Lajmet

Pesë qytetet e famshme të lashtësisë, që sot nuk ekzistojnë

Falë arkeologëve, humbja një qyteti është sot më e lehtë të studiohet.

Published

on

Duket si diçka e pabesueshme, që një qytet i tërë mund të pushojë një ditë së ekzistuari.

Një metropol i sofistikuar i artit, arkitekturës, mbretërve, mbretëreshave, ushqimit dhe tokës bujqësore, mund të lulëzojë për shekuj dhe më pas papritur, për arsye nganjëherë misterioze, të humbasë në pluhurin e kohës.

Por falë arkeologëve, humbja pa nam e nishan e një qyteti (gjithnjë nëse nuk bëhet fjalë për Atlantidën) është sot më e lehtë të kuptohet e studiohet se kurrë më parë. Kjo pasi sot studiuesit janë shpesh në gjendje të zbardhin arsyet që i dhanë formë disa prej qyteteve të lashta dhe më të iluminuara në botë.

Pompei

Ishte gati mesdita e 24 gushtit të vitit 79 pas Krishtit, kur qyteti i lulëzuar i Pompeit afër Napolit të sotëm në Itali, u varros nën hirin dhe gazrat helmuese të malit vullkanik të Vezuvit. Qyteti është sot një nga sitet më të rëndësishme arkeologjike në botë, pasi shtresat e hirit e ruajtën me shumë saktësi reliket e qytetit dhe banorëve të tij.

Keitlin Baret, arkeologe në Universitetin Kornell, që ka kaluar shumë kohë duke gërmuar në zona të Pompeit, mbetjet na mësojnë shumë mbi historinë e njerëzimit. Gati 2000 trupa janë gjetur në Pompein e lashtë, shpesh në momentet kur u përpoqën deri në fund për t’i shpëtuar vdekjes.

“Këto janë kujtime të brendshme, jo vetëm të dhimbjes së momenteve të tyre të fundit, por edhe të humanizmit të tyre” thotë Baret. Por përpara vdekjes dhe shkatërrimit të asaj dite të tmerrshme, Baret thotë se Pompei kishte qenë një qytet i gjallë dhe i pasur.

Ajo thekson se kopshtet ishin një “vend prodhimi dhe rekreacioni”. Mostrat e tokës tregojnë se rrushi dhe ulliri kultivoheshin shpesh me gjasë nga skllevër të aftë. Qyteti ishte i njohur si shumë kozmopolit, pasi banorët e tij shkonin për pushime në Egjipt, dhe kjo sipas Baret, përshkruhet në mozaikë të përpunuar brenda shtëpive të pasura të Pompeit.

Persepolis

I vendosur në Iranin jugperëndimor, qyteti antik i Persepolis u themelua në vitin 518 para Krishtit nga Dari i Madh, i njohur si një nga sundimtarët më të rëndësishëm të dinastisë Akamenide. Pallati mbretëror ishte një kryevepër arkitekturore në mesin e shkretëtirës.

Por arritja më e madhe e qytetit antik, ishte sistemi i tij i ujitjes nëntokësore i quajtur qanat. Sipas ekspertëve, pjesa më e madhe e suksesit të perandorisë i detyrohet menaxhimit të kujdesshëm të ujit. Në fakt, qanat është ende në përdorim sot. Mjerisht, qyteti u dogj i gjithi në vitin 330 para Krishtit, kur Aleksandri i Madh e pushtoi dhe e shkatërroi.

Mesa Verde

Midis viteve 550-1281 pas Krishtit, në shkretëtirat jugperëndimore të Kolorados së sotme në SHBA, një popullsi prej mbi 3.000 banorëve, gdhendën disa nga banesat shkëmbore më të ndërlikuara që gjenden në Amerikën e Veriut.

Këto strukturat variojnë në madhësi nga 1 deri në 150 dhoma. Banesat dhe arkitektura e këtyre shtëpive prej guri janë mbresëlënëse ende sot, thotë Skot Ortman, antropolog në Universitetin e Kolorados.

Por sipas tij edhe më madhështor ishte arti që ata lanë pas. “Virtuoziteti dhe ngjyrosja e pikturave në qeramikën e tyre, është vërtet shumë e bukur. Artet e tekstilit ishin gjithashtu të dekoruara shumë mirë, bashkë me sandalet e endura imët”- thotë Ortman.

Kjo tregonte një shoqëri që e shijonte shumë kulturën dhe artet. Qytetërimi lulëzoi deri pak para shekullit XIV-të. Ortman thotë sot gjenden ende shenja të shpërbërjes së një shoqërie të suksesshme me gjasë, për shkak të një thatësire të zgjatur që shkaktoi një luftë midis njerëzve.

Kartagjena

E vendosur në periferi të Tunizit në Tunizi, Kartagjena është një perlë legjendare e antikitetit. Qyteti ishte shtëpia e Hanibalit , i konsideruar gjerësisht si një nga komandantët ushtarakë më të mëdhenj që ka parë ndonjëherë bota. Thuhet se ai udhëtoi me elefantë nëpër Alpe për të luftuar kundër ushtrive romake, teksa synonte pushtimin e Romës.

I themeluar nga fenikasit në shekullin IX Para Krishtit, qyteti i madh i vendosur në Gjirin e Tunizit u rrafshua gjatë Luftërave Punike në vitin 146 para Krishtit. Më vonë u rindërtua nga romakët, por pak ka mbetur nga rrënjët e tij të hershme fenikase.

Në qytetin e rindërtuar, cisternat dhe akuiferët e mëdhenj romakë mbanin ujë që përdorej në banjat publike të përpunuara që ishin të pajisura me sauna, pishina dhe më shumë se 100 dhoma prej mermeri. Më vonë, edhe qyteti i ndërtuar nga romakët do të binte pas pushtimit nga arabët në shekullin e VII.

Tikal

Ky qytet i lashtë, i fshehur në pyjet tropikale të Guatemalës, ishte një metropol i lulëzuar midis viteve 200-900 pas Krishtit, derisa u braktis duke lënë pas rrënojat e tij mistike. Në kulmin e tij në periudhën e vonë klasike (vitet 600- 900 pas Krishtit), qyteti ka të ngjarë të ketë pasur një popullsi prej 40.000-60.000 banorësh.

Stefën D. Hjuston, arkeolog në Universitetin Braun, thotë se qyteti ishte në gjendje të kishte një popullsi aq të madhe për shkak të bujqësisë së zhvilluar në tokat kënetore që e rrethonin. Sot, studiues si Hjuston përdorin një teknologji të re të quajtur LiDAR për të kërkuar strukturat antike në qytetin e humbur. LiDAR përdor lazerin pulsues nga avioni, për të identifikuar reliket e lashta të varrosura nën tokë. Dhe ato janë të shumta. “Pallatet e përhapura, tregojnë qendrat e tij të qeverisjes, si dhe piramidat kushtuar perëndive të lashta, dhe atyre që strehonin mbetjet e mbretërve të mëdhenj të qytetit”-thotë Hjuston.

Por rreth shekullit IX pas Krishtit, qyteti i madh u braktis. Një studim i publikuar vitin e kaluar në “Scientific Reports”, teorizon se arseja kryesore mund të ketë qenë ndotja e ujit të pijshëm, për shkak të algave toksike të gjetura në rezervuarët e lashtë. / Discover Magazine – Bota.al

Lajmet

Kurti takon komandantin e KFOR-it, Gjeneral Major Özkan Ulutash – flasin për sitauën e sigurisë

Published

on

By

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, priti në takim mirëseardhës Komandantin e ri të KFOR-it në Kosovë, Gjeneral Major Özkan Ulutash.

Siç njofton Zyra e Kryeministrit, gjatë këtij takimi është diskutuar për zhvillimet aktuale, me theks mbi situatën e sigurisë dhe për rëndësinë e bashkëveprimit dhe bashkëpunimit ndërmjet institucioneve të sigurisë të vendit dhe të misionit të NATO-s në Kosovë.

Duke i uruar mirëseardhje përsëri në Kosovë dhe duke i dëshiruar suksese në mandatin e dytë si komandant i KFOR-it, kryeministri Kurti theksoi gatishmërinë dhe angazhimin e tij dhe të Qeverisë për bashkëpunim të ngushtë me KFOR-in në ruajtjen e paqes dhe sigurisë në të gjithë territorin e vendit”, thuhet në komunikatë.

Komandanti i rikthyer në detyrë si udhëheqës i KFOR-it, Özkan Ulutas gjatë ceremonisë, katër ditë më parë tha se është i gatshëm për të përmbushur misionin e KFOR-it për paqe të qëndrueshme në Kosovë dhe për stabilitetin rajonal.

Continue Reading

Lajmet

Arrestohen dy persona të dyshuar për disa raste të vjedhjeve në Prishtinë

Published

on

By

Policia e Kosovës ka arrestuar dy persona të dyshuar për vjedhje në Prishtinë. Bëhet fjalë për 56 vjeçarin me inicialet B.J dhe M.C, 51 vjeç – të dy shtetas të Kosovës.

Arrestimi, sipas Policisë, ka ardhur pas një pune hetimore dhe operacionale të Sektorit të Hetimeve të Kryeqytetit.

Pas arrestimit, me vendim të Prokurorit të Shtetit, ata janë dërguar në mbajtje prej 48 orësh, përderisa hetuesit po kryejnë të gjitha veprimet e nevojshme hetimore e procedurale lidhur me së paku 15 raste të vjedhjeve, ku dyshohet se personat e arrestuar janë të përfshirë./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Kurti: Sapo të fillojë punën Kuvendi, do ta zgjedhim qeverinë e re

Published

on

By

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti ka komentuar raportin e fundit të Bankës Botërore për ngadalësim të rritjes ekonomike në Ballkanin Perëndimor.

Sipas këtij raporti, parashihet rënie e rritjes ekonomike nga 3.6 për qind në vitin 2024, në 3 për qind në vitin këtë vit për shtetet e Ballkanit Përëndimor. Por, rënien më të madhe është parashikuar ta ketë Kosovë.

Kurti gjatë vizitës në Termocentralin “Kosova B”, ka komentuar këtë raport, ku tha se “Kosova në çerekun e dytë të këtij viti ka pasur rritje ekonomike prej 4.58 për qind të Bruto Produktit Vendor (BPV)”.

“Ne po bëjmë gjithçka që dimë dhe mundemi që t’i ndihmojmë edhe sektorit privat, përveçse edhe ndërmarrjeve publike që t’i ndihmojmë edhe qytetarëve me mbështetje financiare në mënyrë që të rritet kërkesa agregate, po mbështesim eksportin e Kosovës dhe gjithashtu siç e shihni këtu edhe gjenerimin e energjisë elektrike me ç’rast investimi është në rritje të kapacitetit por gjithashtu edhe në siguri e qëndrueshmëri. Lajmi i mirë është që Kosova në çerekun e dytë sivjet ka pasur rritje ekonomike prej 4.58 për qind të Bruto Produktit Vendor dhe mos harroni që shpesh herë për aq shumë indekse edhe të demokracisë edhe të ekonomisë, Kosova është në krye të Ballkanit Perëndimor. Dhe unë besoj që kjo do të vazhdojë edhe më tej”, deklaroi Kurti.

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti tha se “shifrat tregojnë se nuk ka vend për brengosje”, teksa shtoi se në katër vitet e fundit mesatarja e rritjes ekonomike ka qenë 6 për qind./D.B/KP

Kurti: Shifrat tregojnë se nuk ka vend për brengosje
(Video)
“Në katër vitet e fundit, mesatarja e rritjes ekonomike ka qenë 6 për qind, pa rënë asnjëherë nën 4 për qind. Në çerekun e dytë sivjet është 4.58 për qind. Do të thotë edhe më tutje nuk biem nën 4 për qind, ta shohim tash si do të jetë raporti për çerekun e tretë sivjet. Por deri tash është mirë. Raportet ndërkombëtare neve na përgatisin edhe më shumë por natyrisht që tash për tash shifrat tregojnë se nuk ka vend për brengosje”,
 shtoi kryeministri në detyrë.

Sipas Bankës Botërore, vonesat në formimin e një qeverie të re mund të ndikojnë negativisht në investime dhe të ngadalësojnë progresin në reformat strukturore.

Kryeministri në detyrë, njëherësh kryetar i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, deklaroi për KosovaPress se porsa Kuvendi i Kosovës të konstituohet, do të zgjedhin qeverinë e re.

Derisa është pyetur për mundësitë e formimit të një qeverie të përkohshme, ide e propozuar nga partnerja e saj e koalicionit, kryetarja e Alternativës, Mimoza Kusari-Lila, Kurti u shpreh i bindur për formimin e qeverisë së re.

Kosova s’ka themeluar institucionet e reja edhe mbi tetë muaj pas zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit.

Lëvizja Vetëvendosje ka dalë partia e parë në zgjedhje, mirëpo së bashku me partnerët dhe nëntë deputetë të komuniteteve jo shumicë kanë dëshmuar në disa tentime për zgjedhjen e kryeparlamentarit se i kanë vetëm 57 deputetë. Një gjë të tillë për KosovaPress e ka thënë ditë më parë edhe vetë deputetja e Grupit Parlamentar të LVV-së, Mimoza Kusari-Lila.

Mirëpo, Kurti tha se ai po vazhdon punën si kryeministër në detyrë, edhe pse ka përfunduar mandatin e plotë katërvjeçar.

Ai shtoi se qeveria Kurti I ishte “më pak se ç’është dashur”, duke aluduar në rrëzimin e tij nga ekzekutivi në vitin 2020, derisa tha se qeveria Kurti II po vazhdon “më shumë se ç’është dashur”.

Ai theksoi se qeveria Kurti III do të jetë, siç tha, “taman”.

Ne jemi qeveria në detyrë, porsa të fillojë punën Kuvendi, e zgjedhim qeverinë e re. Unë jam në muajin e shtatë të vitit të pestë të mandatit të plotë katërvjeçar, pra është më shumë se ç’është dashur. Herën e parë ishte më pak se ç’është dashur, e herën e tretë do të jetë taman”, tha ai.

Deputetët e Kuvendit të Kosovës janë në pritje të publikimit të aktgjykimit të plotë të Gjykatës Kushtetuese në lidhje me seancën konstituive.

Kushtetuesja më 30 shtator ka dalë me një njoftim ku ka thënë se seanca konstituive e Kuvendit të Kosovës, që ka nisur më 15 prill, nuk ka përfunduar, pasi që nuk është zgjedhur nënkryetari nga komuniteti serb.

Vendimi i Kushtetueses është pas ankesës së Listës Serbe, partisë më të madhe të serbëve në Kosovë, lidhur me votimin ndaras të kandidatëve për nënkryetarë të Kuvendit nga radhët e komuniteteve jo shumicë.

Kushtetuesja ka urdhëruar deputetët e Kuvendit të konstituojnë legjislaturën e nëntë brenda afatit 12-ditor prej publikimit të aktgjykimit të plotë, por pa specifikuar pasojat juridike në rast se nuk kompletohen trupat e legjislativit./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Nënshkruhet marrëveshja prej 8.9 milionë eurosh për mbështetjen e 198 ndërmarrjeve prodhuese dhe përpunuese

Published

on

By

Është nënshkruar marrëveshje  prej 8.9 milionë euro me ndërmarrjet përfituese nga skema mbështetëse për makineri prodhuese dhe përpunuese.

Nënshkrimi u bë në një ceremoni nga Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë (MINT), ku mori pjesë edhe kryeministri në detyrë, Albin Kurti.

Ndonëse qeveri në detyrë, megjithatë Kurti nga aty foli për vizionin për një qeverisje të mirë, duke thënë se po krijojnë kushtet të favorshme për bizneset.

Është kënaqësi e veçantë të jem sot në ceremoninë e nënshkrimit të marrëveshjeve për mbështetje financiare të 198 ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme. Këto ndërmarrje janë përzgjedhur për mbështetje në vlerë prej 8.9 milionë euro nga Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, përmes Agjencisë për Ndërmarrësi dhe Përkrahje në Kosovë. Kemi vizion për qeverisje të mirë, zhvillim të vazhdueshëm, mirëqenie, siguri dhe barazi. Krijimi i kushteve të favorshme për të bërë biznes është ndër prioritetet tona kryesore. Me këtë investim po ofrojmë mbështetje direkte për shpalosjen e potencialit të bizneseve, të cilat janë kontribuuese të rëndësishme në zhvillimin e mëtejmë të vendit”, deklaroi Kurti.

Ministrja në detyrë e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari pati kritika për qeveritë e kaluara.

Kur morëm qeverisjen në vitin 2021 ne kuptuam se nuk ishte punuar për zhvillim industrial që është i rëndësishëm për qëndrueshmërinë e shtetit. Qeveria ishte me mungesë vizioni për sektorë të rëndësishëm industrial për vendin dhe mungesë për mbështetje për sektorë prodhues. Gjatë mandatit tonë qeverisës indentifikuam shumë praktika të dëmshme e të bërit biznes në Kosovë”, tha ajo./D.B/EO

Continue Reading

Të kërkuara