Kulturë

Përse pozoi Angelina Jolie me bletë të gjalla?

Published

4 years ago

May 26, 2021

Betim Gashi

Është befasuese në shikim të parë për të parë fytyrën dhe trupin e një ikonë të bukurisë të mbushur me bletë. Një vështrim nga afër tregon një histori më të thellë të ekuilibrit delikat midis njerëzve dhe insekteve polenizues, nga të cilët varemi për aq shumë ushqim që konsumojmë.

Aktorja e shumënjohur dhe bisedimet humanitare flasin për trajnimin e grave për t’u kujdesur për bletët në rezervat e biosferës së UNESCO-s.

“Shqetësimi im kryesor ishte siguria”, thotë fotografi Dan Winters. “Të gjithë në set, përveç Anxhelinës, duhej të ishin me një kostum mbrojtës. Seti duhej të ishte i qetë dhe mjaft i errët për t’i mbajtur bletët të qeta … Angelina qëndroi në mënyrë perfekte e qetë, e mbuluar me bletë për 18 minuta”, deklaroi ai.

Arsyeja pse Angelina Jolie realizoi këtë portret të mrekullueshëm për National Geographic ishte për të tërhequr vëmendjen në Ditën Botërore të Bletës për nevojën urgjente për të mbrojtur bletët – dhe për një program të UNESCO-Guerlain që trajnon gratë si bletare-sipërmarrëse dhe mbrojtëse të habitateve vendase të bletëve në të gjithë botën. Fotografi Dan Winters, një bletar amator, nxori frymëzimin e tij nga një portret i famshëm i Richard Avedon i vitit 1981 i një bletari tullac të Kalifornisë, trupi i zhveshur i të cilit ishte i mbuluar me bletë.

Jolie u frymëzua nga vizione të ndryshme: të bletëve si një shtyllë e domosdoshme për furnizimin tonë ushqimor – një që është nën kërcënim nga parazitët, pesticidet, humbja e habitatit dhe ndryshimi i klimës – dhe një rrjeti global të grave që do të trajnohen për të mbrojtur këto polenizues thelbësorë.

Ajo u emërua “ndrikull” e programit “Gratë për Bletët”, një program pesëvjeçar i nisur nga UNESCO, krahu arsimor, shkencor dhe kulturor i KB dhe Guerlain, dhe shtëpia franceze e kozmetikës. Guerlain thotë se ka kontribuar me 2 milionë dollarë për të trajnuar dhe mbështetur 50 gra bletare-sipërmarrëse në 25 rezerva biosferë të caktuara nga UNESCO në të gjithë botën.

Gratë pritet të ndërtojnë 2 mijë e 500 koshere vendase deri në vitin 2025, duke mbrojtur 125 milionë bletë, sipas Guerlain. Gratë nga Bullgaria, Kamboxhia, Kina, Etiopia, Franca, Rusia, Ruanda dhe Sllovenia do të trajnohen këtë vit, me të tjerët nga Peruja, Indonezia, dhe më shumë duke u bashkuar në 2022. Zyrtarët e UNESCO-s më thanë se nën programin “Gratë për Bletët”, as kolonitë dhe as mbretëreshat nuk do të importoheshin, për të shmangur përzënien e bletëve vendase ose përhapjen e sëmundjeve.

Kur u pyet lidhur kërcënimet për pakësimin e bletëve në të gjithë botën, Angelina u shpreh se tani ajo e kishte marrë seriozisht këtë temë.

“E di që duket sikur tani po punoj për bletët, por me të vërtetë, për mua, bleta dhe pllenimi dhe respekti për mjedisin, gjithçka është e ndërlidhur me jetesën e grave, [dhe] zhvendosjen nga ndryshimi i klimës” tha ajo./UBTNews

Libra

Dy libra të Nehat Islamit rikthejnë gazetarinë dhe historinë shqiptare

Published

4 minutes ago

November 3, 2025

UBT News

Botimet DRINI sjellin dy libra të rëndësishëm të gazetarit të njohur Nehat Islami: “Hotel Bejruti” dhe “Kur vjen kamerieri”.

Të dy përbëjnë dëshmi të çmuara të gazetarisë shqiptare dhe reflektimi mbi periudha historike të ndryshme.

“Hotel Bejruti”, në botimin e tij të tretë, ofron raportime autentike nga vendet e krizave në Lindjen e Mesme gjatë viteve ’70 – Libani, Siria, Iraku, Irani dhe Egjipti – dhe përmban një epilog që pasqyron zhvillimet e mëvonshme.

Si korrespondent i gazetës Rilindja, Islami nuk ishte vetëm raportues, por edhe analist i thellë i ngjarjeve, duke sjellë përvojën e Lindjes për lexuesin shqiptar në formë të letërsisë dokumentare.

“Kur vjen kamerieri” përmbledh artikujt e tij të viteve ’90 në gazetën Bujku, në një periudhë të vështirë për shqiptarët e Kosovës. Shkrimet dokumentojnë realitetin politik dhe social, duke lidhur kontekstin vendor me zhvillimet ndërkombëtare dhe ruajtur shpresën kolektive.

Të dy librat e Nehat Islamit ofrojnë një profil të rrallë të gazetarit të ndershëm dhe të përkushtuar, duke qenë burim referimi për studentë, studiues, diplomat dhe çdo qytetar që dëshiron të kuptojë botën përreth tij.

Me këto botime, Botimet DRINI ruajnë trashëgiminë dokumentare, kulturore dhe profesionale të gazetarisë shqiptare. /A.Z/UBT News/

Kulturë

Filharmonia e Kosovës prezanton ciklin e plotë të koncerteve për piano të Beethovenit

Published

1 hour ago

November 3, 2025

UBT News

Filharmonia e Kosovës ka bërë të ditur se do të realizojë ciklin e plotë të koncerteve për piano të Ludwig van Beethovenit, në dy mbrëmje të veçanta koncertale që do të mbahen më 5 dhe 7 nëntor 2025, duke filluar nga ora 19:30.

Në këtë ngjarje të veçantë muzikore, pesë pianistë do të interpretojnë secili nga një koncert për piano dhe orkestër të Beethovenit, të shoqëruar nga Orkestra e Filharmonisë së Kosovës nën drejtimin e dirigjentit Peter Valentovič.

Programi është ndarë në dy mbrëmje:

Më 5 nëntor do të interpretohen Koncertet nr. 1, 2 dhe 4,

Më 7 nëntor do të pasojnë Koncertet nr. 3 dhe 5.

Të dy koncertet do të zhvillohen në Pallatin e Rinisë dhe Sportit, Salla e Kuqe, Prishtinë (Palace of Youth and Sports, Red Hall, Prishtina). /A.Z/UBT News/

Lifestyle

Studimi zbulon: inteligjenca dhe mençuria arrijnë kulmin rreth moshës 60 vjeç

Published

2 hours ago

November 3, 2025

UBT News

Shumë njerëz besojnë se kulmi i jetës vjen në të 20-at, kur energjia është në maksimum dhe horizontet duken të pafundme.

Por kërkimet e reja tregojnë një realitet krejt ndryshe — jeta mendore dhe emocionale arrin pikën më të lartë shumë më vonë, rreth të 60-ave.

Sipas një studimi të fundit, inteligjenca emocionale, mendore dhe intelektuale zhvillohen gradualisht gjatë jetës dhe arrijnë pjekurinë e plotë në këtë moshë.

Kjo fazë nuk lidhet vetëm me numrin e viteve, por me përvojën, qetësinë dhe mençurinë që fitohen me kohën.

Në këtë periudhë, njerëzit janë më të aftë të marrin vendime të arsyeshme, të kuptojnë më mirë emocionet dhe të përballen me situata komplekse me maturi.

Ndryshe nga të rinjtë, që shquhen për shkathtësi dhe mësim të shpejtë, të rriturit mbi 60 përdorin një kombinim unik njohurish, përvoje dhe inteligjence emocionale, që u mundëson t’i zgjidhin problemet me urtësi dhe të ndërtojnë marrëdhënie më të forta.

Pra, mosha nuk është pengesë — është përparësi. Nëse je në të 40-at apo 50-at, mos mendo se vitet më të mira kanë kaluar.

Sipas shkencës, jeta arrin kulmin e saj më të ndritshëm kur përvoja dhe qetësia bashkohen, duke të dhënë mundësinë të mësosh më shumë, të reflektosh më thellë dhe të ndërtosh versionin më të mirë të vetes. /A.Z/UBT News/

Kulturë

224 vjet nga lindja e kompozitorit italian Vincenzo Bellini, mjeshtrit të operës Bel Canto

Published

3 hours ago

November 3, 2025

UBT News

Në këtë ditë, 3 nëntor, shënohen 224 vjet nga lindja e Vincenzo Bellini-t (1801–1835), një prej kompozitorëve më të shquar të operës italiane dhe një figurë qendrore e epokës Bel Canto.

Vincenzo Salvatore Carmelo Francesco Bellini u lind në Siçili, në një familje muzikantësh, ku talenti i tij u dallua që në moshë të hershme.

Ai fitoi bursë për të studiuar në Kolegjin Mbretëror të Muzikës, ku përvetësoi elementët e Shkollës Napolitane, u ndikua nga mjeshtra si Rossini e Donizetti.

Opera e tij e parë, “Adelson e Salvini”, u shkrua për konservatorin, ndërsa “Bianca e Fernando” u vu në skenë në Teatro di San Carlo

Pas suksesit të “Il Pirata” në La Scala të Milanos, karriera e Bellini-t mori hov. Në vitet që pasuan, krijoi disa nga veprat më të rëndësishme të repertorit, si:

“I Capuleti e i Montecchi” (1830, La Fenice),

“La Sonnambula” (1831, Teatro Carcano),

dhe kryevepra e tij e pavdekshme “Norma” (1831, La Scala).

Pas një udhëtimi në Londër, shkroi “I Puritani”, e cila u vu në skenë më 1835 në Théâtre-Italien të Parisit, duke shënuar kulmin e karrierës ndërkombëtare.

Fatkeqësisht, Bellini vdiq i ri, në moshën 33-vjeçe, në Puteaux të Francës, duke lënë pas një trashëgimi të pasur muzikore që vazhdon të frymëzojë breza me radhë. Vepra e tij u admirua nga shumë figura të mëdha të muzikës.

Verdi e quajti mjeshtër të melodisë, ndërsa Wagner, megjithëse kritik ndaj bashkëkohësve të tij, u mahnit nga mënyra sesi Bellini ndërthurte tekstin dhe muzikën. Liszt dhe Chopin ishin gjithashtu admirues të zjarrtë të tij.

Sot, operat e tij si “Il Pirata”, “I Capuleti e i Montecchi”, “La Sonnambula”, “Norma” dhe “I Puritani” vazhdojnë të interpretohen në skenat më të mëdha të botës, duke dëshmuar për gjenialitetin dhe ndjeshmërinë melodike të këtij kompozitori të jashtëzakonshëm. /A.Z/UBT News/