Lajmet
Pse njerëzit tërhiqen kaq shumë nga personazhet e këqij?
Çfarë thotë studimi i ri i Universitetit të Miçiganit në SHBA?
Published
3 years agoon
By
Betim GashiQoftë në televizion apo në një film, ne në përgjithësi i duam personazhet e këqij apo negativë. Pavarësisht se sa egoist, i uritur për pushtet apo i babëzitur është një person i tillë, shumë prej nesh janë ende të tërhequr nga ana e tyre e errët, pjesërisht sepse dyshojmë se disa prej tyre mund të kenë një cilësi të mirë në vetvete.
Në fakt, sipas një studimi të ri të Universitetit të Miçiganit, SHBA, si të rriturit ashtu edhe fëmijët raportuan më shpesh se personazhet negativë ishin më të mirë nga brenda sesa që heronjtë, për të cilën mendohet se janë përbrenda të këqij.
“Pra njerëzit besojnë se ka një mospërputhje midis sjelljeve të jashtme të një njeriu të keq dhe vetes së tyre të brendshme, dhe ky është një hendek më i madh për personazhet negative sesa për heronjtë”, thotë Valeri Umsheid, doktorante në psikologji në këtë universitet, dhe autorjakryesor e studimit.
Umssheid dhe kolegët e saj kryen tre studime me 434 fëmijë (4-12 vjeç) dhe 277 të rritur për të përcaktuar se si individët i kuptojnë veprimet antisociale të kryera nga njerëzit e ligj. Ata u përqendruan tek gjykimet e pjesëmarrësve mbi personazhet negativë dhe heronjtë fiktivë të njohur apo të rinj, si Ursula tek “Sirena e Vogël” dhe Udi i “Toy Story”.
Studimi 1 zbuloi se fëmijët i shihnin si shumë negative veprimet dhe emocionet e personazheve të këtij të fundit. Kjo sugjeron se prirja e mirë-dokumentuar e fëmijëve për t’i gjykuar njerëzit si të mirë, nuk e pengon vlerësimin ndaj formave ekstreme të ligësisë sëtyre.
Studimet 2 dhe 3, vlerësuan besimet e fëmijëve dhe të të rriturve në lidhje me karakterin moral dhe veten e vërtetë të heronjve dhe personazheve të këqij, duke përdorur një sërë dëshmish konvergjente, përfshirë mënyrën se si një personazh ndihej së brendshmi, nëse veprimet e një personazhi pasqyronin veten e tyre të vërtetë, dhe nëse kjo e fundit mund të ndryshojë me kalimin e kohës.
Përmes këtyre masave, studimi tregoi se si fëmijët ashtu edhe të rriturit e vlerësonin vazhdimisht veten e vërtetë të personazheve të tilla si jashtëzakonisht të këqij dhe shumë më negativ sesa heronjtë. Njëkohësisht, studiuesit zbuluan një asimetri në gjykime, ku personazhet negative kishin më shumë gjasa sesa heronjtë që të kishin një vetvete të vërtetë që ndryshonte nga sjellja e tyre e jashtme. Umsheid tha se si fëmijët ashtu edhe të rriturit besonin se personazhet si Ursula kishin njëfarë mirësie të brendshme, pavarësisht nga veprimet e këqija apo imorale që kryejnë rregullisht ata./MedicalXPress – Bota.al
Lajmet
Kriteret dhe përbërja e kandidatëve për deputetë në Kosovë
Published
14 hours agoon
December 17, 2025By
UBTnews
Zgjedhjet e jashtëzakonshme parlamentare të 28 dhjetorit nxorrën lista kandidatësh që përfshijnë figura politike me përvojë, emra të rinj dhe personalitete nga fusha të ndryshme si arti, gazetaria, mjekësia e fusha të tjera.
Si antarësime të reja konsiderohen edhe ata që më parë ishin deputetë të një partie tjetër, si Ardian Kastrati, Shkumbin Demaliaj, Andin Hoti.
Gjithashtu shumë kandidatë të zgjedhjeve lokale që dështuan të zgjidhen kryetar komunash në zgjedhjet lokale po tentojn të fitojnë postin e deputetit në zgjedhjet parlamentare si Refki Suma, Arbër Ismajli, Bekë Berisha, Vildane Latifi, Hajrullah Çeku dhe Uran Ismaili.

Kjo tregon se partitë politike po përdorin strategji të ndryshme për të arritur votuesit në të gjithë vendin.
Sipas ligjit për zgjedhjet në Kosovë, kandidatët për deputetë përzgjidhen nga partitë politike, koalicionet ose nismat qytetare, dhe jo nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ). Çdo subjekt politik paraqet një listë kandidatësh te KQZ-ja, e cila verifikohet për përputhshmëri me ligjin zgjedhor.
Lista duhet të plotësojë kriteret ligjore, përfshirë përfaqësimin gjinor, ku të paktën 30% e kandidatëve duhet të jenë nga gjinia tjetër. Përfaqësimi i grave edhe këto zgjedhje vazhdon të mbetet përreth limiteve të kuotës gjinore të përcaktuar me ligj.
Përveç kritereve ligjore, partitë vendosin edhe kriteret e brendshme të përzgjedhjes, duke marrë parasysh angazhimin dhe aktivitetin në parti, eksperiencën profesionale, popullaritetin mes qytetarëve, si dhe balancimin gjeografik dhe gjinor. Kjo siguron që lista e kandidatëve të përfshijë një kombinim të profileve të ndryshme dhe të përfaqësojë qytete dhe zona rurale.
Edhe pse sistemi zgjedhor në Kosovë është proporcional dhe i bazuar në lista kombëtare pa ndarje zyrtare rajonale, përfaqësimi gjeografik mbetet një element i rëndësishëm për partitë gjatë përzgjedhjes së kandidatëve. Kandidatët shpesh identifikohen më shpesh me komunat ose zonat ku janë aktivë, duke reflektuar lidhjen e tyre lokale me votuesit.
Në zgjedhjet e mëparshme parlamentare të 9 shkurtit 2025, partitë kryesore mbajtën lista që përfshinin një përzierje të figurave të njohura dhe emrave lokalë nga qytete e zona rurale, gjë që ndikoi në mënyrën se si partitë u përpoqën të siguronin përfaqësim të gjerë në të gjithë vendin./FjollaGashi
Lajmet
Supremja konfirmon se pensionet nuk mund të suspendohen nga akte nënligjore
Published
15 hours agoon
December 17, 2025By
UBTnews
Gjykata Supreme ka marrë një vendim të rëndësishëm në mbrojtje të të drejtave të pensionistëve, duke konfirmuar se këto të drejta nuk mund të kufizohen përmes rregullave nënligjore dhe se barra e verifikimit nuk mund t’u ngarkohet qytetarëve, por institucioneve përgjegjëse.
Lajmin e ka bërë të ditur hulumtuesi i Institutit të Kosovës për Drejtësi (IKD), Naim Jakaj, i cili ka vlerësuar se aktgjykimi përbën një hap të madh për mbrojtjen e të drejtave sociale, sigurinë juridike dhe zbatimin e parimit se suspendimi i pensionit duhet të jetë masa e fundit dhe jo masa e parë.
“Gjykata ka konfirmuar se të drejtat e pensionistëve nuk mund të kufizohen me rregulla nënligjore dhe se barra e verifikimit nuk mund t’u ngarkohet qytetarëve”, ka shkruar Jakaj.
Në aktgjykim, Gjykata Supreme ka theksuar se “suspendimi i pagesës së pensionit duhet të jetë masa e fundit (ultima ratio) dhe jo e para”, duke konstatuar se dispozitat e Udhëzimit Administrativ nr. 05/2015, që e trajtojnë moslajmërimin si shkak të domosdoshëm për suspendim dhe e shoqërojnë atë me pasoja materiale të pakthyeshme, janë të kundërligjshme.
Sipas Gjykatës, ligji ka paraparë një mekanizëm që mbështetet në verifikim aktiv nga ana e Ministrisë dhe jo në vendosjen e një barre disproporcionale ndaj pensionistëve, duke riafirmuar se përgjegjësia për verifikim dhe zbatim të ligjit u takon institucioneve shtetërore dhe jo qytetarëve përfitues të pensioneve.
Lajmet
Ekstradohet nga Zvicra për në Kosovë i kërkuari me urdhër-arrest ndërkombëtar
Published
15 hours agoon
December 17, 2025By
UBTnews
Policia e Kosovës në koordinim dhe bashkëpunim me njësitet tjera relevante të Policisë së Kosovës dhe institucionet e drejtësisë, sot ka bërë ekstradimin e shtetasit kosovar nga Zvicra për në Republikën e Kosovës.
I dyshuari ishte arrestuar nga autoritetet zvicerane pasi që i njëjti kërkohej me urdhër-arrest ndërkombëtar të lëshuar nga institucionet e drejtësisë së Kosovës për veprën penale kanosje.
Ekstradimi u realizua falë bashkëpunimit mes institucioneve midis dy shteteve. I dyshuari pas ekstradimit u është dorëzuar njësiteve përkatëse të policisë në rajonin e Prizrenit për vazhdim të procedurave të mëtejme ligjore.
Lajmet
Osmani në takim me Costa: Mirëpresim heqjen e pjesshme të masave të BE-së, synojmë largimin e plotë të tyre
Published
16 hours agoon
December 17, 2025By
UBTnews
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, gjatë qëndrimit në Bruksel është takuar me Presidentin e Këshillit të Bashkimit Evropian, António Costa.
Presidentja Osmani ka shkruar:
Në Bruksel u mirëprita nga Presidenti i Këshillit të Bashkimit Evropian, António Costa.
Mirëpresim vendimin e BE-së për heqjen e pjesshme të masave, përderisa shpresojmë e punojmë që, sa më parë, ato të hiqen në tërësi. Republika e Kosovës ka dëshmuar konstruktivitet, bashkëpunim e përputhshmëri të plotë me politikën e jashtme e të sigurisë të Bashkimit Evropian.
Në takim potencova se Kosova ka përmbushur të gjitha kushtet e përcaktuara nga vetë BE, sado që ato ishin të padrejta, prandaj nuk ka asnjë arsye që të pengohet e shtyhet heqja e masave të tjera të mbetura. Në anën tjetër, shpresojmë që sa më parë, të kemi përkrahjen e të gjitha shteteve anëtare që edhe Kosova, bazuar në merita, të marrë statusin e kandidatit për anëtarësim në Bashkimin Evropian.
Kriteret dhe përbërja e kandidatëve për deputetë në Kosovë
Supremja konfirmon se pensionet nuk mund të suspendohen nga akte nënligjore
Ekstradohet nga Zvicra për në Kosovë i kërkuari me urdhër-arrest ndërkombëtar
Osmani në takim me Costa: Mirëpresim heqjen e pjesshme të masave të BE-së, synojmë largimin e plotë të tyre
Ambasadori britanik takohet me Kurtin, diskutojnë për zgjedhjet
Ambasadori britanik vlerëson rolin e Gjykatës Supreme në garantimin e mbarëvajtjes së proceseve zgjedhore
Të premten do të nisë instalimi i ujëmatësve digjitalë në “Breg të Diellit”
Gjykata pranon dëshminë e dhënë më herët të Antonijeviqit në rastin Banjska, aprovohet dëshmitar i ri i mbrojtjes
Kosova heq ndalesën e importit për kafshët e gjalla dhe shpezët nga Shqipëria
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
