Kulturë
Përtej arenave: Parisi si pionier i gjelbërimit urban në Lojërat Olimpike
Published
1 year agoon
By
Betim GashiNë një përpjekje për të organizuar Olimpiadën më të gjelbër deri më tani, Parisi ka transformuar peizazhin e tij urban, duke përdorur landmarket ekzistuese dhe duke zgjedhur opsione të qëndrueshme për ndërtimet. Pika kryesore e kësaj qasjeje ekologjike është e dukshme në përdorimin e strukturave të përkohshme dhe përmirësimeve të vendeve historike.
Parisienët dhe vizitorët do të shohin një kontrast midis historisë dhe modernitetit, me vende ikonike si Place de la Concorde dhe Kulla Eiffel që janë rikonceptuar për sporte urbane si breakdancing dhe volejboll plazhi. Strategjia synon të minimizojë ndërtimet e reja, duke shfaqur në vendin e tyre trashëgiminë kulturore të pasur të Parisit si sfond për spektaklin sportiv.
Fokusi kryesor i kësaj strategjie është në përmirësimet inovative të infrastrukturës ekzistuese: 25 pishina janë rinovuar nëpër qytet, duke përfshirë transformimin dramatik të Grande Nef Lucien-Belloni në një vend gjuajtjeje, ndërsa pasqyra e dyqanit të madh Grand Palais është rikrijuar me respekt për historinë e saj, duke përmbajtur sporte moderne si gjuajtje me shpata dhe taekwondo.
Për më tepër, Parisi ka përdorur Olimpiadën si një katalizator për rinovimin urban dhe iniciativat e qëndrueshmërisë.
Emmanuel Grégoire, ish-zëvendëskryeministri, thekson përmirësimet infrastrukturale të rëndësishme si korridoret e reja të biçikletave, rrjetin e metrove të zgjeruara dhe Seinan më të pastër, të cilat janë nxitur nga impulsi i Lojërave. Ai vlerëson se pa këtë ngjarje, ndryshimet e ndërtesave publike, transportit publik, pastrimit të Senës dhe mbjelljes së 300,000 pemëve të reja do të kishin marrë shumë vite për të realizuar. Ndryshimet janë të dukshme për vizitorët, me rrjetin e ri të biçikletave dhe stacionin e ri Saint-Denis-Pleyel, një dizajn i Kengo Kuma, që e bën të ndihet si një eksperiencë emocionuese për të arritur fshatin Olimpik. Megjithëse kritikët mund të thonë se shumica e planifikimeve kanë filluar para Lojërave, Grégoire mbetet i bindur se impulsi sportiv ka vepruar si një katalizator për të bërë gjërat të ndodhin më shpejt.

Kritikët argumentojnë se këto ndryshime ishin tashmë në lëvizje para Olimpiadës, por mbështetësit theksojnë rolin e ngjarjes në shpejtimin dhe përforcimin e këtyre përpjekjeve. Fokusi në qëndrueshmëri përhapet edhe në fshatin e sportistëve, duke përshkuar dizajne të gjelbërta dhe tërheqëse që simbolizojnë angazhimin e Parisit për një të ardhme më të gjelbër.
Me një buxhet të kryesisë së drejtuar kryesisht për përmirësimin e infrastrukturës ekzistuese në vend se për ndërtimin e vendeve të reja, Parisi synon jo vetëm të sjellë një Olimpiadë të paharrueshme, por edhe të lërë një ndikim pozitiv të qëndrueshëm në shenjën e këmbës së qytetit dhe trashëgimisë infrastrukturore. Ndërsa Lojërat zhvillohen në sfondin e shkëlqimit arkitektonik të Parisit, bota ndjek për të parë nëse ky vizion ambicioz për një Olimpiadë të qëndrueshme do të vendosë një standard të ri për qytetet e ardhshme që do të jenë pritëse./UBTNews/
Nga Guardian, në përkthim dhe përshtatjte të D.E

Lifestyle
Studim: Mendimet negative lidhen me rënien e aftësive njohëse te të moshuarit
Published
5 minutes agoon
September 17, 2025By
UBT News
Një këshillë që vjen nga të moshuarit – “mendoni pozitivisht” – tani mbështetet edhe nga shkenca. Një studim i ri i publikuar nga Times of India tregon se mendimet e vazhdueshme negative mund të dëmtojnë seriozisht shëndetin mendor dhe aftësitë njohëse te të rriturit më të moshuar.
Studiuesit në Wuhan të Kinës analizuan 424 persona mbi 60 vjeç dhe zbuluan një lidhje të fortë mes mendimeve të përsëritura negative dhe performancës më të dobët në testet e kujtesës, vëmendjes dhe arsyetimit. Vlerësimet u kryen me pyetësorin RNT dhe metodën Montreal Assessment Scale, duke treguar se ata që kishin më shumë mendime negative, shfaqnin funksione njohëse dukshëm më të dobëta.
Ky rezultat mbeti i pandryshuar edhe kur u morën parasysh faktorë si mosha, arsimi, të ardhurat apo sëmundjet kronike.
Sipas studiuesve, grupmosha 60–79 ishte më e prekura, tek të moshuarit mbi 80 vjeç ose tek ata me arsim të ulët, ndikimi ishte më i dobët.
Ky nuk është studimi i vetëm që arrin në këtë përfundim, kërkime të ngjashme në Universitetin e Kalifornisë dhe në Universitetin e Barcelonës kanë dalë me rezultate të njëjta. Shkencëtarët shpjegojnë se mendimet negative shkaktojnë stres afatgjatë, rritje të kortizolit, inflamacion dhe tension të lartë gjaku – faktorë që, me kalimin e kohës, dëmtojnë trurin.
Përveç kësaj, ndryshimet biologjike, edukimi dhe mosha përforcojnë efektet negative.
Ekspertët theksojnë rëndësinë e masave parandaluese: kontrolle të rregullta shëndetësore, terapi për menaxhimin e stresit, gjumë të mirë, aktivitet fizik, përfshirje në shoqëri dhe ushqim të shëndetshëm. Po aq e rëndësishme është nxitja e mendimeve pozitive.
Studimi kinez ka kufizime: mungesë të pjesëmarrësve nga kultura të ndryshme e vështirësi në raportimin e saktë të mendimeve negative.
Studiuesit sugjerojnë se duhen të dhëna afatgjata për të kuptuar më qartë si mendimet ndikojnë në funksionin njohës me kalimin e viteve.
Magazinë
The Rolling Stones gati për albumin e ri, mund të rikthehen me turne europian
Published
2 days agoon
September 15, 2025By
UBT News
Legjenda britanike e rock-ut, The Rolling Stones, është “pothuajse gati” për të publikuar albumin e tyre të ri, sipas Marlon Richards, djalit të Keith Richards.
Pas suksesit të albumit Hackney Diamonds më 2023, albumi i 24-të i studios dhe i pari me këngë të reja që nga A Bigger Bang në 2005 – grupi duket se nuk ka ndërmend të ndalet. Albumi, që përfshinte edhe regjistrimet e fundit të bateristit Charlie Watts, i cili vdiq në 2021, u ngjit menjëherë në krye të top-listave britanike dhe fitoi Grammy për albumin më të mirë rock.
Në një intervistë për Record Collector, Marlon Richards tregoi se anëtarët e mbetur të grupit po punojnë intensivisht në studio në Londër.
“Janë aty çdo ditë, deri natën vonë. Mendoj se janë pothuajse gati. Grammy i fundit i ka motivuar shumë,” tha ai.
Ai shtoi se zërat për një turne po rriten: “Duket se po planifikojnë një turne në Europë”. Kjo vjen pas anulimit të mundshëm të turneut të këtij viti për shkak të problemeve me datat dhe vendet e koncerteve, ku ishin diskutuar qytete si Parisi, Londra, Barcelona dhe Roma.
Mick Jagger, 82 vjeç, Keith Richards, 81 vjeç, dhe Ronnie Wood, 78 vjeç, vazhdojnë të sfidojnë kohën dhe, nëse gjithçka shkon sipas planeve, viti 2026 mund të sjellë rikthimin madhështor të grupit në skenat europiane.
Pyetja mbetet: a do të arrijnë fansat këtë herë të marrin atë që duan?
Përgatiti: A.Z. /UBT News/
Kulturë
Shqipëri/Sezoni i ri i Teatrit Kombëtar hapet me komedinë ‘Kërkohet një tenor’”
Published
2 days agoon
September 15, 2025By
UBT News
Teatri Kombëtar hap sezonin e ri me komedinë “Kërkohet një tenor”, nën regjinë e Armand Borës.
Kjo komedi është shkruar nga dramaturgu amerikan Ken Ludwig, autor i dhjetëra veprave, mes të cilave spikat edhe muzikali i suksesshëm Crazy for You, me muzikë nga Gershwin.
“Kërkohet një tenor” cilësohet si një nga krijimet më të arrira dhe argëtuese të Ludwig.
Ajo u shfaq për herë të parë në Londër në vitin 1986 dhe më pas qëndroi në Broadway për 14 muaj me radhë.
Për publikun tiranas, shfaqja do të ngjitet në skenë më 18, 19, 20 dhe 21 shtator, në sallën Centrali 400 pranë ArTurbinës.
Ngjarja vendoset në vitet ’30, brenda një dhome ndenjeje. Vetë titulli është një lojë fjalësh: në anglisht, Lend me a tenner (“Më jep një dhjetëshe”) shndërrohet në Lend me a tenor, duke i dhënë komedisë një kuptim të dyfishtë.
Magazinë
Projekti i fundit i David Bowie, një muzikal i shekullit XVIII
Published
2 days agoon
September 15, 2025By
UBT News
Kur këngëtari britanik, David Bowie, vdiq në 2016, ai la pas albumin e fundit “Blackstar”, por pak veta e dinin se ai kishte nisur edhe një projekt tjetër, një muzikal i quajtur “The Spectator”, sipas BBC.
Ky projekt ishte i bazuar në Londrën e shekullit XVIII dhe kishte si subjekt krimin, satirën dhe artin e kohës.
Shënimet për “The Spectator” u gjetën të mbyllura në studion e Bowies në Nju Jork, të ruajtura në arkivat personale.
Vetëm Bowie dhe asistenti i tij kishin çelësin e dhomës. Tani ato janë dhuruar në “V&A museum” dhe do të jenë të hapura për publikun në “Qendrën David Bowie” e cila çelet 13 shtator. Bowie ishte i tërhequr nga krimi dhe personazhe të njohur si hajduti Jack Sheppard.
Ai analizoi kulturën dhe artin e kohës, duke përfshirë piktorë si Joshua Reynolds dhe William Hogarth, dhe zhvillimin e muzikaleve si formë satire politike.
“Bowie ishte i interesuar në rolin e artistit si komentues i shoqërisë, dhe mund të shihnim paralelizma me ditët e sotme. Ai ishte gjithmonë një pionier që nuk donte të kufizohej nga një gjini e vetme”, tha Madeleine Haddon, kuratore e koleksionit.
200 objekte do të jenë në ekspozitë, nga kostume skenike deri tek tekstet e shkruara me dorë dhe vizitorët rezervojnë takime për të parë pjesë të tjera të koleksionit.
Studim: Mendimet negative lidhen me rënien e aftësive njohëse te të moshuarit
Real Madridi ankohet në FIFA për referim
Çka tregon tensioni i lartë te personat nën 40-vjeç?
Suharekë: Kapen 512 kg marihuanë dhe armë
Ku mbeti Lady Gaga, zbulohet misteri që po fsheh
Rutte në takim me Ramën: Shqipëria është një aleat i dedikuar
Mbani në shtëpi, këto dy lloje frutash shkrijnë dhjamin e barkut
Microsoft prezanton bibliotekën e re të unifikuar të video-lojërave në aplikacionin Xbox për PC
FIFA ndan një shumë rekorde për klubet në Kupën e Botës 2026
Të kërkuara
-
Aktualitet3 weeks agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months agoProfesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months agoBSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months agoUBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26
