Lajmet

Pse u nda India 75 vjet më parë?

Në vitin 1946, Britania njoftoi se do t’i jepte Indisë pavarësinë.

Published

on

Kur Britania i dha Indisë pavarësinë, 75 vjet më parë, territori mbi të cilin kishte sunduar u nda, ose u copëtua, në Indi dhe shtetin e ri të Pakistanit (me Pakistanin Lindor që më vonë u bë Bangladeshi).

Kjo krijoi një rritje të dhunës, në të cilën rreth 15 milionë njerëz u zhvendosën dhe rreth një milion vdiqën.

India dhe Pakistani kanë mbetur rivalë që atëherë.

Në vitin 1946, Britania njoftoi se do t’i jepte Indisë pavarësinë.

Në pamundësi për të përballuar administrimin e vendit, ajo donte të largohej sa më shpejt që të ishte e mundur.

Nënkryetari i fundit, Lordi Mountbatten, caktoi datën 15 gusht 1947.

Popullsia ishte rreth 25% myslimane, me pjesën tjetër kryesisht hindu, por edhe sik, budist dhe fe të tjera.

“Britanikët përdorën fenë si një mënyrë për të ndarë njerëzit në Indi në kategori”, thotë Prof. Navtej Purewal, bashkëpunëtor indian për Këshillin e Kërkimit të Arteve dhe Shkencave Humane.

“Për shembull, ata krijuan lista të veçanta votuesish myslimanë dhe hindu për zgjedhjet lokale.

“Kishte vende të rezervuara për politikanët myslimanë dhe vende të rezervuara për hindusët.

“Feja u bë faktor në politikë”.

Dr. Gareth Price, në institutin e politikës së jashtme Chatham House me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, thotë: “Kur dukej e mundshme që India do të merrte pavarësinë, shumë indianë myslimanë u shqetësuan për të jetuar në një vend të sunduar nga një shumicë hindu”.

“Ata menduan se do të mbingarkoheshin. Ata filluan të mbështesin liderët politikë që bënë fushatë për një atdhe të veçantë mysliman”.

Udhëheqësit e lëvizjes për pavarësi të Partisë së Kongresit, Mohandas Gandhi dhe Jawaharlal Nehru donin një Indi të bashkuar që përqafonte të gjitha besimet.

Por udhëheqësi i Lidhjes Myslimane të Gjithë Indisë, Muhammad Ali Jinnah, kërkoi ndarjen si pjesë e zgjidhjes së pavarësisë.

“Do të duhej një kohë e gjatë për të arritur një marrëveshje se si do të funksiononte një Indi e bashkuar”, thotë Dr. Price.

“Ndarja dukej se ishte një zgjidhje e shpejtë dhe e thjeshtë”.

Sa vuajtje shkaktoi ndarja?

Nëpunësi civil britanik Sir Cyril Radcliffe përcaktoi kufijtë midis Indisë dhe Pakistanit, në vitin 1947, duke e ndarë nën-kontinentin shumë përafërsisht në:

-një pjesë qendrore dhe jugore, ku hindusët përbënin shumicën
-dy pjesë në veri-perëndim dhe veri-lindje që ishin kryesisht myslimane

Por komunitetet hindu dhe myslimane ishin të shpërndara në të gjithë Indinë.

Rreth 15 milionë njerëz udhëtuan, shpesh qindra milje, për të kaluar kufijtë e rinj, dhe shumë u dëbuan nga shtëpitë e tyre nga dhuna komunale, duke filluar me Vrasjet e Kalkutës të vitit 1946, në të cilat rreth 2,000 njerëz vdiqën.

“Lidhja Myslimane formoi milici dhe po ashtu edhe grupet hindu të krahut të djathtë”, thotë Dr. Eleanor Newbigin, pedagoge e lartë në historinë e Azisë Jugore në SOAS, Universiteti i Londrës.

“Grupet terroriste do të dëbonin njerëzit nga fshatrat e tyre, për të marrë më shumë kontroll për anën e tyre”.

Mes 200,000 dhe një milion njerëz vlerësohet të jenë vrarë ose kanë vdekur nga sëmundjet në kampet e refugjatëve.

Dhjetëra mijëra gra, hindu dhe muslimane, u përdhunuan, u rrëmbyen ose u shpërfytyruan.

Cilat ishin pasojat e ndarjes?

Që nga ndarja, India dhe Pakistani kanë luftuar vazhdimisht se kush e kontrollon provincën e Kashmirit.

Ata kanë zhvilluar dy luftëra për të (në 1947-8 dhe 1965), janë përplasur në krizën e Kargilit të vitit 1999 dhe aktualisht administrojnë pjesë të ndryshme të saj.

India gjithashtu ndërhyri për të mbështetur Pakistanin Lindor në luftën e saj të pavarësisë kundër Pakistanit, në 1971.

Më pak se 2% e popullsisë së Pakistanit tani është hindu.

“Pakistani është bërë gjithnjë e më shumë islamik”, thotë Dr. Price.

“Kjo është pjesërisht për shkak se shumë nga popullsia e saj tani janë myslimanë dhe ka kaq pak hindu të mbetur atje, dhe India tani po vjen më shumë nën ndikimin e nacionalizmit hindu”.

Dr. Newbigin thotë: “Trashëgimia e ndarjes është shqetësuese.

“Ka krijuar shumicë të fuqishme fetare në të dy vendet.

“Pakicat janë bërë më të vogla dhe më të cenueshme se sa ishin më parë”.

Prof. Purewal thotë: “Mund të ishte e mundur që në vitin 1947 të krijonim një Indi të bashkuar. Mund të ishte një federatë e lirshme shtetesh, duke përfshirë shtetet ku myslimanët ishin shumicë”.

“Por Gandhi dhe Nehru të dy këmbëngulën për të pasur një shtet të unifikuar, të kontrolluar nga qendra”.

“Ata nuk e konsideruan realisht se si një pakicë myslimane mund të jetonte brenda atij lloj vendi”./UBTNews/

Lajmet nga UBT

Fondacioni “UBT Jim Xhema” hap konkursin për ndarjen e bursave për studime Bachelor dhe Master

Published

on

Fondacioni “UBT Jim Xhema” ka shpallur konkursin për ndarjen e bursave të studimeve për nivelin Bachelor dhe Master në UBT. Ky konkurs vjen në përputhje me dispozitat ligjore dhe statutin e fondacionit, duke synuar të ofrojë mundësi konkrete për zhvillim akademik dhe profesional për studentët e shkëlqyer në Republikën e Kosovës dhe më gjerë.

Konkursi synon të mbështesë studentët e dalluar, të cilët kanë treguar rezultate të larta akademike dhe potencial për të kontribuar në zhvillimin e qëndrueshëm shkencor dhe kërkimor. Përmes bursave të ofruara, Fondacioni synon të fuqizojë kapacitetet e gjeneratës së re dhe të krijojë mundësi reale për zhvillim profesional në drejtimet bashkëkohore që ofron UBT.

Kriteret e aplikimit

Kandidatët për studime Bachelor duhet të bashkëngjitin:

  • Dëshmi nga shkollimi i mesëm me notë mesatare së paku 4.5;
  • Dokument që vërteton vlerësimin në vendet e para në gara të fushës së edukimit;
  • Ekstraktin e lindjes;
  • CV-në personale.

Kandidatët për studime Master duhet të bashkëngjitin:

  • Diplomën e fakultetit (origjinale ose kopje të noterizuar) me notë mesatare jo më pak se 9.0;
  • CV-në;
  • Ekstraktin e lindjes;
  • Dy rekomandime nga ekspertë të njohur të fushës.

Në të dy nivelet, komisioni përzgjedhës rezervon të drejtën të kërkojë dokumente shtesë për verifikim dhe plotësim të rastit.

Aplikimi realizohet vetëm online përmes linkut të dedikuar: LINKU I APLIKIMIT ONLINE

Kandidatët duhet të dorëzojnë të gjitha dokumentet e kërkuara — aplikacionet jo të plota nuk do të merren në shqyrtim.

Pas përfundimit të procesit të vlerësimit, lista e studentëve përfitues do të publikohet në uebfaqen zyrtare të Fondacionit “UBT Jim Xhema”.

Konkursi është i hapur nga 04 dhjetor 2025 deri më 15 dhjetor 2025, në ora 24:00.

Pas shpalljes së rezultateve, kandidatët që nuk janë përzgjedhur kanë të drejtë ankese brenda afatit prej 7 ditësh. Ankesat dorëzohen në arkivin e Fondacionit dhe shqyrtohen nga komisioni përkatës.

Ky konkurs paraqet një mundësi të jashtëzakonshme për të rinjtë ambiciozë që synojnë të avancojnë arsimimin e tyre në një institucion të akredituar, modern dhe të orientuar drejt inovacionit. Fondacioni “UBT Jim Xhema” vazhdon misionin e tij për mbështetjen e talenteve të reja dhe krijimin e kushteve për zhvillim akademik cilësor në Kosovë dhe rajon.

Continue Reading

Lajmet

Protesta në mbështetje të çlirimtarëve të Kosovës pritet të mbahet më 13 dhjetor në Shkup

Published

on

By

Protesta e radhës në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së që po mbahen në paraburgim në Hagë, do të mbahet më 13 dhjetor në Shkup.

Lajmin e ka bërë të ditur kryetari i BDI-së, Ali Ahmeti.

Sipas raportimit të Nacionale, protesta do të nisë nga ora 13:00. Deri më tani, tubime të ngjashme janë organizuar në Prishtinë, Hagë, Tiranë dhe Strasburg.

Continue Reading

Lajmet

​Ekstradohet nga Hungaria i dënuari me katër vjet burg

Published

on

By

Sot është realizuar me sukses ekstradimi nga Hungaria në Kosovë i shtetasit S.T. (49), nga fshati Gjonaj i Prizrenit, i cili kërkohej me urdhër-arrest ndërkombëtar të lëshuar nga Gjykata Themelore në Prizren.

Sipas autoriteteve, ai ishte dënuar për disa vepra penale, përfshirë blerjen, posedimin, shpërndarjen dhe shitjen e paautorizuar të narkotikëve, kultivimin e bimëve narkotike si dhe posedimin e paautorizuar të armëve. Ndaj tij ishte shqiptuar dënimi prej tre vjet e 10 muaj burgim dhe një gjobë prej 4 mijë eurosh, të cilit i ishte shmangur.

Continue Reading

Lajmet

​Superkompjuteri parashikon fituesin e Kupës së Botës

Published

on

Superkompjuteri i Opta-s ka analizuar mijëra skenarë për Kupën e Botës 2026 dhe në krye të favoritëve del Spanja e Luis de la Fuentes.

Kampionët e Evropës shfaqen me një probabilitet 17 për qind për të fituar trofeun dhe modeli statistikor i vendos ata qartë përpara rivalëve.

Pas tyre vjen Franca me 14.1 për qind, e cila kërkon të shkruajë histori duke synuar finalen e tretë radhazi, një arritje që deri tani i përket vetëm Gjermanisë dhe Brazilit.

Në vendin e tretë qëndron Anglia me një shans 11.8 për qind, një ekip i fortë statistikisht por i penguar prej dekadash nga mungesa e trofeve të mëdha.

Argjentina, kampionia aktuale e botës, ka vetëm 8.7 për qind për të përsëritur suksesin e vitit 2022, megjithatë mbetet kombi jo-evropian me shanset më të mira. Ndërkohë Portugalia, me 6.6 për qind, shihet si ekipi më premtues që nuk ka fituar kurrë një Kupë Bote dhe kërkon të shfrytëzojë momentin e mirë pas triumfit në Ligën e Kombeve.

Sa i përket mikpritësve, vetëm Meksika ka një shans të matshëm me 1.3 për qind, ndërsa Shtetet e Bashkuara dhe Kanadaja mbeten shumë larg garës për titull. Nga Afrika, Maroku ruan statusin e ekipit më konkurrues, me 1.1 për qind, duke u mbështetur në ecurinë historike të vitit 2022.

Superkompjuteri ka dhënë verdiktin e tij dhe nëse statistikat dalin të sakta, Spanja duhet të fillojë të përgatisë hapësirën për një trofe të ri në muzeun e saj./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara