Shëndet
Pesë shprehi të mëngjesit që ndikojnë të shtoni peshë
Published
7 months agoon
By
UBT NewsTë gjithë kemi qenë në këtë situatë, angazhohemi të heqim disa kile, por duken të jenë të përkushtuara për t’iu qëndruar besnikë juve. I keni provuar të gjitha, masni porcionin e ushqimit, nuk konsumoni ushqim të shpejtë, qëndroni larg alkoolit, mirëpo ku është problemi?
“Gabimi më i madh që njerëzit bëjnë kur përpiqen të humbin peshë është se fillojnë ditën e tyre në këmbë të gabuar”, thotë Susan Peirce Thompson, presidente e Institutit për Humbje të Peshës së Qëndrueshme. Këto momente e para të zgjimit i hedhin themelet për zgjedhjet të cilat do ti bëni gjatë ditës, prandaj është qenësore që të krijoni zakone të mira të cilat të mund ti zbatoni edhe nëse ju jeni ende të përgjumur.
Flini më gjatë se ç’duhet
Ne të gjithë e kemi dëgjuar se mungesa gjumit mund të shkaktojë shtim në peshë, në sajë të niveleve të larta të kortizolit- hormon stimulues i oreksit në trup. Por kjo del të jetë e kundërta –nëse ju flini shumë gjumë – nuk mund të jetë shumë gjë e mirë për ju. Një studim në revistën PLUS One zbuloi se gjumi më shumë se 10 orë në natë ngriti gjithashtu rrezikun për të pasur një BMI (Indeksi i Masës Trupore) më të lartë krahasuar me ata që morën shtatë deri në nëntë orë në natë.
Bëheni gati në errësirë
Autorët e studimit sugjerojnë se njerëzit që ekspozohen rrezeve të diellit në mëngjes herët kishin BMI dukshëm më të ulët se ata që nuk ekspozohen, pavarësisht se sa konsumuan ushqim. Sipas studimit, vetëm 20 deri në 30 minuta të ditës është e mjaftueshme për të ndikuar BMI, edhe kur qielli është i mbuluar me re. Kjo për shkak se trupi juaj e sinkronizon orën tuaj të brendshme – përfshirë edhe metabolizmin tuaj të kalorive – duke përdorur valët e dritës blu nga dielli i mëngjesit të hershëm si një udhëzues.
Nuk e rregulloni shtratin në mëngjes
Një studim i Fondacionit Kombëtar të Gjumit zbuloi se ata të cilët rregullojnë shtratin e tyre kishin 19 për qind më shumë gjasa të flinin një gjumë të mirë të natës në krahasim me ata që nuk vepronin njësoj. Dhe meqenëse gjumi kënaqshëm lidhet me BMI më të ulët, përse mos ta bëni këtë zakon? Kjo mund të tingëllojë si gjë e kotë, por Charles Duhigg, autor i librit Fuqia e Shprehisë, shkruan në librin e tij se rregullimi i shtratit tuaj në mëngjes mund të nxis sjellje të tjera të mira, siç është përgatitja e drekës së shëndetshme.
Nuk e matni peshën tuaj rregullisht
Kur studiuesit e Universitetit Cornell zbuluan 162 gra dhe burra mbipeshë për dy vjet, ata gjetën se ata që peshonin veten çdo ditë ishin më të suksesshëm në humbje të peshës dhe në mbajtja të saj. Koha më e mirë për tu matur është në të është gjëja e parë në mëngjes, kur pesha juaj është në nivelin më të ulët, thotë Lisa Jones, R.D., zëdhënëse e Akademisë së Ushqimit dhe Dietetikës në Pensilvani. Jo vetëm që matja do të jetë më e saktë por pas një nate të metabolizimit, gjithashtu ju do të mbani më pak peshë uji.
Hani shumë pak apo fare në mëngjes
Personat që konsumojnë një mëngjes të ekuilibruar që përmbanin 600 kalori proteina së lehta, karbohidratet dhe diçka pak të ëmbël rezultonin me më pak ndjenja urie dhe më pak dëshira për të ngrënë gjatë gjithë ditës në krahasim me ata që në mëngjes marrin 300 kalori. Nivelet e hormonit të urisë ngelen të ulëta pas ngrënies së ushqimit. Kënaqja e dëshirave të tua në mëngjes mund t’ju ndihmojë që të mos ju ndjeheni të privuar dhe të mos tundoheni të hani shumë më vonë gjatë ditës.
Shëndet
Pse fryhet barku? Shkaqet dhe zgjidhjet më të zakonshme
Published
21 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News
Fryrja e barkut është një nga shqetësimet më të zakonshme që raportohen në kabinetet mjekësore.
Ajo ndodh kur barku zmadhohet përtej përmasave normale për shkak të gazrave, lëngjeve, përmbajtjes tretëse ose ndryshimeve strukturore në organet e brendshme.
Shkaqet kryesore:
Shkaqe organike: shtatzënia, shtimi në peshë, bllokimet në zorrë, gastropareza, celiakia, peritoniti, asciti ose rritja e organeve të brendshme.
Shkaqe funksionale: gazrat nga sindroma e zorrës së irrituar (IBS), intoleranca ushqimore, kapsllëku, çrregullime të tkurrjes së zorrëve dhe dobësia e muskujve të barkut.
Diagnoza
Mjeku vlerëson simptomat përmes ekzaminimit fizik, nëse është e nevojshme, kryen ultratingull abdominal apo analiza tjera për të përcaktuar shkakun.
Trajtimi
Në rastet organike, trajtohet sëmundja themelore. Në rastet funksionale, ndihmojnë laksativët, probiotikët, enzimat tretëse dhe ndryshimet në dietë.
Shmang ushqimet që shkaktojnë gazra.
Ha ngadalë dhe në porcione të vogla.
Pij më shumë ujë dhe konsum më shumë fibra.
Bëj aktivitet fizik të rregullt.
Nëse fryrja është e shpeshtë ose e shoqëruar me dhimbje, kërko këshillë mjekësore për të përjashtuar shkaqe më serioze. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ekspertët paralajmërojnë: Këto dy ushqime të përpunuara e dëmtojnë trurin
Published
22 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News
Ushqimet e përpunuara që mund të dëmtojnë më shumë shëndetin e trurit, sipas një studimi të ri, janë mishi i përpunuar dhe pijet e gazuara me sheqer.
Një ekip studiuesish nga Universiteti Virginia Tech ka zbuluar se personat që konsumojnë rregullisht këto produkte kanë rrezik dukshëm më të lartë për të zhvilluar probleme njohëse, përfshirë çrregullime që lidhen me demencën dhe sëmundjen e Alzheimerit, raporton Science Alert.
Studimi u mbështet në të dhënat e Universitetit të Michiganit për Shëndetin dhe Pensionimin, ku u analizuan 4,750 amerikanë mbi 55 vjeç, të ndjekur për një periudhë shtatëvjeçare (2014–2020). Çdo dy vjet, pjesëmarrësit i’u nënshtruan testeve të kujtesës dhe aftësive njohëse, duke përfshirë kujtimin e menjëhershëm, kujtimin e vonuar, llogaritje të thjeshta dhe ushtrime për përqendrim.
Rezultatet treguan se 1,363 persona zhvilluan probleme me kujtesën. Ata që konsumonin një racion mishi të përpunuar në ditë kishin 17% më shumë rrezik për çrregullime njohëse, ata që pinin çdo ditë pije të ëmbëlsuara – si kola, çaj i ftohtë me sheqer apo lëngje frutash industriale – kishin 6% më shumë rrezik.
Megjithatë, studimi nuk gjeti një lidhje të fortë mes konsumit të përgjithshëm të ushqimeve ultra të përpunuara dhe rritjes së rrezikut për probleme njohëse, përveç mishrave të përpunuar dhe pijeve me sheqer. Ushqime të tjera si gatimet e gatshme, ëmbëlsirat, snack-et e kripura apo produktet e bulmetit dhe drithërave nuk rezultuan me ndikim të njëjtë negativ.
Autorët theksojnë se shmangia e këtyre dy kategorive kryesore mund të ndihmojë në mbrojtjen e shëndetit të trurit.
“Ka gjëra që mund t’i ndryshoni. Sekreti është moderimi dhe balanca në zgjedhjet ushqimore,” – deklaroi profesoresha Brenda Davy, autore e studimit.
Ndikimi i ushqimeve të përpunuara është më i madh sesa mendojnë shumica e njerëzve. Vetëm më 2020, 65% e ushqimeve dhe 38% e pijeve të blera nga familjet amerikane përbëheshin nga produkte të përpunuara me ngjyrues, aromatizues e përbërës artificialë që mungojnë në ushqimin e përgatitur në shtëpi.
Një tjetër autor i studimit, Ben Katz nga Virginia Tech, sugjeroi se edukimi ushqimor mund të jetë pjesë e zgjidhjes: “Nuk mjafton të ndjekësh një dietë. E rëndësishme është t’u japësh njerëzve aftësitë për të gatuar sipas asaj diete,” – u shpreh ai. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ndërrimi i natës rrit rrezikun e kancerit tek gratë
Published
1 day agoon
October 31, 2025By
UBT News
Puna gjatë natës ka qenë prej kohësh e lidhur me shëndetin e dobët. Tani një studim i ri sugjeron se për gratë, puna gjatë kësaj kohe mund të rris rrezikun e kancerit.
Hulumtuesit kanë zbuluar se gratë që punojnë në turnin e natës janë pothuajse pesë herë më të rrezikuara nga kanceri në krahasim me gratë që punojnë gjatë ditës.
Në këtë studim ekspertët kanë gjetur se gratë që punonin gjatë natës ishin më shumë të rrezikuara nga kanceri i gjirit, kanceri i lëkurës dhe kanceri i mushkërive, shkruan Medicalnewstoday,
Bashkautori i hulumtimit, Xuelei Ma, nga Qendra Mjekësore e Kinës Perëndimore dhe kolegët e tij kanë publikuar gjetjet e tyre në revistën “Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention”.
Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se puna gjatë ndërrimit të natës mund të pengojë rëndë ritmin tuaj të qarkullimit.
Ky është orari kur rregullohen proceset fiziologjike të trupit gjatë një cikli 24 orësh. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ja lista me ushqime që mbajnë yndyrën në gjak nën kontroll
Published
1 day agoon
October 31, 2025By
UBT News
Meqenëse nuk kanë kurrfarë shijeje apo arome, këta dy artikuj mund t’u shtohen ushqimeve më të llojllojshme. Hani pa u shtuar sheqer dhe organizmit tuaj do t’u bëjnë mirë.
Në ditë mjafton të hani një deri në dy lugë të vogël fara chia, ndërkaq nga ajo lugë të vogël do të përfitoni deri në tri herë më shumë hekur sesa nga spinaqi.
Më parë duhet t’i zhytni në ujë, meqë nuk kanë aromë mund t’u shtohet të gjitha gjellëve – supës, perimeve, vezëve e pijeve. Farat e chias janë me omega-3 të thartirave yndyrore, të cilat ndihmojnë në rregullimin e kolesterinës së mirë dhe të kolesterinës së keqe në gjak, ndihmojnë ne shëndetin e zemrës.
Pas eliminoni nga organizmi të të gjithë “armiqtë” e njohur, sheqerit, produkteve të mishit dhe të tjera, në ushqim shtoni farat e tërshërës.
Konsumoni ashtu siç janë, pa shtesa të ëmbla. Kokrrat e tërshërës pastrojnë zorrët nga yndyrat, sepse fibrat e tërshërës të njohura si beta-glukan, yndyrarti thithin, andaj kolesterina as që hyn në gjak dhe në qarkullim të gjakut.
Një filxhan kokrra tërshëre do t’i plotësojë nevojat ditore për beta-glukan, mirëpo fibra të tilla ka edhe në elb dhe në alga.
Në ushqim kohë pas kohe përdorni edhe avokado, e cila, pos që ul kolesterinën LDL, mbron edhe arteriet. /A.Z/UBT News/
TikTok fshin mbi 189 milionë video
Pse fryhet barku? Shkaqet dhe zgjidhjet më të zakonshme
Ja pse Selena Gomez zhduket herë pas here nga interneti
Dy stadiume në garë për finalen e Ligës së Kampionëve 2029
Osmani: Do të bëj çmos për të evituar zgjedhjet, edhe pak ditë sqarohen të gjitha
Ekspertët paralajmërojnë: Këto dy ushqime të përpunuara e dëmtojnë trurin
Fansat mbeten pa fjalë, Cardi B pranon se nuk i ka larë flokët për muaj të tërë
Mbappé fiton Këpucën e Artë
BMW-ja e Papës shitet për 156,000 euro
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet1 week agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
