Një funeral i rrallë shtetëror për Shinzo Abe, ish-kryeministrin që u vra në korrik, ka ndarë Japoninë.
Abe ishte një nga udhëheqësit më përçarës të vendit nga paslufta, por janë lidhjet e partisë në pushtet me Kishën ultra-konservatore të Unifikimit që ka ndezur shumicën e opozitës ndaj funeralit.
Kryeministri Fumio Kishida po përballet me një ndikim politik pothuajse të vazhdueshëm nga trajtimi i lidhjeve me kishën midis ligjvënësve të partisë së tij dhe funeralit shtetëror që ai thotë se Abe e meriton.
Këtu gjeni një vështrim në disa nga arsyet pse funerali shtetëror të martën po shkakton kaq shumë zemërim:
Pse duhet që Abe të ketë një funeral shtetëror?
Kishida thotë se Abe meriton një funeral shtetëror sepse ai ishte lideri më jetëgjatë në historinë moderne politike të Japonisë dhe për politikat e tij diplomatike, të sigurisë dhe ekonomike që ngritën profilin ndërkombëtar të Japonisë. Kishida, duke vënë në dukje vrasjen e Abe gjatë një fushate zgjedhore, thotë se Japonia duhet të tregojë vendosmërinë e saj për të mos u përkulur kurrë para “dhunës kundër demokracisë”.
Vëzhguesit politikë thonë se mbajtja e një funerali shtetëror për Abe është një përpjekje e Kishida-s për të kënaqur ligjvënësit e Partisë Liberale Demokratike, në mënyrë që të forcojë kontrollin e tij në pushtet.
Koichi Nakano, profesor i politikës ndërkombëtare në Universitetin Sophia, thotë se funerali është një përpjekje për të zbardhur trashëgiminë e Abe-s dhe për të mbuluar skandalet që lidhen me Kishën e Unifikimit. Kisha akuzohet për rekrutim të papërshtatshëm dhe taktika biznesi, por i mohon akuzat.
Pse është kontroverse?
Kundërshtarët thonë se është jodemokratike, duke përmendur mungesën e një baze të qartë ligjore dhe vendimin e njëanshëm të kabinetit të Kishida-s për të mbajtur funeralin.
Kundërshtarët e Abe kujtojnë përpjekjet e tij për të zbardhur mizoritë e kohës së luftës në Japoni, shtytjen e tij për më shumë shpenzime ushtarake, pikëpamjen e tij për rolet gjinore dhe një lidership që shihet si autokratik.
Protestat e funeralit janë shtuar pasi dolën më shumë detaje rreth lidhjes së Abe dhe ligjvënësve të LDP-së me Kishën e Unifikimit. Kisha me bazë në Korenë e Jugut ka ndërtuar lidhje të ngushta me ligjvënësit e LDP-së mbi interesat e përbashkëta në kauza konservatore.
Vrasësi i Abe thuhet se ishte i zemëruar për lidhjet midis Abe, partisë së tij dhe kishës, ku për këtë të fundit ai tha se nëna e tij i kishte dhënë të gjitha paratë e familjes.
Një grup avokatësh ngritën një padi duke u përpjekur të ndalonin funeralin, por thuhet se u hodh poshtë të hënën. Poashtu një i moshuar i kishte vënë flakën vetes pranë kryeministrisë në një protestë të dukshme për funeralin.
Rreth 1.7 miliardë jen (11.8 milionë dollarë) nevojiten për vendin, sigurinë, transportin dhe akomodimin për mysafirët, tha qeveria. Kundërshtarët thonë se paratë e taksave duhet të shpenzohen për shkaqe më domethënëse, të tilla si adresimi i pabarazive ekonomike në rritje të shkaktuara nga politikat e Abe.
Cilat janë implikimet për Kishida-n?
Kishida, i cili mori detyrën një vit më parë, kishte gëzuar mbështetje të qëndrueshme publike, me fitoren e tij në zgjedhjet e korrikut që duket se i siguroi atij një mënyrë për të sunduar deri në tre vjet.
Por vlerësimet për të kanë rënë që atëherë, kjo për shkak të trajtimit të funeralit shtetëror dhe lidhjeve të partisë së tij qeverisëse me kishën e Koresë së Jugut.
Një sondazh i LDP-së zbuloi se gati gjysma e ligjvënësve të saj kishin lidhje me kishën. Kishida është zotuar për të gjitha lidhjet, por shumë japonezë duan një shpjegim të mëtejshëm se si kisha mund të ketë ndikuar në politikat e partisë.
Çfarë do të ndodhë në funeral?
Të ftuarit do të mblidhen disa orë përpara funeralit në arenën e arteve marciale Budokan në qendër të Tokios për kontrollet e sigurisë, të cilat janë forcuar pas vrasjes së Shinzo Abe-s. Asnjë ushqim apo pije nuk lejohet brenda dhe përdorimi i kompjuterëve personalë ose kamerave është i kufizuar. Rreth 1000 trupa japoneze do të rreshtojnë rrugët përreth vendit të ngjarjes.
Përfaqësues të qeverisë, parlamentarë dhe anëtarë të gjyqësorit, përfshirë Kishida, do të mbajnë fjalime ngushëllimi, ndjekur nga e veja e Abe, Akie Abe. Jashtë arenës do të vendoset një tavolinë me lule për publikun.
Qeveria thotë se funerali nuk ka për qëllim të detyrojë askënd të nderojë Abe-n. Por shumica e 47 qeverive prefekturale të vendit do të mbajnë flamurin në gjysmështizë dhe do të kenë një minutë heshtje, gjë që mund të ushtrojë presion mbi shkollat publike. Banorët dhe zyrat pranë vendit të ngjarjes do të preken nga kontrollet e trafikut dhe pikat e sigurisë, ndërsa mësimet do të anulohen në disa shkolla të lagjeve.
Kundërshtarët do të mbajnë mitingje në të gjithë vendin.
Kush do të jetë prezent në ceremoninë përkujtimore?
Aty do të jenë zëvendëspresidentja e SHBA-së, Kamala Harris, si dhe liderët nga Australia, India, Vietnami, Kamboxhia dhe Singapori. Kishida beson se ngjarja do t’i ofrojë atij një mundësi që të përfshihet në “diplomaci funerale”.
Qeveria tha javën e kaluar se 4,300 pjesëmarrës, përfshirë personalitete të huaja, ligjvënës japonezë, udhëheqës komunalë dhe përfaqësues nga biznesi, kultura dhe fusha të tjera, do të marrin pjesë – nga gjithsej 6,000 të ftuar.
Shumë anëtarë të opozitës, përfshirë ato kryesore, Partinë Demokratike Kushtetuese të Japonisë dhe Partinë Komuniste Japoneze, po bojkotojnë funeralin. Larg do të qëndrojë edhe një ish-ministër në partinë qeverisëse./UBTNews/
Organizatorët e Eurovision Song Contest u zotuan se do të heqin çdo flamur palestinez dhe simbol pro-palestinez në konkurs që do të mbahet javën e ardhshme në Malmö të Suedisë.
Ky vendim erdhi pas rritjes së tensioneve lidhur me pjesëmarrjen e Izraelit në Eurovision Song Contest, pas fushatës së tij ushtarake në Gaza.
Grupet pro-palestineze pritet të organizojnë protesta të mëdha në Malmö për të rritur ndërgjegjësimin për kauzën e tyre.
Të paktën 34 mijë e 596 njerëz janë vrarë në territorin palestinez gjatë pothuajse shtatë muajve të luftës mes Izraelit dhe Hamasit. Shumica prej viktimave janë gra dhe fëmijë./UBTNews/
Ish-vila e diktatorit Enver Hoxha do të shndërrohet në një rezidencë artistësh, shkruan Florelle Guillaume në një artikull të botuar në revistën franceze “Beaux Arts”.
Ky është projekti i ri i fondacionit “Art Explora”, i cili nuk pushon së habituri me nismat e tij origjinale në favor të krijimit dhe demokratizimit kulturor.
“Vila 31”, e vendosur në zemër të kryeqytetit të Tiranës, është shtëpia e dikurshme e ish-kryeministrit shqiptar Enver Hoxha, stalinist i egër që sundoi vendin për katër dekada të shënuara nga shtypja e përgjakshme dhe izolimi, por edhe nga dhuna e madhe ndaj artistëve.
“Që nga vdekja e diktatorit në vitin 1985, ky vend historik kishte mbetur një vilë fantazmë e ngrirë në kohë, me dekorin e saj të stilit hollivudian të viteve 1970”, sipas drejtorit të përgjithshëm të “Art Explora”, Bruno Julliard.
Tunelet e fshehura, dritat e zbehta neoni, mobiljet prej kadifeje, pishina e pashfrytëzuar dhe bunkerët e fshehtë kontribuojnë në atmosferën e çuditshme dhe të modës së vjetër të kësaj vile, sa të frikshme aq edhe të admiruar nga banorët.
Në kërkim të një “fati të ri” prej disa vitesh, kryeministri aktual Edi Rama, vetë artist, i shkolluar në Ecole des Beaux-Arts në Paris në vitet 1980, nuk kishte se si të mos e vlerësonte projektin kulturor të Frédéric Jousset, atë të shndërrimit të një meke të intolerancës në një parajsë krijimi për artistë nga e gjithë bota. Një përbuzje e bukur ndaj historisë!
Rinovimi i “Vilës 31” do t’i besohet kompanisë arkitekturore NeM, e cila realizoi transformimin spektakolar të “Bursës së Tregtisë” në Paris.
“Qëllim është që as të mos bëhet një muze i diktaturës dhe as të shkelet trashëgimia e saj historike”, tha Bruno Julliard.
Pjesërisht e hapur vjeshtën e ardhshme, rezidenca prej 4000 metrash katrorë me tetë studio rezidenciale do të mirëpresë që nga dhjetori një valë të parë artistësh dhe krijuesish ndërkombëtarë dhe nga Ballkani.
“Objektivi është zhvillimi i një programi afatgjatë të kërkimit dhe eksperimentimit artistik, i hapur ndaj botës, por edhe duke nxjerrë në pah dinamizmin e jashtëzakonshëm artistik të Ballkanit”, tha Blanche de Lestrange, drejtoresha artistike e “Art Explora”, shkruan ATSh.
“Vila 31” do të jetë e hapur për publikun përmes seminareve, shfaqjeve të filmave dhe festivaleve.
Arkeologët kanë arritur të bashkojnë kafkën e një skeleti 75 mijëvjeçar të Neandertalit.
Studiues nga Universiteti i Kembrixhit dhe Liverpulit zbuluan kafkën në shpellën Shanidar, 500 milje në veri të Bagdadit në Irak.
Në kuadër të një dokumentari të ri të Netflixit, Sekretet e Neandertalëve, ata arritën të vendosin sërish kafkën dhe të rikrijojnë fytyrën e gruas të cilës dikur i përkiste.
Kafka u gjet për herë të parë në vitin 2018, ku ishte rrafshuar në rreth dy centimetra të trashë. Ai ishte grimcuar, ndoshta nga rënia e gurëve, menjëherë pas vdekjes dhe ishte ngjeshur më tej nga dhjetëra mijëra vjet sediment.
Arkeologët e quajtën skeletin Shanidar Z./UBTNews/
Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi ditë më parë për një media ukrainase ka deklaruar se Kosova mund ta ketë prapë fatin e 24 shtatorit të vitit të kaluar.
Andaj sipas tij vendi ynë duhet të jetë i gatshëm. Duke iu referuar ngjarjeve të ndodhura në Banjskë, ai tha se tashmë ka arsye për të besuar se Rusia ishte e përfshirë në sulmin e ndodhur.
Politologu Fidan Ukaj për UBTnews komentoi deklaratën e Bislimit. Deklaratat e tilla ai i quan të pamatura dhe me mundësi pasojash.
“Kemi dëgjuar deklarata të pa matura edhe nga ana e kryeministrit të Kosovës që mendoj se mund të jenë reale deklaratat e tilla, mirëpo ndarja e këtij deklarata me opininon publik ose përmes opinionit publik mendoj që nuk i bëjnë nder po ashtu i bëjnë dëm Kosovës, imazhit të Kosovës edhe për arsyejen sepse investitorët që dëshiron të ivenstojë në Kosovë, kur dëgjon deklarata të tilla nga i pari i qeverisë sigurisht asnjë investitor nuk është i gatshëm pasurinë e vetë apo investimin e vetë të investoj me një vend i cili ka probleme të sigurisë”, deklaroi ai.
Ndërkohë njohësi i çështjeve të sigurisë të vendit, Fadil Kajtazi, thotë se duhet pasur kujdes në këso deklarata.
“Këto deklarata, këto prononcime të këtij niveli të zëvendëskryeminisrit kanë peshën e vetë, dhe do duhej të jenë të kujdesshme, kur përmendën dhe kur përdoren për arsyeje se një prononcim i tillë do duhej të ishte në atë fazë kur shteti veq ka shpallur gjendjen e mobilizimit, është dihet agresori potencial, janë marrë masat e para dhe të sforcifikmeve të logjistikës, të zhvendosjes të strukturave shtetërore në vendet sekrete”, tha ai.
Kajtazi foli edhe për rolin e politikës së jashtme, që duhet ketë në këso temash.
“Kosova do duhej të filloj seriozisht të mendoj për politikën e saj të jashtme që është faktori i parë i politikës së sigurisë nacionale për politikën ekonomike që është faktori i dytë strategjik i politikës nacionale dhe për faktorin e tretë që është politika e mbrojtjes. Mirëpo ajo çka është duke ndodhur në vitet e fundit është se Kosova ka humbur shumë nga ajo që ka qenë e fort nga politika e jashtme, dhe se fatkeqësisht që tri vite nuk kemi politikë të jashtme të Kosovës”, deklaroi Kajtazi.
Në shtator të vitit të kaluar, një grup i armatosur sulmoi policinë e Kosovës në fshatin Banjskë të komunës së Zveçanit, ku për pasojë mbeti i vdekur rreshteri i Policisë së Kosovës, Afrim Bunjaku./UBTNews/
Kulturë, Lifestyle2 muaj më parë
Lajmet nga UBT1 muaj më parë
Lajmet3 javë më parë
Lajmet2 muaj më parë