Kulturë

Petro Marko i “brezit të humbur”: Një histori shkrimi dhe luftërash që mbijetoi në letër!

Published

on

Në këtë datë, më 25 nëntor 1913, në Dhërmi, lindi një nga shkrimtarët më të shquar të letërsisë moderne shqiptare, Petro Marko. Ai mbetet një figurë e pazëvendësueshme për zhvillimin e prozës shqiptare dhe kontribuoi në krijimin e një rryme të re letrare, të cilën e bëri të njohur si proza moderniste. Nëpërmjet veprës së tij, Marko shpërtheu kufizimet dhe ndalimet e asaj kohe, duke i kundërshtuar me forcë tendencat uniformizuese të realizmit socialist. Shkrimtari shqiptar, me një stil të theksuar dhe një ide të fuqishme, ngeli gjithmonë një zë i pavarur dhe kundërshtar i sistemit të kohës.

Petro Marko është nderuar si një shkrimtar i brezit të humbur, një term që përdoret për shkrimtarët që iu përkisnin periudhës pas Luftës së Parë Botërore, që ndanin përvojat e tyre të hidhura dhe të vështira me luftën dhe humbjet personale. Ai i takon kësaj vale shkrimtarësh të mëdhenj ndërkombëtarë si Ernest Heminguejn dhe Erik Maria Remark, që portretizuan jetën pas lufte dhe humbjen e besimit te shoqëria.

Përveç dimensioneve letrare, jeta e Petro Markos është ngarkuar gjithashtu me ngjarje historike dhe politike që kanë ndikuar thellë në shpirtin dhe veprat e tij. Në vitin 1936, Marko iu bashkua Luftës Civile të Spanjës, ku luftoi për ideale të lirisë dhe drejtësisë bashkë me një grup prej 40 shqiptarësh. Pasi Lufta Nacional-Çlirimtare përfundoi dhe Marko u kthye në atdhe, ai ra në duar të italianëve dhe u internua në ishullin e Ustikës, ku qëndroi për një periudhë të gjatë, duke shijuar gjithë dhimbjen dhe vështirësinë e jetës nën shtypjen fashiste.

Kjo periudhë e errët ndikoi fuqishëm në krijimtarinë e Markos, i cili më vonë solli disa prej veprave më të njohura të tij, si “Nata e Ustikës”, “Hasta la vista” dhe “Qyteti i fundit”. Ato janë një pasqyrë e luftës dhe pasojave të saj, një përpjekje për të portretizuar vuajtjet dhe shkatërrimin, por gjithashtu edhe një himn për paqen dhe humanizmin që duhej të ringrihej nga shkatërrimi.

Për shumë vite, Petro Marko u bë simbol i një shkrimtari që refuzoi të ndahej nga shpirti i tij i lirë dhe pavarur. Pas botimit të romanit të tij të famshëm “Një emër në katër rrugë” në vitin 1972, Marko do të ndalonte së botuari. Kritika e indoktrinuar e kohës e kishte sulmuar për “gabime ideore”, dhe kështu, për një dekadë, Marko u detyrua të përballej me censurën dhe represionin që i ishte imponuar. Megjithatë, edhe në këtë periudhë të vështirë, veprat e tij vazhduan të jetonin në kujtesën kolektive, duke i ofruar lexuesit një pasqyrë të pasur të jetës, luftës dhe ideve të tij të pandalshme.

Petro Marko është një nga figurat më të shquara të letërsisë shqiptare dhe një ndër ata që ka formësuar prozën moderne. Ai është një shkrimtar që arriti të shpërthente kufijtë e kohës dhe të krijonte një botë letrare ku individualiteti dhe vlera e njeriut ishin në qendër. Veprat e tij vazhdojnë të lexohen dhe të studiohen, pasi ato ofrojnë një pasqyrë të vërtetë dhe të thellë të jetës shqiptare dhe botës në periudhën që ai jetoi dhe krijoi./UBTNews/

 

 

Lifestyle

Nuk dini çfarë të bëni në fundjavë? Ja disa sugjerime për ju!

Published

on

Ka shumë mënyra për ta kaluar fundjavën në mënyrë të këndshme, varësisht nga preferencat dhe nevojat e tua.

Ja disa ide që mund t’ë ndihmojnë të bësh fundjavën më të bukur:

Kaloni kohë për t’u relaksuar, duke bërë dush të ngrohtë, duke lexuar një libër që të pëlqen, ose duke dëgjuar muzikën tënde të preferuar.

Përdorimi i disa minutave për të medituar ose bërë ushtrime yoga mund të ndihmojë në uljen e stresit dhe përmirësimin e mirëqenies.

Nëse ke mundësi, një shëtitje në natyrë ose një ngjitje në një mal mund të jetë mundësi e shkëlqyer për të shkarkuar energjitë e akumuluara dhe për të shijuar bukuritë e natyrës.

Pasi ta kesh gjetur vendin e bukur, bëj piknik, të kalosh kohë me miqtë ose familjen, ose të shijosh vakt të thjeshtë në ajër të pastër.

Mund të organizosh një darkë të thjeshtë me miqtë ose një aktivitet të veçantë për familjen, si një film ose një lojë.

Mund të telefonosh dikë që nuk e ke takuar për një kohë të gjatë e të kalosh kohë duke biseduar për jetën, kujtime dhe planet.

Vizita në muze, galeri arti ose një shfaqje mund të jetë mundësi për të mësuar diçka të re dhe për të pasuruar jetën tënde kulturore.

Mund të mësosh diçka të re, si të luash një instrument, të bësh pikturë ose të përpiqesh me një hobby tjetër që e ke lënë mënjanë.

Continue Reading

Magazinë

Një vit pas divorcit, ç’po ndodh me Jennifer Lopez?

Published

on

Jennifer Lopez vazhdon të shkëlqejë një vit pas ndarjes zyrtare nga Ben Affleck, duke zgjeruar karrierën dhe jetën personale me sukses e energji të re.

Ylli 56-vjeçar ka qenë aktiv gjatë këtij viti. Pas koncertit “Up All Night Tour” që përfshiu arena në mbarë botën, “një përvojë e mrekullueshme që e mbajti të motivuar,” thonë burime, ajo është gati për promovimin e filmit, “Kiss of the Spider Woman”.

Fokus te jeta personale: Në qershor 2022, dyshja njoftoi fejesën, tashmë të konsoliduar nga roli i tyre i rëndësishëm si prindër, binjakët Max dhe Emme, të moshës 17 vjeç, e plotësojnë familjen. Divorci nga Affleck-u u finalizua në janar 2025.

Filmi i ri, xhiruar në Nju Jork vitin e kaluar, pasqyron reflektime personale për Jenniferin në një periudhë të ndërlikuar. Vetë ajo e përshkruan si “një rrugëtim i gjatë drejt gëzimit dhe mirënjohjes për jetën”.

Planet e ardhshme: Në tetor vjen premierë “Kiss of the Spider Woman”, ndërsa JLo-së do të shfaqet në komedinë romantike “Office Romance” për Netflix. Ndërkohë, në Las Vegas nisë një rezidencë speciale drejt fundvitit, duke vulosur me stil një rritje të re në karrierë.

 

Continue Reading

Magazinë

Taylor Swift nuk shkëlqen vetëm në skenë, Zoë Kravitz zbulon “dhuntinë e fshehtë” të saj

Published

on

Aktorja amerikane Zoë Kravitz zbuloi se ylli Taylor Swift, është pjekëse e shkëlqyer buke e jo thjesht bukë të zakonshme.

Gjatë një interviste në BBC Radio 2 me Austin Butler, bashkë-yllin e saj në Caught Stealing, Kravitz tha se Swift bën “bukë të mrekullueshme me maja natyrale”. “Ma solli para një jave. Është shumë e mirë në këtë punë,” tha Kravitz.

Edhe Austin Butler, i intriguar nga përshkrimi, tha se “do të donte ta provonte” këtë bukë artizanale. Kravitz siguroi se Taylor do të ishte e lumtur ta ndante me të, siç bën gjithmonë me miqtë e saj.

“Ajo është një shoqe e mirë. E bën me zemër dhe e ndan gjithmonë me të tjerët,” shtoi aktorja.

Swift, e cila është shprehur më herët për pasionin e saj për “hobet e gjysheve”, si qepja, piktura dhe gatimi, ka fituar zemrat e miqve edhe me anën e saj të thjeshtë dhe bujare.

Continue Reading

Lifestyle

Si ndikon mbajtja e një ditari në shëndetin tonë mendor dhe emocional?

Published

on

Një studim i University of Texas ka treguar se shkrimi i përditshëm i emocioneve dhe mendimeve në një ditar ka ndikim të madh në shëndetin mendor.

Pjesëmarrësit që mbajtën ditar për 3 javë raportuan ulje të stresit, më pak ankth dhe një gjumë më të qetë.

Studiuesit shpjegojnë se shkrimi ndihmon tru-n të organizojë mendimet dhe të përpunojë emocionet negative, duke ulur ngarkesën mendore. Përveç kësaj, mbajtja e ditarit është një mënyrë për të reflektuar mbi përvojat ditore e gjetur zgjidhje më të qeta ndaj problemeve.

Shkrimi të bëhet për 10-15 minuta në ditë, pa u përqendruar te gramatika apo forma, por vetëm te lirimi i mendimeve dhe emocioneve.

 

Continue Reading

Të kërkuara