Aktorët e Teatrit Kombëtar të Kosovës (TKK) kanë njoftuar se do të fillojnë të zbatojnë veprime sindikale për të kërkuar rritjen e pagave, duke nisur provat me 10 minuta vonesë. Ky hap vjen 18 muaj pas hyrjes në fuqi të Ligjit për Paga, që sipas tyre, ka sjellë diskriminim dhe pagë më të ulët në krahasim me kolegët në rajon.

Në një komunikatë për media, ata theksojnë se aktorët janë e vetmja kategori që nuk kanë përfituar nga rritjet e pagave dhe se pagat e tyre janë në nivele të ulëta, duke e vendosur TKK-në në disavantazh përballë institucioneve të tjera kulturore. Në Shqipëri, për shembull, aktorët marrin deri në 1500 euro, ndërsa në Kosovë, koeficientet e pagave për aktorët janë ndjeshëm më të ulta.

Shoqata Sindikale e Artistëve të TKK-së ka shprehur shqetësim për nivelin e pagave dhe ka kërkuar rritjen e koeficienteve për aktorët dhe punonjësit e tjerë të teatrit. Aktorët argumentojnë se pagat e tyre nuk reflektojnë përgjegjësitë e punës dhe volumet e larta të aktiviteteve, duke theksuar se punojnë deri në 16 orë në ditë dhe gjatë fundjavave.

Kërkesat e tyre bazohen në përgatitjen profesionale dhe rëndësinë e institucionit, duke përmendur gjithashtu rritjen e numrit të shikuesve dhe aktiviteteve të Teatrit Kombëtar. Aktorët e TKK-së kërkojnë që pagat e tyre të rriten për t’u përputhur me standardet e vendeve të tjera të rajonit.

Pavarësisht premtimeve të mëparshme nga Ministria e Kulturës për rishikimin e koeficienteve, deri tani nuk ka pasur ndonjë reagim nga ana e saj. Konfliktet për pagat në TKK janë të vjetra dhe kanë vazhduar përmes grevash dhe veprimeve sindikale të tjera, duke reflektuar pakënaqësi të vazhdueshme në sektorin e kulturës.

Aktorët shpresojnë që ky hap i parë do të çojë në një dialog konstruktiv me institucionet dhe një zgjidhje për përmirësimin e kushteve të punës dhe pagave të tyre./UBTNews/

Sot shënohen plot 35 vite nga ndarja nga jeta e Artistit të Merituar Enver Birko (1935 – 1989), një nga pionierët e artit koreografik shqiptar, i cili la pas një trashëgimi të vyer dhe një karrierë të pasur që zgjati mbi 40 vjet.

Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit organizoi një event përkujtimor, duke sjellë në kujtesën e publikut disa nga momentet më të rëndësishme të jetës dhe karrierës artistike të këtij artisti të paharruar.

Rrugëtimi artistik i Enver Birko nisi në vitin 1950, kur ai u bë pjesë e grupit të valleve në Filarmoninë Shqiptare. Pjesëmarrja e tij aty vazhdoi deri në krijimin e Ansamblit Shtetëror të Këngëve dhe Valleve Popullore në vitin 1957, ku ai u shqua si një nga interpretuesit më të njohur dhe të talentuar.

Me një pasion të pashuar dhe një talent të jashtëzakonshëm, Birko arriti të fitojë zemrat e publikut shqiptar. Lëvizjet e tij të gjalla, teknika e përsosur e interpretimit dhe shkathtësia në skenë ishin elemente që e veçuan atë. Publiku mbetej i mahnitur nga harmonia dhe rrjedhshmëria e lëvizjeve të tij, ku plastika e trupit, duarve dhe këmbëve shpreheshin në një rrugëtim dinamik drejt kulminacioneve të valleve popullore.

Nën interpretimin e tij të shkëlqyer, së bashku me trupën e Ansamblit të Këngëve dhe Valleve Popullore, vallet e mjeshtrave si Panajot Kanaçi, Gëzim Kaceli dhe Agron Aliaj fituan madhështi dhe një cilësi të re artistike, duke u bërë simbole të trashëgimisë kulturore shqiptare.

Gjatë karrierës së tij, Enver Birko u nderua me një sërë vlerësimesh, përfshirë medalje, çmime dhe titullin e nderit “Artist i Merituar”.

Jeta e tij artistike është një pasqyrë e vlerave të larta njerëzore; ai ishte një shembull jo vetëm në art, por edhe në jetën e përditshme, një njeri korrekt, i qeshur, i çiltër dhe me shpirt të madh. Si një prind i përkushtuar, virtytet e tij si person kontribuan në forcimin e madhështisë së figurës së tij artistike, duke e bërë atë një legjendë të artit koreografik shqiptar./UBTNews/

Më 17 Shtator 1825, në Shkodër lindi një nga figurat më të shquara të Rilindjes Kombëtare Shqiptare, Vaso Pasha, i njohur ndryshe si Pashko Vasa ose Vasa Pasha Shkodrani. Ky emër është i lidhur ngushtë me përpjekjet e pasionuara për lirinë dhe pavarësinë e shqiptarëve, dhe me krijimtarinë e tij të jashtëzakonshme letrare.

Familja e tij kishte origjinë prej Mirdite, por ishte zhvendosur në qytet, në atë shtëpi që sot është shtëpia-muze e Pashko Vasës. Në atë ambient të pasur kulturor, ai mori arsimimin e parë dhe shpejt e kuptoi rëndësinë e edukimit dhe dijes për të përballuar sfidat e kohës.

Nga viti 1842 deri në 1847, Pashko Vasa shërbeu si sekretar i konsullatës britanike, një periudhë që i ofroi mundësinë për të mësuar dhe përvetësuar gjuhë të huaja si italisht, frëngjisht, turqisht dhe greqisht. Këto njohuri do të ishin thelbësore për aktivitetin e tij të ardhshëm si publicist dhe veprimtar.

Në vitin 1847, Pashko Vasa udhëtoi drejt Italisë, ku u përfshi në lëvizjet revolucionare për liri. Ai kontribuoi aktivisht në radhët e forcave kryengritëse italiane dhe në Bolonjë u emërua si oficer i Kalorësisë Qytetare. Angazhimi i tij në këtë periudhë e formoi më tej karakterin e tij të fortë dhe dedikimin për lirinë.

Gjatë viteve 1878-1882, Pashko Vasa u dallua si një nga figurat kryesore të Komitetit të Stambollit, i cili punoi për mbrojtjen e interesave shqiptare. Në vitin 1879, ai u bë një nga veprimtarët më të rëndësishëm të “Shoqërisë së të shtypurit shkronja shqip”, një organizatë që promovonte përdorimin e gjuhës shqipe dhe ruajtjen e identitetit kombëtar.

Si autor i shumë veprave politike dhe historike, Vaso Pasha kontribuoi në ndriçimin e drejtësisë për shqiptarët, duke kërkuar lirinë dhe pavarësinë e tyre. Nga viti 1883 dhe deri në vdekjen e tij më 29 Qershor 1892 në Bejrut, ai shërbeu si guvernator i përgjithshëm i Libanit.

Pas vdekjes, eshtrat e tij u sollën në Shqipëri gjatë regjimit komunist, duke dëshmuar vlerën e përjetshme të kontributit të tij për kombin shqiptar. Pashko Vasa do të mbetet gjithmonë një simbol i përkushtimit dhe dashurisë për atdheun, një figurë e ndritshme e historisë dhe kulturës shqiptare./UBTNews/

Sot, më 16 shtator, shënohet 55-vjetori i ndarjes nga jeta të Prenk Jakovës, themeluesit të gjinisë së operas kombëtare shqiptare. Prenk Jakova, një figurë e shquar e muzikës shqiptare, u lind më 27 qershor 1917 në Shkodër, në një familje me tradita patriotike, e njohur për angazhimin e saj në mbrojtjen e vlerave kombëtare.

Me një karrierë të pasur dhe të ndryshme, Jakova ka kontribuar në krijimin e një repertori të gjerë muzikor, duke kompozuar romanca, kantata dhe këngë që vazhdojnë të mbeten të dashura për publikun edhe pas dekadash. Vepra e tij e parë dhe ndoshta më e njohur në histori të muzikës shqiptare është opera “Mrika”, që shënon lindjen e operas kombëtare shqiptare.

Një tjetër kontribut i rëndësishëm i Prenk Jakovës është opera “Gjergj Kastrioti-Skënderbeu”, e cila, që në shfaqjen e saj të parë në Tiranë, u prit me entuziazëm të madh nga kolegët dhe adhuruesit e artit. Megjithatë, peripecitë dhe vështirësitë që shoqëruan realizimin e saj lajmëruan ndikim të thellë në shpirtin e kompozitorit.

Këngët e tij si “Syrin si qershia” dhe “Margjelo” janë ndër më të njohurat dhe vazhdojnë të dëgjohen me adhurim edhe në ditët e sotme, duke dëshmuar për ndikimin e përhershëm të muzikës së Jakovës në kulturën shqiptare.

Prenk Jakova u nda nga jeta më 16 shtator 1969 në mënyrë tragjike, dhe varrimi i tij ishte një ngjarje e madhe për Shkodrën, e cila u mblodh për të nderuar kujtimin e një prej kolosëve më të mëdhenj të muzikës shqiptare.

Veprimtaria e pasur muzikore e Prenk Jakovës përfshin dhjetëra vepra vokale, këngë korale të përpunuara, pjesë orkestrale e korale, muzikë për bandë dhe muzikë filmash, si dhe operetat që kanë ndihmuar në formimin dhe zhvillimin e kulturës muzikore shqiptare. Ai mbetet një nga figurat më të rëndësishme dhe të ndritshme të muzikës shqiptare, duke lënë një trashëgimi të çmuar për brezat e ardhshëm./UBTNews/