Lajmet

Pesë shenja paralajmëruese se nuk po merrni sa duhet yndyrë

Pse trupi ynë ka nevojë për yndyrë?

Published

4 years ago

November 30, 2021

Betim Gashi

Një dietë e shëndetshme dhe e ekuilibruar duhet t’i sigurojë trupit të gjitha lëndët ushqyese të nevojshme.

Industria ushqimore tregon prej dekadash se disa përbërës ushqimorë, veçanërisht karbohidratet dhe yndyrat janë të dëmshme. Trupi ynë gjithashtu ka nevojë për to për të qenë të shëndetshëm dhe plotësisht funksional. Nëse heqim yndyrat nga menyja jonë, kjo çon në simptoma të mungesës.

Pse trupi ynë ka nevojë për yndyrë?

Yndyra është thelbësore për procese të ndryshme shëndetësore. Disa shembuj…

• Truri dhe sytë tanë kanë nevojë për yndyrë. Në veçanti, acidet yndyrore omega-3, acidi eicosapentaenoic (EPA) dhe acidi docosahexaenoic (DHA) janë të përfshirë në ruajtjen e shëndetit të trurit tonë, retinës dhe sistemit nervor qendror. Këto acide yndyrore janë thelbësore dhe për këtë arsye trupi ynë ka nevojë për to, por nuk mund t’i prodhojë ato. Pra, ne duhet t’i konsumojmë ato me ushqim.

• Yndyra na jep energji. Çdo gram yndyrë nga ushqimi i siguron trupit tonë nëntë kalori energji, ndërsa çdo gram karbohidrate ose proteina siguron vetëm katër kalori.

• Trupi mund të thithë më mirë disa vitamina me yndyra. Vitaminat A, D, E dhe K, për shembull, janë të tretshme në yndyrë – trupi ynë mund t’i thithë dhe përpunojë siç duhet ato vetëm me yndyra.

• Trupi ynë ka nevojë për yndyrë për të prodhuar hormone. Ushqimet e yndyrshme janë të nevojshme për prodhimin e hormoneve seksuale si testosteroni dhe estrogjeni, për shembull.

• Yndyra luan një rol të rëndësishëm në shërimin e plagëve. Trupi ka nevojë për acide yndyrore esenciale për të mpiksur gjakun dhe për të shëruar plagët.

A hani mjaftueshëm yndyrë? Këto 5 shenja paralajmërojnë mungesën e tyre

Lëkurë shumë e thatë plus dermatit

Për shkak se yndyra është e rëndësishme për qelizat e lëkurës sonë dhe kontribuon në pengesën natyrore të lagështisë, shumë pak yndyrë mund të thahet dhe të acarojë tepër lëkurën. Në rastin më të keq, sipas hulumtimeve, mund të çojë edhe në dermatit, një çrregullim inflamator i lëkurës me skuqje dhe kruajtje.

Rënia e flokëve

Ashtu si lëkura, edhe flokët tanë kanë nevojë për yndyrë nga ushqimi. Hormonet e prostaglandinave janë përbërëse yndyrore që luajnë një rol të rëndësishëm në rritjen e flokëve. Prandaj, mungesa e yndyrës mund të çojë në rënien e flokëve në kokë dhe gjithashtu në vetull, ka treguar hulumtimi.

Mavijosje të shpeshta

Yndyra është thelbësore për përthithjen e duhur të disa vitaminave. Këto janë kryesisht vitamina A, D, E dhe K të tretshme në yndyrë. Nëse hamë shumë pak yndyrë, kjo mund të çojë në një mungesë të këtyre substancave, e cila mund të manifestohet me mavijosje të shpeshtë ose mavijosje të gjakut.

Shërimi i ngadalshëm i plagëve

Në mënyrë që reagimi inflamator i trupit tonë të funksionojë siç duhet, ai ka nevojë për yndyrë. Domethënë, është baza për molekulat e rëndësishme për të kontrolluar këtë reaksion. Studimet kanë konfirmuar se shumë pak yndyrë në dietë mund të pengojë përgjigjen inflamatore dhe të parandalojë mpiksjen e gjakut. Kjo nga ana tjetër çon në shërimin më të ngadaltë të plagëve.

Sistemi imunitar i dobët

Keni shpesh të ftohtë? Një sistem imunitar i dobësuar gjithashtu mund të shoqërohet me marrjen e pamjaftueshme të yndyrës nga ushqimi. Trupi prodhon molekula nga yndyra që stimulojnë qelizat tona imune. Acidet yndyrore omega-3 acidi alfa-linolenik dhe acidet yndyrore omega-6, acidi linoleik luajnë një rol të rëndësishëm këtu. Nëse ato mungojnë, kjo dobëson sistemin tonë imunitar.

Cila është kërkesa ditore për yndyrë nëpërmjet ushqimit?

Rekomandimi i dietologut është që ne duhet të marrim rreth 30 për qind të energjisë së konsumuar ditore nga yndyrat. Një grua rreth 30-vjeç e cila nuk punon fizikisht, por punon në tavolinë, ka nevojë për energji rreth 1800 kalori. Nga kjo, rreth 58 gramë duhet të jenë yndyrë – që korrespondon me rreth tre lugë vaj, një lugë gjelle gjalpë ose margarinë, dy feta djathë dhe një vezë. Për 2000 kalori, do të na duheshin rreth 66 gramë yndyrë.

Por, sigurisht, ka dallime të mëdha në yndyra. Për shembull, yndyrat trans të hidrogjenizuara, të cilat gjenden kryesisht në ushqimet e gatshme dhe të ngjashme, më mirë shmangen. Dhe acidet yndyrore të ngopura, të cilat gjenden më së shumti në produktet shtazore si vezët, qumështi apo mishi, duhet gjithashtu të konsumohen në moderim. Përkatësisht, ato rrisin nivelin e kolesterolit, si kolesterolin “i mirë” HDL dhe kolesterolin “i keq” LDL.

Pjesa më e madhe e nevojave tuaja ditore për yndyrë do të sigurohej më së miri nga acidet yndyrore më të shëndetshme të pangopura: nga vaji i ullirit, avokado, arrat ose peshqit yndyrorë si skumbri.

Lajmet

Ditë e natë në terren, forcat e NATO-s dërgojnë mesazh stabiliteti

Published

13 hours ago

December 16, 2025

UBTnews

Ushtarët gjermanë të caktuar në Komandën Rajonale-Lindje (RC-E) të misionit të KFOR-it, të udhëhequr nga NATO, po vazhdojnë patrullimet e tyre të rregullta ditën dhe natën në disa komuna brenda zonës së përgjegjësisë.

Sipas njoftimit, këto patrullime sigurojnë një prani të dukshme dhe qetësuese në terren, rrisin ndërgjegjësimin situativ dhe kontribuojnë drejtpërdrejt në ruajtjen e stabilitetit rajonal. Patrullat janë pjesë thelbësore e misionit të vazhdueshëm të KFOR-it për të garantuar një mjedis të sigurt dhe të qëndrueshëm për të gjithë qytetarët që jetojnë në Kosovë.

KFOR-i thekson se vazhdon zbatimin e mandatit të tij, të bazuar në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të vitit 1999, me qëllim sigurimin e një ambienti të qetë dhe të sigurt, si dhe garantimin e lirisë së lëvizjes për të gjithë, në çdo kohë.

Po ashtu, KFOR-i vepron në koordinim të ngushtë me Policinë e Kosovës dhe Misionin e Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX), në përputhje me rolet e tyre përkatëse si reagues të sigurisë, duke synuar ruajtjen e paqes dhe stabilitetit në vend.

Lajmet

Nesër samiti mes BE-së dhe Ballkanit Perëndimor, Rama niset drejt Brukselit

Published

13 hours ago

December 16, 2025

UBTnews

Kryeministri Edi Rama është nisur pasditen e kësaj të marte drejt Brukselit. Rama nesër do të marrë pjesë në samitin mes BE dhe vendeve te Ballkanit Perëndimor.

Takimi pritet të përqëndrohet në gjetjet më të fundit të paketës së zgjerimit 2025. Gjatë takimit do të dikutohet edhe Plani i Rritjes për Ballkanin Perëndimor prej 6 miliard eurosh.

Ndërkaq, nga Kosova europianët i çuan ftesë presidentes Vjosa Osmani, e cila ka konfirmuar se do të marrë pjesë në këtë samit.

Lajmet

Spiropali në Greqi, rihapet dialogu për kufirin detar

Published

13 hours ago

December 16, 2025

UBTnews

Ministrja e Jashtme e Shqipërisë, Elisa Spiropali nisi sot një vizitë dyditore në Greqi me ftesë të homologut grek, George Gerapetritis. Vizita e Ministres Spiropali nisi në Presidencën greke, ku u prit nga Presidenti Konstantinos Tasoulas.

Gjatë takimit Spiropali theksoi se “Shqipëria beson fort se nën udhëheqjen greke të Presidencës së BE, Ballkani Perëndimor do të mbetet në krye të agjendës europiane”.

Më pas Spiropali zhvilloi një takim dypalësh me homologun e saj Gerapetritis, të fokusuar në forcimin e marrëdhënieve ndërmjet Shqipërisë dhe Greqisë. Në konferencën për shtyp, Spiropali tha se Greqia duhet të heqë ligjin e luftës, duke theksuar se dy vendet janë pjesë e NATO-s.

“Duke qenë partnerë në NATO, të lidhur nga një Traktat Miqësie dhe me perspektivë të përbashkët europiane, Shqipëria mbështet përfundimin sa më parë të çdo reference ligjore atavike nga Lufta e dytë Botërore, me pasoja në marrëdhëniet aktuale, e cila nuk pasqyron realitetin e marrëdhënieve tona si aleatë dhe si miq”, tha Spiropali.

Ministrja theksoi se Shqipëria është e hapur për dialog për çështjen e detit dhe shtoi se duan të vijojnë negociatat për njohjen e pensioneve.

“Shqipëria mbetet po ashtu e përkushtuar për zgjidhjen e çështjeve të lidhura me kufirin (përfshirë edhe delimitimin e hapësirave detare) në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe parimet e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë, ku palët janë plotësisht të hapura për dialog konstruktiv. Ne do të vijojmë të udhëhiqemi nga vlerat thelbësore të BE-së, nga respekti për normat e të drejtës ndërkombëtare për zgjidhjen paqësore të mosmarrëveshjeve dhe promovimin e stabilitetit në rajon”, shtoi ajo.

Mëngjesin e së mërkurës, në orën 09.00, Spiropali do të takohet me Ministrin e Mbrojtjes, Niko Dendias. Në orën 09.45, Spiropali do të takohet me përfaqësues të bizneseve dhe sipërmarrjeve që operojnë mes Shqipërisë dhe Greqisë, për potencialin e bashkëpunimit ekonomik mes dy vendeve.

Lajmet

Dyshohet abuzim i të miturit në Ferizaj përmes rrjeteve sociale

Published

15 hours ago

December 16, 2025

UBTnews

Policia e Kosovës ka nisur hetimet lidhur me një rast të dyshuar të abuzimit ndaj një të mituri, i cili dyshohet se është kontaktuar përmes rrjeteve sociale.

Zëdhënësi i Policisë për rajonin e Prishtinës, Agron Borovci, bëri të ditur se rasti është raportuar më 15 dhjetor 2025, rreth orës 11:00, në stacionin policor të Fushë Kosovës.

Sipas policisë, ngjarja dyshohet të ketë ndodhur në territorin e Ferizajt. Me autorizim të Prokurorit të Shtetit, është iniciuar hetim për veprën penale “Dhunimi”, ndërsa policia, në bashkëpunim me institucionet relevante, po punon intensivisht për identifikimin e të dyshuarit dhe sqarimin e plotë të rastit, duke garantuar konfidencialitetin dhe mbrojtjen e viktimës.

“Më datë 15.12.2025, rreth orës 11:00, policia e stacionit policor në Fushë Kosovë, ka pranuar informacionin lidhur me një rast të dyshuar të abuzimit ndaj një të mituri. Dyshimet e ngritura sugjerojnë se i mituri është kontaktuar përmes rrjeteve sociale dhe se ngjarja dyshohet të ketë ndodhur diku në territorin e Ferizajt. Specialist të policisë për hetimin e rasteve të tilla, në bashkëpunim me institucionet relevante, janë duke ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme për zbardhjen e plotë të rastit. Me autorizim të Prokurorit të Shtetit, gjithnjë duke garantuar konfidencialitetin dhe mbrojtjen e viktimës, policia ka iniciuar një hetim në drejtim të veprës penale “Dhunimi”, përderisa po punohet intensivisht në identifikimin e të dyshuarit dhe përcaktimin e vendndodhjes së tij.”