Lajmet

Pesë fiset e Kosovës dhe legjendat e epiteteve të tyre

Published

on

Cilat janë fiset e Kosovës që janë ndër më të njohurit e përhapurit? Një fjalë e urtë popullore thotë: “Menja e Gashit, syni i Krasniqës, inati i Berishës, trimnia e Kelmendit, gjarpnia e Thaçit”. Për çfarë bëhet fjalë ekzaktësisht? 

Në të vëretetë po flasim për fiset shqiptare. Nisur nga libri “Mbiemrat e shqiptarëve të Kosovës – prejardhja dhe shpërndarja rajonale” shkruar nga Ali Caka dhe libri “Fiset Shqiptare” shkruar nga Robert Elsie, po ju sjellim zbërthimin e kësaj fjale të urtë. 

Shqiptarët siç mund edhe ta dini janë organizuar gjithmonë në fise dhe në po atë mënyrë kanë ndërtuar dhe emërtuar edhe tokat e tyre. 

Fiset e mësipërme janë edhe fiset kryesore që u shtrinë nga skaji i veriut të Shqipërisë dhe më vonë u zgjeruan në të gjithë Kosovën. Ndaj, sot në këtë artikull do t’ju sjellim fiset kryesore të Kosovës, shpjegimin e epiteteve të tyre dhe në artikullin e radhës disa nga fiset shqiptare.

1. Menja e Gashit

Gashi është një mbiemër shumë i përhapur, veçanërisht në Kosovë, ku ka vendbanime të gashëve në Prishtinë dhe rreth e rrotull Prishtinës (veçanërisht në Mramor), rreth Gjilanit, Klinës dhe Ferizajt. Megjithëse, mendohet se Gashi ka qenë fisi i parë në rajonin e Tropojës, para ardhjes së fisit Krasniq. Fisi Gashi, konsiderohet si një fis i mençur dhe i urtë. Shpesh ftoheshin në tryeza për të zgjidhur probleme e mosmarrëveshje me urtësinë e tyre.

2. Syni i Krasniqës

Ashtu si fisi i Gashit edhe fisi i Krasniqës e ka prejardhjen në qarkun e Tropojës në verilindje të Shqipërisë. Sipas referencave thuhet se fisi i Krasniqës ka prejardhjen prej Bosnjës. Stërgjyshi i fisit të Krasniqës ishte Kolë Mekshi, prej të cilit u formua edhe dega e Krasniqës. Fisi i Krasniqës është i njohur si fis malësorësh dhe shquhet për syçeltësi. Të kthjellët dhe të shkathët në tregti ata kanë zotëruar tregun kryesor në Gjakovë.

3. Inati i Berishës

Rajoni i fisit të Berishës ndodhet në jug të lumit Drin, në qarkun e sotshëm të Pukës. Në fakt mbiemri Berisha është regjistruar si Berisa më 1691, në hartën e hartografit venedikas, Francesko Maria Koronelli. Berisha është mbiemër shumë i njohur, vecanërisht në Kosovë. Në mesin e fiseve malësore, fisit Berisha i ka dalë nami për inatin dhe mërinë që mban. Sipas një legjende, Skëndërbeu mallkoi Berishën e Muhurrit kur mori vesh se po bashkëpunonte me turqit dhe ndryshoi nga feja e krishtertë në atë muslimane. 

4. Gjarpnia e Thaçit

Edhe fisi i Thaçit i përket qarkut të Pukës, në anën jugore të Lumit të Drinit, në Shqipërinë e Veriut. Thaçi ka qenë fis katolik ashtu si fiset e tjera që u përmendën më sipër. Me prejardhje nga fisi i Thaçit është fisi i Vokshit, i cili u vendos në Kosovë. Fisi i Thaçit njihet për veçoritë e dinakërisë dhe dredhisë.

5. Trimnia e Kelmendit

Rajoni i fisit të Kelmendit gjendet në rrethin e sotshëm të Malësisë së Madhe, në pjesën veriore dhe më të izoluar të Shqipërisë. Kelmendi i cili është edhe emër i zakonshëm familjar, veçanërisht në Kosovë, lidhet me emrin e Shën Klementit në saj të ndikimit të kishës Katolike. Shkrimtari venedikas, Marino Bolica, raportonte se ky fis përbëhej nga burra të armatosur deri në dhëmbë, burra të paepur, të rreptë, trima dhe grabitqarë të mëdhenj./duacom

Lajmet

Komandanti i KFOR-it takohet me Sveçlën

Published

on

By

Komandanti i KFOR-it në Kosovë Ozkan Ulutas ka takuar ministrin e Brendshëm në detyrë, Xhelal Sveçla, e ku  disikuat për sigurinë në Kosovë dhe bashkëpunimin me KFOR.

Ulutas, ka përsëritur angazhimin e KFOR-it për të kryer misionin në interes të të gjithë njerëzve në Kosovë.

Komandanti i misionit të udhëhequr nga NATO, KFOR, Gjeneral Major Özkan Ulutaş, u takua me Xhelal Sveçlën në Prishtinë. Ata ndanë mendime mbi situatën e sigurisë në Kosovë dhe mbi bashkëpunimin ndërmjet KFOR-it dhe organizatave të sigurisë së Kosovës. Gjeneral Major Ulutaş përsëriti angazhimin e vazhdueshëm të KFOR-it për të kryer misionin e tij në interes të të gjithë njerëzve që jetojnë në Kosovë. KFOR-i vazhdon të zbatojë mandatin e tij – bazuar në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të vitit 1999 – për të kontribuar në një mjedis të sigurt dhe të qetë për të gjithë njerëzit dhe komunitetet që jetojnë në Kosovë dhe në lirinë e lëvizjes, në çdo kohë dhe në mënyrë të paanshme”, thuhet në njoftimin e KFOR./EO

Continue Reading

Lajmet

Ndalet rryma në QKUK, ShSKUK: Për shkak të mungesës së energjisë elektrike nuk funksionon sistemi elektronik

Published

on

By

Qendra Klinike Universitare e Kosovës, njofton se sot, rreth orës 11:50, ka ndodhur një ndërprerje e paplanifikuar e furnizimit me energji elektrike.

“Sipas informacioneve nga KEDS, bëhet fjalë për një defekt jashtë hapësirave të QKUK-së. Menjëherë pas ndërprerjes, gjeneratorët në të gjitha klinikat me ndjeshmëri të lartë janë aktivizuar automatikisht, duke bërë që puna dhe ofrimi i shërbimeve të mos ndërpriten asnjë moment. Aktualisht, situata në QKUK është nën kontroll, ndërsa të gjitha shërbimet esenciale po ofrohen normalisht. Përjashtim bëjnë vetëm ambulancat specialistike, ku për shkak të mungesës së energjisë elektrike nuk funksionon sistemi elektronik”, njofton SHSKUK./EO

Continue Reading

Lajmet

Ministria e Financave njofton pensionistët për mundësinë e lajmërimit përmes ekipeve mobile

Published

on

By

Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve ka njoftuar se pensionistët që kanë problem me lajmërim për shkaqe shëndetësore në zyrat e pensionistëve mund të kërkojnë që të lajmërohen përmes ekipeve mobile.

Ministria thotë se që nga muaji gusht 2023 ka lansuar projektin e lajmërimit në shtëpi të pensionistëve, përmes ekipeve mobile që vizitojnë pensionistët në adresën e tyre të banimit.

Me qëllim të lehtësimit të procedurave, pensionistët me probleme shëndetësore si dhe ata mbi moshën 80 vjeçare mund të dërgojnë kërkesë përmes telefonit ose e-mailit, dhe ekipi mobil i Ministrisë shkon në shtëpi për të realizuar procesin e verifikimit“, thuhet në njoftim.

MFPT ka publikuar edhe numrat dhe adresat elektronike përmes të cilave mund të paraqitet kërkesa për lajmërim varësisht rajonit.

Prishtinë – [email protected] | 038 213 268
Pejë – [email protected] | 039 431 217
Gjakovë – [email protected] | 039 326 999
Gjilan – [email protected] | 028 324 555
Ferizaj – [email protected] | 0290 320 403
Mitrovicë – [email protected] | 028 533 010

Continue Reading

Lajmet

​Ish-presidenti Nicolas Sarkozy zyrtarisht në burg, i pari në historinë e Francës

Published

on

Ish-Presidenti francez Nicolas Sarkozy është zyrtarisht në burg që nga mëngjesi i së martës për të vuajtur dënimin prej pesë vjetësh për konspiracion kriminal në një çështje që lidhet me financimin libian të fushatës së tij zgjedhore në vitin 2007.

Sarkozy mbërriti në burgun La Santé në Paris, duke u bërë presidenti i parë francez që përjetëshëm shkon në burg, raporton transmetuesi i BFM TV.

Më shumë se 100 vizitorë u mblodhën pranë shtëpisë së tij për të shprehur mbështetje, ndërsa avokati i Sarkozy¬s, Christophe Ingrain, i tha BFM TV-së se një kërkesë për lirimin e tij do të paraqitet shumë shpejt, duke theksuar se ai do të qëndrojë tre javë deri një muaj në paraburgim para se gjykata e apelit të vendosë.

Para se të largohej nga shtëpia, Sarkozy shpërndau një mesazh përmes kompanisë amerikane të mediave sociale X, duke u zotuar të vazhdojë të denoncojë skandalin gjyqësor.

“Do të vazhdoj të denoncoj këtë skandal gjyqësor, këtë përvojë që po përjetoj për më shumë se dhjetë vjet. Këtu kemi një rast financimi të paligjshëm pa asnjë financim! Një hetim gjyqësor që zgjat prej kohësh, nisur në bazë të një dokumenti që tani është vërtetuar se është i falsifikuar”, tha ai.

Sarkozy theksoi se nuk kërkon asnjë përfitim dhe asnjë favor.

“Këtë mëngjes ndjej një trishtim të thellë për Francën, e cila është poshtëruar nga një shprehje e hakmarrjes që ka ngritur urrejtjen në një nivel të paprecedentë. Nuk kam dyshim. E vërteta do të triumfojë. Por çfarë çmimi i tmerrshëm do të jetë paguar”, shtoi ai.

Ish-presidenti francez ishte shpallur fajtor muajin e kaluar me dënim pesë vjet për konspiracion kriminal, por u shpall i pafajshëm për korrupsion pasiv dhe për akuza të tjera për financim të paligjshëm zgjedhor.

Sarkozy ishte zgjedhur president i Francës në vitin 2007 dhe shërbeu deri në vitin 2012./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara