Kuriozitete

Pse tifozët brazilianë të futbollit po braktisin fanellën e verdhë?

Përdorimi i saj për qëllime politike i ka humbur rëndësinë, sipas disa prej tyre.

Published

3 years ago

on

Dikur një ikonë e unitetit dhe fatit, lidhja e fanellës me të djathtën ekstreme të Brazilit ka bërë që tifozët e futbollit të heqin dorë nga ajo.

Higor Ramalho, një tifoz i zjarrtë i futbollit, planifikon të rifillojë udhëtimet e tij të rregullta në stadiume. Kjo pasi janë lehtësuar shqetësimet për përhapjen e koronavirusit, kufizimet janë hequr dhe kombi tani futet në frymën e Kupës së Botës.

Mirëpo, fanella e famshme e verdhë qëndron e varur në dollapin e tij që nga qershori i vitit 2018. Hera e fundit që e ka veshur ka qenë në ditëlindjen e tij. Ai nuk e di se kur dhe nëse do ta veshë atë përsëri.

“Veshja e fanellës së verdhë ishte një moment krenarie për mua”, thotë 33-vjeçari për Al Jazeera.

“Ishte një simbol i fitores. E kam veshur jo vetëm kur shikoja ndeshjet, por edhe në ditët e rregullta. Tashmë, e kam lënë këtë për arsye politike. Presidenti aktual, së bashku me mbështetësit e tij, e kthyen fanellën e verdhë në një fushatë politike dhe simbol të partisë së tyre politike”.

“Duke qenë se nuk i mbështes idetë e tyre politike, refuzoj të dukem si një prej tyre”.

Fanella e verdhë, e njohur si “fanela e Canarinhos”, nuk ka qenë gjithmonë fanella e kombëtares së Brazilit. Ajo u projektua në vitin 1953. Në atë kohë, kombëtarja kishte veshur fanella të bardha.

Organi qeverisës kombëtar i futbollit, së bashku me një gazetë, nisi një konkurs për të hartuar një uniformë të re për kombëtaren, kushti ishte që fanella e re të kishte ngjyrat e flamurit kombëtar.

U dorëzuan më shumë se 300 aplikime. Dorëzimi fitues ishte nga Aldyr Garcia Schlee, një brazilian i cili u ndje i thyer nga rezultati i vitit 1950 duke qenë se ai kishte lindur në kufirin me Uruguain.

Fanella e verdhë shpejt u bë simbol i optimizmit, fatit dhe unitetit mes tifozëve të futbollit.

Numri 10 i veshur nga Pele gjatë viteve të tij magjepsëse në fushë, numri 9 i Ronaldos kur u bë fitues i Kupës së Botës dhe numri 11 i Romarios gjatë ecurisë së tij mahnitëse të Kupës së Botës 1994, të gjitha u bënë pjesë e historisë së pasur dhe të suksesshme të Brazilit në fushë.

Por miratimi i këmishës në fushatat politike, së fundmi nga presidenti Jair Bolsonaro dhe mbështetësit e tij të krahut të djathtë përpara fitores së tij në zgjedhjet e 2018, bëri një numër të madh fansash të heqin dorë nga ajo.

Analistët thonë se të njëjtat momente ikonike të futbollit brazilian po përdoren jashtë fushës për të promovuar ide të kundërta me unitetin që e bëri të famshëm kombëtaren dhe vendin.

“Futbolli është diçka ikonë për Brazilin, është ajo që i bashkon të gjithë shumicën e kohës”, thotë Isabela Guedes.

“Kur ata [përkrahësit e krahut të djathtë] marrin diçka kaq domethënëse për vendin dhe e përdorin atë me qëllime politike, është sikur po na e vjedhin. Nuk ndihem rehat të var një flamur në dritaren time gjatë Kupës së Botës, sepse do të ngatërrohem me njerëz me pikëpamje krejtësisht të ndryshme politike.

“Ata kanë marrë flamurin dhe fanellën e verdhë dhe i kanë kthyer në simbole politike”.

Por zgjedhja e fanellës për qëllime politike nuk filloi me mbështetësit e Bolsanaros. Në vitin 1970, diktatura ushtarake përdori flamurin kombëtar dhe imazhin e ekipit, duke lidhur thelbin e Brazilit me ekipin, sipas Carolina Fontenelle, një studiuese në Laboratorin e Studimeve të Medias dhe Sportit në UERJ.

Gjenerali Medici, udhëheqësi ushtarak i Brazilit në atë kohë, luajti gjithashtu një rol të madh në largimin e trajnerit të ekipit kombëtar përpara Kupës së Botës të Meksikës 1970.

Me kalimin e kohës dhe këtyre përpjekjeve, u krijua një lidhje e fortë midis brazilianëve dhe fanellës së ekipit të tyre, shtoi ajo.

“Që atëherë, fanella e verdhë është perceptuar si një simbol. Njerëzit e shikojnë atë fanellë dhe e veshin me krenari sepse ndihen pjesë e një grupi”, thotë Fontenelle.

Para kësaj, gjatë trazirave të 2013-ës për të protestuar ndaj rritjes së kostos së jetesës, korrupsionit dhe brutalitetit policor, fanella mori një tjetër aspekt.

“Njerëzit që ishin pjesë e trazirave gjithashtu e kishin veshur atë. Kishte një numër të madh njerëzish në rrugë që protestonin kundër shumë gjërave, përfshirë paratë e shpenzuara për Kupën e Botës 2014. Në vitin 2018, ne kishim të djathtën ekstreme të veshur me fanellën”, tha Fontenelle.

“Fanella të jep ndjenjën se i përket një grupi dhe kjo ndjenjë humbet kur përdoret nga një grup politik që nuk mbron pakicat”.

“Gjatë zgjedhjeve të vitit 2014, fushata e Aecio Neves rrëmbeu ngjyrat e flamurit brazilian”, tha ajo.

Pak më shumë se dy vjet më parë, një fushatë, e drejtuar nga shkrimtari dhe regjisori Joao Carlos Assumpcao, i kërkoi organit kombëtar të futbollit të shfuqizonte fanellën e famshme verdhe dhe të kthente fanellën bardhë e blu.

Disa grupe pro-demokracisë, përfshirë gazetën Folha de Sao Paulo, u përpoqën të shkëputnin ngjyrën me fushatën e ekstremit të djathtë.

Fushata DevolvamNossaBandeira (#GiveBackOurFlag) mori gjithashtu mbështetjen e disa figurave politike.

“Futbolli është për të gjithë, nuk më pëlqen që [fanela] të përdoret nga njerëz që promovojnë racizëm, seksizëm dhe diskriminim”, thotë për Al Jazeera, Ademir Takara, bibliotekar dhe historian në Muzeun e Futbollit në Sao Paulo.

“Fanella është e kundërta e kësaj. Ajo përfaqëson unitetin dhe nuk po përdoret për këtë qëllim”.

“Nga viti 2013, është bërë një gjë politike më shumë se kurrë më parë. Është duke u përdorur nga njerëz me ide të ndryshme që donin diçka për t’i bashkuar dhe fanella ishte gjëja më e lehtë dhe më e fortë që panë”.

Në fillim të këtij muaji, mijëra mbështetës të Bolsonaros u dyndën në plazhin Copacabana në Rio de Zhaneiro, midis qyteteve të tjera, si pjesë e një fushate përpara zgjedhjeve të tetorit, vetëm një muaj përpara Kupës së Botës në Katar.

Shumë prej tyre kishin veshur fanellën e verdhë.

Ish-presidenti Luiz Inacio Lula, i cili supozohet të fitojë sondazhet e muajit të ardhshëm, sulmoi demonstratën në përvjetorin e 200 viteve të pavarësisë së Brazilit.

“7 shtatori duhet të jetë një ditë dashurie dhe bashkimi për Brazilin. Fatkeqësisht, kjo nuk është ajo që po ndodh sot. Unë besoj se Brazili do të rimarrë flamurin, sovranitetin dhe demokracinë e tij”, shkroi ai në Twitter.

Me dashuri për fanellën, tifozja e futbollit Marina Moreno tregoi se sa e “frustruar” ishte “që po sheh fanellën e verdhë duke u bërë një simbol i qeverisë aktuale”.

“Sot, është pothuajse e pamundur të mos e lidhësh atë me presidentin aktual dhe mbështetësit e tij. Është automatike dhe është zhgënjyese. Unë nuk e mbështes qeverinë aktuale dhe nuk dua të ngatërrohem me një nga mbështetësit e tij, kështu që vendosa të mos e mbaj më atë”./UBTNews/

Related Topics:
Continue Reading

Kuriozitete

Pse bllokohen veshët në avion? Ja si ta zgjidhni këtë problem

Published

3 days ago

on

May 28, 2025

By

Nuk ka rëndësi se pse po e bëni udhëtimin e radhës! Mund të jenë pushimet, udhëtim pune apo çështje tjetër, me siguri që ka fenomen me të cilin jeni përballuar sa herë që keni bërë udhëtime të tilla: bllokimi i veshëve apo ajo që nga auditologët quhet “veshi i avionit”.

Ndryshe quhet “barotrauma e veshit”, veshi i avionit është zhurma e dhimbshme e veshit që ndodh kur avioni është në ngjitje ose zbritje. Nëse për disa persona kjo është një ndjesi irrituese, për të tjerë është shqetësim që zgjat edhe pas daljes nga avioni.

Për të shmangur fluturimet, auditologia Sarah Lundstrom shpjegon më shumë rreth këtij fenomeni.

Çfarë është “veshi i avionit”?

“Kjo ndodh kur “veshi mbyllet për shkak të ndryshimeve të presionit të ajrit gjatë fluturimit,” shpjegon mjekja Lundstrom. Lajmi i mirë është se ndërkohë që kjo gjendje krijon njëfarë shqetësimi, kjo nuk dëmton daullet e veshit tuaj.

Pse kumbojnë veshët në avion?

Arsyeja pse përjetoni dhimbje veshi gjatë udhëtimeve me avion është për shkak të ndryshimit të presionit të ajrit. “Kur ka një ndryshim në presionin e ajrit të jashtëm, kjo shkakton shtyrjen e daulles së veshit dhe mbylljen e tubit eustachian,” shton mjekja.

Si ta parandaloni si fenomen?

Sipas mjekes Lundstrom, mund të përtypni çamçakëz ose mbani karamele gjatë fluturimit për të ndihmuar në mbajtjen e “veshit të mesëm dhe tubit eustachian në lëvizje dhe të hapur”. Megjithatë, nëse nuk keni çamçakëz ose karamele me vete, mos u frikësoni.

“Gjatë fluturimit, gëlltisni diçka ose mbyllni hundën e të fryni ajrin për të nxitur tubit eustachian të hapet që të lehtësojë presionin,” përfundon Lundstrom.

Continue Reading

Kuriozitete

NASA zbulon pasuri të pallogaritshme ari në thellësitë e oqeanit

Published

4 days ago

on

May 27, 2025

By

Oqeanet mbajnë rezervat më të mëdha të arit në botë, por ato janë ende të paarritshme.

Një ekip shkencëtarësh të NASA-s ka zbuluar se oqeanet “mbajnë” rezervën më të madhe të arit, e cila vlerësohet në 20 milionë ton. Nxjerrja e metalit të çmuar që zotërojnë, sjell sfida për shkak të përqendrimit të tij të ulët në ujin e detit.

Sasia e raportuar ka tronditur botën, pasi tejkalon sasinë totale të arit të gjetur nga njeriu gjatë gjithë historisë së tij.

Teknologjia që i është vënë në dispozicion njerëzimit nuk lejon një mekanizëm minerar ekonomikisht të qëndrueshëm, uji i detit përmban metale që e bëjnë të vështirë ndarjen e arit. Ari i tretur nuk është i vetmi burim i vlefshëm që deti “ruan”.

Elemente tjera të rëndësishme që detet dhe oqeanet kanë janë depozitat e sulfurit hidrotermal. Këto janë depozita që janë më të arritshme sesa ari i tretur dhe mund të nxirren përmes minierave nënujore.

Minierat në det paraqesin rreziqe shkatërruese për ekosistemet detare, kjo rrezikon mijëra specie të reja, shkatërron shumë habitate detare dhe ndryshimi i zinxhirëve ushqimorë paraqet rreziqe të konsiderueshme.

Disa territore, si Papua Guinea e Re, filluan ta zbatojnë këtë praktikë. Debati mjedisor përqendrohet në ndikimet tragjike që aktivitetet minerare kanë në ekosistemet detare, duke lënë anash mundësitë ekonomike që j’u ofrojnë vendeve.

Mundësi reale që deti mund të na ofrojë burimet e tij më të vlefshme

Disa shkencëtarë mbajnë gjallë shpresën se zhvillimet teknologjike do të na lejojnë të arrijmë në zgjidhje të qëndrueshme në të ardhmen për shfrytëzimin e burimeve detare. Nuk është e pamundur që një ditë të shfaqen teknologji që do të lejojnë nxjerrjen e arit nga deti pa shkaktuar dëme të konsiderueshme në mjedisin detar.

Derisa të ndodhë kjo, ari vazhdon të fshihet në thellësitë e detit, madje edhe për vende si Spanja, me disa dete dhe oqeane që lagen në plazhet e saj, gjë që mund t’i sjellë vendit iberik miliona ose miliarda euro.

Thesari më i madh i njerëzimit qëndron i fshehur në det, e në të njëjtën kohë, Kina ka surprizuar me zbulimin e 230 miliardë ton ari të bardhë në shtratin e detit.

Continue Reading

Kuriozitete

Kjo është anija më e madhe në botë në formë breshke që do të mbajë 60 mijë pasagjerë

Published

6 days ago

on

May 25, 2025

By

Studioja italiane Lazzarini Design ka prezantuar një projekt të jashtëzakonshëm detar që po trondit botën e arkitekturës dhe teknologjisë detare: Pangeos, një anije në formë breshke, me përmasa gjigante.

Sipas CNN, kjo anije do të jetë më e madhja ndonjëherë e ndërtuar dhe do të ketë qendra tregtare, hotele, pishina, kopshte dhe deri në 60.000 pasagjerë.

Me një gjatësi prej 550 metrash e gjerësi maksimale prej 610 metrash, Pangeos nuk është mjet lundrimi, por qytet lundrues. Për ndërtimin e saj do të nevojitet një kantier i posaçëm prej 600 me 650 metra, ndërkohë që Arabia Saudite është përzgjedhur si vendi më i përshtatshëm për ndërtimin.

Kostoja totale e projektit parashikohet të arrijë në 8 miliardë euro, ndërtimi pritet të nisë sivjet duke kërkuar një periudhë prej 8 vitesh pune për t’u përfunduar. Financimi do të realizohet përmes teknologjisë NFT, shitjes së pasurive virtuale “Unreal Estates” në versionin digjital të jahtit në metaverse.

Përveç përmasave marramendëse, Pangeos do të jetë i pajisur me teknologjitë më moderne, përfshirë një mini-port të brendshëm, dritare panoramike rrëshqitëse dhe sistem hidroale, që e lejon të ngrihet mbi sipërfaqen e ujit dhe të lëvizë me shpejtësi, falë tre motorëve me hidrogjen.

“Që në vitin 1964 industria e kishte potencialin të ndërtonte struktura të tilla – tani është koha të realizohet”, thotë Lazzarini Design.

Continue Reading

Kuriozitete

Sa shpesh duhet ta karikoni telefonin? Gabimet që po dëmtojnë baterinë pa e kuptuar

Published

1 week ago

on

May 22, 2025

By

Në një kohë kur telefoni është bërë pjesë e pandashme e jetës sonë, shumë prej nesh vazhdojnë të bëjnë gabime të vogla që në afat të gjatë dëmtojnë baterinë.

Ekspertët rekomandojnë që karikimi i telefonit të mos bëhet gjithmonë nga 0% në 100%, por të mbahet midis 20%-80% për jetëgjatësi më të madhe të baterisë.

Gabimet më të shpeshta që dëmtojnë baterinë:

• Mbajtja e telefonit të lidhur gjatë gjithë natës

• Përdorimi i karikuesve jo origjinalë

• Ekspozimi në temperatura të larta gjatë karikimit

• Mbajtja e mbulesave të trasha që nxehin pajisjen

Një tjetër mit që po bie është ideja se telefoni duhet “shkarkuar herë pas here”, kjo ishte e vërtetë për bateritë e vjetra, por jo për litium-jonët e sotëm.

A duhet ta karikosh telefonin gjatë natës?

Nëse telefoni juaj është i mençur, ndalon së karikuari sapo të arrijë 100%. Qëndrimi i zgjatur në këtë nivel, çdo natë, për muaj me radhë, mund të ndikojë te jetëgjatësia afatgjatë e baterisë.

Continue Reading

Të kërkuara