Teknologji
Pse gjigantët ndërkombëtarë të teknologjisë po pushojnë nga puna mijëra punëtorë?
E gjithë industria e teknologjisë digjitale duket se po ndjek një rrugë tjetër.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiRrjetet sociale janë mbushur me postime, video dhe histori nga disa prej qindra mijëra njerëzve të pushuar nga puna, të cilët kanë mbetur brenda natës pa punë në anën tjetër të Atlantikut dhe më gjerë!
Punonjësit e nivelit të lartë dhe drejtuesit e kompanive kryesore shumëkombëshe që dominojnë median, teknologjinë, rrjetet sociale dhe sektorët financiarë po shohin “ëndrrën e tyre amerikane” të shkërmoqet.
Nuk është thjesht rastësi që titulli i “New York Times” flet për “ditë të zeza”, duke iu referuar 24 orëve që pasuan krizën financiare të vitit 1929, edhe pse në Shtetet e Bashkuara papunësia vazhdon të bjerë duke arritur në 3.5%.
Megjithatë, e gjithë industria e teknologjisë digjitale duket se po ndjek një rrugë tjetër. Vetëm në industrinë e teknologjisë në SHBA, rreth 53 mijë punëtorë humbën punën gjatë muajit tetor, sipas të dhënave nga faqja e internetit Crunchbase, raporton abcnews.al.
Po sikur këto të mos mjaftojnë por të ndiqen nga dhjetëra të tjerë. Shifrat flasin vetë. Vetëm Google vazhdoi të pushonte nga puna 12 mijë punëtorë. Një shifër që korrespondon me 6% të fuqisë punëtore të saj globale. Këto janë shkurtimet më të mëdha në historinë 25-vjeçare të kompanisë, e cila deri vonë konsiderohej një parajsë e punës.
Gjiganti shumëkombësh Amazon, pas shumë thashethemeve, ka konfirmuar me një njoftim se do të vijojë duke vazhduar me largimin nga puna të më shumë se 18 mijë punonjësve të tij në Europë dhe Amerikë.
Departamentet që do të preken nga shkurtimet e planifikuara janë ato të punonjësve të tregtisë elektronike dhe menaxhimit të burimeve njerëzore.
Gjiganti i teknologjisë Microsoft do të pushojë nga puna 10 mijë punonjës. Në nivel global, Microsoft ka 221 mijë punonjës me kohë të plotë, me 122 mijë prej tyre që punojnë në SHBA. Dhe kjo pavarësisht se shifrat financiare të kompanisë tejkalonin edhe parashikimet e analistëve, me të ardhurat e saj në 52.7 miliardë dollarë.
CEO i Spotify konfirmoi se do të ndjekë të njëjtën rrugë pasi shpenzimet operative të kompanisë u rritën me dyfishin e të ardhurave të saj vitin e kaluar.
Konkretisht, do të procedohet me 600 të pushuar nga puna, që korrespondon me një reduktim prej 6% të stafit, pasi ishte “tepër ambicioz” për sa i përket zgjerimit dhe suksesit të platformës gjatë periudhës së kufizimeve për shkak të koronavirusit. Apple ka filluar të pushojë nga puna punonjës jo-sezonalë në kanalin e saj të shitjes me pakicë jashtë Apple Stores.
Grupi i IT IBM do të shkurtojë rreth 3 mijë e 900 vende pune, një numër që korrespondon me pak më shumë se 1% të fuqisë punëtore të saj.
Pushimet nga puna janë të lidhura me ndryshimin strategjik të drejtimit që po zbaton. Punonjësit e Vox Media (që zotëron faqet e internetit Vox, The verge, SBNAtion dhe, që nga viti 2019, e njohura “New York Magazine”) morën të njëjtin email nga CEO Jim Bankoff, duke i informuar ata për “vendimin e vështirë për të reduktuar me rreth 7% stafin në të gjitha departamentet”.
Pushimet nga puna po godasin fort gjithashtu Wall Street-in. Menaxheri më i madh në botë i aseteve Black Rock po shkurton 500 vende pune, rreth 3% të fuqisë punëtore të saj.
Goldman Sachs po pushon nga puna 3 mijë e 200 punëtorë këtë muaj në mes të një rënieje në tregun financiar global. Më shumë se një e treta e shkurtimeve pritet të godasë njësitë tregtare dhe bankare të kompanisë, raporton abcnews.al.
Goldman Sachs kishte rreth 50 mijë punonjës në fund të tremujorit të tretë të vitit të kaluar. Programi i pushimeve nga puna në bankën kryesore të investimeve të Wall Street përfaqëson shkurtimin më të madh të numrit të punonjësve që pasoi Krizën e Madhe Financiare të 2008-ës.
Shkurtimet janë pjesë e reduktimeve më të gjera të stafit në të gjithë industrinë bankare. Morgan Stanley pushoi nga puna 2% të fuqisë punëtore (1 mijë e 600 njerëz) muajin e kaluar. HSBC ka pushuar nga puna 200, ndërsa siç u bë e ditur nga burime të brendshme pushimet vazhdojnë.
Kompania kripto Coinbase njoftoi në fillim të janarit se po pushonte nga puna 950 njerëz, ose një në pesë punonjës të saj. Ajo kishte pushuar tashmë 1 mijë e 100 njerëz disa javë më parë. Një tjetër shkëmbim i kriptomonedhave, Luno, po ndjek të njejtën metodë, duke planifikuar të shkurtojë 35% të fuqisë punëtore globale.
“2022 ka qenë një vit tepër i vështirë për industrinë më të gjerë të teknologjisë dhe tregun e kriptomonedhave në veçanti”, njoftoi kompania përmes një deklarate.
Shitësi me pakicë i veshjeve me abonim në internet Stitch Fix planifikon të pushojë 20% të stafit të tij. Edhe Mc Donalds po i bashkohet “valles” të pushimit nga puna. Qindra gazetarë në redaksinë e NBC, MSNBC dhe madje edhe CNN kanë njoftuar në rrjetet sociale se po pushohen nga puna.
Më shumë biznese pritet të ndjekin shembullin e njejtë në muajt e ardhshëm. Kompanitë e fuqishme, veçanërisht ato të teknologjisë, kishin filluar të punësohen gjatë pandemisë, kur bllokimet nxitën një zbavitje të blerjeve të teknologjisë për të vazhduar punën në distance.
Tani, megjithatë, ata po përballen me një rënie të të ardhurave. Nuk janë vetëm gjigantët e teknologjisë që po bëjnë reduktojnë stafin. Kompanitë më të vogla të teknologjisë u kapën gjithashtu nga një rritje dhe mospërmbajtje e shkaktuar nga pandemia dhe tani po vuajnë pasojat.
Disa i karakterizojnë zhvillimet si një rinisje për teknologjinë dhe ekonominë në përgjithësi.
Avokatët, rregullatorët, ligjvënësit dhe investitorët mirëpritën reduktimet, duke përmendur “modele të reja, më të pjekura biznesi”. Ata këmbëngulin se pas një llogarie të madhe biznesi pas gati dy dekadash rritjeje të shpejtë dhe rritje të çmimeve të aksioneve, ka ardhur koha e së vërtetës!
Kjo reflektohet edhe në faktin se ndërkohë që shkurtimet vazhdojnë, aksionet e teknologjisë së madhe amerikane po rriten, madje duke udhëhequr fitimet në treg. Aksionet e Alphabet u rritën 5% pavarësisht njoftimit të 12,000 shkurtimeve të vendeve të punës pasi investitorët i shohin shkurtimet si të nevojshme për të ulur kostot, raporton abcnews.al.
Të tjerë, megjithatë, flasin për fenomenin klasik të flluskës, duke i ngulur sytë te viti 2008 jo shumë i largët. Disa analistë, në fakt, shohin në reduktimin e stafit, shenjat e para të një recesioni të ardhshëm ekonomik në SHBA. Sektori i sotëm i teknologjisë është, në shumë mënyra, një shembull klasik i një industrie që u rrit shumë shpejt, me shumë arrogancë, e cila filloi në krye dhe shkoi deri në fund.
Kjo është arsyeja pse shumë e kanë të vështirë të ndjejnë keqardhje për punëtorët e teknologjisë dikur shumë të paguar që po pushohen nga puna.
“Mirë se erdhe në botën reale!” ata i përgjigjen videove përlotëse të të pushuarve. Për më tepër, ata besojnë se shumica prej tyre do të gjejnë shpejt punë në fusha të ngjashme apo punë të tjera.
Sido që të jetë, CEO-t pranojnë në mesazhet e tyre të shkarkimit se ishin pak a shumë “të dehur” nga modele joreale të rritjes, të bindur për një të ardhme, e cila në fund nuk u realizua.
Në fund, emëruesi i përbashkët në të gjitha këto kompani është lakmia./abcnews.al
Teknologji
Komisioni Evropian vendos për ChatGPT në mesin e 2026
Published
10 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
Bashkimi Evropian do të duhet të paktën një vit tjetër për të vendosur se si ta përdorë Aktin e Shërbimeve Digjitale (DSA) për të rregulluar ChatGPT.
Megjithëse përdorimi i chatbot-it të OpenAI ka arritur mbi 120 milion përdorues në muaj, rregullatorët ende nuk e kanë përcaktuar qartë se si hyn në fuqi DSA-ja ndaj këtij shërbimi.
ChatGPT i nënshtrohet edhe Aktit për Inteligjencën Artificiale, që kërkon vlerësimin dhe zbutjen e rreziqeve, me gjoba deri në 15 milion euro për shkelje
Por, sipas DSA-së, si platformë shumë e madhe online ose motor kërkimi, gjobat mund të arrijnë deri në 6% të xhiros vjetore globale.
Problemi është përcaktimi i statusit të ChatGPT: si motor kërkimi ose platformë e plotë. Ky vendim do të ndikojë se sa gjerë duhet të jenë raportet dhe masat e sigurisë që OpenAI duhet të ndërmarrë, përfshirë rreziqet ndaj zgjedhjeve, shëndetit publik dhe përmbajtjes së rekomanduar nga sistemi.
Dy ligjet, DSA dhe Akti i AI-së kanë qasje të ndryshme ndaj rrezikut dhe nuk përputhen gjithmonë. Disa rreziqe, si dezinformimi dhe deepfakes, mbulohen nga DSA, të tjerat, si përdorimi i AI-së në punësim, mbeten brenda Aktit të AI-së. Ky hendek mund të krijojë boshllëqe në vlerësimin e rrezikut nga OpenAI.
Një vendim përfundimtar nga BE-ja pritet në mesin e 2026, deri atëherë OpenAI duhet të përmirësojë masat e sigurisë për të përmbushur kërkesat ligjore. /A.Z/UBT News/
Teknologji
OpenAI nënshkruan marrëveshje 38 miliardë dollarëshe me Amazon
Published
14 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
OpenAI ka arritur marrëveshje me vlerë 38 miliardë dollarë me Amazon, që do t’i mundësojë kompanisë së inteligjencës artificiale të përdorë infrastrukturën cloud të AWS (Amazon Web Services).
Ky bashkëpunim shënon tjetër hap strategjik të OpenAI për të siguruar fuqinë kompjuterike të nevojshme për zhvillimin e modeleve të avancuara të AI-së.
Gjatë 2025, OpenAI ka lidhur marrëveshje me vlerë mbi 1 trilion dollarë me Oracle, Broadcom, AMD dhe Nvidia, duke diversifikuar partneritetet teknologjike dhe reduktuar varësinë nga Microsoft, që ka qenë partneri kryesor i saj për vite me radhë.
Sipas kushteve të marrëveshjes shtatëvjeçare me Amazon, OpenAI do të ketë akses të zgjeruar në procesorët grafikë të Nvidia-s, të cilët janë thelbësorë për trajnimin e modeleve të inteligjencës artificiale.
“Shkallëzimi i AI-së kufitare kërkon llogaritje masive dhe të besueshme,” tha Sam Altman, bashkëthemelues dhe CEO i OpenAI. “Partneriteti me AWS forcon ekosistemin tonë të gjerë të llogaritjes dhe ndihmon në sjelljen e inteligjencës artificiale të përparuar për të gjithë,” shtoi ai.
Ky zhvillim pasqyron rritjen e kërkesës globale për fuqi kompjuterike dhe garën midis gjigantëve për të siguruar burime të avancuara për zhvillimin e AI-së.
OpenAI, e njohur për revolucionin që solli me ChatGPT në vitin 2022, ka qenë e varur nga infrastruktura e Microsoft-it për vite me radhë. Megjithatë, që nga janari, marrëdhënia ekskluzive është zbutur, duke i dhënë OpenAI më shumë pavarësi operacionale dhe fleksibilitet financiar.
“Marrëveshja me AWS tregon se OpenAI synon të sigurojë sa më shumë kapacitet kompjuterik që të jetë e mundur për të ruajtur pozicionin lider,” tha Kim Forrest, drejtoreshë investimesh në Bokeh Capital Partners.
Microsoft mbetet partner strategjik, por me më pak kontroll mbi operacionet e OpenAI, duke i hapur rrugë bashkëpunimeve me konkurrentë tjerë si Amazon.
Pavarësisht investimeve kolosale, OpenAI vijon të operojë pa fitim, duke shpenzuar miliarda në kërkim dhe zhvillim. Sipas të dhënave tremujore të Microsoft, kompania humbi 12 miliardë dollarë në tremujorin e fundit.
Pas publikimit të lajmit, aksionet e Amazon u rritën ndjeshëm, duke arritur një rekord të ri dhe duke shtuar rreth 140 miliardë dollarë në vlerësimin e tregut.
CEO i AWS, Matt Garman, tha se “AWS është e pozicionuar në mënyrë unike për të mbështetur ngarkesat gjigante të punës që kërkon AI-ja e OpenAI.”
Ekspertët e industrisë paralajmërojnë për rreziqet e mundshme të një flluske të re në tregun e inteligjencës artificiale.
“Investimet janë të pashembullta,” tha Sam Altman për BBC, “por edhe rritja e të ardhurave është po aq e pashembullt.”
Edhe institucione si Banka e Anglisë, Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe CEO i JP Morgan, Jamie Dimon, paralajmëruan pasiguri të larta ekonomike që lidhen me ritmin e shpejtë të zhvillimit të AI-së. /A.Z/UBT News/
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
Teknologji
Sukses i madh për Switch 2, Nintendo rrit pritshmëritë e shitjeve
Published
16 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
Nintendo të martën njoftoi se ka rritur parashikimin e saj për shitjet e konsolës së re Switch 2, duke e çuar në 19 milionë njësi për vitin financiar që përfundon në mars 2026, nga 15 milionë sa ishte më parë.
Kompania me seli në Kioto gjithashtu rriti pritshmëritë për fitimin operativ vjetor me 16%, duke arritur në 370 miliardë jen (rreth 2.45 miliardë dollarë).
Pasardhësi i pajisjes së suksesshme Switch doli në treg në një kohë të ndjeshme, gjatë luftës tregtare të nisur nga presidenti amerikan Donald Trump, çka testoi aftësinë e Nintendo-s për të menaxhuar zinxhirin e furnizimit.
Deri në fund të shtatorit, kompania shiti 10.3 milionë njësi Switch 2, të nxitura nga tituj të njohur si “Mario Kart World” dhe “Donkey Kong Bonanza”.
Raporti i fitimit operativ për gjysmën e parë të vitit ra në 13.2%, nga 23.2% në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Gjatë sezonit të rëndësishëm të blerjeve të fundvitit, pritet që kërkesa të mbështetet nga lojërat e reja si “Pokemon Legends: Z-A” dhe “Kirby Air Riders”.
Aksionet e Nintendo-s ranë me 0.8% para publikimit të rezultateve financiare, por mbeten 40% më të larta krahasuar me fillimin e vitit. /A.Z/UBT News/
Teknologji
YouTube po ju thotë: “Mjaft me Shorts”, po vjen kohëmatësi i ri
Published
1 day agoon
November 3, 2025By
UBT News
YouTube po teston një veçori të re për të kufizuar kohën që përdoruesit kalojnë duke parë Shorts, raporton TechCrunch.
Platforma do të shtojë një kohëmatës ditor, i cili do të jetë i disponueshëm për të gjithë përdoruesit nëpërmjet cilësimeve.
Përdoruesit do të mund të vendosin një kufi kohor ditor për shikimin e videove Shorts. Pasi të arrihet ky kufi, në ekran do të shfaqet një njoftim që i kujton përdoruesit të bëjnë pushim.
Edhe pse njoftimi mund të mbyllet me një klikim, qëllimi i funksionit është të ndërgjegjësojë përdoruesit për kohën e tepërt që mund të kalojnë duke parë përmbajtje të shkurtër, shpesh orë të tëra në mënyrë pasive.
Në të ardhmen, YouTube planifikon ta integrojë këtë opsion edhe me kontrollin prindëror. Kështu, prindërit do të kenë mundësi të vendosin kufij për kohën që fëmijët mund të kalojnë në Shorts, dhe në këtë rast njoftimi nuk do të mund të hiqet nga fëmijët.
Kjo lëvizje vjen në një kohë kur shumë platforma sociale po përballen me kritika dhe padi për varësinë që shkaktojnë tek përdoruesit.
Sipas Bloomberg Law, mbi 2 mijë padi janë ngritur kundër kompanive të rrjeteve sociale, me akuza se platformat janë ndërtuar qëllimisht për të nxitur sjellje varësie dhe për të mbajtur përdoruesit të lidhur për periudha të gjata. /A.Z/UBT News/
Halsey përfundon në urgjencë pas koncertit në Boston
Trafiku i përditshëm, rreziku i fshehur për shëndetin
Dua Lipa lanson linjën e saj të kujdesit për lëkurën
Djathi, një aleat i mundshëm kundër plakjes së trurit
Si ta forconi vetë-disiplinën në vendin e punës?
Skuadra e Serie-A shkarkon trajnerin
Shijoni vjeshtën me 5 ushqime kryesore për energji dhe shëndet
KDI: Presidentja të ofrojë transparencë dhe qartësi për procesin e caktimit të mandatarit
David Beckham bëhet ‘Sir’ dhe shënon një kapitull të ri në karrierën e tij
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
