të paktën dy ditë. Kjo lloj marramendjeje është zakonisht më e rëndë se ajo e zakonshme, duke shkaktuar ndjesinë se po humbni ekuilibrin ose se nuk mund të ecni pa u mbajtur.

Dr. Bermel thekson se megjithëse këto simptoma lidhen edhe me gjendje tjera, kur janë të pazakonta, të forta dhe të zgjatura, është shumë e rëndësishme të konsultoheni menjëherë me një neurolog për të shmangur komplikime afatgjata. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Pse derdhja e qumështit në lavaman është një gabim për shtëpinë tuaj?

Published

2 days ago

October 10, 2025

UBT News

Është diçka që shumë prej nesh e kanë bërë pa menduar dy herë, por sipas kompanive të ujësjellësit, qumështi nuk duhet kurrë të derdhet në lavaman.

Nuk ka ndjesi më të pakëndshme se kur planifikon të hash drithëra në mëngjes, hap shishen e qumështit e ndien menjëherë erën e thartë – duke kuptuar se është prishur. Shumë njerëz zgjedhin ta derdhin në lavaman, por ekspertët paralajmërojnë se kjo është një gabim.

Sipas Scottish Water, hedhja e qumështit në lavaman mund të shkaktojë probleme si për tubacionet e shtëpisë, ashtu edhe për mjedisin.

“Hedhja në lavaman është një ‘jo’ e madhe. Yndyrnat dhe proteinaT mund të ngurtësohen e të ngjiten pas mureve të tubave, duke krijuar bllokime. Këto bllokime çojnë në kthim të ujërave të ndotura, erëra të pakëndshme dhe riparime të kushtueshme hidraulike. Përveç kësaj, kur qumështi futet në sistemin e kanalizimeve, ai ul nivelin e oksigjenit në ujë, duke dëmtuar jetën ujore”, theksojnë nga kompania.

Në vend të kësaj, rekomandohet që qumështi i prishur të mos derdhet, por të përdoret ndryshe – për shembull, në kopsht. Ai mund të shtohet në kompost, ose të hollohet me ujë e të përdoret si pleh natyral për bimët.

Kompania sqaron më tej: “Nëse keni një kosh komposti, shtoni sasi të vogla qumështi të vjetër në të. Qumështi është i biodegradueshëm dhe siguron lëndë ushqyese të vlefshme për kompostin. Sigurohuni ta përzieni mirë me materiale të tjera për të shmangur erërat e këqija.”

Ndërsa për ata që kanë kopsht: “Qumështi i holluar mund të përdoret si pleh natyral. Përzieni një pjesë qumësht me katër pjesë ujë e hidhni rreth rrënjëve të bimëve. Lëndët ushqyese që përmban ndihmojnë bimët të rriten më të forta dhe më të shëndetshme.” /A.Z/UBT News/