Forcat ruse po bombardojnë qytete në Ukrainën lindore me qëllimin e deklaruar për të “çliruar” qendrën e vjetër industriale të njohur si Donbas.
Pasi braktisi fushatën e tij për të kapur kryeqytetin Kiev dhe qytetin e dytë Kharkiv, Vladimir Putin tani po kërkon fitoren ushtarake në lindjen e vendit – zonë kryesisht rusishtfolëse, ku akuzon në mënyrë të rreme Ukrainën për kryerje të gjenocidit.
Arritja e qëllimeve të tij në lindje është minimumi që i nevojitet para se të mund të përfundojë operacionin dhe të pretendojë një sukses.
Forcat ruse tashmë kontrollojnë zona të mëdha në pjesën jugore. Ukraina thotë se beteja për Donbasin është më e madhja në tokën evropiane që nga Lufta e Dytë Botërore, por presidenti i saj është zotuar se ushtria “do të luftojë për çdo centimetër të tokës tonë”.
Çfarë është Donbasi i Ukrainës?
Kur lideri rus flet për Donbasin, ai nuk i referohet vetëm zonës së prodhimit të qymyrit dhe çelikut të Ukrainës. Ai po nxjerr në pah dy rajone të mëdha lindore, Luhansk dhe Donetsk, të cilat shkojnë nga jashtë Mariupolit në jug deri në kufirin verior me Rusinë.
Donbasi është kryesisht rusisht-folës dhe pasi Rusia pushtoi Krimenë në vitin 2014, forcat e saj përfaqësuese pushtuan më shumë se një të tretën e lindjeve të Ukrainës në një luftë që nuk mori fund kurrë.
Përfaqësuesit rusë krijuan të ashtuquajturat republika popullore që askush nuk i njohu dhe Rusia tani planifikon të pushtojë pjesën tjetër të lindjes.
Luhansk dhe Donetsk mund të jenë gjerësisht rusishtfolës, por ata nuk janë më pro-rus. Një sondazh ukrainas në maj të vitit 2022 sugjeroi se 82% e ukrainasve në territorin e pushtuar nga Rusia që nga pushtimi i 24 shkurtit kishin një qëndrim negativ ndaj Moskës.
Një muaj pas pushtimit, Rusia zvogëloi ambiciet e saj për të kapur kryeqytetin, Kiev, dhe në vend të kësaj e zhvendosi fokusin e saj në Donbas. Nga fundi i marsit ajo pretendoi se kishte kontrolluar 93% të Luhansk dhe 54% të Donetsk, megjithëse kjo ishte sigurisht një përqindje e mbivlerësuar.
Volodymyr Zelensky i Ukrainës deklaroi në prill se forcat ruse kishin filluar betejën për Donbasin dhe se forcat ukrainase ishin përgatitur prej kohësh për të. Rusia është larg nga nënshtrimi i të gjithë zonës, megjithëse nëse kap dy qytetet e mëdha Severodonetsk dhe Lysychansk, atëherë i gjithë Luhansk do të ishte nën kontrollin e saj.
Pse Putini dëshiron të kontrollojë Donbasin?
Pak para se të fillonte luftën, Presidenti Putin njohu Luhanskun dhe Donetsk si pjesë të pavarura nga Ukraina.
Ai ka bërë vazhdimisht akuzat e pabaza se Ukraina ka kryer gjenocid në lindje. Konflikti atje ka marrë më shumë se 14,000 jetë që nga viti 2014, por tre të katërtat e tyre ishin luftëtarë dhe linja 420 km e kontaktit nuk ndryshoi ndjeshëm pas vitit 2015.
Ndërsa dështimi i Rusisë për të kapur Kievin u bë i qartë, ajo kaloi vëmendjen në “arritjen e qëllimit kryesor – çlirimin e Donbas”.
Hapi i ardhshëm i mundshëm i Moskës do të ishte aneksimi i Donbasit dhe zonave të tjera ngjitur, pikërisht siç bëri Presidenti Putin me Krimenë pas një referendumi të diskredituar në 2014.
Cila është strategjia e Putinit?
Ushtria ruse ka marrë kontrollin e rajonit të Khersonit, në veri dhe perëndim të Krimesë, si dhe një pjesë të Zaporizhzhias. Rusia tashmë ka siguruar një korridor tokësor nga Krimea në kufirin rus me kapjen e Mariupolit dhe ka kontrollin e furnizimit me ujë të Krimesë, si dhe termocentralin më të madh në Evropë.
Pra, a do të mjaftonte fitorja në Donbas për Vladimir Putin?
Është e pamundur të dihet se çfarë po mendon dhe çfarë marrëdhënie ka me komandën e tij ushtarake, thotë Sam Cranny-Evans nga Instituti Mbretëror i Shërbimeve të Bashkuara. Por nëse Rusia është e suksesshme në Luhansk dhe Donetsk, atëherë ai beson se Rusia do të vlerësojë gjendjen e forcave ukrainase, “Nëse rusët mendojnë se janë në gjendje të fitojnë më shumë nga qëllimet e tyre të deklaruara, unë dyshoj se do të shkojnë drejt tyre”.
Figura kryesore ruse, përfshirë sekretarin e Këshillit të Sigurimit, Nikolai Patrushev, e kanë bërë të qartë se nuk po ndjekin afatet, por janë të përgatitur për një luftë të zgjatur.
Nëse ata janë të suksesshëm në Donbas, ata mund të kenë plane për zgjerim në jug. Trupat ruse kanë gjuajtur raketa në qytetin e madh të Zaporizhzhias dhe presidenti Putin ka nënshkruar një dekret duke e bërë më të lehtë për qytetarët në zonat e pushtuara nga Rusia në jug të marrin pasaportat ruse.
Një gjeneral rus ka sugjeruar se qëllimi është të pushtojë bregdetin e Detit të Zi të Ukrainës në perëndim përtej Odesës, por tani për tani, kjo duket pak më shumë se një aspiratë./UBTNews/
Marrë me shkurtime nga BBC
Lajmet nga UBT2 months ago
Lajmet nga UBT2 months ago
Lajmet nga UBT2 months ago
Lajmet nga UBT3 months ago