Lajmet
Pse u nda India 75 vjet më parë?
Në vitin 1946, Britania njoftoi se do t’i jepte Indisë pavarësinë.
Published
3 years agoon
By
UBT newsKur Britania i dha Indisë pavarësinë, 75 vjet më parë, territori mbi të cilin kishte sunduar u nda, ose u copëtua, në Indi dhe shtetin e ri të Pakistanit (me Pakistanin Lindor që më vonë u bë Bangladeshi).
Kjo krijoi një rritje të dhunës, në të cilën rreth 15 milionë njerëz u zhvendosën dhe rreth një milion vdiqën.
India dhe Pakistani kanë mbetur rivalë që atëherë.
Në vitin 1946, Britania njoftoi se do t’i jepte Indisë pavarësinë.
Në pamundësi për të përballuar administrimin e vendit, ajo donte të largohej sa më shpejt që të ishte e mundur.
Nënkryetari i fundit, Lordi Mountbatten, caktoi datën 15 gusht 1947.
Popullsia ishte rreth 25% myslimane, me pjesën tjetër kryesisht hindu, por edhe sik, budist dhe fe të tjera.
“Britanikët përdorën fenë si një mënyrë për të ndarë njerëzit në Indi në kategori”, thotë Prof. Navtej Purewal, bashkëpunëtor indian për Këshillin e Kërkimit të Arteve dhe Shkencave Humane.
“Për shembull, ata krijuan lista të veçanta votuesish myslimanë dhe hindu për zgjedhjet lokale.
“Kishte vende të rezervuara për politikanët myslimanë dhe vende të rezervuara për hindusët.
“Feja u bë faktor në politikë”.
Dr. Gareth Price, në institutin e politikës së jashtme Chatham House me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, thotë: “Kur dukej e mundshme që India do të merrte pavarësinë, shumë indianë myslimanë u shqetësuan për të jetuar në një vend të sunduar nga një shumicë hindu”.
“Ata menduan se do të mbingarkoheshin. Ata filluan të mbështesin liderët politikë që bënë fushatë për një atdhe të veçantë mysliman”.
Udhëheqësit e lëvizjes për pavarësi të Partisë së Kongresit, Mohandas Gandhi dhe Jawaharlal Nehru donin një Indi të bashkuar që përqafonte të gjitha besimet.
Por udhëheqësi i Lidhjes Myslimane të Gjithë Indisë, Muhammad Ali Jinnah, kërkoi ndarjen si pjesë e zgjidhjes së pavarësisë.
“Do të duhej një kohë e gjatë për të arritur një marrëveshje se si do të funksiononte një Indi e bashkuar”, thotë Dr. Price.
“Ndarja dukej se ishte një zgjidhje e shpejtë dhe e thjeshtë”.
Sa vuajtje shkaktoi ndarja?
Nëpunësi civil britanik Sir Cyril Radcliffe përcaktoi kufijtë midis Indisë dhe Pakistanit, në vitin 1947, duke e ndarë nën-kontinentin shumë përafërsisht në:
-një pjesë qendrore dhe jugore, ku hindusët përbënin shumicën
-dy pjesë në veri-perëndim dhe veri-lindje që ishin kryesisht myslimane
Por komunitetet hindu dhe myslimane ishin të shpërndara në të gjithë Indinë.
Rreth 15 milionë njerëz udhëtuan, shpesh qindra milje, për të kaluar kufijtë e rinj, dhe shumë u dëbuan nga shtëpitë e tyre nga dhuna komunale, duke filluar me Vrasjet e Kalkutës të vitit 1946, në të cilat rreth 2,000 njerëz vdiqën.
“Lidhja Myslimane formoi milici dhe po ashtu edhe grupet hindu të krahut të djathtë”, thotë Dr. Eleanor Newbigin, pedagoge e lartë në historinë e Azisë Jugore në SOAS, Universiteti i Londrës.
“Grupet terroriste do të dëbonin njerëzit nga fshatrat e tyre, për të marrë më shumë kontroll për anën e tyre”.
Mes 200,000 dhe një milion njerëz vlerësohet të jenë vrarë ose kanë vdekur nga sëmundjet në kampet e refugjatëve.
Dhjetëra mijëra gra, hindu dhe muslimane, u përdhunuan, u rrëmbyen ose u shpërfytyruan.
Cilat ishin pasojat e ndarjes?
Që nga ndarja, India dhe Pakistani kanë luftuar vazhdimisht se kush e kontrollon provincën e Kashmirit.
Ata kanë zhvilluar dy luftëra për të (në 1947-8 dhe 1965), janë përplasur në krizën e Kargilit të vitit 1999 dhe aktualisht administrojnë pjesë të ndryshme të saj.
India gjithashtu ndërhyri për të mbështetur Pakistanin Lindor në luftën e saj të pavarësisë kundër Pakistanit, në 1971.
Më pak se 2% e popullsisë së Pakistanit tani është hindu.
“Pakistani është bërë gjithnjë e më shumë islamik”, thotë Dr. Price.
“Kjo është pjesërisht për shkak se shumë nga popullsia e saj tani janë myslimanë dhe ka kaq pak hindu të mbetur atje, dhe India tani po vjen më shumë nën ndikimin e nacionalizmit hindu”.
Dr. Newbigin thotë: “Trashëgimia e ndarjes është shqetësuese.
“Ka krijuar shumicë të fuqishme fetare në të dy vendet.
“Pakicat janë bërë më të vogla dhe më të cenueshme se sa ishin më parë”.
Prof. Purewal thotë: “Mund të ishte e mundur që në vitin 1947 të krijonim një Indi të bashkuar. Mund të ishte një federatë e lirshme shtetesh, duke përfshirë shtetet ku myslimanët ishin shumicë”.
“Por Gandhi dhe Nehru të dy këmbëngulën për të pasur një shtet të unifikuar, të kontrolluar nga qendra”.
“Ata nuk e konsideruan realisht se si një pakicë myslimane mund të jetonte brenda atij lloj vendi”./UBTNews/
Lajmet
Sonte në UBT TV: Podcast me Profesorin Ibush Luzha
Published
8 hours agoon
November 14, 2025By
Driton Iseni
Sonte në UBT TV, nga ora 20:00, vjen një episod i veçantë i podcastit me profesorin dhe ekspertin e teknologjisë inorganike, Prof. Ibush Luzha, një nga njohësit më të thellë të fushës së mjedisit, ndotjes dhe menaxhimit të cilësisë në Kosovë.
Në këtë podcast, Profesori Luzha sjell një qasje shkencore dhe profesionale mbi zhvillimin industrial dhe sfidat mjedisore të vendit tonë. Ai flet për rëndësinë e teknologjisë inorganike, ndikimin e saj në industri dhe në mbrojtjen e mjedisit, si dhe për arsyet që e shtynë t’i përkushtohet kërkimit shkencor në ndotjen e ujit dhe ajrit.
Diskutimi hapet me çështje thelbësore si:
- Gjendja e ujërave sipërfaqësore në Kosovë, duke u bazuar në hulumtime dhe matje të detajuara.
- Ndikimi i ujërave industriale në lumenjtë tanë, dhe çfarë tregojnë analizat viteve të fundit.
- Masat që duhet të ndërmarrin komunat dhe industria për të ulur ndotjen e ujit dhe përmirësuar menaxhimin mjedisor.
- Rëndësia e arsimit universitar për ndërgjegjësimin e studentëve mbi teknologjitë e pastra dhe ruajtjen e mjedisit.
- Kontributi i UBT-së në formimin e kuadrove profesionale për mjedis, cilësi dhe teknologji të qëndrueshme.
Lajmet
UEFA cakton gjyqtarët e ndeshjes Slloveni – Kosovë
Published
11 hours agoon
November 14, 2025By
UBT News
UEFA ka deleguar një ekip elitar gjyqtarësh nga Franca për ndeshjen kualifikuese të Kupës së Botës mes Sllovenisë dhe Kosovës, që zhvillohet të shtunën në stadiumin “Stozice”.
Clement Turpin, një nga arbitrat më me përvojë në arenën evropiane, do të drejtojë këtë përballje tejet të rëndësishme për të dyja ekipet. Atij do t’i asistojnë Nicolas Danos dhe Benjamin Pages, ndërsa gjyqtare e katërt do të jetë Stéphanie Frappart.
Sistemi VAR do të menaxhohet nga Jerome Brisard dhe Jeremie Pignard.
Kosova udhëton në Lubjanë me objektivin për të siguruar të paktën një pikë, rezultat i cili do t’i mjaftonte për t’u kualifikuar në fazën “play-off” të Botërorit 2026.
Në anën tjetër, Sllovenia ka nevojë patjetër për fitore për të mbajtur gjallë shanset për pozitën e dytë në grup.
Ndeshja nis të shtunën në orën 20:45./S.K/KP/
Lajmet
OSHP konfirmon shkeljet për kontratën “Shërbime me ushqim për nevojat e Policisë së Kosovës”
Published
12 hours agoon
November 14, 2025By
UBT News
Organizata INPO ka monitoruar procedurën e tenderimit për kontratën “Shërbime me ushqim (furnizim, përgatitje dhe servim) për nevojat e Policisë së Kosovës”, me vlerë të parashikuar 2.7 milionë euro, dhe ka identifikuar një varg shkeljesh ligjore serioze dhe manovrimesh teknike që dëmtojnë konkurrencën, barazinë dhe integritetin e prokurimit publik.
Gjatë gjithë procesit, INPO ka zhvilluar komunikim të drejtpërdrejtë me Policinë e Kosovës, duke e informuar me prova dhe argumente konkrete për shkeljet në dosjen e tenderit.
“Në kopje të këtij komunikimi ka qenë edhe Ministria e Punëve të Brendshme dhe Komisioni Rregullativ i Prokurimit. Pavarësisht këtij komunikimi profesional dhe institucional, Policia e Kosovës i ka mohuar të gjitha gjetjet, nuk ka pranuar asnjë problematikë dhe nuk ka shprehur asnjë gatishmëri për korrigjim apo rishikim të procedurës. Kjo qasje përbën refuzim të hapur për të adresuar gabimet dhe për të garantuar një proces të drejtë, transparent dhe ligjor. Ndërkohë, gjatë monitorimit, një operator ekonomik ka deponuar ankesë në OSHP për dy çështje, afatin e tenderimit dhe kriteret e kapaciteteve teknike e financiare. INPO, në respekt të pavarësisë së OShP-së, ka vendosur të mos publikojë gjetjet e saj derisa lënda të shqyrtohej, për të mos ndikuar në vendimmarrje apo për të mos krijuar pritshmëri publike. Megjithatë, vendimi Nr.2025-0984 i OShP-së ka konfirmuar se Policia e Kosovës ka vepruar në kundërshtim me ligjin, duke anuluar njoftimin për kontratë dhe duke i kërkuar Policisë së Kosovës korrigjimin e procedurës dhe zgjatjen e afatit të tenderimit. Ky vendim e vërteton se së paku një pjesë e gjetjeve të INPO-s kanë qenë plotësisht të bazuara dhe të drejta, të cilat Policia e Kosovës i kishte mohuar në tërësi”, thuhet në komunikatë.
Përkundër kësaj, pas vendimit të OShP-së, Policia e Kosovës ka bërë vetëm disa korrigjime minimale dhe formale, me ç’rast ka ulur kërkesat për kapacitet teknik e financiar dhe ka zgjatur afatin e tenderimit por asnjë nga gjetjet e tjera të ngritura nga INPO nuk janë adresuar.
“Dosja e tenderit mbetet e pandryshuar në pjesët më problematike dhe thelbësore, duke përfshirë: keqklasifikimin e kontratës si “shërbime”, edhe pse mbi 70% e objektit janë furnizime ushqimore; peshimin e pikëve që krijon mundësi reale për manipulim me çmime dhe favorizim teknik; zhvendosjen artificiale të artikujve midis grupeve, që ndryshon peshët dhe vlerat financiare; intervalet e gjera në specifikimet teknike që lejojnë produkte me cilësi të ulët; uljen dramatike të vlerës së kontratës pa arsyetim të qartë dhe profesional. Këto elemente e bëjnë tenderin të pambrojtur, të pasigurt dhe të paorientuar drejt cilësisë, duke e ekspozuar Policinë e Kosovës ndaj rrezikut të furnizimeve të dobëta dhe buxhetin e shtetit ndaj kostove të fryera. Duke qenë se OShP-ja tashmë ka vërtetuar shkelje ligjore, refuzimi i Policisë së Kosovës për të pranuar ose adresuar gjetjet e INPO-s është i pajustifikueshëm dhe bie ndesh me standardet e përgjegjësisë institucionale. Kësisoj, INPO vlerëson se tenderi aktual nuk është në përputhje me Ligjin për Prokurim Publik dhe kërkon rishikimin e plotë të dosjes, jo vetëm korrigjime sipërfaqësore të disa kritereve. Vetëm një rishikim i thellë, profesional dhe i paanshëm mund të garantojë konkurrencë të ndershme, parandalim të manipulimeve dhe përdorim korrekt të parasë publike. Në këtë drejtim, INPO i bën thirrje institucioneve mbikëqyrëse, si Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik (KRPP) dhe Prokurorit të Shtetit, që të ushtrojnë mandatin e tyre ligjor dhe të mbikëqyrin me kujdes këtë proces, duke ndërmarrë masat e nevojshme në bazë të autorizimeve të tyre”, thuhet në njoftim.
Shkeljet e evidentuara nuk janë vetëm çështje administrative por ato prekin thelbin e integritetit të prokurimit publik, garantimin e konkurrencës, përdorimin e parasë publike dhe sigurinë ushqimore për një nga institucionet më të rëndësishme të vendit.
INPO pret që organet mbikëqyrëse dhe ato të zbatimit të ligjit të mos qëndrojnë indiferente dhe të veprojnë në përputhje me përgjegjësitë e tyre./S.K/KP/
Lajmet
Hetimet për atentatin në Rinas, zbulohet arsenal armësh në Fushë-Krujë
Published
12 hours agoon
November 14, 2025By
UBT News
Një arsenal armësh dhe lëndësh plasëse u zbulua sot në një banesë në fshatin Zall, Fushë-Krujë, në kuadër të operacionit policor të koduar “Tracking”.
Gjatë kontrolleve, policia njoftoi se u gjetën në këtë banesë: 3 kallëpe tritol; 12 granata dore sulmuese; sasi lëndësh plasëse gati për shpërthim, të montuara me kapsolla detonatore, fitil zjarrpërcjellës dhe celularë (mina); 3 ndezës granatash, kapsolla detonatore dhe 5 celularë; 4 armë zjarri (2 automatikë dhe 2 pushkë), 8 krehra dhe pjesë armësh; 6000 fishekë të kalibrave të ndryshëm; 2 kg e 25 gramë kanabis”.
Në vijim të veprimeve procedurale për rastin, sipas policisë është shpallur në kërkim pronari i banesës, shtetasi Y. Z., 48 vjeç.
Punohet intensivisht për kapjen e tij, si dhe po hetohet me qëllim zbardhjen e lidhjes së mundshme që mund të ketë 48-vjeçari me ngjarjen e ndodhur te rrethrrotullimi i Rinasit.
Operacioni “Tracking”, është ende në vijim në Krujë dhe po kryhet në kuadër hetimeve për zbardhjen e atentatit në rrethrrotullimin e Rinasit dy ditë më parë.
Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë së Tiranës, për veprime të mëtejshme./S.K/KP/ATSH/
Sonte në UBT TV: Podcast me Profesorin Ibush Luzha
Si të flini mjaftueshëm gjatë shtatzënisë?
Mikrorobotët që mund të parandalojnë goditjen në tru
UEFA cakton gjyqtarët e ndeshjes Slloveni – Kosovë
Ushqimet që duhen shmangur pas të 30-ave!
Sa ka fituar Maluma nga muzika, marka dhe bizneset e tij?
OSHP konfirmon shkeljet për kontratën “Shërbime me ushqim për nevojat e Policisë së Kosovës”
Hetimet për atentatin në Rinas, zbulohet arsenal armësh në Fushë-Krujë
Aksident tragjik në SHBA, humbin jetën dy të rinj shqiptarë
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet3 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
