Teknologji

Pse Galileo Galilei njihet si “revolucionari i shkencës”?

Published

on

Galileo Galilei (1564-1642) ishte një astronom, fizikan, inxhinier dhe polimatist italian që luajti një rol vendimtar në Revolucionin Shkencor të shekullit të 17-të. Galileo shpesh përmendet si “babai i astronomisë moderne vëzhguese”, “babai i fizikës moderne” dhe “babai i shkencës”.

Kontributet dhe arritjet e tij kryesore përfshijnë:

Përdorimin e Teleskopit:

Galileo ishte shkencëtari i parë që përdori një teleskop për observime astronomike. Duke shfrytëzuar këtë instrument, ai zbuloi sipërfaqen e Hënës, zbuloi katër hënët më të mëdha të Jupiterit (tani të njohura si hënët galileane), vuri re fazat e Venusit dhe zbuloi njollat e diellit.

Ligji i Rënies së Lirë:

Ligji i Rënies së Lirë u përcaktua nga Galileo nëpërmjet një sërë eksperimentesh të thjeshta që përfshinin lëvizjen e trupave nën ndikimin e gravitetit. Thelbi i ligjit të Galileos për trupat në rënie mund të përmblidhet si më poshtë:

Objektet me masa të ndryshme bien me të njëjtën shpejtësi kur i nënshtrohen gravitetit në mungesë të rezistencës së ajrit.

Kjo sfidoi pikëpamjen Aristoteliane se objektet më të rënda bien më shpejt se ato më të lehta. Nëpërmjet eksperimenteve, Galileo demonstroi se, në mungesë të rezistencës së konsiderueshme të ajrit, të gjitha objektet bien me të njëjtën shpejtësi, pavarësisht nga masa e tyre. Ky koncept hodhi themelet për ligjet e lëvizjes të Isaac Njutonit dhe ligjin e gravitetit universal.

Mbështetës i Heliocentrizmit:

Galileo mbështeti modelin heliocentrik të sistemit diellor, i propozuar nga Nikolla Koperniku, që vendoste Diellin në qendër me planetët, përfshirë Tokën, që rrotulloheshin rreth tij. Kjo e çoi në konflikt me pikëpamjet gjeocentrike të mbajtura nga Kisha Katolike në atë kohë.

Konflikti me Kishën Katolike:

Mbështetja e Galileos për modelin heliocentrik e çoi në konflikt me Kishën Katolike, e cila mbështeste një pamje gjeocentrike. Në vitin 1633, ai u gjykua nga Inkvizita Katolike Romake dhe u detyrua të mohonte mbështetjen e tij për heliocentrizmin. Pasi u dënua me burgim shtëpie, ai kaloi pjesën tjetër të jetës së tij në arrest shtëpie.

Teknologji

Renault Group shpallet “Prodhuesi i Vitit”

Published

on

Një natë krenarie për të gjithë të lidhurit me Renault Group, pasi kompania franceze e automjeteve u shpall “Prodhuesi i Vitit” në TopGear.com Awards 2025 në Londër.

Viti 2025 ka qenë i mbushur me aktivitete për Renault, dhe kompania ndihet e nderuar që përkushtimi i ekipeve u vlerësua nga një nga emrat më të respektuar në industrinë automobilistike.

Jack Rix, redaktor i TopGear.com, komentoi:

“Ka qenë vit i jashtëzakonshëm, me R5 dhe R4 që fituan zemrat e njerëzve, Clio që shpëtoi segmentin supermini, Twingo që riktheu triumfueshëm e R5 Turbo 3E që dëshmoi se ka ende vend për pak çmenduri. Alpine filloi odiseadën elektrike me modelet A290 dhe A390, Dacia zgjeroi horizontet me Bigster dhe më pas i ngushtoi përsëri me Hipster. Tani presim me padurim vitin 2026.”

Ky çmim i fundit kurorëzon një vit të rëndësishëm për Renault, dhe kompania falënderon sinqerisht TopGear.com për njohjen e dhënë.

Suksesi i Renault nuk përfundon këtu: modeli R4 u shpall “Crossover i Vitit”, pas titullit “Vetura Elektrike e Vitit” në TopGear.com Electric Car Awards më herët gjatë vitit.

Ky rezultat reflekton vizionin e Renault: të inovojë dhe të sfidojë kufijtë për të krijuar automjete më të qasshme dhe më argëtuese për një audiencë gjithnjë e më të gjerë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Apple përballet me hetime për ndikimin e privatësisë

Published

on

Zyra kundër monopolit e Polonisë (UOKiK) po heton nëse Apple po kufizon konkurrencën në tregun e reklamave mobile përmes politikës së saj të privatësisë, App Tracking Transparency (ATT).

Ky sistem, i prezantuar në iOS 14.5 e më pas, mund të pengojë aplikacionet e palëve të treta të mbledhin të dhëna për reklama të personalizuara, duke favorizuar shërbimin e reklamave të Apple.

Presidenti i UOKiK, Tomasz Chrostny, deklaroi se politika e ATT-së mund të ketë mashtruar përdoruesit për nivelin e mbrojtjes së privatësisë dhe mund të përbëjë abuzim me pozicionin dominues.

Nëse akuzat konfirmohen, Apple mund të gjobitet deri në 10% të të ardhurave vjetore në Poloni. Hetime të ngjashme po kryhen edhe në Gjermani, Itali, Rumani, ndërsa në Francë kompania u gjobit me 150 milionë euro. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Nokia investon 4 miliardë dollarë në SHBA dhe sjell rrjetin 4G në Hënë

Published

on

Nokia do të investojë 4 miliardë dollarë në SHBA për kërkim, zhvillim dhe prodhim, me fokus në përparimet e rrjetit të drejtuar nga inteligjenca artificiale.

Nga kjo shumë, 3.5 miliardë dollarë do të përdoren për kërkim-zhvillim dhe 500 milionë për prodhim dhe shpenzime kapitale në Teksas, New Jersey dhe Pensilvani.

Përveç investimeve tokësore, Nokia do të vendosë rrjetin e parë 4G në Hënë, pjesë e misionit Intuitive Machines-2, duke ndihmuar në bazat për eksplorimin hënor dhe misionet me ekuipazh.

Anija Athena e misionit u ngrit së fundmi me raketën SpaceX Falcon 9, duke transportuar rrjetin hënor të Nokias.

Nokia prezantoi kamerën e saj profesionale Nokia 360 Camera, e para 5G në botë që transmeton video 8K me zë hapësinor dhe lidhje me vonesë të ulët për përdorim industrial. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Nuk është vetëm Chatbot, ja detyrat e përditshme që ChatGPT i zgjidh për ju

Published

on

Shumica e bisedave me ChatGPT lidhen me detyra të zakonshme të përditshme, gjë që tregon se ky mjet po shndërrohet në një asistent universal të inteligjencës artificiale që e bën jetën më të lehtë.

Shumë njerëz e shohin ChatGPT-në si shok digjital që ndihmon në planifikim, të mësuar, zgjedhje veshjesh, udhëtime e aktivitete krijuese.

Një studim i madh në bashkëpunim me universitetet Harvard dhe Duke ka zbuluar se vetëm një e treta e pyetjeve që i drejtohen lidhen me punën; pjesa më e madhe ka të bëjë me vendime personale dhe zakone të përditshme.

Kjo tregon se përdoruesit e shohin jo si chatbot të thjeshtë, por si mbështetje që “futet në lojë” sa herë që nevojitet, nga zgjedhja e veshjes, te organizimi i ditës apo kapërcimi i një bllokimi kreativ. Me kohën, bëhet pjesë e rutinës ditore: kur duhet ulur stresi, marrë një vendim i shpejtë, planifikuar një fundjavë apo verifikuar një ide, ChatGPT është ndihma më e menjëhershme.

Mësimi i gjuhëve

Shumë përdorues e përdorin si mësues personal, shpjegon rregulla të vështira, krijon lista fjalësh, histori të shkurtra e simulon biseda që ndihmojnë në përmirësimin e vetëbesimit para udhëtimeve ose provimeve.

Ditari interaktiv

Disa e shfrytëzojnë si ditar emocional. ChatGPT analizon ndjenjat dhe kujton gjëra që ndikojnë në produktivitet apo humor.

Partner krijues

Kur shfaqet mungesa e frymëzimit, për një libër, vlog, fotografi a projekt tjetër ai ofron ide, këshilla e shtysën e nevojshme për të ecur para.

Këshilltar stili

Nëse përshkruani ngjarjen, garderobën dhe atmosferën, ChatGPT sugjeron kombinime veshjesh, ngjyrash e aksesorësh si një stilist virtual.

Udhëzues udhëtimi

Gjatë planifikimit të udhëtimeve, ai mund të krijojë itinerare, të sugjerojë vende për t’u vizituar, të organizojë axhendën dhe madje të ofrojë fraza të përdorshme në gjuhën lokale. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara