Lajmet
Pse protestat e fundit në Iran janë më ndryshe nga protestat e kaluara?
Mbështetja publike për këto protesta është më e madhe dhe më e përhapur.
Nga Jo Adetunji, redaktore në The Conversation
Edhe njëherë, Irani është në mes të trazirave politike dhe atyre civile. Protestat e fundit, të shkaktuara nga vdekja e 22-vjeçares Mahsa Amini pas arrestimit të saj nga policia e moralit, pasojnë disa protesta të tjera që kanë ndodhur në Iran gjatë viteve të fundit.
Por pse janë ndryshe nga protestat e kaluara?
1.Mbështetja publike për këto protesta është më e madhe dhe më e përhapur
Në qendër të protestave të fundit është policia morale e Iranit, e cila ka për detyrë të zbatojë kode strikte rreth veshjes dhe sjelljes. Policia e moralit e arrestoi Mahsa Aminin më 13 shtator nën arsyetimin se e veshi hixhabin në mënyrë të papërshtatshme. Ajo vdiq në paraburgim. Familja e saj tha se ajo u keqtrajtua nga policia (deklaratë e cila u hodh poshtë nga Qeveria dhe policia).
Çfarëdo që ndodhi, çështja Amini ka shkaktuar zemërim publik rreth sjelljes së policisë së moralit. Protestuesit kërkojnë që grave t’u jepet e drejta për të zgjedhur çfarë të veshin. Zemërimi që ndjen ky grup për ndërhyrjen e qeverisë në vendimet personale të njerëzve po shpërfaqet edhe në protestën aktuale.
Që nga fillimi i viteve 1980, kur kleri në pushtet konsolidoi pushtetin duke eliminuar grupet opozitare, rregullimi shoqëror dhe rregullat strikte rreth stilit të jetesës kanë formuar thelbin e politikave të tyre. Megjithëse ndërhyrja e qeverisë në jetën e qytetarëve të saj ishte dikur shumë më e përhapur dhe më e gjerë, si dhe rregullat ishin më strikte.
Por me kalimin e kohës, masat e tilla u relaksuan (në njëfarë mase). Për gratë, sidoqoftë, rregullat janë ende tejet diskriminuese. Qeveria iraniane insiston në mohimin e të drejtave fundamentale të grave, por debati rreth shamisë dhe veshjes së grave është vetëm një manifestim i dukshëm i saj.
Përveçse janë nënçmuese dhe degraduese, këto rregulla e bëjnë jetën e përditshme jashtëzakonisht të vështirë për një numër të madh grash që nuk janë dakord me klerin.
Sot është thuajse e pamundur të gjesh dikë në Iran që s’u turpërua nga kleri në njëfarë forme. Kjo është arsyeja pse në krahasim me protestat e mëparshme në Iran, numri i njerëzve që mbështesin këto aktualet duket mjaft i lartë. Protestat po zhvillohen në qytete të mëdha dhe të vogla, lagje të pasura dhe të varfra.
2.Protestat e fundit po udhëheqen nga gratë
Për dallim nga protestat e kaluara, këtë herë gratë janë në ballë të protestave. Të drejtat e grave janë në qendër të këtyre protestave, ndërsa protestat e mëparshme u zhvilluan kryesisht për çështje ekonomike apo politike.
Ndërhyrja e qeverisë në jetën private të qytetarëve – veçanërisht të grave – është burimi i protestave këtë herë. Deri më tani ka qenë e vështirë që qeveria të shpjegojë politikat e saj në një mënyrë që është bindëse për shumë njerëz.
3.Guximi i treguar gjatë këtyre protestave është i paprecedentë
Protesta përbën rrezik personal në Iran. Por këta protestues kanë bërë disa gjëra jashtëzakonisht të guximshme. Guximi i treguar nga protestuesit është i paprecedentë.
Disa gra hoqën shamitë në rrugë dhe i dogjën ato. E kishte edhe prej atyre që i prenë flokët në publik.
Women of Iran-Saghez removed their headscarves in protest against the murder of Mahsa Amini 22 Yr old woman by hijab police and chanting:
— Masih Alinejad 🏳️ (@AlinejadMasih) September 17, 2022
death to dictator!
Removing hijab is a punishable crime in Iran. We call on women and men around the world to show solidarity. #مهسا_امینی pic.twitter.com/ActEYqOr1Q
Shumë video shfaqin përballjen e policisë me protestuesit. Shkalla e protestave këtë herë është e pazakontë.
A do të sjellin këto protesta ndryshime të qëndrueshme?
Është shumë herët për të thënë. Udhëheqësit e Iranit kanë treguar herë pas here se nuk janë të interesuar t’i nënshtrohen kërkesave popullore. Udhëheqësit iranianë mund të frikësohen se qetësimi i protestave mund të nxiste kërkesa të mëtejshme dhe madje mund të sjellte edhe rënien e tyre.
Ndoshta më e rëndësishmja nga këto kosto është efekti që këto protesta kanë pasur në legjitimitetin tashmë në pakësim të Republikës Islamike, si brenda dhe jashtë vendit./UBTNews/
Përktheu dhe përshtati UBTNews
Lajmet
Konsumatorët në të gjithë Ballkanin bojkotojnë supermarketet në shenjë proteste kundër rritjes së çmimeve
Konsumatorët në Ballkan po bojkotojnë supermarketet për të protestuar kundër rritjes së çmimeve ushqimore dhe përkeqësimit të krizës së kostos së jetesës. Bojkoti ka filluar në Kroaci, ku grupi i të drejtave të konsumatorëve “Halo, inspektore” ka udhëhequr një protestë të premten e kaluar. Ky bojkot, që përfshin zinxhirët e supermarketeve Eurospin, Lidl dhe DM, është shtrirë më pas edhe në vende të tjera të Ballkanit Perëndimor, si Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Serbia.
Në Kroaci, grupi ka shpërndarë fotografi të supermarketeve bosh dhe ka bërë thirrje për një bojkot njëjavor të blerjeve, duke kërkuar që kroatët të shmangin shpenzimet, përfshirë ato që nuk kanë lidhje me ushqimin. Lëvizja ka pasur një ndikim të dukshëm, pasi transaksionet në zinxhirët e supermarketeve ranë me 44% të premten e kaluar, me një rënie totale prej 53% në shitje.
Kryeministri i Malit të Zi, Milojko Spajiq, ka mbështetur lëvizjen, duke thënë se si qytetar, ai e mbështet protestën. Për këtë lëvizje, qeveria kroate ka reaguar duke shtuar 40 produkte të tjera në listën e artikujve me çmime të kufizuara, duke përfshirë djathra, kafe dhe produkte të tjera të domosdoshme. Inflacioni në Kroaci ka arritur 4.5% në dhjetor, që është niveli më i lartë në eurozonë.
Në përgjigje të bojkotit, disa supermarkete kanë vendosur të ulën çmimet. Kaufland ka njoftuar se do të ulë çmimet për mbi 1,000 produkte nga 5 shkurti, ndërsa Konzum ka deklaruar se do të injektojë 1 milion euro për uljen dhe ngrirjen e çmimeve për 250 produkte vendase që nuk janë të kufizuara nga qeveria.
Kjo lëvizje ka ndezur një diskutim të gjerë në Ballkanin Perëndimor mbi mënyrat më të mira për të mbrojtur konsumatorët dhe për të luftuar kundër rritjes së çmimeve, duke nxitur kërkesa për veprime të mëtejshme nga qeveritë dhe institucionet për të adresuar krizën e kostos së jetesës./UBTNews/
Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka zbuluar një përzgjedhje paraprake të dizajneve për kartëmonedhat e reja të euros që pritet të lëshohen në të ardhmen, duke përfshirë figura të njohura të historisë dhe kulturës evropiane, si Ludvig van Beethoven, Mari Kyri dhe Leonardo da Vinci.
Sipas presidentes së BQE-së, Christine Lagarde, këto kartëmonedha do të reflektojnë identitetin e përbashkët evropian dhe diversitetin që e bën Evropën të fortë. “Kultura evropiane feston hapësirat e përbashkëta kulturore që kanë formësuar identitetin evropian gjatë shekujve dhe ‘personalitetet ikonike evropiane'”, tha Lagarde gjatë një njoftimi nga selia e BQE-së në Frankfurt.
Dizajni i kartëmonedhave përfshin figura të njohura si laureatja e çmimit Nobel, Mari Kyri, kompozitori gjerman Ludvig van Beethoven dhe artisti italian Leonardo da Vinci, duke nderuar kështu trashëgiminë kulturore të kontinentit. Në anën e pasme të kartëmonedhave, mund të shfaqen elemente që lidhen me kulturën dhe arsimin, si një bibliotekë ose universitet.
Një tjetër grup dizajnesh do të përqendrohet te “Lumenjtë dhe zogjtë”, duke simbolizuar qëndrueshmërinë dhe diversitetin e ekosistemeve natyrore të Evropës. Ky dizajn mund të përfshijë imazhe të institucioneve evropiane, si Parlamenti Evropian ose Komisioni Evropian, si një mënyrë për të theksuar angazhimin e Evropës për ruajtjen e mjedisit dhe pasurimin e trashëgimisë kulturore.
“Ne jemi të emocionuar të prezantojmë këto motive që pasqyrojnë angazhimin tonë ndaj Evropës dhe festojnë trashëgiminë e saj kulturore dhe natyrore”, tha Lagarde, duke theksuar rëndësinë e këtyre kartëmonedhave si një simbol të unitetit dhe identitetit evropian./UBTNews/
Inflacioni në Francë është rritur me një ritëm të qëndrueshëm në fillim të vitit, duke qëndruar në 1.8% në janar, i njëjti nivel si në dhjetor. Kjo shifër mbetet nën objektivin 2% të Bankës Qendrore Evropiane (BQE), duke ofruar mundësinë që BQE të ulë normat e interesit në muajt në vijim për të stimuluar më tej rritjen ekonomike.
Këto të dhëna janë publikuar vetëm një ditë pas vendimit të BQE-së për të ulur normën bazë të interesit me 25 pikë bazë, një masë që synon lehtësimin e kushteve të financimit dhe nxitjen e aktivitetit ekonomik në eurozonë.
Presidentja e BQE-së, Christine Lagarde, komentoi këtë ulje të normës, duke theksuar se inflacioni po ngadalësohet në përputhje me pritshmëritë, por paralajmëroi se ekonomia evropiane ende përballet me disa sfida, përfshirë besimin e dobët të konsumatorëve dhe pasigurinë që shkaktojnë tarifat e mundshme nga administrata amerikane. Ajo shtoi se, megjithë ngadalësimin e inflacionit, rritja ekonomike mbetet e ngadaltë.
Indeksi i çmimeve të konsumit (CPI) i Francës u rrit me 1.4% në janar krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, pas një rritjeje prej 1.3% në dhjetor. Në baza mujore, CPI ra me 0.1%, kryesisht për shkak të uljes së çmimeve të veshjeve dimërore, këpucëve dhe transportit. Nga ana tjetër, çmimet e energjisë, ushqimeve, duhanit dhe produkteve të sigurimit kanë pasur rritje.
Edhe pse të dhënat e inflacionit janë relativisht të qëndrueshme, qeveria franceze po përballet me një krizë buxhetore. Për të adresuar deficitin e lartë, kryeministri François Bayrou ka propozuar një projekt-ligj të ri për financat publike. Megjithatë, ai përballet me sfida politike, pasi Asambleja Kombëtare do të zhvillojë një votë mosbesimi ndaj tij javën e ardhshme.
Tregjet dhe analistët do të kenë sytë te Gjermania, e cila pritet të publikojë të dhënat e saj të inflacionit më vonë këtë javë, që mund të ofrojnë një pamje më të gjerë të situatës ekonomike në eurozonë./UBTNews/
WhatsApp thotë se dhjetëra përdorues ishin cak i softuerit izraelit të spiunimit
Konsumatorët në të gjithë Ballkanin bojkotojnë supermarketet në shenjë proteste kundër rritjes së çmimeve
Spanja, e fundit në listën e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes
Bethoven, Da Vinçi dhe Kyri’ në kartëmonedhat e reja euro
Inflacioni francez mbetet i qëndrueshëm, BQE ul normat e interesit
Pas SHBA-së edhe Zvicra ndërpret ndihmën ekonomike për Shqipërinë
Spanja renditet e fundit në listën e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes
Studentët protestues serbë vazhdojnë marshin drejt Novi Sadit
Dënimi i Dodajt, mbrojtja e Ademajt mirëpret pranimin e fajësisë
-
Bota3 months ago“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet3 months agoRektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!
-
Magazinë2 months agoKy mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota6 days agoMarrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë