Lajmet

Pse protestat e fundit në Iran janë më ndryshe nga protestat e kaluara?

Mbështetja publike për këto protesta është më e madhe dhe më e përhapur.

Published

on

Nga Jo Adetunji, redaktore në The Conversation

Edhe njëherë, Irani është në mes të trazirave politike dhe atyre civile. Protestat e fundit, të shkaktuara nga vdekja e 22-vjeçares Mahsa Amini pas arrestimit të saj nga policia e moralit, pasojnë disa protesta të tjera që kanë ndodhur në Iran gjatë viteve të fundit.

Por pse janë ndryshe nga protestat e kaluara?

1.Mbështetja publike për këto protesta është më e madhe dhe më e përhapur

Në qendër të protestave të fundit është policia morale e Iranit, e cila ka për detyrë të zbatojë kode strikte rreth veshjes dhe sjelljes. Policia e moralit e arrestoi Mahsa Aminin më 13 shtator nën arsyetimin se e veshi hixhabin në mënyrë të papërshtatshme. Ajo vdiq në paraburgim. Familja e saj tha se ajo u keqtrajtua nga policia (deklaratë e cila u hodh poshtë nga Qeveria dhe policia).

Çfarëdo që ndodhi, çështja Amini ka shkaktuar zemërim publik rreth sjelljes së policisë së moralit. Protestuesit kërkojnë që grave t’u jepet e drejta për të zgjedhur çfarë të veshin. Zemërimi që ndjen ky grup për ndërhyrjen e qeverisë në vendimet personale të njerëzve po shpërfaqet edhe në protestën aktuale.

Që nga fillimi i viteve 1980, kur kleri në pushtet konsolidoi pushtetin duke eliminuar grupet opozitare, rregullimi shoqëror dhe rregullat strikte rreth stilit të jetesës kanë formuar thelbin e politikave të tyre. Megjithëse ndërhyrja e qeverisë në jetën e qytetarëve të saj ishte dikur shumë më e përhapur dhe më e gjerë, si dhe rregullat ishin më strikte.

Por me kalimin e kohës, masat e tilla u relaksuan (në njëfarë mase). Për gratë, sidoqoftë, rregullat janë ende tejet diskriminuese. Qeveria iraniane insiston në mohimin e të drejtave fundamentale të grave, por debati rreth shamisë dhe veshjes së grave është vetëm një manifestim i dukshëm i saj.

Përveçse janë nënçmuese dhe degraduese, këto rregulla e bëjnë jetën e përditshme jashtëzakonisht të vështirë për një numër të madh grash që nuk janë dakord me klerin.

Sot është thuajse e pamundur të gjesh dikë në Iran që s’u turpërua nga kleri në njëfarë forme. Kjo është arsyeja pse në krahasim me protestat e mëparshme në Iran, numri i njerëzve që mbështesin këto aktualet duket mjaft i lartë. Protestat po zhvillohen në qytete të mëdha dhe të vogla, lagje të pasura dhe të varfra.

2.Protestat e fundit po udhëheqen nga gratë

Për dallim nga protestat e kaluara, këtë herë gratë janë në ballë të protestave. Të drejtat e grave janë në qendër të këtyre protestave, ndërsa protestat e mëparshme u zhvilluan kryesisht për çështje ekonomike apo politike.

Ndërhyrja e qeverisë në jetën private të qytetarëve – veçanërisht të grave – është burimi i protestave këtë herë. Deri më tani ka qenë e vështirë që qeveria të shpjegojë politikat e saj në një mënyrë që është bindëse për shumë njerëz.

3.Guximi i treguar gjatë këtyre protestave është i paprecedentë

Protesta përbën rrezik personal në Iran. Por këta protestues kanë bërë disa gjëra jashtëzakonisht të guximshme. Guximi i treguar nga protestuesit është i paprecedentë.

Disa gra hoqën shamitë në rrugë dhe i dogjën ato. E kishte edhe prej atyre që i prenë flokët në publik.

Shumë video shfaqin përballjen e policisë me protestuesit. Shkalla e protestave këtë herë është e pazakontë.

A do të sjellin këto protesta ndryshime të qëndrueshme?

Është shumë herët për të thënë. Udhëheqësit e Iranit kanë treguar herë pas here se nuk janë të interesuar t’i nënshtrohen kërkesave popullore. Udhëheqësit iranianë mund të frikësohen se qetësimi i protestave mund të nxiste kërkesa të mëtejshme dhe madje mund të sjellte edhe rënien e tyre.

Ndoshta më e rëndësishmja nga këto kosto është efekti që këto protesta kanë pasur në legjitimitetin tashmë në pakësim të Republikës Islamike, si brenda dhe jashtë vendit./UBTNews/

Përktheu dhe përshtati UBTNews

Lajmet

Konstituimi i Kuvendit, Osmani: Nëse zvarritet çështja, do e dërgoj në Kushtetuese

Published

on

By

Pas bisedimeve me liderët politikë, lidhur me çështjen e konstituimit të kuvendit, presidentja Vjosa Osmani tha se nuk e ka problem që bllokadën në kuvend ta dërgojë në Gjykatën Kushtetuese.

Por, ajo tha se këtë do ta shqyrtojë vetëm nëse procesi zvarritet edhe më shumë dhe po ashtu njoftoi se për këtë ka folur edhe me liderët partiakë në takimin e sotëm.

Nëse kjo zvarritet shumë, janë disa opsione që vetë deputetët ta shfrytëzojnë. Deri tani AAK ka kontestuar një vendim, por që lidhet me formën e votimit jo domosdo me proceset tjera. Mënyra tjetër është që unë si presidente të shfrytëzoj prerogativat kushtetuese dhe t’i drejtohem Gjykatës Kushtetuese. Sot ajo çfarë kam shprehur para liderëve, që nëse do të kishte pajtim edhe nga ana e tyre, unë nuk kam ndonjë problem që ta dërgoj këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese, nuk pat ndonjë kundërshtim nga asnjëri prej tyre. Megjithatë, ne do të presim nëse ditët në vijim do të rezultojnë me marrëveshje politike apo arritje të një marrëveshje më të gjerë për konstituimin e Kuvendit para se të procedojmë me diçka e tillë”.

Osmani tha se dialogu konstruktiv është i domosdoshëm për vendin, për institucionet, që të shihet dhe të ndihet nga qytetarët tonë, si dhe për imazhin e Kosovës.

Ajo tha se ka pasë një disponim minimal “që do të rritet me kalimin e kohës, që shpresoj të mos jetë e gjatë”.

Continue Reading

Lajmet

Abdixhiku: Asnjë lëvizje e Kurtit nga dëshirat partiake, ky takim nuk ka kurrfarë kuptimi

Published

on

By

Kryetari i LDK-së, Lumir Abdixhiku, tha se është habitur nga deklarata e kryeministrit Albin Kurti gjatë takimit, ku ky i fundit ka thënë se situata aktuale politike në vend “nuk ka urgjencë”.

Abdixhiku theksoi se asnjë propozim, asnjë lëvizje nga dëshirat e tij partiake, sipas tij, ky takim nuk ka pasur asnjë kuptim.

Nuk ka ndodhur ndonjë zgjidhje eventuale për ngërçin politik. Është për keqardhje. Në këtë takim kam elaboruar idenë e një qeverie të unitetit për një periudhë të shkurtër. Jam i lumtur që pati konsideratë nga dy parti. Është mirë që sa më parë presidentja ta dërgojë këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese”, tha Abdixhiku.

Asnjë propozim, asnjë lëvizje nga dëshirat e tij partiake. Si i tillë, ky takim nuk ka kurrfarë kuptimi. Ajo që më habit është fakti që na tha se nuk ka asnjë urgjencë – pritja është më shumë mediatike sesa për popullin”, përfundoi ai.

Continue Reading

Lajmet

Samiti i Komunitetit Politik në Tiranë, Starmer: Evropa është e bashkuar, e fortë dhe e sigurt

Published

on

By

Kryeministri britanik, Sir Keir Starmer, gjatë konferencës me homologun e tij shqiptar, Edi Rama tha se është privilegj për të të jetë në Tiranë.

Lidhur me Samitin e Komunitetit Politik Evropian, në Shqipëri, Starmer tha se përmes tij po përçohet mesazh i qartë, se Evropa është e bashkuar, dhe se janë të fortë e të sigurt.

Në këtë moment kritik, ne po përçojmë mesazh shumë të qartë, që Evropa është e bashkuar, jemi të fortë, jemi të sigurt brenda shtëpive tona, po vendosim paratë aty ku duhen edhe në xhepat e qytetarëve tanë, dh epo thellojmë partneritetet tona. Ishte privilegj për mua që isha këtu”, tha Starmer.

Continue Reading

Lajmet

Osmani takon partitë parlamentare në përpjekje për ta zhbllokuar ngërçin në Kuvend

Published

on

By

Presidentja Vjosa Osmani i ka nisur të enjten takimet me shefat e partive parlamentare, në përpjekje për ta zhbllokuar ngërçin politike, pas dështimeve të njëpasnjëshme të deputetëve për konstituimin e Kuvendit të Kosovës edhe tre muaj pas zgjedhjeve parlamentare.

Në takim – që i cili nisi pak pas orës 13:00 në zyrën e presidentes – po marrin pjesë Albin Kurti i Lëvizjes Vetëvendosje, Memli Krasniqi i Partisë Demokratike të Kosovës, Lumir Abdixhiku i Lidhjes Demokratike të Kosovës dhe Ramush Haradinaj i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës.

Pas takimit me shefat e partive shqiptare, Osmani do të zhvillojë bisedime me pakicat në orën 15:00.

Takimi vjen në ditën kur deputetët nuk arritën ta konstituojnë Kuvendin as në tentimin e gjashtëmbëdhjetë – pikërisht një muaj pasi filluan përpjekjet – për shkak të ndarjeve politike. Konstituimi i Kuvendit është i domosdoshëm për të hapur rrugë për formimin e Qeverisë së re.

Partia fituese, Lëvizja Vetëvendosje, nuk po arrin t’i sigurojë 61 votat e nevojshme për ta zgjedhur Albulena Haxhiun në postin e kryetares së Kuvendit.

Haxhiu shihet nga Partia Demokratike e Kosovës (PDK) dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) si një “figurë përçarëse”, ndërsa Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) thotë se nuk do ta mbështesë asnjë kandidat të Vetëvendosjes për kryeparlamentar.

Vetëvendosje ngul këmbë se Haxhiu e meriton të zgjidhet dhe, ndonëse ka kërkuar marrëveshje politike me partitë e tjera, e ka përjashtuar mundësinë të sjellë kandidat tjetër pos saj.

Për krijimin e institucioneve të reja nevojitet arritja e ndonjë marrëveshjeje politike, duke parë se asnjëra parti nuk e ka fituar shumicën për të qeverisur e vetme.

Vetëvendosje i ftoi 48 ulëse, PDK 24, LDK 20, koalicioni AKK-NISMA 8, Lista Serbe 9, Partia për Drejtësi dhe Mbijetesë 1 dhe pakicat joserbe 10.

Osmani paralajmëroi të martën se mund të ketë një sërë takimesh mes saj dhe partive politike, varësisht se si shkojnë bisedimet të enjten.

Ajo tha se moskonstituimi i Kuvendit e rrezikon “pikërisht funksionimin kushtetues të institucioneve që është edhe arsyeja pse i kam ftuar liderët që të diskutojmë rrugën përpara”.

Si institucion i Presidencës jemi në zbatim të detyrave kushtetuese, sepse, siç e dini, neni 84 përcakton që presidentja e vendit ka për detyrë të garantojë funksionimin kushtetues të institucioneve”, tha ajo.

Ndërkohë, Bodo Weber, bashkëpunëtor i lartë në Këshillin Joqeveritar për Politikat e Demokratizimit në Berlin, në një bisedë për Radion Evropa e Lirë tha se “në krizën aktuale, e vetmja rrugëdalje është angazhimi i fuqishëm i Perëndimit, pra i Evropës.”

Sidoqoftë, ndryshe nga të gjitha krizat e mëparshme që nga viti 2010, ky angazhim mungon, sepse politika perëndimore, ajo e BE-së ndaj Kosovës, ndodhet në një fazë kalimtare të një vakumi strategjik pas rrënimit të plotë të dialogut politik dhe mungesës së udhëheqjes nga kryeqytetet e shteteve anëtare më të rëndësishme. Për këtë arsye, më duket se kjo krizë politike dhe institucionale është më e thella që nga shpallja e pavarësisë”, tha ai.

Sipas tij, kriza aktuale institucionale në Kosovë është, nga njëra anë, rezultat i përshkallëzimit të marrëdhënieve mes partisë në pushtet në largim, Lëvizjes Vetëvendosje, dhe partive opozitare – për të cilën, krahas Qeverisë Kurti, “përgjegjësi të madhe mbajnë edhe bartësit e dialogut politik gjatë katër viteve të fundit, pra nisma franko-gjermane dhe veçanërisht Gjermania; dhe nga ana tjetër, kjo krizë rrjedh nga karakteri i papërfunduar i rendit politik, institucional e kushtetues të Republikës së Kosovës – për të cilin përgjegjës janë të gjithë aktorët: elitat politike vendore dhe aktorët perëndimorë që në vitet 2007-2008 ishin të përfshirë në procesin kushtetues”.

Kjo papërfundueshmëri e sistemit politik e institucional del në pah sa herë që vendi përballet me kriza të rregullta politike”, vlerësoi ai.

Në prag të takimit të së enjtes, Osmani u takua me të ngarkuarën me punë të Ambasadës e Shteteve të Bashkuara në Prishtinë, Anu Prattipati

Presidenca tha në një njoftim për media se ky ishte takim i rregullt mes tyre dhe se në të u diskutua për “rëndësinë e konstituimit sa më parë të institucioneve të Kosovës dhe për pasojat me të cilat përballet vendi ynë për shkak të kësaj zvarritjeje”./REL/

Continue Reading

Të kërkuara