

Aktualitet
Pluhuri i imët: Cilësi më e mirë e ajrit në Evropë
Lajme të mira nga Agjencia e BE për Mjedisin: Numri i vdekjeve nga grimcat në atmosferë po bie. Megjithatë, sipas zyrës në Kopenhagë, ka ende vend për përmirësim.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiNumri i njerëzve, që vdesin para kohe për shkak të ajrit të ndotur me pluhur të imët, është ulur ndjeshëm në Bashkimin Evropian. Agjencia e BE për Mjedisin (EEA) në Kopenhagë regjistroi një rënie prej më shumë se dhjetë për qind në periudhën e studimit në vitin 2019 krahasuar me një vit më parë. Në fakt edhe kushtet e favorshme të motit luanin rol, por arsyeja kryesore ishte përmirësimi i vazhdueshëm i cilësisë së ajrit në Evropë.
Shifra absolute e viktimave nga grimcat atmosferike mbetet e lartë. Sipas raportit, rreth 307.000 qytetarë të BE-së humbën jetën në vitin 2019 si rezultat i kësaj ndotjeje. Por një vështrim në vitet e mëparshme tregon se situata është duke u përmirësuar. Numri i vdekjeve i shënuar nga auoriteti për vitin 2018 ishte 346,000. Në fillim të viteve 1990 në vendet e BE vdisnin para kohe çdo vit gati një milion njerëz. Deri në vitin 2005 ky numër kishte rënë në 450,000.

Cilësia e ajrit si problemi kryesor për shëndetin
Megjithatë cilësia e dobët e ajrit mbetet problemi më i madh ambiental për shëndetin e njerëzve në Evropë. Përveç pluhurit të imët problematik është edhe ekspozimi ndaj ozonit dhe oksidit të azotit. Por edhe këtu agjencia në Kopenhagë tregon një tendencë pozitive.
Në rastin e ozonit EEA supozon për vitin 2019 një ulje të numrit të vdekjeve me 13 përqind në 16.800. Numri i vdekjeve nga oksidi i azotit, i cili emetohet kryesisht nga makinat dhe termocentralet, u ul me një të katërtën në 40.400.
Dhe Agjencia e BE për Mjedisin paralajmëron: Më shumë se gjysma e vdekjeve të parakohshme të regjistruara në Bashkimin Evropian në 2019 – rreth 17.000 ose 58 për qind – teorikisht mund të ishin parandaluar, sikur të gjitha vendet anëtare të BE të kishin respektuar udhëzimet e reja të Organizatës Botërore të Shëndetësisë.
Në shtator OBSH ka bërë një përcaktim më të rreptë të vlerave limit të rekomanduara për substancat e dëmshme në ajër. Ajo që organizata e konsideron të pranueshme për shëndetin, është dukshëm poshtë vlerave udhëzuese të BE-së, që zbatohen aktualisht në Gjermani.
Objektivat e BE nuk po përmbushen
Megjithëse situata vazhdon të përmirësohet, EEA paralajmëroi në shtator, se cilësia e ajrit në shumicën e vendeve evropiane nuk është ende në përputhje me udhëzimet e BE. Bashkimi Evropian i ka vendosur vetes synimin që deri në vitin 2030 të reduktojë numrin e vdekjeve nga cilësia e dobët e ajrit me të paktën 55 për qind krahasuar me vitin 2005. Nëse numri i viktimave do të binte me të njëjtin ritëm si deri tani, ky synim nuk do të arrihej para vitit 2032.
Grimcat mund të lindin natyrshëm, por shpesh krijohen nga njeriu: përmes makinave, termocentraleve, impianteve të djegies së mbeturinave ose ngrohjes. Sipas Agjencisë gjermane të Mjedisit trafiku rrugor është një nga burimet kryesore të pluhurit të imët në zonat urbane. Papastërtitë krijohen jo vetëm nga emetimet e atuomjeteve, por edhe nga frenimi, nga fërkimi i gomave me rrugën grimcat kalojnë në atmosferë. Kantieret e ndërtimit shkaktojnë gjithashtu pluhur të imët në ajër.
Sipas EEA në vitin 2019 afro 54.000 vetë vdiqën në Gjermani për shkak të përqendrimit të lartë të pluhurit të imët në ajër – numri më i lartë në Evropë në shifra absolute. Në raport me numrin e popullsisë Polonia ka numrin më të madh të vdekjeve nga grimcat atmosferike, 39.300.
You may like
Aktualitet
31 korrik – Dita Botërore e Rojtarëve të zonave të mbrojtura
Published
2 hours agoon
July 31, 2025By
UBT News
Dita e Ranger-it festohet në mbarë botën më 31 korrik për të përkujtuar Rangers të vrarë ose të plagosur në krye të detyrës dhe për të festuar punën që bëjnë ata për të mbrojtur thesaret natyrore dhe trashëgiminë kulturore të planetit.
Dita Botërore e Ranger është një iniciativë e Federatës Ndërkombëtare të Ranger-it.
Tema e Ditës Botërore të Ranger-it për këtë vit është “30 me 30”, bazuar në Konventën e Kombeve të Bashkuara për Diversitetin Biologjik, objektivi i 3-të i të cilës ishte, që të paktën 30 % e planetit të ruhet dhe menaxhohet në mënyrë efektive deri në vitin 2030 (“30 me 30”).
Ky objektiv nuk mund të arrihet pa fuqi punëtore me burime adekuate dhe të trajnuar në terren.
Në krye të kësaj fuqie punëtore janë rojtarët dhe punëtorët e zonave të mbrojtura, duke përfshirë personelin e punësuar nga shteti, popujt indigjenë, komunitetin dhe kujdestarët vullnetarë, dhe personelin e zonave të menaxhuara privatisht.
Puna e tyre përfshin mbrojtjen, ruajtjen, monitorimin, shërbimet e vizitorëve, menaxhimin e zjarrit, zbatimin e ligjit, edukimin, mbështetjen e komunitetit dhe rregullimin e përdorimit të qëndrueshëm.
Bota
Gjysma e tokës në Evropë e prekur nga thatësira, vendet më të goditura
Published
3 hours agoon
July 31, 2025By
UBT News
Një valë e re thatësire ka përfshirë Evropën dhe rajonin e Mesdheut, me 52% të tokës të prekur në fillim të korrikut, sipas të dhënave të Observatorit Evropian të Thatësirës. Kjo është përqindja më e lartë e regjistruar ndonjëherë për këtë periudhë që prej 2012.
Evropa Lindore është më e prekur, me Kosovën, Serbinë dhe Bullgarinë që përjetojnë ndikimin më të madh, në disa zona deri në 100% të territorit.
Në Bullgari, thatësira ka shkaktuar ndërprerje të furnizimit me ujë për mbi 156 mijë banorë.
Në Hungari, 47% e tokës është në nivel paralajmërimi, në Mesdheun Lindor, si në Armeni (95%) dhe Turqi (77%), situata është rënduar edhe nga zjarret.
Në Siri, thatësira kërcënon prodhimin e grurit, duke vënë në rrezik ushqimor mbi 16 milionë njerëz, ndërsa Perëndimi i Evropës përjeton një situatë më të përzier, Franca, Britania dhe Italia kanë raportuar rritje të ndjeshme të tokës së prekur, ndryshe nga Spanja dhe Portugalia, ku përqindjet mbeten minimale.
Kjo valë e re ngre sërish alarmin për ndikimet e ndryshimeve klimatike dhe pasojat e tyre në sigurinë ushqimore dhe furnizimin me ujë.

Kryeministri Mark Carney ka thënë se Kanadaja planifikon të njohë një shtet palestinez në shtator, duke u bërë vendi i tretë i G7 që bën një njoftim të tillë ditët e fundit.
Carney tha se ky veprim varet nga reformat demokratike, duke përfshirë edhe mbajtjen e zgjedhjeve nga Autoriteti Palestinez vitin e ardhshëm pa Hamasin.
Komentet e tij vijnë një ditë pasi Mbretëria e Bashkuar njoftoi se do të njihte një shtet palestinez në shtator nëse Izraeli nuk pranon një armëpushim dhe kushte të tjera dhe një javë pasi Franca zbuloi një plan të ngjashëm, shkruan BBC, transmeton KosovaPress.
Ministria e jashtme e Izraelit e hodhi poshtë njoftimin e Kanadasë, duke e quajtur atë “një shpërblim për Hamasin”. Shumica e vendeve – 147 nga 193 shtetet anëtare të OKB-së – e njohin zyrtarisht një shtet palestinez.
Carney tha se Kanadaja do ta njohë zyrtarisht shtetin e Palestinës në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së që do të mbahet së shpejti.
Ai përmendi zgjerimin e vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor të pushtuar, përkeqësimin e situatës humanitare në Gaza dhe sulmet e 7 tetorit 2023 ndaj Izraelit nga Hamasi si arsye për ndryshimin dramatik të politikës së jashtme të Kanadasë.
“Niveli i vuajtjeve njerëzore në Gaza është i patolerueshëm dhe po përkeqësohet me shpejtësi“, u tha Carney gazetarëve të mërkurën.
Ai tha se njohja e shtetësisë palestineze do të varet nga angazhimet e Autoritetit Palestinez për të reformuar rrënjësisht qeverisjen e tij dhe për të demilitarizuar territorin.
“Perspektiva e një shteti palestinez po gërryhet para syve tanë“, tha ai.
Aktualitet
Ambasadori francez: Manipulimi i informacionit po bëhet sistematik
Published
1 day agoon
July 30, 2025By
UBT News
Politizimi i dërgimit të njësiteve të kërkim-shpëtimit të FSK-së në Liqenin e Ujmanit për të ndihmuar në gjetjen e një personi të zhdukur ka nxitur reagime të forta nga ambasadorët ndërkombëtar.
Ambasadori francez, Olivier Guerot, dënoi ashpër veprimin e qeverisë në detyrë. Ai shtoi se Franca do t’i ofrojë mbështetjen e nevojshme misionit paqëruajtes në Kosovës “në një kontekst ku dezinformimi dhe manipulimi i informacionit po bëhen sistematike.”
Geurot shprehu gjithashtu respekt për mediat “që kanë raportuar saktë për rolin e KFOR-it në përpjekjet për gjetjen e trupit të personit të zhdukur nga Liqeni i Gazivodës.”
“Franca e mbështet plotësisht KFOR-in dhe Komandantin e tij. Që nga krijimi i tij, KFOR-i ka luajtur dhe vazhdon të luajë një rol të pazëvendësueshëm në sigurimin e sigurisë për të gjithë. Ai meriton respektin dhe mirënjohjen e të gjithë aktorëve në rajon. Franca do të vazhdojë t’i ofrojë atij gjithë mbështetjen e nevojshme në një kontekst ku dezinformimi dhe manipulimi i informacionit po bëhen sistematike. Po ashtu, i bëj nder mediave që kanë raportuar saktë për rolin e KFOR-it në përpjekjet për gjetjen e trupit të personit të zhdukur nga Liqeni i Gazivodës.” – tha Geurot.

Lindsay Lohan trondit moderatorët me arsyen kryesore pse ajo e do jetën në Dubai

31 korrik – Dita Botërore e Rojtarëve të zonave të mbrojtura

Çka është “ecja japoneze” që po këshillojnë ekspertët e shëndetit?

Gjysma e tokës në Evropë e prekur nga thatësira, vendet më të goditura

Xhaka i entuziazmuar për transferimin: Ka qenë një pritje e gjatë, por tani jam këtu dhe mezi po e pres!

Sheqeri në pije më i dëmshëm sesa në ëmbëlsira

Komisioni Koordinues i ICMG-së viziton Kosovën për përgatitjet e Lojërave Mesdhetare

Messi rikthehet me asistime vendimtare: Më duhet të luaj, jo të pushoj

ZRRE-ja paralajmëron ankesë ndaj Gjykatës Komerciale pas pezullimit të tregut të lirë të energjisë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit