Histori

Pse u nda India 75 vjet më parë?

Në vitin 1946, Britania njoftoi se do t’i jepte Indisë pavarësinë.

Publikuar

Kur Britania i dha Indisë pavarësinë, 75 vjet më parë, territori mbi të cilin kishte sunduar u nda, ose u copëtua, në Indi dhe shtetin e ri të Pakistanit (me Pakistanin Lindor që më vonë u bë Bangladeshi).

Kjo krijoi një rritje të dhunës, në të cilën rreth 15 milionë njerëz u zhvendosën dhe rreth një milion vdiqën.

India dhe Pakistani kanë mbetur rivalë që atëherë.

Në vitin 1946, Britania njoftoi se do t’i jepte Indisë pavarësinë.

Në pamundësi për të përballuar administrimin e vendit, ajo donte të largohej sa më shpejt që të ishte e mundur.

Nënkryetari i fundit, Lordi Mountbatten, caktoi datën 15 gusht 1947.

Popullsia ishte rreth 25% myslimane, me pjesën tjetër kryesisht hindu, por edhe sik, budist dhe fe të tjera.

“Britanikët përdorën fenë si një mënyrë për të ndarë njerëzit në Indi në kategori”, thotë Prof. Navtej Purewal, bashkëpunëtor indian për Këshillin e Kërkimit të Arteve dhe Shkencave Humane.

“Për shembull, ata krijuan lista të veçanta votuesish myslimanë dhe hindu për zgjedhjet lokale.

“Kishte vende të rezervuara për politikanët myslimanë dhe vende të rezervuara për hindusët.

“Feja u bë faktor në politikë”.

Dr. Gareth Price, në institutin e politikës së jashtme Chatham House me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, thotë: “Kur dukej e mundshme që India do të merrte pavarësinë, shumë indianë myslimanë u shqetësuan për të jetuar në një vend të sunduar nga një shumicë hindu”.

“Ata menduan se do të mbingarkoheshin. Ata filluan të mbështesin liderët politikë që bënë fushatë për një atdhe të veçantë mysliman”.

Udhëheqësit e lëvizjes për pavarësi të Partisë së Kongresit, Mohandas Gandhi dhe Jawaharlal Nehru donin një Indi të bashkuar që përqafonte të gjitha besimet.

Por udhëheqësi i Lidhjes Myslimane të Gjithë Indisë, Muhammad Ali Jinnah, kërkoi ndarjen si pjesë e zgjidhjes së pavarësisë.

“Do të duhej një kohë e gjatë për të arritur një marrëveshje se si do të funksiononte një Indi e bashkuar”, thotë Dr. Price.

“Ndarja dukej se ishte një zgjidhje e shpejtë dhe e thjeshtë”.

Sa vuajtje shkaktoi ndarja?

Nëpunësi civil britanik Sir Cyril Radcliffe përcaktoi kufijtë midis Indisë dhe Pakistanit, në vitin 1947, duke e ndarë nën-kontinentin shumë përafërsisht në:

-një pjesë qendrore dhe jugore, ku hindusët përbënin shumicën
-dy pjesë në veri-perëndim dhe veri-lindje që ishin kryesisht myslimane

Por komunitetet hindu dhe myslimane ishin të shpërndara në të gjithë Indinë.

Rreth 15 milionë njerëz udhëtuan, shpesh qindra milje, për të kaluar kufijtë e rinj, dhe shumë u dëbuan nga shtëpitë e tyre nga dhuna komunale, duke filluar me Vrasjet e Kalkutës të vitit 1946, në të cilat rreth 2,000 njerëz vdiqën.

“Lidhja Myslimane formoi milici dhe po ashtu edhe grupet hindu të krahut të djathtë”, thotë Dr. Eleanor Newbigin, pedagoge e lartë në historinë e Azisë Jugore në SOAS, Universiteti i Londrës.

“Grupet terroriste do të dëbonin njerëzit nga fshatrat e tyre, për të marrë më shumë kontroll për anën e tyre”.

Mes 200,000 dhe një milion njerëz vlerësohet të jenë vrarë ose kanë vdekur nga sëmundjet në kampet e refugjatëve.

Dhjetëra mijëra gra, hindu dhe muslimane, u përdhunuan, u rrëmbyen ose u shpërfytyruan.

Cilat ishin pasojat e ndarjes?

Që nga ndarja, India dhe Pakistani kanë luftuar vazhdimisht se kush e kontrollon provincën e Kashmirit.

Ata kanë zhvilluar dy luftëra për të (në 1947-8 dhe 1965), janë përplasur në krizën e Kargilit të vitit 1999 dhe aktualisht administrojnë pjesë të ndryshme të saj.

India gjithashtu ndërhyri për të mbështetur Pakistanin Lindor në luftën e saj të pavarësisë kundër Pakistanit, në 1971.

Më pak se 2% e popullsisë së Pakistanit tani është hindu.

“Pakistani është bërë gjithnjë e më shumë islamik”, thotë Dr. Price.

“Kjo është pjesërisht për shkak se shumë nga popullsia e saj tani janë myslimanë dhe ka kaq pak hindu të mbetur atje, dhe India tani po vjen më shumë nën ndikimin e nacionalizmit hindu”.

Dr. Newbigin thotë: “Trashëgimia e ndarjes është shqetësuese.

“Ka krijuar shumicë të fuqishme fetare në të dy vendet.

“Pakicat janë bërë më të vogla dhe më të cenueshme se sa ishin më parë”.

Prof. Purewal thotë: “Mund të ishte e mundur që në vitin 1947 të krijonim një Indi të bashkuar. Mund të ishte një federatë e lirshme shtetesh, duke përfshirë shtetet ku myslimanët ishin shumicë”.

“Por Gandhi dhe Nehru të dy këmbëngulën për të pasur një shtet të unifikuar, të kontrolluar nga qendra”.

“Ata nuk e konsideruan realisht se si një pakicë myslimane mund të jetonte brenda atij lloj vendi”./UBTNews/

Histori

“Kur paqja dukej e mundur“

Publikuar

nga

Nga Enrico Franceschini

Nuk ka pasur gjithmonë luftë mes izraelitëve dhe palestinezëve. Ishte një periudhë në gjysmën e dytë të viteve nëntëdhjetë, kur unë isha korrespondent në Jerusalem, në të cilën procesi i paqes i nisur nga Rabini dhe Arafat jepte shpresë të madhe dhe atmosfera midis dy popujve të thirrur nga historia për të ndarë të njëjtën tokë, ishte paqësore.

Bashkëpunëtorim im palestinez largohej rregullisht nga Ramallahu, kryeqyteti i Territoreve Autonome të qeverisura nga Arafati në Bregun Perëndimor, për të ardhur me makinë me të dashurën e tij dhe notuar në plazhin e Tel Avivit, e më pas ndaleshin për darkë në breg të detit.

Shumë izraelitë shkonin për të bërë pazar në Bregun Perëndimor sepse produktet ishin më të lira. Më shumë se njëqind mijë palestinezë në ditë largoheshin nga Gaza për të punuar në vende të ndryshme izraelite. Dhe pelegrinët e krishterë, pasi vizitonin Varrin e Shenjtë brenda mureve të Qytetit të Vjetër, merrnin një autobus ose taksi për të parë Kishën e Lindjes së Krishtit në Betlehem.

Turizmi po lulëzonte, e ardhmja dukej premtuese, krijimi i një shteti palestinez të gatshëm për të jetuar në paqe dhe siguri reciproke përkrah Izraelit dukej i afërt.

Nuk ka rëndësi se kush ishte më përgjegjës për dështimin e këtij projekti dhe kthimin (për fat të keq, mjaft shpejt: ndërsa jetoja ende në Jerusalem) tek terrorizmi dhe lufta.

Por kujtimet e mia tregojnë se një zgjidhje e konfliktit është e mundur, pavarësisht se ekstremistët e shtyjnë atë. Megjithatë, si një udhëheqës izraelit ashtu edhe një udhëheqës palestinez duhet të dëshirojnë të arrijnë në zgjidhje. Duhen dy për të kërcyer tangon, siç thotë një shaka e vjetër, dhe gjithashtu për të bërë paqe mes armiqve./bota.al

Vazhdo të lexosh

Histori

George Washington u këshillua ta shpallte veten sundimtar të SHBA-së, por refuzoi

Publikuar

nga

Gjenerali George Washington para 240 vjetësh ishte komandanti i Ushtrisë Kontinentale dhe më 4 dhjetor 1783, u takua me oficerët e tij të lartë në një tavernë të Nju Jork-ut për t’u lënë lamtumirën.

Oficerët ishin të emocionuar ngaqë gjenerali Washington nuk ishte vetëm komandanti, por edhe heroi i tyre.

Historianët thonë se disa nga oficerët e këshilluan që ta shpallte veten sundimtar të Shteteve të Bashkuara. Ata e siguruan se do të kishte edhe mbështetjen e ushtarëve.

Washington hodhi poshtë idenë si të gabuar, duke thënë se nuk dëshironte asgjë tjetër veçse të kthehej në plantacionet e tij në Mount Vernon në Virgjinia.

Megjithatë, katër vjet më vonë ai doli përsëri në skenë, jo si sundimtar fuqiplotë, por si presidenti i parë i zgjedhur i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Vazhdo të lexosh

Histori

Sot ditëlindja e Enver Hoxhës, çfarë dihet për fëmijërinë e tij

Ai ishte djalë i një familjeje modeste gjirokastrite.

Publikuar

nga

Enver Hoxha ishte djalë i një familjeje modeste gjirokastrite. Ai besohet se ka lindur më 16 tetor 1908 në lagjen Palorto, në familjen e Halil dhe Gjyle Hoxhës. Pavarësisht se 16 tetori ishte festa e ditëlindjes së tij, kërkimet dokumentare për të janë të rrëmujshme.

Në Arkivin Qendror të Shtetit në Tiranë, për Enver Hoxhën, janë shënuar 5 ditëlindje të ndryshme. Regjistri i bashkisë Gjirokastrës, nr. 6, fleta 75 shënimet për lagjen “Teqe-Meçite-Hazmurat”, shënon se Enver Hoxha, ka lindur më 12 maj 1908.

Shënimi sqaron se prindërit e tij janë Halil (babai) dhe Gjylo (nëna)”. Në Liceun e Korçës, Hoxhës i janë shënuar dy ditëlindje: 17 qershor dhe 3 tetor (vitet 1929 e 1930).

Në Francë, figuron me ditëlindje 3 tetor ndërsa gazeta “Bashkimi” 1946 vendoste si ditëlindje 3 shtatorin. 16 Tetori, ditëlindja që ai festonte vetë u bë publike në gazetën Bashkimi më 16 tetor 1947. Por këto të dhëna s’kanë luajtur ndonjë rol në biografinë e tij. Janë me gjasë produkt i kaosit që shoqëronte Shqipërinë në atë kohë.

Ai kishte një vëlla më të madh të quajtur Beqir, i cili vdiq në moshë të re nga tuberkulozi, dhe tre motra Fahrien, Haxhon dhe Sanijen.

Enver Hoxha e kaloi fëmijërinë dhe adoleshencën e tij në dy qytete të Shqipërisë, në Gjirokastër dhe në Korçë.

Gjirokastra luajti rol pothuajse modest në formimin e tij, ndërsa Korça është qyteti ku ai u formua vërtet. Transferimi i Hoxhës në Korçë ndodhi në mbarim të vitit të dytë liceal.

Në tetor 1930, Enver Hoxhës iu dha një bursë nga qeveria e Zogut për të studiuar biologji në Fakultetin e Shkencave të Natyrës të Universitetit të Montpeljesë, Francë.

Në korrik të vitit 1936, Enver Hoxha kthehet përfundimisht në Shqipëri. Për disa ai drejtoi Shqipërinë me nder për 40 vite, kurse për pjesën tjetër, Hoxha sundoi Shqipërinë gjatë kësaj periudhe. Ai ishte kryetar i Frontit Demokratik të Shqipërisë dhe komandant i përgjithshëm i forcave të armatosura nga viti 1944 deri në vdekjen e tij.

Ai shërbeu si kryeministër i Shqipërisë, 1944-1954 dhe në kohë të ndryshme ka shërbyer si ministër i jashtëm dhe si ministër i mbrojtjes.

Vitet e fundit të jetës ishin rënduar për Hoxhën për shkak të diabetit që i ishte diagnostikuar shumë vite më parë. Fillimi i prillit do të shënojë edhe fundin e jetës së tij. Pasi i janë paralizuar këmbët edhe goja, pëson një ishemi më 9 prill 1985 vdes më 11 prill 1985.

Vazhdo të lexosh

Histori

Historia e rebelimit të madh në burgjet amerikane

Nëntë pengje dhe më shumë se 30 të burgosur u vranë nga plumbat e policisë gjatë sulmit.

Publikuar

nga

Më 13 shtator 1971, afro 1 mijë e 500 policë dhe roje burgu sulmuan burgun shtetëror të Atikës në shtetin New York për të shtypur një nga rebelimet më të mëdha të burgjeve në historinë amerikane.

Nëntë pengje dhe më shumë se 30 të burgosur u vranë nga plumbat e policisë gjatë sulmit. Rebelimi kishte shpërthyer më 9 shtator, kur një grup të burgosurish nuk pranoi të ndahej në grupe më të vegjël për të kryer punët e zakonshme të mëngjesit.

Revolta u përhap, ndërkohë që të burgosurit filluan të thyenin dritaret dhe të digjnin orenditë e burgut. Brenda disa orësh, 1 mijë e 500 të burgosur iu bashkuan revoltës dhe morën peng dhjetëra punonjës të burgut.

Vendimi për dërgimin e policisë u mor katër ditë pas dështimit të bisedimeve të vështira për lirimin e pengjeve.

Të burgosurit u kishin paraqitur zyrtarëve një listë kërkesash, përfshirë përkujdesje më të mirë mjekësore, heqjen e censurës mbi materialet për lexim, lirinë fetare dhe një program për ”rehabilitim real” për t’i përgatitur të burgosurit për jetën jashtë mureve të burgut. Zyrtarët plotësuan disa prej kërkesave.

Mirëpo, zyrtarët kundërshtuan kërkesat e të burgosurve që ata të mos gjykoheshin për vdekjen e rojeve të burgut dhe për pjesëmarrjen në rebelim./KosovaPress/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara