Published
2 years agoon
By
Betim GashiImagjinoni sikur ka rënë një zjarr të vogël në kuzhinën tuaj. Menjëherë bie alarmi anti-zjarr, duke i paralajmëruar për rrezikun të gjithë të pranishmit në banesë. Dikush telefonon zjarrfikësit. Ju përpiqeni ta shuani vetë zjarrin, dhe ndoshta keni edhe një pompë të zogël zjarrfikëse nën lavaman.
Nëse as ajo nuk funksionon, e dini se si të evakuoni në mënyrë të sigurt. Në momentin që dilni jashtë, zjarrfikësit po përgatiten të hidhen në veprim. Ata përdorin hidrantin para për të shuar flakët përpara se nga zjarri të rrezikohet ndonjë nga shtëpitë e fqinjëve tuaj.
Ne duhet të përgatitemi për t’i luftuar shpërthimet epidemike të sëmundjeve, ashtu siç përgatitemi për të luftuar zjarret. Nëse një zjarr lihet të digjet jashtë kontrollit, ai përbën një kërcënim jo vetëm për një shtëpi, por për një komunitet të tërë. E njëjta gjë vlen edhe për sëmundjet infektive, sidomos ato që përhapen në shkallë të gjerë.
Siç e dimë shumë mirë nga Covid-19, një shpërthim epidemik në një qytet, mund të përhapet shpejt në një vend të tërë dhe më pas në mbarë botën. Kur Organizata Botërore e Shëndetësisë e cilësoi për herë të parë Covid-19 si një pandemi pak më shumë se 3 vjet më parë, ai shënoi kulmin e një dështimi kolektiv për t’u përgatitur për pandemitë, pavarësisht shumë paralajmërimeve të bëra.
Dhe unë kam frikë se po bëjmë sërish të njëjtat gabime. Bota nuk ka bërë aq shumë për t’u përgatitur për pandeminë e ardhshme sa kam shpresuar. Por nuk është tepër vonë për të shmangur përsëritjen e historisë. Bota ka nevojë për një sistem të mirë–financuar që të jetëgati të hyjë në veprim kur të shfaqet rreziku.
Ne kemi nevojë për një “zjarrfikës” për pandemitë. Unë jam optimist për një rrjet që po ndërtojnë OBSH dhe partnerët e saj, i ashtuquajturi Korpusi i Emergjencave të Shëndetit Global. Ky rrjet i udhëheqësve kryesorë të urgjencës shëndetësore në botë, do të punojë së bashku për t’u përgatitur për pandeminë e ardhshme.
Ashtu si zjarrfikësit që kryejnë stërvitje për të praktikuar reagimin ndaj një zjarri, Korpusi i Emergjencave planifikon të kryejë stërvitje për t’u praktikuar se si të reagojë përballëepidemive dhe pandemive. Ushtrimet do të sigurojnë që të gjithë – qeveritë, ofruesit e kujdesit shëndetësor, punonjësit e urgjencës shëndetësore – ta dinë se çfarë të bëjnë kur shfaqet një shpërthim i mundshëm.
Një nga detyrat më të rëndësishme të kësaj trupe, do të jetë ndërmarrja e veprimeve të shpejta për të ndaluar përhapjen e një patogjeni. Shpejtësia e veprimit kërkon që vendet të kenë aftësi testimi në shkallë të gjerë, në mënyrë që të identifikojnë që në fillim kërcënimet e mundshme.
Mbikëqyrja mjedisore si testimi i ujërave të zeza është shumë thelbësore, pasi shumë patogjenë shfaqen në mbetjet njerëzore. Nëse një kampion i ujërave të zeza rezulton pozitiv, një ekip i reagimit të shpejtë do të vendoset në zonën e prekur për të gjetur njerëz që mund të infektohen, do të zbatojë një plan reagimi, dhe do të nisë edukimin e nevojshëm të komunitetit se çfarë duhet kërkuar dhe si të qëndrojnë të mbrojtur.
Siç e tregoi Covid-19, një pandemi është një problem triliona dollarësh, dhe zbutja e kësaj sfide nuk duhet të varet nga vullnetarët. Ne kemi nevojë për një trupë profesionistësh nga çdo vend dhe rajon, dhe bota duhet të gjejë një mënyrë për t’i kompensuar ata për kohën që shpenzojnë duke u përgatitur dhe për t’u përgjigjur ndaj kërcënimeve transnacionale.
Ata duhet të jenë në gjendje të vendosin në gatishmëri ekipe profesionistësh për të ndihmuar në kontrollin e shpërthimeve atje ku nisin. Që të jetë i suksesshëm, Korpusi i Emergjencave duhet të bazohet në rrjetet ekzistuese të ekspertëve dhe të udhëhiqet nga njerëz si drejtuesit e agjencive kombëtare të shëndetit publik dhe drejtuesit e tyre për përgjigje epidemike.
Është e vështirë për çdo vend që ta ndalë vetë përhapjen e një sëmundje. Shumë nga veprimet më domethënëse kërkojnë një koordinim nga nivelet më të larta të qeverisë. Bota duhet të përgatitet për një “zjarr” me shumë alarme, dhe për mënyra efektive të reagimit ndaj zjarrit që kërkon njësi dhe departamente të ndryshme.
Këto lloj flakësh janë të rralla, por kur ndodhin, nuk ka asnjë minutë kohë për të humbur. Reaguesit lokalë duhet të dinë se mund të mbështeten në një numër të madh “zjarrfikësish epidemikë” të trajnuar mirë, të cilët do të punojnë pa probleme së bashku.
Ata nuk mund të mbërrijnë në vendngjarje, vetëm për të zbuluar se pajisjet e tyre nuk përshtaten me ato të njësive të njësitë e tjera që kanë mbërritur më herët. Trupat e Emergjencave do të sigurohen që vendet dhe sistemet shëndetësore të jenë të koordinuara përpara një emergjence, në mënyrë që gjithçka të ecë pa probleme gjatë kohëve të krizës.
Duke kryer stërvitje dhe simulime, ky organ do të zbulojë zonat ku vendet dhe udhëheqësit nuk janë gati, dhe do të na ndihmojë që t’i rregullojmë që tani problematikat. Është e rëndësishme të ketë stërvitje edhe për shumë lloje të ndryshme patogjenësh.
Sëmundjet e frymëmarrjes njerëzore janë një shqetësim i madh, sepse ato mund të përhapen shumë shpejt në nivel global. (Kujtoni se sa shpejt u përhap Covid-19). Por ata janë larg nga të qenit kërcënimi i vetëm. Po sikur patogjeni tjetër me potencial pandemik të përhapet përmes spërklave sipërfaqësore?
Po nëse transmetohet seksualisht si HIV? Po sikur të jetë rezultat i bioterrorizmit? Çdo skenar kërkon një përgjigje të ndryshme, dhe Trupat e Korpusit të Emergjencës mund ta ndihmojnë botën që të përgatitet për të gjitha ato. Ne nuk kemi luksin që të kapemi sërish të papërgatitur.
Bota duhet të ndërmarrë veprime tani për t’u siguruar që Covid-19 të jetë pandemia e fundit,dhe një nga lëvizjet më të mëdha që mund të bëjmë është të mbështesim ekspertët kryesorë të shëndetit në botë – OBSH – dhe të investojmë në Korpusin e Emergjencave Shëndetësore Globale që të mund të tregojë potencialin e tij të plotë.
Dhe kjo do të kërkojë dy gjëra:Së pari, pjesëmarrjen e liderëve të shëndetit publik nga të gjitha vendet. Pandemia e ardhshme mund të shfaqet kudo, ndaj Korpusi i Emergjencave duhet të ketë ekspertizë nga çdo cep i globit, përfshirë nga agjencitë kombëtare të sëmundjeve dhe kërkimit si Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve dhe Institutet Kombëtare të Shëndetit në Shtetet e Bashkuara.
Së dyti, ne kemi nevojë që vendet më të pasura të ofrojnë më shumë fonde për ta bërë realitetngritjen e kësaj strukture. Unë besoj se OBSH0ja mbetet mjeti ynë më i mirë për t’i ndihmuar vendet të ndalojnë shpërthimet e sëmundjeve epidemike.
Ndërsa Korpusi i Emergjencave Shëndetësore Globale, do të përfaqësojë një përparim masiv drejt një të ardhmeje pa pandemi. Pyetja është nëse ne kemi largpamësinë e duhur për të investuar tek kjo e ardhme tani, dhe jo para se të jetë tepër vonë.
Shënim: Bill Gates, bashkë-kryetar i “Fondacionit Bill & Melinda Gates”. Ai është autor i librit “Si të parandalojmë pandeminë e ardhshme”./“New York Times” – Bota.al
Bota
BE do të financojë 4,6 miliardë euro për të nxitur inovacionet klimatike
Published
1 hour agoon
December 3, 2024By
UBT NEWSKomisioni Evropian ka njoftuar një investim prej 4,6 miliardë euro (4,8 miliardë dollarë) për të mbështetur zhvillimin dhe adoptimin e teknologjive që do të kontribuojnë në arritjen e objektivave klimatike të Bashkimit Evropian. Ky fond do të fokusohet në promovimin e teknologjive që çojnë në dekarbonizimin e industrive, duke përfshirë prodhimin e baterive për automjete elektrike, hidrogjenin e rinovueshëm dhe teknologjitë që mbështesin kalimin në një ekonomisë zero-emisionesh.
Nga ky fond, rreth 3,4 miliardë euro do të dedikohen për nxitjen e përdorimit të teknologjive të dekarbonizimit në të gjithë Evropën, përfshirë bateritë e automjeteve elektrike, një hap kyç në përpjekjet për të ulur emisionet e gazrave serë dhe për të nxitur përdorimin e transportit të pastër. Pjesa tjetër, 1,2 miliardë euro, do të përdoret për të stimuluar prodhimin dhe përdorimin e hidrogjenit të rinovueshëm, i cili konsiderohet si një alternativë e pastër dhe e qëndrueshme për energjinë fosile.
Zëvendëspresidentja e Komisionit Evropian, Teresa Ribera Rodriguez, theksoi se ky investim është pjesë e përkushtimit të BE-së për të arritur objektivat e saj ambiciozë të dekarbonizimit dhe për të mbështetur konkurrencën e industrive evropiane në disa nga sektorët strategjikë më të rëndësishëm. “Komisioni po demonstron përkushtimin e tij për arritjen e objektivave të dekarbonizimit dhe mbështetje për industrinë evropiane, që është një faktor kyç për të përballuar sfidat klimatike të të ardhmes,” tha ajo.
Ky njoftim është një hap tjetër në përpjekjet e BE-së për të arritur neutralitetin klimatik deri në vitin 2050 dhe për të bërë Evropën një lider global në zhvillimin e teknologjive të pastërta dhe të qëndrueshme. Komisioni Evropian theksoi gjithashtu se ky financim do të jepet përmes thirrjeve të ndryshme të hapura për aplikime deri në prill 2025, duke ofruar mundësi financimi për startup-et dhe kompanitë e teknologjisë që po punojnë në zgjidhje inovative për sfidat klimatike.
Paratë për këtë program do të vijnë nga të ardhurat e gjeneruara nga Sistemi i Tregtimit të Emetimeve të BE-së (EU ETS), i cili është një nga mekanizmat kryesorë të bllokut për reduktimin e gazrave serë, dhe përmes sistemit të çmimit të karbonit. Ky fond është një tjetër hap konkret i BE-së për të siguruar mbështetje për industritë e gjelbra dhe për të nxitur zhvillimin e një ekonomie të qëndrueshme dhe të pastër./UBTNews/
Bota
Europol çmontoi aplikacionin e radhës së krimit të organizuar, si ranë në gjurmët e Matrix autoritetet europiane?
Published
1 hour agoon
December 3, 2024By
UBT NEWSEuropol ka zbuluar dhe çmontuar një shërbim të avancuar të mesazheve të koduara, i cili përdorej nga grupe të krimit të organizuar për trafikun ndërkombëtar të drogës, armëve dhe pastrimin e parave. Aplikacioni i quajtur “Matrix” u zbulua nga autoritetet holandeze, që kanë mundur të depërtojnë në një sasi masive mesazhesh që lidhnin anëtarët e grupeve kriminale në mbarë Evropën.
Zbulimi i “Matrix” erdhi rastësisht, si rezultat i hetimeve për vrasjen e gazetarit holandez Peter R. de Vries, i cili u ekzekutua në vitin 2021. Një nga telefonët e kriminelëve të lidhur me këtë ngjarje përmbante prova që çuan në zbërthimin e platformës. Hetimet pasuan dhe më pas autoritetet holandeze arritën të fitojnë akses në më shumë se 2.3 milionë mesazhe që ishin dërguar në 33 gjuhë të ndryshme, të cilat u përdorën nga kriminelët për komunikim në aktivitetet e tyre të paligjshme.
Sistemi i “Matrix” u vlerësua si shumë më kompleks dhe i avancuar se platforma të tjera të koduara, si Sky ECC dhe EncroChat, të cilat janë shkatërruar më parë nga autoritetet europiane. Aplikacioni kishte rreth 8,000 përdorues, të cilët paguanin nga 1,300 deri në 1,600 euro për një abonim gjashtëmujor. Ky shërbim ofronte një nivel të lartë sigurie, duke mundësuar kriminelëve të komunikonin pa u zbuluar nga agjencitë e ligjit.
Europol raportoi se mesazhet që u përgjuan ishin të lidhura me krime të rënda, duke përfshirë trafikun ndërkombëtar të drogës, armëve dhe pastrimin e parave. Përmes monitorimit të komunikimeve, autoritetet arritën të mbledhin prova që tani do të përdoren për të mbështetur hetime të tjera në nivel ndërkombëtar.
Zbulimi i “Matrix” është një tjetër fitore për autoritetet e drejtësisë europiane në luftën kundër krimit të organizuar dhe tregon se agjencitë e ligjit janë gjithmonë në gatishmëri për të zbuluar dhe shkatërruar rrjete kriminale të avancuara që përdorin teknologjinë për të shmangur ndjekjen e ligjit./UBTNews/
Kulturë
Teatri te Parku i Madh i Liqenit të Tiranës do të mbajë emrin e Mirush Kabashit
Published
2 hours agoon
December 3, 2024By
UBT NEWSBashkia e Tiranës ka miratuar një vendim të veçantë për të nderuar një nga figurat më të shquara të artit shqiptar, aktorin legjendar Mirush Kabashi, duke i dedikuar emrin e tij Teatrit në Parkun e Madh të Liqenit Artificial. Ky vendim ka si qëllim përjetësimin e kontributit të jashtëzakonshëm të Kabashit në teatrin dhe kinematografinë shqiptare, duke e shndërruar atë në një simbol të vlerave artistike dhe kulturore që kanë shoqëruar historinë e shoqërisë shqiptare.
Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, theksoi se ky veprim nuk është vetëm një nderim për të kaluarën, por edhe një investim për të ardhmen. “Duke i dhënë emrin ‘Mirush Kabashi’ një hapësire që i dedikohet artit, ne jo vetëm që nderojmë të kaluarën, por gjithashtu investojmë në një të ardhme ku vlerat artistike dhe kulturore do të lulëzojnë në zemër të kryeqytetit,” u shpreh Veliaj.
Ai shtoi se emërtimi i Teatrit të Parkut të Madh të Liqenit Artificial me emrin e Kabashit është një nderim për një nga artistët më të shquar të vendit, i cili ka lënë një trashëgimi të pashlyeshme në historinë e artit shqiptar. “Propozimi për emërtimin është një iniciativë që përfaqëson një kontribut të rëndësishëm në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë sonë kulturore. Mirush Kabashi ka përfaqësuar Shqipërinë në skenat më prestigjioze ndërkombëtare, duke përcjellë mesazhe universale përmes artit të tij,” tha ai.
Mirush Kabashi, i cili u nda nga jeta një vit më parë në moshën 75-vjeçare, është konsideruar një ndër aktorët më të vlerësuar të historisë së teatrit dhe kinemasë shqiptare. Gjatë karrierës së tij të gjatë, Kabashi interpretoi mbi 100 role në teatër dhe 30 personazhe në kinematografi, duke lënë një markë të pashlyeshme në artin shqiptar. Shfaqja e tij e famshme “Apologjia e vërtetë e Sokratit” është një nga momentet më të rëndësishme të kulturës shqiptare.
Për veprimtarinë e tij artistike, Mirush Kabashi është nderuar me mbi 90 çmime dhe tituj prestigjiozë, duke përfshirë “Artist i Merituar”, “Mjeshtër i Madh i Skenës” dhe “Nderi i Kombit”, të cilët iu akorduan nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë. Përveç titujve kombëtarë, Kabashi ka marrë edhe vlerësime nga institucione ndërkombëtare, duke u bërë një nga emrat më të njohur të artit shqiptar jashtë kufijve të Shqipërisë.
Vendimi për të emëruar Teatrin në Parkun e Madh të Liqenit Artificial me emrin e Mirush Kabashit është një akt i domosdoshëm për të nderuar një artist të tillë dhe për të siguruar që kontributet e tij të mbeten të gjalla për brezat e ardhshëm. Ky është një hap i rëndësishëm drejt ruajtjes dhe promovimit të vlerave artistike dhe kulturore që janë pjesë e identitetit kombëtar./UBTNews/
Lajmet
ATK tejkalon të hyrat, mbi 90 milionë më shumë se 2023
Published
2 hours agoon
December 3, 2024By
UBTNewsAdministrata Tatimore e Kosovës (ATK) ka grumbulluar 883.6 milionë euro tatime deri me 30 nëntor 2024 ose 90.7 milionë – 11.4 për qind më shumë se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Mbledhja e të hyrave si në vlerë e po ashtu edhe si përqindje të BPV-së, tregon një trend të vazhdueshëm të rritjes, thuhet në njoftim.
Fondi Monetar Ndërkombëtar kishte njoftuar më herët se ATK-ja në 7 nga 8 indikatorët është më lart se vendet në zhvillim, si dhe në 5 nga 8 indikatorët është mbi mesataren e vendeve të zhvilluara.
Sipas FMN-së, ATK-ja ka bërë progres të dukshëm në krijimin e një sistemi tatimor funksional, forcimin e planifikimit strategjik, menaxhimin e rrezikut të përmbushjes dhe funksionet themelore të administratës tatimore.
BE do të financojë 4,6 miliardë euro për të nxitur inovacionet klimatike
Europol çmontoi aplikacionin e radhës së krimit të organizuar, si ranë në gjurmët e Matrix autoritetet europiane?
Teatri te Parku i Madh i Liqenit të Tiranës do të mbajë emrin e Mirush Kabashit
ATK tejkalon të hyrat, mbi 90 milionë më shumë se 2023
UBT vazhdon të udhëheqë në industrinë 4.0 me aleanca strategjike me universitetet evropiane
UBT dhe Universiteti Çanakkale Onsekiz Mart nënshkruajnë marrëveshje bashkëpunimi
Ambasadori Qehaja mbajti ligjëratë tematike me studentët e Studimeve të Sigurisë në UBT
Restaurim i disa monumenteve kulturore në qarkun e Gjirokastrës
Takimet në Bruksel, pritet qasje e re e BE-së ndaj Kosovës
Të kërkuara
-
Bota1 month ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota1 month ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet3 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman