Kulturë
Puna para orës 10:00 e dëmshme për shëndetin
“Ritmi natyral i trupit kontrollohet nga një lloj drite e veçantë”.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiA ju ndodh shpesh që kur ju bie zilja e zgjimit, ju e fikni atë, ktheheni nga ana tjetër dhe vazhdoni të flini? Nëse po, nuk keni faj. Nuk jemi të programuar për të filluar të punojmë para orës 10:00 të mëngjesit…
Të nisësh punën pas orës 10:00 të mëngjesit? Për momentin është utopi, por në të ardhmen duhet të jetë realitet për të rritur produktivitetin dhe mirëqenien. Këtë e bën të ditur një studim i fundit i kryer nga profesori Paul Kelley, kërkues i asociuar i Universitetit të Oksfordit, në Institutin e Neuroshkencës, në lidhje me ritmet kikardianë dhe gjumin.
Thirrja e tij është e rëndësishme dhe provokuese. Shkollat dhe shumë kompani duhet ta spostojnë orarin e fillimit të punës, për të respektuar dhe për të punuar sipas ritmeve biologjike të studentëve dhe të punonjësve.
“Kjo është një çështje e privimit të gjumit, kur jemi të detyruar të ngrihemi sipas një alarmi të caktuar dhe jo natyrshëm – shpjegon Kelley në një intervistë për ‘The Guardian’. Humbja e orëve të gjumit ka pasoja edhe tek shëndeti – kërkime të ndryshme tregojnë se privimi nga gjumi lidhet më diabetin, depresionin, obezitetin dhe një sistem imunitar më të dobët.
Në studimin e tij, ai konstatoi që për fëmijët rreth 10 vjeç, ora biologjike ishte rreth 6:30 të mëngjesit, për adoleshentët rreth 16 vjeç, ora biologjike është rreth 8:00 të mëngjesit, ndërkohë për 18-vjeçarët, të cilët mund t’i mendoni si gjumashë dhe dembelë, në të vërtetë ora e zgjimit biologjik është rreth 9:00 të mëngjesit. Është e lehtë të kuptosh se si orari i fillimit të shkollës funksionon për fëmijët rreth 10 vjeç, por jo për adoleshentët 16 dhe 18 vjeç. Për adoleshentët apo të rriturit do të kishte më shumë kuptim për ta nisur ditën e shkollës në 10:00 ose mbase edhe më vonë.
“Zilja na orën 7:00 për adoleshentët, nënvizon Kelley, është ekuivalente me fillimin e shkollës në orën 4:30 për një mësues 50 vjeç”.
Atyre që mbështesin tezën se do të mjaftonte që të shkonit të flisnit më herët në mbrëmje, për t’u ngritur të çlodhur dhe të ripërtërirë ditën tjetër në orën 7:00, Kelley u përgjigjet se nuk është kaq e thjeshtë.
“Ritmi natyral i trupit kontrollohet nga një lloj drite e veçantë”.
Kelley thotë që dita jonë e punës duhet të jetë me fleksibël, duke respektuar ritmet tona natyrore. Duke e përshkruar humbjen mesatare të orëve të gjumit për çdo natë sipas moshave të ndryshme, profesor Kelley shpjegon se “mes moshës 14- 24 vjeç, kjo korrespondon më shumë se dy orë. Për persona të moshës mes 24 dhe 35 vjeç, është rreth një orë e gjysmë”.
Bie menjëherë në sy se orari 9:00-17:00 nuk do t’i këshillohej pjesës më të madhe të njerëzve dhe është vendosur nga drejtues mbi 50 veç. Një zgjidhje do të ishin oraret alternative. Me fjalë të tjera ata që janë më shumë se 50 vjeç do të duhej ta fillonin punën në orën 8:00 të mëngjesit, ata nën moshën 35 vjeç në orën 10:00, ndërsa studentët dhe ata që punojnë dhe studiojnë në të njëjtën kohë, të mund të paraqiteshin në punë në orën 11:00?
Kelley mendon se oraret e sinkronizuara mund të kenë “më shumë pasoja pozitive, do të sillnin më shumë produktivitet por edhe humor të mirë tek njerëzit. Po ashtu, duke iu referuar pasojave te shëndeti do të kishim më pak njerëz të sëmurë dhe më shumë punonjës të lumtur dhe produktivë”.
Duke e zgjeruar perspektivën, me shumë gjasa do të kishte më pak aksidente në rrugë dhe drejtuesit e mjeteve do të ishin më të kujdesshëm, dhe mbi të gjitha do të reduktohej trafiku në orët e pikut. Me fjalë të tjera, një mënyrë më e mirë për të nisur ditën e punës “që do t’u shkonte për shtat të gjithëve, veçanërisht familjeve”.
You may like
Kulturë
Ilir Shaqiri përuron romanin e ri “Polifoni e mendjeve të lira” në Gjermani
Published
1 hour agoon
November 5, 2025By
UBT News
Në një atmosferë kulturore e reflektuese, ku letërsia u bëri homazh lirisë, kulturës dhe identitetit kombëtar, në qytetin Soltau të Gjermanisë u përurua romani më i ri i autorit Ilir Shaqiri, me titull “Polifoni e mendjeve të lira”.

Ngjarja mblodhi studiues, krijues dhe dashamirë të letërsisë nga trojet shqiptare — Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe viset e tjera — duke krijuar një atmosferë të veçantë shpirtërore dhe artistike.
Ilir Shaqiri shprehu falënderime të veçanta për të gjithë pjesëmarrësit që e nderuan me praninë dhe kontribuan në suksesin e promovimit.

Ai falënderoi nikoqirin e ngjarjes, mikun e tij Isa Gashi për mikpritjen vëllazërore dhe organizimin e shkëlqyer të aktivitetit.
Romani “Polifoni e mendjeve të lira” sjell një reflektim të thellë mbi lirinë, mendimin kritik dhe identitetin në kohët moderne, duke ofruar një zë të veçantë dhe të domethënshëm në letërsinë bashkëkohore shqiptare. /A.Z/UBT News/

Kulturë
Melisa Leka, talenti shqiptar që po bën bujë në serialin “Dark Side of the Ring
Published
3 hours agoon
November 5, 2025By
UBT News
Aktorja shqiptare Melisa Leka, me origjinë nga Malësia e Madhe dhe e lindur në Toronto, po tërheq vëmendjen në skenën ndërkombëtare të televizionit.
Ajo është bërë pjesë e sezonit të gjashtë të serialit të njohur “Dark Side of the Ring”, një produksion i Vice Productions që trajton historitë më intriguese nga bota e mundjes profesionale.
Ky rol shënon një hap të rëndësishëm në karrierën e Melisës, duke dëshmuar talentin, përkushtimin dhe këmbënguljen e saj në ndërtimin e një emri të suksesshëm në tregun televiziv kanadez.
Përveç aktrimit, Melisa është figura aktive e komunitetit shqiptar në Kanada. Ajo angazhohet në promovimin e kulturës dhe traditës shqiptare përmes pjesëmarrjes në Grupin e Valleve “Fluturimi i Shqipes”, duke mbajtur gjallë artin dhe trashëgiminë e vendlindjes së prindërve të saj.
Me energjinë dhe pasionin që e karakterizojnë, Melisa Leka po bëhet një shembull frymëzues për të rinjtë shqiptarë në diasporë, duke dëshmuar se me talent dhe përkushtim mund të arrihet suksesi edhe në skenën ndërkombëtare. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Si ta forconi vetë-disiplinën në vendin e punës?
Published
4 hours agoon
November 5, 2025By
UBT News
Vetë-disiplina është një nga aftësitë më të rëndësishme për sukses profesional.
Ajo nënkupton kontrollin e impulseve, përqendrimin e qëndrueshëm dhe përkushtimin ndaj qëllimeve, pavarësisht pengesave apo shpërqendrimeve.
Në punë, vetë-disiplina ndihmon të menaxhoni përgjegjësitë, bashkëpunimin me të tjerët dhe procesin e vendimmarrjes. Punonjësit e vetë-disiplinuar janë këmbëngulës, të qëndrueshëm dhe i përfundojnë detyrat me kujdes, duke ruajtur fokusin edhe kur përballen me sfida.
Për ta zhvilluar këtë aftësi, duhet të vlerësoni nivelin tuaj aktual të vetë-disiplinës, duke iu përgjigjur pyetjeve si:
Cilat janë qëllimet që i caktoj vetes çdo ditë?
A po shmang shpërqendrimet që më pengojnë në punë?
A po i përfundoj detyrat në kohë?
Cilat zakone të mira kam krijuar deri tani?
1. Kujtoni rregullat e motivimit
Motivimi është baza e çdo qëllimi. Vendosni objektiva të qarta, angazhohuni për t’i përmbushur. Çdo arritje, sado e vogël, forcon ndjenjën e suksesit e ju nxit të vazhdoni. Mos harroni të shpërbleni veten për përpjekjet dhe rezultatet, krijon cikël pozitiv vetë-motivimi përforcon dëshirën për të qenë më produktiv.
2. Shmangni shpërqendrimet
Vetë-disiplina kërkon praktikë të vazhdueshme. Një mënyrë efektive për ta forcuar është identifikimi dhe eliminimi i shpërqendrimeve që e dëmtojnë fokusin tuaj. Mbani shënim momentet kur shpërqendroheni gjatë punës, qoftë nga telefoni, mesazhet apo rrjetet sociale dhe mendoni mënyra konkrete për t’i kufizuar ato. Kujtoni se ndryshimi i zakoneve kërkon kohë; ndaj, durimi dhe qëndrueshmëria janë çelësi për sukses.
3. Reflektoni para vendimmarrjes
Vendimmarrja është pjesë e pandashme e çdo dite pune. Prandaj, merrni kohën e nevojshme për të analizuar situatat para se të veproni. Durimi e mendimi i qetë para vendimeve ndihmon në zhvillimin e vetë-disiplinës dhe në marrjen e vendimeve më të drejta. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Trafiku i përditshëm, rreziku i fshehur për shëndetin
Published
4 hours agoon
November 5, 2025By
UBT News
Sipas një studimi të fundit, në momentin që ju jeni në makinë duke pritur në radhë jeni totalisht të ekspozuar ndaj shkarkimeve të naftës, gjë që dobëson të menduarit dhe memorien tuaj.
Tymi i motorëve ka sasi të larta të grimcave të blozës dhe përzierja përmban disa elementë kancerogjenë. Megjithëse efekti negativ konsiderohet afatshkurtër, nuk dihet ende nëse ekspozimi afatgjatë ndaj shkarkimit të naftës mund të çojë në dëme të përhershme në tru, siç është sëmundja e Alzheimerit.
Dr.Jodie Gawryluk, profesoreshë e asociuar e psikologjisë në Universitetin e Victoria në British Columbia të Kanadasë thotë se pas të dhënave që janë marrë rezulton se qëndrimi gjatë në makinë në trafik sjell efekte shumë negative në tru.
Ata zbuluan se shkarkimi i naftës redukton aftësinë njohëse, vendimmarrjen dhe shkakton depresion. Të njëjtin efekt dyshohet të ketë dhe ekspozimi ndaj emetimeve të gazit të benzinës apo tymi zjarreve.
Rreziku mendohet të jetë më i madh për njerëzit që jetojnë pranë autostradave dhe rrugëve të ngarkuara. /A.Z/UBT News/
Abdixhiku i kërkon Konjufcës “ta pranojë se nuk ka shumicë parlamentare”
Macaulay Culkin rikthehet si Kevin McCallister në një reklamë të re “Home But Not Alone”
Kurti kërkon lirimin e çlirimtarëve, publikon për herë të parë letrën dërguar Trendafilovas
Reddit dhe Kick ndalohen për fëmijët nën 16 vjeç në Australi
Ilir Shaqiri përuron romanin e ri “Polifoni e mendjeve të lira” në Gjermani
Ndalohen 1.7 tonë kokainë në ujërat e Atlantikut, katër persona arrestohen
Avokado: sekret i natyrës për çrregullimet hormonale
Ronaldo: Së shpejti do të tërhiqem nga futbolli
Windows 11 mund të jetë më i ngadaltë për shkak të këtyre dy cilësimeve
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
