Lajmet

Plan i ri për paqe midis Izraelit dhe palestinezëve

Plani përfshin disa propozime kontroverse dhe është e paqartë nëse ka mbështetjen e udhëheqësve në të dyja anët.

Published

on

Associated Press

Ish-negociatorët e paqes, izraelitë dhe palestinezë, kanë hartuar një propozim të ri për një konfederatë me dy shtete, që ata shpresojnë se do të ofrojë një zgjidhje për përpjekjet për paqe në Lindjen e Mesme.

Plani përfshin disa propozime kontroverse dhe është e paqartë nëse ka mbështetjen e udhëheqësve në të dyja anët. Por, ky plan mund të ndihmojë në formësimin e debatit mbi konfliktin dhe pritet t’i prezantohet gjatë kësaj zyrtarëve amerikanë dhe të Kombeve të Bashkuara.

Ky plan bën thirrje për një shtet të pavarur të Palestinës në pjesën më të madhe të Bregut Perëndimor, Gazës dhe Jerusalemit lindor, territore që Izraeli i ka marrë nën kontroll gjatë luftës së Lindjes së Mesme të vitit 1967. Izraeli dhe palestinezët, sipas planit, do të kishin qeveri të ndara, por do të koordinoheshin në nivele shumë të larta për çështje të sigurisë, infrastrukturës dhe çështje të tjera që prekin qytetarët e të dy palëve.

Po ashtu, sipas planit, do të lejohej që afro 500,000 hebrenj që jetojnë në vendbanime në Bregun Perëndimor të okupuar, të qëndronin atje në vendbanime të mëdha pranë kufirit me Izraelin, pas një shkëmbimi territoresh.

Ndërkaq, hebrenjve që jetojnë në thellësi të Bregut Perëndimor do t’u jepej mundësia që të zhvendoseshin apo të bëheshin banorë të përhershëm të shtetit të Palestinës. Numri i njëjtë i palestinezëve – me gjasë refugjatët nga lufta e vitit 1948 – do të lejoheshin që të zhvendoseshin në Izrael si qytetarë të Palestinës me qëndrim të përhershëm në Izrael.

Kjo nismë është gjerësisht e bazuar në Marrëveshjen e Gjenevës, një plan i detajuar dhe gjithëpërfshirës i paqes, që është hartuar më 2003 nga figura të shquara izraelite e palestineze, përfshirë edhe ish-zyrtarë. Plani, pothuajse 100-faqe për krijimin e konfederatës, përfshin rekomandime të reja dhe të detajuara se si do të duhej të adresoheshin çështjet thelbësore.

Yossi Beilin, ish-zyrtar i lartë izraelit dhe negociator i paqes, që ka bashkëthemeluar Iniciativën e Gjenevës, tha se duke hequr nga tavolina e bisedimeve çështjen e evakuimit masiv të qytetarëve që jetojnë në vendbanime, plani mund të jetë më bindës për ta.

Sistemi politik i Izraelit dominohet nga personat që jetojnë në vendbanime, por edhe mbështetësit e tyre, të cilët e shohin Bregun Perëndimor si qendër biblike dhe historike të popullit hebre dhe si pjesë integrale të Izraelit.

Qëndrimi palestinez për këto vendbanime ka qenë pengesa kryesore për paqe dhe shumë në komunitetin ndërkombëtar i shohin këto vendbanime si joligjore. Personat që jetojnë në vendbanimet thellë në Bregun Perëndimor – të cilët ka të ngjarë të përfundojnë brenda kufijve të një shteti të ardhshëm palestinez – janë ndër më radikalët dhe priren të kundërshtojnë çdo ndarje territoriale.

“Ne besojmë se nuk ka asnjë kërcënim për konfrontim me banorët e vendbanimeve dhe do të ishte më e lehtë për ata që duan zgjidhje sipas modelit me dy shtete”, tha Beilin. Kjo ide është diskutuar edhe më parë, por ai tha se konfederata do ta bënte këtë ide “më të realizueshme”.

Shumë pika të tjera që pengojnë procesin e paqes ende mbeten të pazgjidhura, përfshirë edhe sigurinë, lirinë e lëvizjes dhe pika ndoshta më e rëndësishmja, mungesa e besimit, pasi për shumë vite izraelitët dhe palestinezët janë përballur me dhunë dhe me negociata të dështuara.

Ministria e Jashtme e Izraelit dhe Autoriteti Palestinez nuk pranuan që të komentojnë për këtë çështje.

Figura kryesore palestineze që qëndron pas kësaj nisme është Hiba Husseini, një ish-këshilltare ligjore e ekipit negociues palestinez që nga viti 1994, e cila rrjedh nga një familje e shquar në Jerusalem. Kontribuues të tjetër të kësaj nisme janë edhe profesorë izraelitë e palestinezë si dhe dy gjeneralë të pensionuar izraelitë.

Husseini e pranoi se propozimi, sa i përket banorëve në vendbanimet në Bregun Perëndimor, është “mjaft kontrovers”, por tha se plani i propozuar, në përgjithësi përmbush aspiratën thelbësore të palestinezëve, që ata të kenë shtetin e tyre.

“Nuk do të jetë e lehtë”, tha ajo. “Për të arritur shtetësinë dhe për të arritur të drejtën e dëshiruar të vetëvendosjes për të cilën ne kemi punuar – realisht, që nga viti 1948 – ne duhet të bëjmë disa kompromise”.

Çështjet që kanë të bëjmë me pretendimet për Jerusalemin, kufijtë dhe fatin e refugjatëve palestinezë mund të jetë më lehtë të trajtohen nga dy shtete në kontekstin e një konfederate, sesa përmes qasjes tradicionale që të përpunohen të gjitha detajet përpara arritjes së një marrëveshjeje përfundimtare.

“Ne po e kthejmë procesin mbrapsht dhe po nisim me njohjen”, tha Husseini.

Kanë kaluar pothuajse tri dekada që prej se udhëheqësit izraelitë dhe palestinezë u mblodhën në Shtëpinë e Bardhë për të nënshkruar Marrëveshjet e Oslos, duke iniciuar procesin e paqes.

Dhjetëra runde bisedimesh të mbajtura përgjatë viteve, të shoqëruara me shpërthime të dhunës, nuk arritën që të nxirrnin një marrëveshje përfundimtare. Po ashtu, nuk ka pasur negociata serioze apo thelbësore për më shumë se një dekadë.

Kryeministri aktual i Izraelit, Naftali Bennett, kundërshton shtetësinë palestineze. Ministri i Jashtëm, Yair Lapid, i cili pritet ta marrë postin e kryeministrit më 2023 në bazë të marrëveshjes qeverisëse, mbështet zgjidhjen eventuale përmes modelit me dy shtete.

Por, asnjëri prej tyre nuk ka të ngjarë që të jetë në gjendje të nisë ndonjë nismë të madhe, sepse ata kanë një koalicion të brishtë qeverisës që përfshin spektrin politik nga fraksionet nacionaliste të linjës së ashpër e deri te një parti e vogël arabe.

Në palën palestineze, presidenti i Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas, është i kufizuar në pjesën e Bregut Perëndimor të okupuar me grupin militant islamik Hamas, – që nuk e pranon ekzistencën e Izraelit – grup që udhëheq në Gaza. Mandati presidencial i Abbasit ka skaduar në vitin 2009 dhe popullariteti i tij ka rënë viteve të fundit, që do të thotë se ai nuk ka të ngjarë që do të jetë në gjendje të bëjë ndonjë kompromis historik.

Ideja e zgjidhjes përmes modelit me dy shtete ishte prezantuar në mënyrë që palestinezët të kishin një shtet të pavarur, duke lejuar që Izraeli të ekzistonte si një demokraci me një shumicë të fortë hebreje. Zgjerimi i vazhdueshëm i vendbanimeve nga Izraeli, mungesa e ndonjë procesi të paqes dhe përsëritja e episodeve të dhunës, megjithatë kanë komplikuar edhe më shumë shpresat që mund të ketë ndarje të territorit.

Komuniteti ndërkombëtar ende e sheh modelin e dy shteteve si mundësinë e vetme reale për zgjidhjen e konfliktit.

Por, situata po ndryshon, veçanërisht në mesin e të rinjve palestinezë, të cilët gjithnjë e më shumë po e shohin konfliktin si një luftë për të drejta të barabarta nën atë që ata – dhe tre grupe të shquara të të drejtave të njeriut – thonë se është një regjim aparteidi.

Izraeli i hedh poshtë këto akuza dhe i vlerëson ato si sulm antisemitik ndaj të drejtës së tij për të ekzistuar. Lapid ka sugjeruar se ringjallja e një procesi politik me palestinezët do të ndihmonte Izraelin që t’i rezistonte çdo përpjekjeje për ta cilësuar atë si një shtet aparteidi nga organet botërore.

Javën e ardhshme, Beilin dhe Husseini do t’ia prezantojnë planin e tyre nënsekretares amerikane të Shtetit, Wendy Sherman dhe sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres. Beilini tha se ata tashmë ua kanë dërguar kopjet e këtij plani zyrtarëve izraelitë dhe palestinezë.

Beilin tha se ua dërgoi këtë plan personave që ai e dinte se nuk do ta refuzonin menjëherë. “Askush nuk e refuzoi. Por, kjo nuk do të thotë se ata pajtohen me këtë plan”.

“Nuk ia kam dërguar planin Hamasit”, tha ai duke bërë shaka. “Nuk ia di adresën”.RFE

Continue Reading

Aktualitet

UBT International Smart Schools gati për të nisur një vit të ri shkollor – edhe pak ditë për regjistrime

Published

on

UBT International Smart Schools janë në prag të fillimit të një viti të ri shkollor, i cili premton të sjellë mundësi të shumta për zhvillim akademik dhe personal për nxënësit.

Stafi pedagogjik ka përfunduar me sukses planifikimet dhe organizimin e leksioneve, duke përfshirë edhe risi në programe, të cilat janë përshtatur për të plotësuar nevojat e çdo nxënësi. Ambientet shkollore janë përgatitur për të ofruar kushte moderne mësimore, me laboratorë, bibliotekë dhe hapësira të pajisura me teknologjinë më të re.

Në këtë kuadër, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi rëndësinë që ka fillimi i vitit shkollor për institucionin:

“UBT ka ndërtuar një sistem arsimor të integruar, që nga shkollat fillore e deri në nivelin universitar, për t’i ofruar gjeneratave të reja një edukim cilësor, bashkëkohor dhe të krahasueshëm me standardet më të larta ndërkombëtare. Ky vit shkollor do të jetë një mundësi e re për nxënësit tanë që të zhvillojnë njohuri, shkathtësi dhe aftësi që i përgatisin për të ardhmen”.

Në nivelet që nisin vitin e ri shkollor përfshihen:

Niveli i mesëm i ulët: Shkolla Fillore dhe e Mesme e Ulët UBT

Niveli i mesëm i lartë: Gjimnazi Natyror, Gjimnazi Gjuhësor, Shkolla e Mesme e Teknologjisë Informative dhe Elektroteknike, Asistent Dentar, Teknik të Optikës, Bashkëpunëtor Profesional i Infermierisë, Teknik i Farmacisë dhe Teknik i Laboratorit Mjekësor.

Drejtoresha e UBT International Smart Schools, Hajrije Devetaku – Gojani, nënvizoi përkushtimin e stafit për të krijuar një mjedis gjithëpërfshirës për nxënësit:

“Ne synojmë që çdo nxënës të ndihet i mbështetur dhe i motivuar. Përveç mësimit cilësor, ofrojmë aktivitete të shumta ekstrakurrikulare – nga sporti, arti e deri te klubet e veçanta – në mënyrë që të zhvillojmë talentet dhe aftësitë e tyre në mënyrë të plotë”.

Me përgatitjet e përfunduara dhe vetëm pak ditë deri në mbylljen e regjistrimeve, UBT International Smart Schools i fton të gjithë prindërit dhe nxënësit të bëhen pjesë e këtij rrugëtimi të ri akademik.

Continue Reading

Aktualitet

Piloti kroat i KFOR-it dhe partnerja e tij nga Mitrovica arrestohen për spiunazh në favor të Listës Serbe

Published

on

Një serbe nga Mitrovica, A. M., dhe partneri i saj, J. I., pilot në Forcat Ajrore të Kroacisë, janë arrestuar më 25 korrik në ishullin Vis, nën dyshimin për spiunazh në favor të Serbisë dhe Listës Serbe. Hetimi ndaj tyre është kryer nga policia kroate në bashkëpunim me Europolin.

Sipas burimeve të gazetës kroate Index, dyshohet se piloti kroat i ka siguruar partneres së tij informacione konfidenciale, të cilat ajo më pas i ka përcjellë tek Lista Serbe. Hetuesit po ashtu dyshojnë se informacionet përfshinin detaje mbi lëvizjet e trupave ndërkombëtare dhe të komunitetit serb në veri të Kosovës që nga fundi i vitit 2022, si dhe të dhëna të ndjeshme lidhur me komunën e Zubin Potokut.

Çifti akuzohet gjithashtu për shkëmbim informacionesh lidhur me transferimin e ish-policit të Kosovës, Dejan Pantiq, i arrestuar në dhjetor 2022 për sulme ndaj zyrave të Komisionit Qendror Zgjedhor në Mitrovicën e Veriut.

A. M., e cila ka punuar më parë për kompani private në Serbi dhe si reportere nga Mitrovica, dyshohet të ketë vepruar si ndërmjetëse në përcjelljen e informacionit tek Lista Serbe. Partneri i saj, J. I., ka shërbyer si pilot helikopteri edhe në misionin e KFOR-it në Kosovë dhe dyshohet se ka zbuluar informacion të klasifikuar lidhur me lëvizjet e trupave ndërkombëtare dhe të komunitetit serb në veri.

Gjykata e Qarkut e Splitit ka vendosur nga një muaj paraburgim për pilotin kroat dhe të dashurën e tij, serbe nga Kosova të cilët akuzohen për spiunazh. Hetuesit kanë siguruar komunikime të shumta në telefonat e tyre që dyshojnë se lidhen me aktivitetet e spiunazhit dhe i kanë bashkëngjitur si prova në hetim.

Reagime politike në Kroaci

Rasti ka tronditur opinionin kroat dhe ka ngjallur shqetësime për sigurinë kombëtare. Kryetari i Komisionit Parlamentar për Mbrojtjen, Arsen Bauk, në mediumin kroat RTL, e cilësoi këtë si “një problem serioz sigurie” duke shtuar se hetimi do të tregojë përmasat e plota të rastit.

Ndërkohë, Sandra Bençiç, anëtare e Komisionit për Siguri Kombëtare, theksoi për mediumin Novu TV, se ky rast do të trajtohet patjetër nga institucioni që ajo përfaqëson:

“Po flasim për akuza shumë të rënda. Në këto kohë, pavarësisht ndasive politike, të gjithë kemi një qëllim të përbashkët: sigurinë e qytetarëve tanë, të vendit dhe të misioneve ku marrim pjesë”.

Continue Reading

Aktualitet

Studentët e Muzikës në UBT dhe profesori Blerim Emerllahu marrin pjesë në edicionin e 9-të të Festivalit të Klarinetës në Poloni

Published

on

Tre studentë të Fakultetit Muzika Moderne, Prodhimi Digjital dhe Menaxhmenti në UBT, Leona Ferati, Rinor Hasimi dhe Sunaj Qerimi, se bashku me profesorin Blerim Emërllahu, patën mundësinë të përfaqësojnë Kosovën në edicionin e 9-të të Festivalit Ndërkombëtar të Klarinetës, në Rubnej të Polonisë, një nga aktivitetet më të rëndësishme në skenën evropiane të muzikës klasike.

Gjatë festivalit, studentët ndoqën ligjërata të nivelit të lartë nga profesorë dhe artistë të njohur ndërkombëtarisht, bashkëpunuan me solistë të famshëm dhe interpretuan në koncertet kryesore së bashku me studentë nga e gjithë Evropa. Kjo përvojë u ofroi mundësinë të thellojnë njohuritë teknike, të rrisin aftësitë interpretative dhe të krijojnë kontakte profesionale me artistë ndërkombëtarë.

Në këtë edicion mori pjesë edhe Prof. Blerim Emerllahu si solist dhe ligjërues, duke ofruar mbështetje dhe mentorim për studentët gjatë aktiviteteve të festivalit.

Ky përfaqësim i studentëve tregon qartë se UBT vazhdon të promovojë talentin dhe ekselencën artistike në arenën ndërkombëtare, duke kontribuar në zhvillimin profesional të studentëve dhe rritjen e prezencës së universitetit në evente prestigjioze kulturore.

Continue Reading

Aktualitet

Turqia merr sërish komandën e KFOR-it

Published

on

Ministria e Mbrojtjes e Turqisë ka njoftuar se vendi do të marrë përsëri komandën e misionit paqeruajtës të NATO-s në Kosovë (KFOR) në tetor 2025, për një mandat njëvjeçar. Ky do të jetë rikthimi i komandës turke pas drejtimit të suksesshëm të forcave gjatë periudhës 2023–2024, raporton TurkiyeToday.

Zëdhënësi i Ministrisë së Mbrojtjes, kontradmirali Zeki Akturk, konfirmoi se Turqia do të udhëheqë sërish misionin ndërkombëtar, duke theksuar angazhimin e Ankarasë për sigurinë dhe stabilitetin në rajonin euroatlantik.

“Vendi ynë, i cili ka dhënë kontribute të rëndësishme dhe vendimtare për sigurinë e NATO-s dhe rajonit euroatlantik, do të vazhdojë ta bëjë këtë edhe në të ardhmen”, deklaroi Akturk. “Detyra do të përmbushet në mënyrë neutrale dhe transparente, në përputhje me rezolutat e NATO-s dhe Kombeve të Bashkuara.”

Që nga themelimi i KFOR-it më 12 qershor 1999, në bazë të një rezolute të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, Turqia ka qenë një ndër kontribuesit e pandërprerë me trupa në këtë mision. Aktualisht, KFOR përbëhet nga rreth 4,500 trupa nga 29 vende anëtare dhe joanëtare të NATO-s.

Një moment i rëndësishëm për sigurinë në Kosovë ishte në qershor 2023, kur ushtarët turq morën masa sigurie në rajonin e Zubin Potokut, në veri të Kosovës, me kërkesë të KFOR-it, për të ndihmuar në ruajtjen e qetësisë në zonë.

Udhëheqja e përsëritur e KFOR-it nga Turqia vjen në një kohë të ndjeshme për rajonin e Ballkanit Perëndimor. Që nga shpallja e njëanshme e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, Turqia ka mbështetur vazhdimisht përpjekjet për paqe dhe ka luajtur rolin e ndërmjetësit në raportet Kosovë–Serbi.

Pas pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2022, pasiguritë në Ballkan janë thelluar, duke i dhënë më shumë peshë rolit të Turqisë si faktor stabiliteti. Komanda turke e KFOR-it në vitet 2023–2024 u vlerësua për ndikimin e saj në uljen e tensioneve në veri të Kosovës, dhe rikthimi në krye të misionit në 2025 shihet si vazhdimësi e këtij angazhimi stabilizues.

Zëdhënësi Akturk gjithashtu bëri të ditur se për herë të parë në historinë e NATO-s, një gjeneral turk është emëruar si Drejtor i Bashkëpunimit për Siguri në Komandën Ushtarake Ndërkombëtare të NATO-s në Bruksel një tjetër tregues i rolit në rritje të Turqisë në sigurinë e aleancës.

Në raportet e fundit strategjike, Turqia përmendet si një shtyllë kyçe e NATO-s. Vizita e paralajmëruar e Kancelarit gjerman Friedrich Merz në Ankara dhe deklaratat e zyrtarëve amerikanë që vlerësojnë kontributin e Turqisë në sigurinë euroatlantike, janë tregues të rëndësisë së saj në arkitekturën e mbrojtjes kolektive të Aleancës.

Continue Reading

Të kërkuara