Aktualitet

Pluhuri i imët: Cilësi më e mirë e ajrit në Evropë

Lajme të mira nga Agjencia e BE për Mjedisin: Numri i vdekjeve nga grimcat në atmosferë po bie. Megjithatë, sipas zyrës në Kopenhagë, ka ende vend për përmirësim.

Published

on

Numri i njerëzve, që vdesin para kohe për shkak të ajrit të ndotur me pluhur të imët, është ulur ndjeshëm në Bashkimin Evropian. Agjencia e BE për Mjedisin (EEA) në Kopenhagë regjistroi një rënie prej më shumë se dhjetë për qind në periudhën e studimit në vitin 2019 krahasuar me një vit më parë. Në fakt edhe kushtet e favorshme të motit luanin rol, por arsyeja kryesore ishte përmirësimi i vazhdueshëm i cilësisë së ajrit në Evropë.

Shifra absolute e viktimave nga grimcat atmosferike mbetet e lartë. Sipas raportit, rreth 307.000 qytetarë të BE-së humbën jetën në vitin 2019 si rezultat i kësaj ndotjeje. Por një vështrim në vitet e mëparshme tregon se situata është duke u përmirësuar. Numri i vdekjeve i shënuar nga auoriteti për vitin 2018 ishte 346,000. Në fillim të viteve 1990 në vendet e BE vdisnin para kohe çdo vit gati një milion njerëz. Deri në vitin 2005 ky numër kishte rënë në 450,000.

Industrieschlote Feinstaub Rauch Abgase

Cilësia e ajrit si problemi kryesor për shëndetin

Megjithatë cilësia e dobët e ajrit mbetet problemi më i madh ambiental për shëndetin e njerëzve në Evropë. Përveç pluhurit të imët problematik është edhe ekspozimi ndaj ozonit dhe oksidit të azotit. Por edhe këtu agjencia në Kopenhagë tregon një tendencë pozitive.

Në rastin e ozonit EEA supozon për vitin 2019 një ulje të numrit të vdekjeve me 13 përqind në 16.800. Numri i vdekjeve nga oksidi i azotit, i cili emetohet kryesisht nga makinat dhe termocentralet, u ul me një të katërtën në 40.400.

Dhe Agjencia e BE për Mjedisin paralajmëron: Më shumë se gjysma e vdekjeve të parakohshme të regjistruara në Bashkimin Evropian në 2019 – rreth 17.000 ose 58 për qind – teorikisht mund të ishin parandaluar, sikur të gjitha vendet anëtare të BE të kishin respektuar udhëzimet e reja të Organizatës Botërore të Shëndetësisë.

Në shtator OBSH ka bërë një përcaktim më të rreptë të vlerave limit të rekomanduara për substancat e dëmshme në ajër. Ajo që organizata e konsideron të pranueshme për shëndetin, është dukshëm poshtë vlerave udhëzuese të BE-së, që zbatohen aktualisht në Gjermani.

Objektivat e BE nuk po përmbushen

Megjithëse situata vazhdon të përmirësohet, EEA paralajmëroi në shtator, se cilësia e ajrit në shumicën e vendeve evropiane nuk është ende në përputhje me udhëzimet e BE. Bashkimi Evropian i ka vendosur vetes synimin që deri në vitin 2030 të reduktojë numrin e vdekjeve nga cilësia e dobët e ajrit me të paktën 55 për qind krahasuar me vitin 2005. Nëse numri i viktimave do të binte me të njëjtin ritëm si deri tani, ky synim nuk do të arrihej para vitit 2032.

Grimcat mund të lindin natyrshëm, por shpesh krijohen nga njeriu: përmes makinave, termocentraleve, impianteve të djegies së mbeturinave ose ngrohjes. Sipas Agjencisë gjermane të Mjedisit trafiku rrugor është një nga burimet kryesore të pluhurit të imët në zonat urbane. Papastërtitë krijohen jo vetëm nga emetimet e atuomjeteve, por edhe nga frenimi, nga fërkimi i gomave me rrugën grimcat kalojnë në atmosferë. Kantieret e ndërtimit shkaktojnë gjithashtu pluhur të imët në ajër.

Sipas EEA në vitin 2019 afro 54.000 vetë vdiqën në Gjermani për shkak të përqendrimit të lartë të pluhurit të imët në ajër – numri më i lartë në Evropë në shifra absolute. Në raport me numrin e popullsisë Polonia ka numrin më të madh të vdekjeve nga grimcat atmosferike, 39.300.

Continue Reading

Aktualitet

Inteligjenca britanike analizon gjendjen e ekonomive të Ukrainës dhe Rusisë në mes të luftës

Published

on

By

Ka të ngjarë që rritja reale ekonomike në Ukrainë në vitin 2024 të jetë rreth 3 për qind.

Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar e raportoi këtë në X , duke cituar të dhënat e inteligjencës, përcjell Ukrinform.

Ekspertët e inteligjencës vënë në dukje se rritja e ekonomisë ukrainase me 3 për qind këtë vit pas një rënie prej 29 për qind në 2022 dhe një rritje reale prej 5% në 2023 tregon një prirje rimëkëmbjeje.

Ata vunë në dukje se Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) parashikon inflacion mesatar vjetor në 5.8 për qind në 2024, që është më i ulët se kulmi prej 20 për qind në 2022.

Shpenzimet e mbrojtjes pritet të përbëjnë afërsisht 60 për qind të shpenzimeve shtetërore të Ukrainës në vitin 2025”, thuhet në raport.

Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar vlerëson se ekonomia e Rusisë ka të ngjarë të rritet me rreth 3.6% këtë vit, duke vazhduar një tendencë rritjeje që nga tronditja fillestare ekonomike e pushtimit të plotë të Rusisë në Ukrainë në 2022.

Kjo rritje ka shumë të ngjarë të nxitet nga shpenzimet e qeverisë, veçanërisht në Kompleksin Industrial Ushtarak,” sugjerojnë analistët.

Megjithatë, rritja ekonomike e Rusisë parashikohet të ngadalësohet në vitin 2025 për shkak të presioneve nga inflacioni, mungesa e fuqisë punëtore dhe sanksionet, thuhet në raportin e inteligjencës.

Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar shtoi se në vitin 2025, shpenzimet ruse të mbrojtjes do të rriten më tej, duke zënë 32% të shpenzimeve totale të buxhetit, ndërsa fusha të tjera të buxhetit, si shpenzimet sociale, përballen me shkurtime.

Sipas analistëve, rritja e shpenzimeve të qeverisë ruse ka të ngjarë të intensifikojë presionet ekzistuese inflacioniste në ekonomi, me një normë mesatare vjetore të inflacionit prej 7.9 për qind të parashikuar për vitin 2024.

Siç raportoi Ukrinform më herët, më 24 tetor, kreu i Departamentit Evropian të FMN-së, Alfred Kammer, tha se perspektiva e fundit e FMN-së për rritjen ekonomike të Ukrainës në 2024-2025 ishte ulur ndjeshëm, kryesisht për shkak të shkatërrimit të infrastrukturës energjetike të Ukrainës nga Rusia. si pasiguri për zhvillimet e mëtejshme të luftës.

Në perspektivën e tij të fundit të Perspektivës Ekonomike Botërore (WEO), Fondi Monetar Ndërkombëtar uli perspektivën e rritjes së PBB-së për Ukrainën në vitin 2024 nga 3.2 për qind (në perspektivën e prillit – red.) në 3.0 për qind. Për më tepër, Fondi uli perspektivën e tij për PBB-në e Ukrainës në vitin 2025 nga 6.5% në raportin e prillit në 2.5% në WEO aktuale.

Continue Reading

Lajmet

COREPER i kërkon Shqipërisë hapjen e grupkapitullit VI për marrëdhëniet me jashtë

Published

on

Shqipëria ka bërë një hap tjetër përpara në rrugën e saj drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Komiteti i Përfaqësuesve të Përhershëm të Qeverive të Shteteve Anëtare në Bashkimin Evropian (COREPER) ka kërkuar nga Shqipëria që të ndajë qëndrimin e saj lidhur me hapjen e grupkapitullit VI, i cili ka të bëjë me marrëdhëniet e jashtme të shtetit shqiptar.

Ambasadorët e 27 vendeve anëtare të BE-së kanë shprehur interesin e tyre për këtë hap të rëndësishëm në procesin e negociatave. Po ashtu, sipas presidencës hungareze të radhës, Këshilli i BE-së do të nisë punën për zhvillimin e qëndrimit të përbashkët për përgatitjen e Konferencës Ndërqeveritare me Shqipërinë, e cila pritet të zhvillohet në muajin dhjetor.

Ky zhvillim është një tjetër hap pozitiv për Shqipërinë, e cila ka filluar zyrtarisht negociatat e anëtarësimit në BE më 15 tetor të këtij viti, duke hapur grupkapitullin I, që lidhet me parimet themelore të Bashkimit Evropian. Ky grupkapitull është gjithashtu i fundit që mbyllet gjatë procesit të anëtarësimit.

Burime diplomatike kanë theksuar se Këshilli i BE-së tani do të fillojë punën për grupkapitullin VI, një hap që pritet të pasohet nga Konferenca Ndërqeveritare me Shqipërinë në muajin dhjetor. Ky proces pritet të sjellë një angazhim të thellë nga BE për të mbështetur Shqipërinë në rrugën e saj drejt integrimit të plotë në Bashkimin Evropian./UBTNews/

Continue Reading

Aktualitet

“Shkupi qyteti më i ndotur në Evropë”, qeveria: Do blejmë 100 autobusë elektrikë

Published

on

By

Me ardhjen e stinës së dimrit, qytetarët e Maqedonisë së Veriut pritet të ndezin sobat me dru për t’u ngrohur. Por ky fakt ndikon drejtpërdrejt në renditjen e Shkupit si kryeqyteti më i ndotur në Evropë. Një problem që ndikon në këtë nivel alarmant të ndotjes, është edhe transporti publik, i cili për shkak të borxheve është jofunksional.

Shkaku i kësaj janë: E para janë shtëpitë individuale që përdorin mjete të ndryshme për ngrohje. Jo me fajin e tyre. Faktori i dytë është transporti publik. Do të nisem prej tek transporti publik… Nëse nuk gaboj, nesër ose pasnesër do të ketë një donacion. Së bashku me Unionin Evropian, gjashtë autobus elektrik për qytetin e Shkupit, apo për ndërmarrjen publike”, thotë Izet Mexhiti, ministër i Ambientit Jetësor në RMV.

Ministria e Mjedisit në Maqedoninë e Veriut ka vendosur të blejë mbi 100 autobusë elektrike, me qëllim uljen e ndikimit në ndotjen e ambientit.

“Po shqyrtojmë në Qeveri që këto ditë, që qeveria të blejë 100 deri më 120 autobusë elektrik të cilët do të shpërndahen për transportin publik në komunat urbane”, shprehet ministri Mexhiti.

Qeveria këtë javë do të ketë një aksion, ku parashikohet kontroll më i rreptë teknik i automjeteve, reduktim i përdorimit të veturave zyrtare si dhe kontrolle më të shpeshta tek industria e rëndë.

Continue Reading

Bota

Populisti trondit politikën në Rumani, i “panjohuri” kryeson garën presidenciale

Published

on

By

Një populist i ekstremit të djathtë, pak i njohur, ka marrë drejtimin në zgjedhjet presidenciale rumune, duke tronditur klasën politike të vendit.

Kandidati i pavarur, Kalin Georgesku, po udhëheq sondazhet me rreth 22% të votave. Analistët thonë se, edhe pse pa një agjendë të qartë, mbështetja për të ishte një protestë kundër establishmentit.

I dyti në sondazhe është kryeministri Marcel Çiolaku i Partisë Social-Demokrate, me kuotën 20%. Ai pritej të ishte fituesi i raundit të parë.

Çiolaku deklaroi para votimit se një prej qëllimeve të tij ishte të bindte rumunët se ia vlente që të qëndronin në Rumani.

Elena Laskoni, nga Unioni Shpëtoni Rumaninë, u rendit e treta me 18% të votave. Kur hodhi votën në kuti, ajo foli për diasporën e përhapur të rumunëve në Evropë dhe tha se prioriteti i saj do të ishte funksionimi i mirë i institucioneve vendase.

George Simion, kryetar i Aleancës për Unitetin e Rumunëve, një parti e ekstremit të djathtë, mori 14.1% të votave. Sondazhet parashikojnë se do të jetë ai që do të shkojë në balotazhin e dhjetorit.

Simion loboi për unifikimin me Moldavinë, vend që i ndaloi sërish atij hyrjen.

Të paktën 13 kandidatë garuan për presidencën në një vend që është pjesë e Bashkimit Evropian dhe anëtar i NATO-s.

Presidenti në Rumani ka një mandat 5-vjeçar dhe ka kompetenca vendimmarrëse në fusha si siguria kombëtare dhe politika e jashtme.

Raundi i dytë do të mbahet më 8 dhjetor, një javë pas zgjedhjeve parlamentare.

Continue Reading

Të kërkuara