Aktualitet

Pse heziton Gjermania të mbajë qëndrim mbi krizën në Ukrainë?

Published

on

Varësia e Gjermanisë ndaj gazit rus shpjegon më së miri qëndrimin e paqartë të Berlinit mbi krizën ukrainase

Motori i ekonomisë evropiane importon mbi 40% të karburanteve dhe 55% të gazit natyror që konsumon, një sasi që pritet të rritet akoma më shume falë gazsjellësit Nord Stream 2

Gazsjellësi i gjatë mbi 1.200 kilometra lidh Rusinë dhe Gjermaninë nëpërmjet Detit Baltik, teksa përshkon edhe shtete të tjerë.

Projekti kushtoi më shumë se 9 miliardë euro, por kompania ruse me pronësi shtetërore Gazprom, nuk ka dhënë ende lejen ligjore për të nisur shpërndarjen e gazit.

Kjo do të ishte një goditje e rendë për arkat e Kremlinit në rast dështimi në firmosjen e kontratës.

Pavarësisht se Uashingtoni dhe Brukseli e kanë vënë në dukje kërcënimin, Berlini heziton të ndalë projektin për të ushtruar presion mbi Moskën.

Këtë vit vendi synon të braktisin përfundimisht energjinë bërthamore duke e zëvendësuar me gaz natyror në tranzicionin e saj drejt energjive të rinovueshme.

Që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, Gjermania ka refuzuar të furnizojë me armë çdo palë në konflikt, një parim që ajo e ka shkelur me raste.

Prandaj, kur ministri i Mbrojtjes njoftoi dërgimin e 5,000 helmetave ushtarake në Kiev, pasi Ukraina kërkoi armatime për t’u mbrojtur nga agresioni rus, kjo ngriti shumë pikëpyetje duke e bërë të qartë se nuk do të ketë përjashtime në këtë rast.

Foto ilustreuse e Nord Stream që lidh Gjermaninë me Rusinë.

Sipas sondazheve, 6 nga 10 gjermanë janë dakord me vendimin për të mos dërguar armë në Ukrainë. Megjithatë shume qytetarë gjermanë e konsiderojnë partinë social-demokrate si pro-ruse.

Marrëdhëniet e mira të social-demokrateve me Rusinë datojnë që në kohën e Luftës së Ftohtë, gjatë së cilës ata kanë qenë shume aktivë në diplomaci dhe vazhduan të ruanin këtë marrëdhënie edhe në fillim të shekullit të ri nën qeverisjen e ish kancelarit Gerhard Shreder, i cili së fundmi është emëruar në Bordin drejtues të kompanisë GazProm.

Kriza në Ukrainë ka sjellë tensione mes social-demokratëve në Gjermani dhe partnerëve të tyre në koalicion, të Gjelbërit dhe Liberalet.

Pasi Kancelari Scholz deklaroi se vendimi mbi gazsjellësin Nord Stream 2 do të merrej ne bazë teknike dhe jo politike, ministrja e Jashtme, ambientalistja Analena Barbok siguroi Bundestagun që një pushtim i mundshëm i Ukrainës nga Rusia do të ndikonte në projektin Nord Stream 2.

Në Gjermani, social-demokratët humbin pikë në sondazhe, duke u renditur pas konservatorëve të CDU-së, jashtë kufijve ka filluar të vihet në dyshim edhe qëndrimi i vetë shtetit gjerman.

Scholz vazhdon të jetë i përkushtuar mbi dialogun.

Pas vizitës të së hënës në Uashington, ai do të shkojë në Kiev dhe Moskë, javën e ardhshme.

Ndërkohë në Evropën Lindore ngrihen pikëpyetje nëse Gjermania është ose jo një partner i besueshëm në përplasjen më të madhe mes Rusisë dhe Perëndimit që nga fundi i Luftës së Ftohtë.

Continue Reading

Bota

WhatsApp thotë se dhjetëra përdorues ishin cak i softuerit izraelit të spiunimit

Published

on

By

Softueri i spiunimit i Izraelit, Paragon, i ka shënjëstruar dhjetëra përdorues të WhatsApp-it, përfshirë gazetarë dhe pjesëtarë të shoqërisë civile, tha të premten një zyrtar i aplikacionit të Meta-s.

Zyrtari tha për agjencinë e lajmeve Reuters se WhatsApp ia ka dërguar Paragonit një letër duke i kërkuar të ndalojë, pas përpjekjes për hakim.

WhatsApp tha në një komunikatë se kompania “do të vazhdojë ta mbrojë mundësinë e njerëzve për të komunikuar privatisht”.

Paragoni nuk ka dashur të komentojë.

Zyrtari i WhatsApp-it shtoi për Reuters se Paragoni u përpoq t’i hakojë rreth 90 përdorues të kësaj platforme.

Ai nuk tregoi se kush në veçanti ishte në shënjestër dhe nga cilat vende vinin, duke theksuar se cak i hakimit ishte një numër i paspecifikuar i figurave mediatike dhe shoqërisë civile.

Zyrtari theksoi se WhatsApp e “ndali” tentimin për hakimin e përdoruesve të tij.

Ai nuk pranoi të komentojë se si WhatsApp e kuptoi se Paragoni është përgjegjës për hakimin. Ai shtoi se institucionet ligjore dhe “partnerët industrialë” janë njoftuar për hakimin, pa dhënë më shumë hollësi./REL/

Continue Reading

Bota

Spanja, e fundit në listën e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes

Published

on

By

Gjatë vizitës në Spanjë këtë javë, sekretari i përgjithshëm i NATO-s u bëri thirrje vendeve anëtare të rrisin shpenzimet për ushtrinë përballë kërcënimit nga Rusia. Spanja shpenzon më pak për mbrojtjen në krahasim me madhësinë e ekonomisë së saj. Presidenti amerikan Donald Trump, ka veçuar Madridin për dështimin për të përmbushur objektivin e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes.

Spanja është ekonomia e katërt më e madhe e eurozonës. Megjithatë, vendi është në fund të listës kur bëhet fjalë për shpenzimet e mbrojtjes në aleancën 32 anëtarëshe të NATO-s, shkruan VOA.

Madridi shpenzoi rreth 21.3 miliardë dollarë për mbrojtjen vitin e kaluar, apo 1.28% të Prodhimit të saj të Brendshëm Bruto, pavarësisht zotimit që NATO ka bërë më 2014 për të shpenzuar të paktën 2%.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte vizitoi Spanjën dhe Portugalinë këtë javë dhe bëri këtë paralajmërim.

“Qëllimi për të shpenzuar 2% të Prodhimit të Brendshëm Bruto për mbrojtjen, i miratuar para një dekade, nuk do të mjaftojë për të përballuar sfidat e së nesërmes. Kërcënimi nga Rusia mund të duket i largët, por ju siguroj se nuk është”, tha zoti Rutte.

Kryeministri i Spanjës Pedro Sanchez tha se Spanja është e përkushtuar për të arritur objektivin prej 2% deri në vitin 2029. Ai tha se shpenzimet për mbrojtjen ishin rritur me 70% gjatë dekadës së fundit. Kryeministri Sanchez shtoi se Madridi, në përgjithësi, ishte kontribuesi i 10-të më i madh i NATO-s.

Trupat spanjolle gjithashtu ndihmojnë për të trajnuar forcat ukrainase ndërsa Kievi lufton kundër agresionit rus.

Megjithatë, kjo nuk ka gjasa t’i duket e mjaftueshme kontribuesit më të madh të NATO-s, Shteteve të Bashkuara, që më 2024 shpenzuan 3.38 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto për mbrojtjen.

Presidenti Trump e cilësoi kontributin e Spanjës në NATO si “shumë të ulët”. Ai gjithashtu kërkoi rritjen e objektivit të shpenzimeve për mbrojtjen.

“Do t’u kërkoj të gjitha vendeve të NATO-s që të rrisin shpenzimet e mbrojtjes në 5% të Prodhimit të Brendshëm Bruto, një qëllim që duhej të ishte arritur vite më parë”, tha Presidenti Trump.

Ai është ankuar prej kohësh se aleatët evropianë po përfitojnë nga Shtetet e Bashkuara dhe thotë se ata duhet të marrin një pjesë të barrës së shpenzimeve për mbrojtjen.

Megjithatë, analisti Pere Ortega thotë se objektivi prej 5% është jorealist për Spanjën.

“Kjo do të thotë se Spanja të shpenzojë pothuajse 65 miliardë euro. Ne nuk e kemi atë kapacitet ekonomik. Për të arritur këtë shpenzim në mbrojtje, në një farë mënyre, do të duhej të sakrifikohej sfera e sigurimeve shoqërore. Spanjollët do ta ndëshkonin këtë me votën e tyre gjatë zgjedhjeve”, thotë zoti Ortega nga Qendra ‘Delàs’ për Studime të Paqes, me bazë në Madrid.

Presidenti Trump, megjithatë ka gjetur mbështetjeje nga Lituania e cila njoftoi këtë muaj se do të rrisë shpenzimet e mbrojtjes në 5 ose 6% të PBB-së, deri në vitin 2026.

“Ne po përshtatemi me planin e mbrojtjes të NATO-s, që është me rëndësi jetësore për rajonin tonë”, tha ministrja lituaneze e mbrojtjes, Dovilė Šakalienė.

Në takimin e tij të parë të NATO-s si President i Shteteve të Bashkuara, në vitin 2017, Donald Trump qortoi aleatët se kanë dështuar të shpenzojnë mjaftueshëm për mbrojtjen.

Aleatët evropianë, veçanërisht Spanja, janë të përgatitur të përballen me kërkesa të mëtejshme në takimin e ardhshëm të udhëheqësve të vendeve anëtare, që do të mbahet në Hagë, në muajin qershor.

Continue Reading

Bota

Bethoven, Da Vinçi dhe Kyri’ në kartëmonedhat e reja euro

Published

on

Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka zbuluar një përzgjedhje paraprake të dizajneve për kartëmonedhat e reja të euros që pritet të lëshohen në të ardhmen, duke përfshirë figura të njohura të historisë dhe kulturës evropiane, si Ludvig van Beethoven, Mari Kyri dhe Leonardo da Vinci.

Sipas presidentes së BQE-së, Christine Lagarde, këto kartëmonedha do të reflektojnë identitetin e përbashkët evropian dhe diversitetin që e bën Evropën të fortë. “Kultura evropiane feston hapësirat e përbashkëta kulturore që kanë formësuar identitetin evropian gjatë shekujve dhe ‘personalitetet ikonike evropiane'”, tha Lagarde gjatë një njoftimi nga selia e BQE-së në Frankfurt.

Dizajni i kartëmonedhave përfshin figura të njohura si laureatja e çmimit Nobel, Mari Kyri, kompozitori gjerman Ludvig van Beethoven dhe artisti italian Leonardo da Vinci, duke nderuar kështu trashëgiminë kulturore të kontinentit. Në anën e pasme të kartëmonedhave, mund të shfaqen elemente që lidhen me kulturën dhe arsimin, si një bibliotekë ose universitet.

Një tjetër grup dizajnesh do të përqendrohet te “Lumenjtë dhe zogjtë”, duke simbolizuar qëndrueshmërinë dhe diversitetin e ekosistemeve natyrore të Evropës. Ky dizajn mund të përfshijë imazhe të institucioneve evropiane, si Parlamenti Evropian ose Komisioni Evropian, si një mënyrë për të theksuar angazhimin e Evropës për ruajtjen e mjedisit dhe pasurimin e trashëgimisë kulturore.

“Ne jemi të emocionuar të prezantojmë këto motive që pasqyrojnë angazhimin tonë ndaj Evropës dhe festojnë trashëgiminë e saj kulturore dhe natyrore”, tha Lagarde, duke theksuar rëndësinë e këtyre kartëmonedhave si një simbol të unitetit dhe identitetit evropian./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Inflacioni francez mbetet i qëndrueshëm, BQE ul normat e interesit

Published

on

Inflacioni në Francë është rritur me një ritëm të qëndrueshëm në fillim të vitit, duke qëndruar në 1.8% në janar, i njëjti nivel si në dhjetor. Kjo shifër mbetet nën objektivin 2% të Bankës Qendrore Evropiane (BQE), duke ofruar mundësinë që BQE të ulë normat e interesit në muajt në vijim për të stimuluar më tej rritjen ekonomike.

Këto të dhëna janë publikuar vetëm një ditë pas vendimit të BQE-së për të ulur normën bazë të interesit me 25 pikë bazë, një masë që synon lehtësimin e kushteve të financimit dhe nxitjen e aktivitetit ekonomik në eurozonë.

Presidentja e BQE-së, Christine Lagarde, komentoi këtë ulje të normës, duke theksuar se inflacioni po ngadalësohet në përputhje me pritshmëritë, por paralajmëroi se ekonomia evropiane ende përballet me disa sfida, përfshirë besimin e dobët të konsumatorëve dhe pasigurinë që shkaktojnë tarifat e mundshme nga administrata amerikane. Ajo shtoi se, megjithë ngadalësimin e inflacionit, rritja ekonomike mbetet e ngadaltë.

Indeksi i çmimeve të konsumit (CPI) i Francës u rrit me 1.4% në janar krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, pas një rritjeje prej 1.3% në dhjetor. Në baza mujore, CPI ra me 0.1%, kryesisht për shkak të uljes së çmimeve të veshjeve dimërore, këpucëve dhe transportit. Nga ana tjetër, çmimet e energjisë, ushqimeve, duhanit dhe produkteve të sigurimit kanë pasur rritje.

Edhe pse të dhënat e inflacionit janë relativisht të qëndrueshme, qeveria franceze po përballet me një krizë buxhetore. Për të adresuar deficitin e lartë, kryeministri François Bayrou ka propozuar një projekt-ligj të ri për financat publike. Megjithatë, ai përballet me sfida politike, pasi Asambleja Kombëtare do të zhvillojë një votë mosbesimi ndaj tij javën e ardhshme.

Tregjet dhe analistët do të kenë sytë te Gjermania, e cila pritet të publikojë të dhënat e saj të inflacionit më vonë këtë javë, që mund të ofrojnë një pamje më të gjerë të situatës ekonomike në eurozonë./UBTNews/

 

Continue Reading

Të kërkuara