Lajmet

Pse Evropa po përballet me rritje të çmimeve të energjisë dhe krizë të kostos së jetesës?

Njerëzit po gjejnë mënyra se si të kursejnë energji, ndërsa qeveritë po përpiqen të kufizojnë çmimet.

Published

on

Evropianët po përballen me faturat më të larta të energjisë pasi rritja globale e çmimeve të energjisë dhe gazit ekspozon vendet më të varfëra me karburant, paralajmërojnë grupet e konsumatorëve.

Njerëzit po gjejnë mënyra se si të kursejnë energji, ndërsa qeveritë po përpiqen të kufizojnë çmimet dhe t’i ndihmojnë familjet dhe bizneset më të goditura.

Pse janë çmimet e energjisë kaq të larta?

Kompanitë energjetike e blejnë në tregjet me shumicë gazin dhe energjinë elektrike që ua shesin konsumatorëve. Ashtu si në çdo treg, çmimet mund të rriten ose ulen, varësisht nga oferta dhe kërkesa. Në dimër çmimet rriten për shkak të kërkesës më të lartë për ngrohje dhe ndriçim, kurse gjatë verës çmimet bien.

Çmimet filluan të rriten mbi nivelin normal shtatorin e vitit të kaluar dhe janë rritur edhe më tej pas ndërprerjes së furnizimit si pasojë e pushtimit rus të Ukrainës, që filloi më 24 shkurt. Pak para fillimit të luftës, qeveria gjermane ndaloi gazsjellësin Nord Stream 2, i cili do të dyfishonte sasinë e gazit rus të dërguar në Evropë.

Në korrik, Rusia uli vëllimet e pompuara përmes Nord Stream 1 deri në 20 për qind të kapacitetit, për arsye mirëmbajtjeje, në atë që qeveria gjermane tha se është një pretekst i përdorur nga Moska për t’iu kundërpërgjigjur sanksioneve të Perëndimit.

Më 2 shtator, Rusia ndërpreu furnizimin treditor përmes Nord Stream 1 në Gjermani, duke thelluar vështirësitë e Evropës në sigurimin e karburantit dimëror, pasi tha se ka gjetur defekte në tubacion gjatë mirëmbajtjes. Nord Stream 1, i cili kalon nën Detin Baltik, duhej të rifillonte funksionimin pas një ndalese treditore për mirëmbajtje. Ndërprerjet bërthamore franceze dhe një valë e të nxehtit në të gjithë Evropën këtë verë kanë rritur gjithashtu kërkesën për energji.

Çmimet standarde evropiane të gazit në qendrën holandeze TTF janë rritur me gati 350 për qind nga viti në vit, ndërsa kontratat e energjisë gjermane dhe franceze të vitit të parë janë rritur me 540 për qind dhe 790 për qind respektivisht.

Sa mund të zgjasë?

Shumë analistë të tregut të gazit thonë se çmimet mund të mbesin të larta për dy ose më shumë vjet. Konkurrenca globale për gazin dhe qymyrin këtë dimër pritet të parandalojë rënien e çmimeve, ndërkohë që çdo ndërprerje e mëtejshme e furnizimeve me gaz rus, si ndërprerja e plotë e Nord Stream 1, mund të ndikojë që çmimet të rriten edhe më tej.

Megjithëse vendet evropiane janë në rrugën e duhur për të rimbushur vendet e depozitimit të gazit në një nivel minimal prej 80 përqind deri më 1 tetor, një dimër i ftohtë mund t’i varfërojë shpejt ato rezerva.

Çfarë po bëjnë qeveritë për të trajtuar krizën energjetike?

Në korrik, Bashkimi Evropian u kërkoi vendeve anëtare të reduktojnë vullnetarisht kërkesën për gaz me 15 për qind këtë dimër. Disa qeveri evropiane kishin marrë tashmë masa për të ulur konsumin para thirrjes së BE-së, të tilla si ligjet për nivelet e ajrit të kondicionuar dhe ngrohjes në ndërtesat publike dhe tregtare.

Presidenti francez, Emmanuel Macron tani po bën thirrje për reduktim të mprehtë prej 10 për qind të përdorimit të energjisë në vend në javët e ardhshme për të shmangur rrezikun e racionimit dhe shkurtimeve këtë dimër.

Gjermania tashmë ka kaluar në fazën e dytë të një plani trenivelësh të gazit emergjent. Faza e tretë parashikon që oferta të kufizohet në industri.

Britania, e cila mbështetet shumë te gazi për ngrohje, prezantoi një kufi çmimi për tarifat më të përdorura të energjisë në vitin 2019 që përcakton një tarifë maksimale për njësi të energjisë dhe kufizon fitimet e furnitorëve në 1.9 për qind.

Çfarë mund të bëjnë konsumatorët për të mbajtur nën kontroll faturat e energjisë?

Familjet evropiane përbëjnë 30-40 për qind të kërkesës për gaz. Rreth 80 për qind e kërkesës për gaz familjar vjen nga ngrohja, ndërsa pjesa tjetër nga uji i nxehtë dhe gatimi. Kërkesa është zakonisht më e lartë në sezonin e gazit dimëror, i cili zgjat nga muaji tetor deri në muajin mars.

Megjithatë, sipas analistëve të Bernstein, disa masa mund të zvogëlojnë kërkesën për gaz për familjet me një të tretën. Analistët thonë se ndalja e radiatorëve në dhomat e papërdorura, mospërdorimi i shpeshtë i kaldajave, ulja e termostatit, e masa të tilla mund të ndihmojnë në reduktimin e përdorimit të energjisë./UBTNews/

Lajmet

​Neymar do t’i nënshtrohet një operacioni në gju

Published

on

Neymar do t’i nënshtrohet një operacioni në gju pasi luajti me dhimbje për të ndihmuar Santosin të shmangë rënien nga kategoria me një fitore 3-0 ndaj Cruzeiros të dielën.

Kjo ka ngritur më shumë dyshime rreth shanseve të anësorit për të luajtur në Kupën e Botës të vitit të ardhshëm.

33-vjeçari u rikthye te klubi i fëmijërisë, Santos, në janar, pas një periudhe në Arabinë Saudite dhe pati një ndikim vendimtar në mbijetesën e ekipit të tij në ligën e parë braziliane, duke shënuar pesë gola në katër ndeshjet e fundit.

“Erdha për këtë, për të ndihmuar sa më mirë që mundem. Këto kanë qenë javë të vështira për mua”, u tha gazetarëve Neymar, i cili luajti vetëm në 20 nga 38 ndeshjet e tyre në ligë.

“I falënderoj ata që ishin me mua për të më ngritur në këmbë. Po të mos ishin ata, nuk do t’i kisha luajtur këto ndeshje për shkak të këtyre lëndimeve, këtij problemi me gjurin. Më duhet të pushoj dhe pastaj do të bëjmë këtë operacion në gju.”

Ai nuk dha detaje mbi operacionin ose një afat kohor për shërimin e tij të pritur dhe nuk është paraqitur për Brazilin prej dy vitesh për shkak të një sërë lëndimesh.

Në tetor, trajneri i ekipit kombëtar, Carlo Ancelotti, tha se sulmuesi duhet të rifitojë formën e plotë fizike nëse do të rikthehet në skuadër për Kupën e Botës që do të zhvillohet nga 11 qershori deri më 19 korrik në Kanada, Meksikë dhe Shtetet e Bashkuara./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Nis dëshminë dëshmitari i radhës në gjykimin ndaj ish-kryeshefit të KEK-ut, Nagip Krasniqi

Published

on

By

Në Gjykatën Themelore në Prishtinë, në rastin ku ish-kryeshefi ekzekutiv i Korporatës Energjetike të Kosovës (KEK), Nagip Krasniqi, akuzohet për keqpërdorim të detyrës zyrtare, të hënën ka filluar dëshminë Edmond Nulleshi- në cilësinë e këshilltarit të drejtorit ekzekutiv të shërbimeve të KEK-ut.

Fillimisht, me pyetje për këtë dëshmitar po vazhdon prokurori special Dren Paca, për të vijuar më pas me palët tjera,

Krasniqi ishte deklaruar i pafajshëm në seancën fillestare të mbajtur më 8 tetor 2024. I pafajshëm ai u deklarua edhe në seancën e 3 korrikut 2025.

Aktakuza e Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës e ngritur më 19 gusht 2024, akuzon Nagip Krasniqin për veprën penale “Keqpërdorimi i pozitës apo autoritetit zyrtar”.

Sipas aktakuzës të cilën e ka siguruar “Betimi për Drejtësi”, Krasniqi në cilësinë e kryeshefit të KEK-ut, duke filluar nga 15 tetori 2021 e në vazhdimësi me qëllim që operatorit ekonomik “Holding Slovenske Elektrane” SE nga Sllovenia t’ia mundësojë tregtimin e energjisë elektrike në Republikën e Kosovës në kundërshtim me Ligjin për Energjinë Elektrike dhe Ligjit për Rregullatorin e Energjisë, me dashje aprovon blerjet, nënshkruan kontrata dhe autorizon nënshkrimin e tyre si dhe konfirmon vazhdimin e tregtimit me operatorin në fjalë, ani pse ishte në dijeni se nuk mund të tregtohej energji elektrike me këtë operator derisa ai nuk licencohej apo nuk i njihej licenca nga Zyra e Rregullatorit për Energji (ZRrE).

Në aktakuzë thuhet se operatorit i mundësohet përfitimi pasuror si dhe shmangia nga pagesat tatimore në Republikën e Kosovës dhe për pasojë dëmtimin në shkallë të madhe të buxhetit të Kosovës apo në vlerë prej 531 mijë e 920 euro e 79 centë. Gjithashtu, thuhet se kjo kishte dëmtuar dhe diskriminuar operatorët tjerë ekonomikë konkurrentë që operonin në tregun e Kosovës që ishin të licencuar dhe i nënshtroheshin obligimeve tatimore. Ndërsa, dëmi material ndaj KEK-ut, thuhet se është në shkallë të madhe, përkatësisht 3 milionë e 229 mijë e 905 euro.

Nga provat e Prokurorisë, thuhet se ZRrE, KEK-ut i kishte shqiptuar dënim për shkak të shkeljeve të konstatuara në blerje të energjisë. Raporti i Zyrës së Regullatorit kishte gjetur se bazuar në legjislacionin e vendit, aktivitetet e tregtisë së energjisë mund të ushtrohen vetëm me licencë të lëshuar nga ZRrE, e që janë të regjistruara në Kosovë. Aty thuhet se aktivitetet pa licenca, mund të lejoheshin vetëm nëse operatorët kanë licencë në vendet e tyre të cilat mund të njihen në Kosovë vetëm pasi të jenë plotësuar kushtet sipas rregullores për Licencimin e Aktiviteteve të Energjisë në Kosovë.

Sipas aktakuzës, ZRrE kishte reaguar disa herë përmes shkresave dhe emailit zyrtar që KEK të veprojë në përputhje me ligjin dhe aktivitetet e tregtimit të energjisë me operatorë të palicencuar.

Tutje, thuhet se ZRrE më 19 gusht 2022, kishte monitoruar procesin e tregtimit në kohë reale dhe kishte vërejtur se pavarësisht vërejtjeve dhe kërkesave KEK kishte vazhduar të veprojë në kundërshtim me ligjin.

Grupi punues i KEK-ut, ishte pajtuar që të respektonin të gjeturat e raportit të ZRRE-së. “Pavarësisht bindjeve dhe argumenteve të cekura më lartë, KEK do të respektoj përfundimisht qëndrimet e ZRrE-së, si një institucion i thirrur për rregullim të sektorit të energjisë i emëruar nga Kuvendi i Republikës së Kosovës sipas legjislacionit në fuqi, i cili i jep ketë kompetencë. Në këtë rast, KEK do të ndërpresë tregtimin energjisë me tregtarë që nuk prezantojnë licencë apo dëshmi nga ZRrE që e dëshmojnë që nuk kanë licencë meqë janë shtjerrë të gjitha mundësitë me komunikimet që kemi pasur me ZRrE”, thuhet në aktakuzë.

Kjo përgjigje e grupit punues, sipas Prokurorisë nuk ishte dërguar e plotë. Në e-mailin e përcjellë nga Eljas Jashari, thuhet se ishin dërguar vetëm komentet mospajtuese që kundërshtonin të gjeturat e ZRrE-së, duke konsideruar se nuk kishin nevojë për licenca shtesë, meqë të njëjtat ishin të licencuara në shtetet e tyre.

“Sipas përgjigjes së lartcekur rezulton se ZRrE-së nuk i ishin përcjellë qëndrimet e grupit punues të KEK, por qëndrimi personal i Nagip Krasniqit”, thuhet në aktakuzë.

Tutje, thuhet se edhe nga opinioni i zyrës ligjore të KEK-ut, ku në ‘cc’ ishte edhe vetë i pandehuri Krasniqi, i kishte dhënë të drejtë ZRrE-së, duke e vënë në dijeni të akuzuarin Krasniqi që duhet të respektohet rregullatori pasi është autoriteti shtetëror që ka kompetencë për këtë fushë. Madje, sipas këtij opinioni edhe kur KEK-ka dërguar rastet në Gjykatë, ZRrE ka fituar rastet dhe kërkesëpaditë e tyte janë refuzuar, pasi kompetenca e tyre është përfundimtare për çështjet e energjisë elektrike.

Nagip Krasniqit, sipas aktakuzës i ishte dërguar edhe një e-mail nga Departamenti i Menaxhimit të Tregtimit me Energjinë duke kërkuar nga Krasniqi konfirmimin nëse duhej tregtuar me operatorin “HSE”, duke theksuar se nga përgjigja dërguar ZRrE-se, nënkuptohej se duhej të vazhdohej tregtimi.

I akuzuari Krasniqi ishte përgjigjur “konfirmoj vazhdimin e tregtimit sipas përgjigjes që i është dërguar ZRrE-së”. Si pasojë e kësaj, tregtimi me ketë operator të palicencuar kishte vazhduar deri në pezullimin dhe ndërprerjen përfundimtare të kontratës në maj 2023, përkatësisht gusht 2023.

Me konfirmimin që drejtori operativ, Luigj Imeri kishte kërkuar nga kryeshefi Krasniqi, në këtë korrespodencës, sipas Prokurorisë thuhet se pas përgjigjes së Krasniqit, Anjeta Zeqiri dhe Besa Shatri ishin tallur.

Hahaha ja ke prish tripat”, “Ej qetu Luigji ka pas me dhanë dorëheqje…i paska ra pishman”, ishin replikat në ketë e-mail zyrtar.

Operatori nga Sllovenia thuhet se nuk ishte në listën e kompanive të licencuara e sipas ARBK-së, as e regjistruar si biznes në Kosovë.

Tutje, në aktakuzë bëhet e ditur se pas shkresës se KEK-ut të 7 gushtit 2023, vërtetohet se pas arrestimit të Nagip Krasniqit (për çështje që nuk ndërlidhen me këtë rast), KEK më 19 maj 2023 fillimisht kishte njoftuar “HSE” se po e pezullonte bashkëpunimin për ta njoftuar me vonë se po e shkëpusin kontratën në mungesë të licencës se lëshuar nga ZRRE, duke e njoftuar se në momentin që “HSE” dëshmon posedimin e licencës të lëshuar ose të njohur nga ZRRE, atëherë KEK mund të iniciojë procesin e nënshkrimit të një kontrate të re./BetimipërDrejtësi

Continue Reading

Lajmet

Letra e Hamzës për BE-në: Masat ndaj Kosovës janë të padrejta dhe duhet të largohen

Published

on

By

Në një letër drejtuar Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, kreu i Partisë Demokratike të Kosovës (PDK), Bedri Hamza, ka kërkuar heqjen urgjente dhe pa kushte të masave të Bashkimit Evropian ndaj Kosovës. Ai argumenton se vendi ka përmbushur çdo standard demokratik dhe ka bërë sakrifica të mëdha në përpjekjet e tij për integrim evropian.

Hamza rikujton se Kosova ka zhvilluar tri palë zgjedhje brenda një viti, të cilat, sipas tij, kanë qenë “plotësisht demokratike, transparente dhe të qeta”, pavarësisht ngërçit të mëvonshëm politik për formimin e qeverisë. Ai thotë se këto procese dëshmojnë “pjekurinë politike” të vendit dhe se vazhdimi i masave të BE-së është bërë “i paarsyeshëm dhe i padrejtë”.

Në letrën e tij, kryetari i PDK-së i kujton institucioneve evropiane edhe përgjegjësitë e mëdha që ka marrë përsipër Kosova në arenën ndërkombëtare, përfshirë krijimin e Dhomave të Specializuara. Sipas Hamzës, ky ishte një detyrim që u vendos në mënyrë të njëanshme mbi Kosovën dhe që, siç thekson ai, “është shndërruar në një mekanizëm me karakter monoetnik”, duke theksuar se deri tani kanë qenë të gjykuar vetëm drejtues të brezit themelues të shtetit.

Hamza thekson se Kosova ka paguar “një çmim tejet të lartë” për lirinë, shtetndërtimin dhe konsolidimin e një republike demokratike që respekton angazhimet ndërkombëtare. Prandaj, ai kërkon nga BE-ja që ta trajtojë Kosovën me të njëjtat standarde si vendet e tjera të rajonit dhe të mos e privojë më nga “mjetet dhe mbështetja e domosdoshme” për rrugëtimin drejt BE-së dhe NATO-s.

Në përmbyllje, Hamza lëshon një thirrje të hapur politike: “Kërkoj heqjen e menjëhershme dhe të pakushtëzuar të të gjitha masave të BE-së ndaj Kosovës”, duke theksuar se një vendim i tillë do të përbënte një mesazh të qartë për qytetarët se përpjekjet e tyre demokratike po vlerësohen dhe mbështeten.

Continue Reading

Lajmet

​Spalletti për Zhegrovën: Është shkatërrues, por pati dhimbje

Published

on

Luciano Spalletti pranoi se Juventusi reagoi më mirë në lojë vetëm pasi Jonathan David u fut në pjesën e parë dhe Yildiz u rikthye në pozicionin e tij natyral në krahun e majtë ku theksoi se pasimet e gabuara dhe balanca e dobët në fazën mbrojtëse e lanë ekipin të ekspozuar në disa momente.

Në mesin e analizës, Spalletti u ndal posaçërisht te Edon Zhegrova, një nga lojtarët që zakonisht sjell shpërthim në të tretën e fundit të fushës.

Ai e quajti kosovarin “shkatërrues” në zonat kreative, por zbuloi se gjendja fizike nuk e kishte lejuar të ishte në maksimum këtë javë.

“Edon Zhegrova është shkatërrues në të tretën e fundit, por ai pati dhimbje në stërvitje dhe do t’i duhet kohë që të kthehet në formë”, tha Spalletti, duke lënë të kuptohet se mungesa e tij në 100% ndikoi në mënyrën si u përball Juventusi me presionin e Napolit.

Trajneri theksoi se ekipi po vuan për të shënuar gola, por sipas tij problemet nuk ndodhen vetëm tek sulmuesit. Ai nënvizoi se lëvizjet në të gjithë fushën duhen përmirësuar, jo vetëm në pasimin e fundit apo në rastet para portës, duke kërkuar më shumë kohezion dhe qartësi lojtarësh në fazën organizative./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara