Lajmet

Politika, paratë, fama: çfarë i motivon mohuesit e ndryshimeve klimatike?

Shkaku numër një nëse njerëzit e pranojnë shkencën e klimës ose jo është ideologjia e tyre personale.

Published

on

Ideologët e krahut të djathtë të financuar nga lëndët djegëse fosile, narcisistët në kërkim të famës dhe nxitësit e dyshimeve — po rrisin dezinformimin e klimës që minon luftën kundër ngrohjes globale, thonë studiuesit.

Ekspertët e intervistuar nga AFP përshkruan gjashtë gjëra kryesore që i motivojnë njerëzit të mohojnë ndryshimin e klimës ose të kërkojnë të vonojnë veprimin.

Paratë e naftës
Studimet kanë dokumentuar flukse parash nga industria e karburanteve fosile në institutet konservatore të SHBA-së.

Greenpeace në faqen exxonsecrets.org publikoi dokumente nga gjigandi i naftës ExxonMobil që zbulon donacionet që ka bërë në vitet 1990 dhe 2000 për tre organe të tilla: Institutin Heartland, Institutin e Ndërmarrjeve Konkurruese dhe Institutin Cato.

Exxon ka mohuar vazhdimisht se ka punuar kundër shkencës klimatike.

Një analizë e dokumenteve tatimore dhe të dhënave të donatorëve nga sociologu Robert Brulle i Universitetit Brown zbuloi se 91 grupe — që kanë mendim skeptik ndaj klimës — dhe grupe lobimi morën të ardhura prej 900 milionë dollarë në 2003-2010, kryesisht nga fondacionet konservatore.

Që nga mesi i viteve 2000, financimi është kanalizuar kryesisht përmes grupeve filantropike që fshehin donacionet e tyre.

“Kompanitë e lëndëve djegëse fosile kanë një histori të gjatë të financimit të dezinformatave klimatike të shpallura nga institutet konservatore të mendimit”, tha Brulle për AFP.

“Ky keqinformim ka mashtruar shumë amerikanë në lidhje me rreziqet që lidhen me ndryshimet klimatike dhe ka penguar veprimet për të zbutur emetimet e karbonit”.

Përfitim parash përmes internetit
Diku tjetër ka individë“të cilët përfitojnë nga ‘ekonomia e zemërimit’ në internet dhe po shfrytëzojnë modelin aktual të biznesit të mediave sociale, i cili i lejon ata të fitojnë para nga mohimi i klimës dhe dezinformimi i klimës”, tha Jennie King, kreu i veprimit në Institutin për Dialogun Strategjik me bazë në Londër.

“Duke kultivuar një markë si këta ekspertë intelektualë të Dark Web, ata fitojnë rëndësi në rritje në platformat e mediave sociale”, tha ajo.

“Kjo nxit trafikun në faqet e tyre të internetit dhe rrit gjasat që ata të zhvillojnë marrëdhënie me markën, sponsorizim dhe paraqitje me pagesë”.

Ideologjia
Për psikologët, dezinformimi i klimës nxitet nga idealet e tregut të lirë që i bëjnë njerëzit të refuzojnë reformat klimatike.

“Shkaku numër një nëse njerëzit e pranojnë shkencën e klimës apo e refuzojnë atë është ideologjia e tyre personale”, tha Stephan Lewandowsky, një profesor psikologjie në Universitetin e Bristolit që hulumton qëndrimet ndaj ndryshimeve klimatike.

“Njerëzit që janë të përkushtuar ndaj tregjeve të lira të parregulluara e kanë të pamundur të pranojnë shkencën sepse implikimet e shkencës janë se ne duhet të kemi rregullore ose një çmim për karbonin”, tha ai për AFP.

Politika
Disa nga postimet më të përhapura në mediat sociale vijnë nga politikanë – të tilla si pretendimet e përsëritura të ish-presidentit amerikan Donald Trump në Twitter se reshjet e borës ishin provë kundër ngrohjes globale.

“Njerëzit që votojnë konservatorë kanë më shumë gjasa të jenë mohues të [ndryshimeve të] klimës”, tha John Cook, studiues në Universitetin Monash në Melburn dhe themelues i Skeptical Science.

“Duke mos i pëlqyer zgjidhjet për ndryshimin e klimës, ata refuzojnë që në radhë të parë ka një problem”.

Një studim i nëntorit 2022 në Nature nga studiues në City, Universiteti i Londrës zbuloi një rritje të polarizimit ideologjik rreth ndryshimit të klimës gjatë samitit të klimës COP26 në 2021, “i shtyrë nga aktiviteti në rritje i krahut të djathtë”.

Psikologjia
Një artikull i vitit 2022, bashkëautor nga Lewandowsky dhe Matthew Hornsey i Universitetit të Queensland-it, vuri në dukje aspekte të tjera psikologjike të pretendimeve klimatike, të tilla si “arsyetimi i motivuar” – njerëzit vendosin atë që besojnë dhe më pas kërkojnë prova që mbështesin pikëpamjen e tyre — dhe ” aversioni i zgjidhjes” ndaj reformave që nënkuptojnë sakrifica të dhimbshme.

“Përveç kësaj, njerëzit kanë frikë nga ndryshimet klimatike”, tha Lewandowsky.

“Kërcimi në mohim në kontekstin e frikës nuk është i pazakontë. Pandemia është një shembull tjetër kryesor”.

Fama
Disa kundërshtarë të klimës kanë miliona ndjekës në mediat sociale.

“Unë mendoj se narcisizmi malinj ndoshta është një shtytës i madh i influencerëve”, tha Cook.

“Këta lloj mini-të famshëm — ajo që i bën ata të njohur, të famshëm, marrin ndjekës, lexues blogjesh, është mohimi i tyre i shkencës”.

“Mund të mendoj për raste individuale të akademikëve që kishin një karrierë jashtëzakonisht mediokre në rastin më të mirë dhe më pas erdhi ndryshimi i klimës dhe ata thanë, “Oh, është një mashtrim” dhe pretenduan se kishin njëfarë ekspertize”, tha Lewandowsky.

“Ata u vërshuan me kërkesa mediatike. Këta njerëz janë të motivuar nga vëmendja”./UBTNews/

Aktualitet

Jakup Krasniqit i refuzohet kërkesa për lirim të përkohshëm

Published

on

Gjykata Speciale ka refuzuar kërkesën e Jakup Krasniqit për lirim të përkohshëm, të cilën e kishte parashtruar pas përfundimit të dëgjimit të dëshmitarëve të Prokurorisë.

Kështu ka njoftuar Specialja përmes një njoftimi publik, transmeton Telegrafi.

Në vendimin i cili u bë publik më 11 qershor, nuk ka ende informacione që tregojnë se Krasniqi mund t’i ikë drejtësisë, por ekziston rreziku që ai të pengojë procedurat ose të kryejë krime të tjera ndaj atyre që cilësohen si kundërshtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) duke përfshirë edhe vetë dëshmitarët në këtë çështje.

Ndryshe, Jakup Krasniqi po gjykohet për krime të pretenduara të luftës, bashkë me ish-krerët e tjerë të UÇK-së, Hashim Thaçi Kadri Veseli, Jakup Krasniqi e Rexhep Selimi.

Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi e Rexhep Selimi po mbahen në qendrën e paraburgimit në Hagë prej 2020.

Continue Reading

Lajmet

Në ditën e Çlirimit, Ambasada Amerikane nderon qëndrueshmërinë e Kosovës

Published

on

By

Ambasada Amerikane në Kosovë, në përkujtim të 12 Qershorit, ditës kur forcat e NATO-s hynë në Kosovë, theksoi se kjo ngjarje përbën një moment kyç që hapi rrugën drejt paqes dhe mundësoi kthimin e familjeve të zhvendosura.

Në mesazhin e saj, ambasada nderoi qëndrueshmërinë e popullit të Kosovës dhe angazhimin e përbashkët për një të ardhme të sigurt dhe paqësore.

“Sot bëhen 26 vjet nga hyrja e forcave të NATO-s në Kosovë, duke sjellë shpresë, siguri dhe një rrugë drejt paqes. 12 qershori i vitit 1999 ishte një pikë kthese – ajo që lejoi familjet e zhvendosura të ktheheshin dhe komunitetet të fillonin rindërtimin. Në këtë përvjetor, ne nderojmë qëndrueshmërinë e popullit kosovar dhe përkushtimin tonë të përbashkët për të ndërtuar një të ardhme të bazuar në paqe, siguri dhe prosperitet.”

Më 12 qershor 1999, pas përfundimit të fushatës ajrore, forcat paqeruajtëse të udhëhequra nga NATO, KFOR, hynë në Kosovë, duke shënuar fundin e luftës.

Continue Reading

Lajmet

Kurti bën homazhe te varri i Rugovës në Ditën e Çlirimit

Published

on

By

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, së bashku me zëvendëskryeministren Donika Gërvalla dhe ministrin e Brendshëm, Xhelal Sveçla, ka bërë sot homazhe te varri i ish-presidentit Ibrahim Rugova, me rastin e Ditës së Çlirimit.

Kurti e cilësoi Rugovën si një kontribuues të madh për unitetin e popullit dhe ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës, veçanërisht gjatë viteve ’90.

“Duke vendosur lule të freskëta te varri i presidentit historik, Ibrahim Rugova – një kontribuues i madh për unitetin e popullit dhe për ndërkombëtarizimin e Kosovës dhe çështjes kombëtare në përgjithësi gjatë gjithë viteve të 90-ta – ne shprehim mirënjohje për rolin e tij,” tha Kurti.

Ai shtoi se do të vijojë homazhet edhe te varri i Adem Demaçit dhe më pas në kompleksin memorial Adem Jashari në Prekaz.

“Kësisoj shënojmë edhe gëzimin tonë për çlirim, por edhe kujtesën tonë për ata që punuan dhe sakrifikuan për shtetin që e ndërtojmë dhe e zhvillojmë sot,” u shpreh Kurti para gazetarëve.

Ai nuk pranoi të përgjigjej në pyetjet e tyre.

Continue Reading

Lajmet

Polici Elez Peci dëshmon: Sulmi në Banjskë ishte tipik ushtarak, i trajnuar dhe i financuar mirë nga Serbia

Published

on

By

Në seancën gjyqësore lidhur me rastin “Banjska”, dëshmoi Elez Peci, koordinator në Stacionin Policor të Zveçanit. Ai rrëfeu me emocione ngjarjet e natës së 24 shtatorit 2023, ku mbeti i vrarë rreshteri Afrim Bunjaku.

“Si zyrtar policor ndjehem shumë i lënduar shpirtërisht me humbjen e rreshterit Bunjaku. Edhe pse fizikisht nuk kam pësuar lëndime, emocionalisht ndjehem si palë e lënduar,” tha Peci në sallën e gjykatës.

Ai kujtoi se ndërrimi kishte filluar më 23 shtator në orën 19:00 dhe do të përfundonte në orën 07:00 të mëngjesit. Gjatë patrullimit, përmes radio-lidhjes, u raportua për dy kamionë që kishin bllokuar hyrjen e fshatit Banjskë. Peci ishte pjesë e ekipit që ndërmori veprime së bashku me rreshterin Bunjaku.

Gjatë rrugës drejt Banjskës, ata kishin ndaluar një veturë, në të cilën gjetën një antenë të radio-lidhjes policore. Më pas, u nisën drejt vendit ku pritej përshkallëzimi i situatës.

Kur arritën në Banjskë, policët parkuan automjetet rreth 20 metra larg kamionëve dhe vazhduan në këmbë. “Rruga ishte e ndriçuar në mënyrë të pazakontë, më ngjalli dyshime dhe u thashë kolegëve të shpërndahen, se mund të jetë kurth. Menjëherë pas kësaj ndodhi një përballje shumë e rëndë,” tha ai.

Peci përshkroi të shtënat që vinin nga drejtime të shumta dhe armë të kalibrave të ndryshëm. Sipas tij, sulmi kishte karakter ushtarak dhe ishte i organizuar në mënyrë të sofistikuar.

Në dëshminë e tij, ai rrëfeu momentin kur u plagos rreshteri Bunjaku dhe përpjekjet për ta shpëtuar. “Kur e kam kapur për ta tërhequr, duart më janë nxehur nga gjaku. Ishte një moment i rëndë. E kam vendosur në veturë dhe ia kam larguar anti-plumbin, i cili ishte depërtuar nga predha.”

Peci shtoi se gjuajtjet nuk u ndalën as gjatë përpjekjes për tërheqjen e trupit të Bunjakut. Ai e quajti sulmin një akt të mirëplanifikuar, duke theksuar se armët e përdorura nuk mund të ishin të siguruara në mënyrë të zakonshme.

“Sulmi ishte i natyrës ushtarake, me armë të rënda dhe me pozicione të koordinuara. Nuk kam përjetuar kurrë një situatë të tillë. Armatimi ishte i sofistikuar dhe kjo flet për mbështetje të drejtpërdrejtë nga Serbia,” përfundoi Peci.

Continue Reading

Të kërkuara