Kuriozitete

Petra, mrekullia “e kuqe” e botës

Petra, qendra e rëndësishme turistike e Jordanisë, filloi të zhvillohej si kryeqyteti i nabateanëve.

Published

on

Qyteti antik Petra, i ndërtuar në vitet 400 para erës sonë dhe 106 të erës sonë nga Perandoria Nabateane, vizitohet nga turistët që duan të shohin arkitekturën e saj unike.

Petra, qendra e rëndësishme turistike e Jordanisë, filloi të zhvillohej si kryeqyteti i nabateanëve, të cilët u pasuruan me tregtinë e temjanit, mirrës dhe erëzave që nga shekulli i parë para erës sonë.

Nabateanët, një fis nomad, ndërtuan Petrën në shkëmbinjtë ranorë të Jordanisë, ndërsa u bë një qytet shumë i pasur dhe i mbushur me njerëz falë tregtisë.

Petra, e cila më vonë kaloi nën sundimin e Romës, vazhdoi rëndësinë e saj edhe në këtë periudhë.

Për arsye të ndryshimit të rrugëve të tregtisë dhe tërmeteve shkatërruese, Petra humbi rëndësinë duke u shndërruar një vend ku kanë jetuar beduinë një periudhë të gjatë.

Petra u rizbulua nga eksploruesi zviceran Johann Ludwig Burckhardt në vitin 1812, duke filluar të njihet gjithnjë e më shumë në botë si një qytet antik magjepsës dhe i bukur.

Qyteti gjithashtu u bë i famshëm edhe si “Trëndafili i Kuq” për shkak të ngjyrës së shkëmbinjve në të cilët ishin gdhendur shumë nga ndërtesat e qytetit.

Qyteti antik, i cili u përfshi në listën e “Trashëgimisë Kulturore Botërore” nga UNESCO më 6 dhjetor 1985, u zgjodh si një nga “Shtatë mrekullitë e reja të botës” më 7 korrik 2007.

Petra është shtëpia e shumë strukturave mahnitëse me strehimore të gdhendura në blloqe shkëmbore, tempuj, varre shkëmbore, kanale uji, teatro, rrugë me kolona dhe diga primitive.

Hyrja në qytetin antik bëhet përmes të çarave të thella shkëmbore me një gjatësi prej 1.200 metrash

Rrënojat e para të qytetit antik bien në sy pasi të kalohet vendi për shitjen e biletave në sallën moderne të pritjes së vizitorëve në periferi të Wadi Musa. Vizitorët që shkojnë në qytetin antik, ku mund të arrihet duke ecur nëpër male, më pas përballen me hyrjen kryesore 1.200 metra e gjatë.

Shkëmbinjtë e lartë të çarë me gjerësi nga 3 deri në 12 metra në disa vende magjepsin vizitorët me pamjen e tyre. Në të dy anët e këtij kalimi të ngushtë që të çon në Petra, ka kanale për të tërhequr ujin në qytet dhe statuja të ndryshme që simbolizojnë nabateanët.

Kryevepra e Petrës, Al-Khazneh

Fasada dhe kryevepra më madhështore e Petrës, Al-Khazneh, përshëndet vizitorët që kalojnë nëpër shkëmbinj. Al-Khazneh, e cila është rreth 40 metra e lartë, tërheq vëmendjen me kapitelet e saj korintike, figurat dhe dekorimin në formë të ndërlikuar.

Sipas legjendës lokale, Al-Khazneh, që vazhdon misterin e tij, përfshin edhe një vazo funerale, e cila fsheh thesarin e një faraoni. Al-Khazneh tërheq shumë turistë çdo vit me këtë strukturë madhështore.

Continue Reading

Aktualitet

Pse u takuan Trump e Putin në një bazë ushtarake amerikane në Alaskë? Ja çfarë fshihet pas këtij vendimi të pazakontë

Published

on

Takimi mes presidentit amerikan Donald Trump dhe presidentit rus Vladimir Putin u zhvillua në një vend që ka ngritur shumë pikëpyetje: baza ushtarake amerikane Joint Base Elmendorf-Richardson, në Anchorage, Alaska.

E vendosur në kufirin verior të qytetit më të populluar të Alaskës, kjo është baza më e madhe ushtarake në shtet, vend me rëndësi historike dhe strategjike.

Gjatë Luftës së Ftohtë, baza shërbente si pikë kyçe për mbrojtjen ajrore të SHBA-së dhe si një qendër komanduese për t’u përballur me çdo kërcënim të mundshëm nga Bashkimi Sovjetik.

Sipas zyrtarëve të Shtëpisë së Bardhë, arsyet e sigurisë ishin vendimtare në përzgjedhjen e kësaj baze si vendtakimi për liderët. Pozicioni i saj i izoluar, infrastruktura ushtarake e avancuar dhe kapacitetet për kontroll të perimetrit janë ndër faktorët që e bëjnë këtë vend ideal për bisedime të nivelit të lartë.

Trump e ka vizituar këtë bazë më parë, gjatë mandatit më vitin 2019, ku e quajti “vijën e parë të mbrojtjes së Amerikës” në “kufirin e fundit të vendit”.

Me një sipërfaqe prej 64,000 hektarësh, Joint Base Elmendorf-Richardson luan rol të rëndësishëm në gatishmërinë ushtarake të SHBA-së në Arktik.

Në kulmin e funksionit të saj, më 1957 baza strehonte 200 avionë luftarakë e përmbante rrjet të gjerë radarësh e sistemesh paralajmëruese të hershme.

Megjithëse vendi i takimit mund të duket i pazakontë për një ngjarje diplomatike, për autoritetet amerikane është vend strategjikisht i zgjedhur për të garantuar siguri maksimale, veçanërisht përballë historikut kompleks mes dy vendeve.

Continue Reading

Kuriozitete

Biblioteka Kombëtare e Kinës ekspozon dokumente të rralla të Luftës së Dytë Botërore

Published

on

Biblioteka Kombëtare e Kinës ka hapur një ekspozitë të veçantë kushtuar dokumenteve dhe materialeve historike nga Lufta e Rezistencës së Popullit Kundër Agresionit Japonez (1931-1945).

Ekspozita sjell tekste, artefakte, arkiva të dixhitalizuara dhe seanca interaktive, duke pasqyruar rezistencën e popullit kinez ndaj pushtuesve japonezë. Materialet e ekspozuara janë rezultat i një projekti të nisur në vitin 2012 për ruajtjen e arkivave nga periudha revolucionare.

Vizitorët mund të përdorin kode QR për të qasur në burime dixhitale mbi ngjarje kyçe, të krijojnë stema përkujtimore, materiale koleksioni dhe të lënë mesazhe në një mur të dedikuar.

Ekspozita, e cila do të qëndrojë e hapur deri më 15 tetor, zhvillohet edhe në shtatë biblioteka të tjera në provincat Hebei, Jiangsu, Zhejiang dhe Hubei. Sipas NLC-së, deri në korrik janë kataloguar e publikuar 2,714 vëllime me dokumente lufte nga Lufta e Dytë Botërore.

Continue Reading

Kuriozitete

Hulumtimi: Qentë mund të dallojnë njerëzit që ju trajtojnë keq

Published

on

Një studim i kryer në Japoni ka treguar se qentë janë shumë më intuitivë sesa mendohej më parë. Hulumtimi zbuloi se ata janë në gjendje të dallojnë njerëzit që tregohen të pasjellshëm ose mizorë ndaj pronarit të tyre dhe shpesh reagojnë me rezervë ose mosbesim ndaj tyre.

Studiuesit vunë re se qentë vëzhgojnë me kujdes ndërveprimet mes “prindit” të tyre njerëzor dhe të tjerëve, duke formuar një opinion emocional për secilin person bazuar në sjelljen e tij.

Ky zbulim tregon se qentë jo vetëm që ndjejnë emocionet, por edhe “gjykojnë” situatat shoqërore, duke reaguar sipas mënyrës se si trajtohet i zoti.

Hulumtimi shton gjithashtu se qentë mund të kuptojnë fjalët, të përjetojnë xhelozi dhe të krijojnë lidhje emocionale të thella me njerëzit e tyre të dashur.

Continue Reading

Kuriozitete

Cilat vende i kanë pagat minimale më të larta dhe më të ulëta në Evropë?

Published

on

Miliona punëtorë në gjithë BE-në vazhdojnë të fitojnë pagë minimale. Pragjet kanë për qëllim të sigurojnë një standard bazë jetese për punëtorët, megjithëse nivelet shpesh nuk kanë arritur të rriten me inflacionin.

Në një analizë të Euronews, i cili i referohet të dhënave të Eurostatit, që nga korriku i vitit 2025, paga minimale mujore para zbritjeve në BE varionte nga 551 euro në Bullgari në 2,704 euro në Luksemburg.

Kur përfshihen vendet kandidate për në BE, ku bën pjesë edhe Shqipëria, rezulton se Ukraina ka pagën minimale më të ulët, me vetëm 164 euro.

Pesë vende të BE-së; Italia, Danimarka, Suedia, Austria dhe Finlanda, nuk kanë fare pagë minimale kombëtare.

Edhe pse Luksemburgu renditet në krye dhe Ukraina në fund, kur rregullohet për fuqinë blerëse, si krahasohet paga minimale në të gjithë Evropën, vend pas vendi?

Siç tregon grafiku më poshtë, ka dallime të konsiderueshme në pagat minimale në të gjithë Evropën dhe Eurostati i grupon vendet në tre nivele page.

Euronews ka shtuar një kategori të katërt që grupon vendet me paga minimale nën 600 euro dhe përfshin vendet kandidate për në BE.

1- Grupi më i lartë: Mbi 1,500 €

Përveç Francës, e cila ofron 1,802 euro, të gjitha vendet e tjera në grupin më të lartë paguajnë mbi 2,000 euro në pagë minimale mujore. Përveç Luksemburgut, këto përfshijnë Irlandën (2,282 euro), Holandën (2,246 euro), Gjermaninë (2,161 euro) dhe Belgjikën (2,112 euro).

2- Grupi i mesëm: Midis 1,000 dhe 1,500 €

Disa vende në grupin e mesëm janë pak mbi pragun prej 1,000 eurosh.

3- Grupi i ulët: Midis 600 dhe 999 €

4-Grupi shumë i ulët: Nën 600 €

Disa vende, përfshirë një anëtar të BE-së, kanë paga minimale nën 600 euro. Ky grup më i ulët përbëhet kryesisht nga vendet kandidate për në BE. Ai përfshin Maqedoninë e Veriut (584 euro), Turqinë (558 euro), Bullgarinë (551 euro), Shqipërinë (408 euro), Moldavinë (285 euro) dhe Ukrainën (164 euro).

Pagat minimale pasqyrojnë ndarjen Lindje-Perëndim

Siç tregon harta më poshtë, ekziston një ndarje e fortë gjeografike në pagat minimale nominale në të gjithë Evropën. Kjo është më e dukshme midis Evropës Perëndimore dhe Lindore. Në përgjithësi, katër grupet e pagave pasqyrojnë rajone të ndryshme të BE-së.

Vendet në grupin më të lartë janë kryesisht në Evropën Perëndimore dhe Veriore. Grupi i mesëm përfshin disa vende nga Evropa Jugore dhe Qendrore. Grupet e ulëta dhe shumë të ulëta përbëhen kryesisht nga vendet e Evropës Lindore, Ballkanit dhe vendet kandidate për në BE.

 

Continue Reading

Të kërkuara