Kuriozitete

Pse ndodhi tragjedia e Titanikut?

Janë disa fakte që nuk i keni ditur rreth anijes legjendare.

Published

on

Falë filmit me të njëjtin titull ne dimë gjithçka mbi momentet më dramatike të fundosjes së “Titanikut”, përplasjen e ngadaltë të anijes me ajsbergun, rrëmujën me varkat e pakta të shpëtimit etj.

Në fakt ngjarja reale, ka më shumë detaje që ndoshta mund të mos i keni ditur.

Anija ishte e vogël sipas standardeve të sotme

“Titanik” mund të ketë qenë vërtet një gjigant për kohën. Por do të lihej në hije nga anijet e sotme të lundrimit, të cilat janë rreth 20 për qind më të gjata dhe gati 2 herë më të larta.

Një oxhak ishte vetëm për dukje

Të gjithë janë të njohur me imazhet e “Titanik” me filmin e vitit 1997, me 4 oxhaqet e tij të lartë. Në fakt anija e vërtetë që u fundos kishte vetëm 3 të tillë funksionalë. Por dizajneri mendoi se do të dukej me mirë me një oxhak fals që nuk kryente asnjë funksion. Tymi i vetëm që ai nxirrte ishte vetëm nga cigaret që konsumoheshin në sallën e posaçme për duhanpirësit.

U anulua stërvitja me varkat e shpëtimit

Kur anija nisi udhëtimin e saj, askush nuk u shqetësua për të kryer ndonjë stërvitje me varkat e shpëtimit. Edhe pse një e tillë ishte planifikuar pikërisht mëngjesin e ditës kur u fundos, por u anulua për arsye të panjohura nga kapiteni. Në vend të stërvitjes, ai drejtoi një meshë në kishëzën e vogël që ndodhej në bord.

Një zjarr e kishte dëmtuar disa javë më parë

Mbytja e “Titanik” nuk pati si shkak vetëm një rastësi fatkeqe (ajsbergun). Dëshmitë fotografike sugjerojnë shpërthimin e një zjarri në bord disa javë përpara nisjes së anijes. Ai e dëmtoi anijen pikërisht aty ku e goditi ajsbergu.

Ndikuan edhe baticat e forta për shkak të afërsisë së madhe të Hënës me Tokën

Katër muaj para tragjedisë, Hëna iu afrua Tokës më shumë se sa kishte ndodhur ndonjëherë në 1000 vitet e fundit, duke shkaktuar batica shumë të mëdha dhe të pazakonta, që dërguan drejt jugut shumë ajsbergë, pikërisht në kohën e udhëtimit të parë të Titanik.

Në momentin më kritik munguan çelësat e dollapit ku ndodheshin dylbitë e vëzhgimit

Çelësat e dollapit ku ndodheshin dylbitë e vëzhgimit u larguan nga anija me një anëtar të ekuipazhit, i cili u zëvendësua në minutën e fundit nga dikush me më shumë përvojë. Ai harroi t’i kthente, duke i detyruar kolegët e tij që të mbështeteshin vetëm tek shikimi me sy të lirë.

Për pak humbën jetën disa figura të famshme për kohën

Të gjithë mund t`i mbajmë mend milionerët e famshëm Gugenhajm dhe Astor që humbën jetën në atë ngjarje. Por disa figura të tjera publike si Milton Hershej, Guglielmo Markoni dhe Xh.P.Morgan, nuk ishin në atë udhëtim për disa arsye rrethanore.

Disa nga pasagjerët mbijetuan në mënyra shumë të çuditshme

Krye-bukëpjekësi i anijes, Çarls Xhauglin, piu 2 shishe uiski në ato 2 orë dramatike. Sasia e madhe e alkoolit në trupin e tij, ka të ngjarë të jetë një nga arsyet pse mbijetoi.

Një anije ishte shumë pranë vendit të ngjarjes

Anija “SS Carpathia” ishte më shumë se 2 herë më larg nga “Titaniku” sesa “SS Californian”. Por kapiteni i kësaj të fundit nuk i besoi në fillim alarmit që lëshoi “Titanik” dhe u kthye në shtratin e tij. Ekuipazhi e kishte paralajmëruar më herët “Titanikun” për ajsbergët e shumtë në zonë, por drejtuesit e kësaj të fundit i shpërfillën.

Shumica e trupave nuk u gjetën

Vetëm rreth 300 trupa u gjetën në vendin e katastrofës. Kjo do të thotë se shumica e 1500 viktimave ndodhen ende sot nën det.

Violina

Violina që përdori drejtuesi i bandës muzikore deri në momentet e fundit, u gjet në një papafingo në vitin 2006. Shtatë vjet më vonë, ajo u shit për 1.7 milionë dollarë.

Në fillim, gazetat nuk raportuan për viktima

Për shkak të nxitimit për të shkruar diçka mbi këtë ngjarje për numrin e nesërm, shumë gazeta raportuan se “fatmirësisht nuk kishte të vdekur”. Një nga shkrimet titullohej “Fundoset Titaniku, por ndoshta nuk ka asnjë jetë të humbur”.

Propaganda naziste

Në vitin 1943, nazistët e Hitlerit xhiruan një film mbi mënyrën sesi “britanikë idiotë fundosën Titanikun”, pavarësisht përpjekjeve heroike (të rreme) të gjermanëve. Me një buxhet të barabartë me 180 milionë dollarë me paratë e sotme, ai mbetet filmi propagandistik më i shtrenjtë i realizuar ndonjëherë.

Tragjedia ishte parashikuar nga një roman

14 vjet përpara mbytjes së Titanikut, një shkrimtar amerikan botoi një roman, ku fliste mbi një anije shumë të madhe që po udhëtonte nga Anglia në Nju Jork në muajin prill. Ajo përplasej me një ajsberg duke vrarë shumicën e pasagjerëve të saj, për shkak të mungesës së varkave të shpëtimit. Anija quhej “Titan”.

Kush ishin Xheku dhe Roza e vërtetë

Në bordin e “Titanik” ka pasur vërtet një histori dashurie të ndaluar. Kejt Filips po udhëtonte për në SHBA për të nisur një jetë të re me bashkëshortin e saj që i kishte shitur të gjitha bizneset e tij për t’ia dhënë paratë gruas dhe fëmijës së tij, dhe natyrisht për t’i blerë zonjës së tij një gjerdan diamanti dhe safiri. Ai nuk mbijetoi, por la si trashëgimi gjerdanin e shtrenjtë dhe fëmijën e tyre që me sa duket e ngjizën në anije. Vajza e tyre e shiti gjerdanin në ankand në vitin 1990. / Bota.al

Aktualitet

Pse u takuan Trump e Putin në një bazë ushtarake amerikane në Alaskë? Ja çfarë fshihet pas këtij vendimi të pazakontë

Published

on

Takimi mes presidentit amerikan Donald Trump dhe presidentit rus Vladimir Putin u zhvillua në një vend që ka ngritur shumë pikëpyetje: baza ushtarake amerikane Joint Base Elmendorf-Richardson, në Anchorage, Alaska.

E vendosur në kufirin verior të qytetit më të populluar të Alaskës, kjo është baza më e madhe ushtarake në shtet, vend me rëndësi historike dhe strategjike.

Gjatë Luftës së Ftohtë, baza shërbente si pikë kyçe për mbrojtjen ajrore të SHBA-së dhe si një qendër komanduese për t’u përballur me çdo kërcënim të mundshëm nga Bashkimi Sovjetik.

Sipas zyrtarëve të Shtëpisë së Bardhë, arsyet e sigurisë ishin vendimtare në përzgjedhjen e kësaj baze si vendtakimi për liderët. Pozicioni i saj i izoluar, infrastruktura ushtarake e avancuar dhe kapacitetet për kontroll të perimetrit janë ndër faktorët që e bëjnë këtë vend ideal për bisedime të nivelit të lartë.

Trump e ka vizituar këtë bazë më parë, gjatë mandatit më vitin 2019, ku e quajti “vijën e parë të mbrojtjes së Amerikës” në “kufirin e fundit të vendit”.

Me një sipërfaqe prej 64,000 hektarësh, Joint Base Elmendorf-Richardson luan rol të rëndësishëm në gatishmërinë ushtarake të SHBA-së në Arktik.

Në kulmin e funksionit të saj, më 1957 baza strehonte 200 avionë luftarakë e përmbante rrjet të gjerë radarësh e sistemesh paralajmëruese të hershme.

Megjithëse vendi i takimit mund të duket i pazakontë për një ngjarje diplomatike, për autoritetet amerikane është vend strategjikisht i zgjedhur për të garantuar siguri maksimale, veçanërisht përballë historikut kompleks mes dy vendeve.

Continue Reading

Kuriozitete

Biblioteka Kombëtare e Kinës ekspozon dokumente të rralla të Luftës së Dytë Botërore

Published

on

Biblioteka Kombëtare e Kinës ka hapur një ekspozitë të veçantë kushtuar dokumenteve dhe materialeve historike nga Lufta e Rezistencës së Popullit Kundër Agresionit Japonez (1931-1945).

Ekspozita sjell tekste, artefakte, arkiva të dixhitalizuara dhe seanca interaktive, duke pasqyruar rezistencën e popullit kinez ndaj pushtuesve japonezë. Materialet e ekspozuara janë rezultat i një projekti të nisur në vitin 2012 për ruajtjen e arkivave nga periudha revolucionare.

Vizitorët mund të përdorin kode QR për të qasur në burime dixhitale mbi ngjarje kyçe, të krijojnë stema përkujtimore, materiale koleksioni dhe të lënë mesazhe në një mur të dedikuar.

Ekspozita, e cila do të qëndrojë e hapur deri më 15 tetor, zhvillohet edhe në shtatë biblioteka të tjera në provincat Hebei, Jiangsu, Zhejiang dhe Hubei. Sipas NLC-së, deri në korrik janë kataloguar e publikuar 2,714 vëllime me dokumente lufte nga Lufta e Dytë Botërore.

Continue Reading

Kuriozitete

Hulumtimi: Qentë mund të dallojnë njerëzit që ju trajtojnë keq

Published

on

Një studim i kryer në Japoni ka treguar se qentë janë shumë më intuitivë sesa mendohej më parë. Hulumtimi zbuloi se ata janë në gjendje të dallojnë njerëzit që tregohen të pasjellshëm ose mizorë ndaj pronarit të tyre dhe shpesh reagojnë me rezervë ose mosbesim ndaj tyre.

Studiuesit vunë re se qentë vëzhgojnë me kujdes ndërveprimet mes “prindit” të tyre njerëzor dhe të tjerëve, duke formuar një opinion emocional për secilin person bazuar në sjelljen e tij.

Ky zbulim tregon se qentë jo vetëm që ndjejnë emocionet, por edhe “gjykojnë” situatat shoqërore, duke reaguar sipas mënyrës se si trajtohet i zoti.

Hulumtimi shton gjithashtu se qentë mund të kuptojnë fjalët, të përjetojnë xhelozi dhe të krijojnë lidhje emocionale të thella me njerëzit e tyre të dashur.

Continue Reading

Kuriozitete

Cilat vende i kanë pagat minimale më të larta dhe më të ulëta në Evropë?

Published

on

Miliona punëtorë në gjithë BE-në vazhdojnë të fitojnë pagë minimale. Pragjet kanë për qëllim të sigurojnë një standard bazë jetese për punëtorët, megjithëse nivelet shpesh nuk kanë arritur të rriten me inflacionin.

Në një analizë të Euronews, i cili i referohet të dhënave të Eurostatit, që nga korriku i vitit 2025, paga minimale mujore para zbritjeve në BE varionte nga 551 euro në Bullgari në 2,704 euro në Luksemburg.

Kur përfshihen vendet kandidate për në BE, ku bën pjesë edhe Shqipëria, rezulton se Ukraina ka pagën minimale më të ulët, me vetëm 164 euro.

Pesë vende të BE-së; Italia, Danimarka, Suedia, Austria dhe Finlanda, nuk kanë fare pagë minimale kombëtare.

Edhe pse Luksemburgu renditet në krye dhe Ukraina në fund, kur rregullohet për fuqinë blerëse, si krahasohet paga minimale në të gjithë Evropën, vend pas vendi?

Siç tregon grafiku më poshtë, ka dallime të konsiderueshme në pagat minimale në të gjithë Evropën dhe Eurostati i grupon vendet në tre nivele page.

Euronews ka shtuar një kategori të katërt që grupon vendet me paga minimale nën 600 euro dhe përfshin vendet kandidate për në BE.

1- Grupi më i lartë: Mbi 1,500 €

Përveç Francës, e cila ofron 1,802 euro, të gjitha vendet e tjera në grupin më të lartë paguajnë mbi 2,000 euro në pagë minimale mujore. Përveç Luksemburgut, këto përfshijnë Irlandën (2,282 euro), Holandën (2,246 euro), Gjermaninë (2,161 euro) dhe Belgjikën (2,112 euro).

2- Grupi i mesëm: Midis 1,000 dhe 1,500 €

Disa vende në grupin e mesëm janë pak mbi pragun prej 1,000 eurosh.

3- Grupi i ulët: Midis 600 dhe 999 €

4-Grupi shumë i ulët: Nën 600 €

Disa vende, përfshirë një anëtar të BE-së, kanë paga minimale nën 600 euro. Ky grup më i ulët përbëhet kryesisht nga vendet kandidate për në BE. Ai përfshin Maqedoninë e Veriut (584 euro), Turqinë (558 euro), Bullgarinë (551 euro), Shqipërinë (408 euro), Moldavinë (285 euro) dhe Ukrainën (164 euro).

Pagat minimale pasqyrojnë ndarjen Lindje-Perëndim

Siç tregon harta më poshtë, ekziston një ndarje e fortë gjeografike në pagat minimale nominale në të gjithë Evropën. Kjo është më e dukshme midis Evropës Perëndimore dhe Lindore. Në përgjithësi, katër grupet e pagave pasqyrojnë rajone të ndryshme të BE-së.

Vendet në grupin më të lartë janë kryesisht në Evropën Perëndimore dhe Veriore. Grupi i mesëm përfshin disa vende nga Evropa Jugore dhe Qendrore. Grupet e ulëta dhe shumë të ulëta përbëhen kryesisht nga vendet e Evropës Lindore, Ballkanit dhe vendet kandidate për në BE.

 

Continue Reading

Të kërkuara