Lajmet

Përse mbyten kaq shumë vetë në ujëra?

Sipas OBSH-së, mbytja ka qenë shkaku i vdekjes për më shumë se 2,5 milionë aksidente fatale në dekadën e fundit.

Published

2 years ago

on

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) kishte bërë thirrje para disa ditësh për mbikëqyrje më të mirë të fëmijëve të vegjël dhe mësime noti që në moshën e shkollës fillore për t’u mbrojtur nga rreziku i mbytjes. Kjo mund të shpëtojë rreth 774 000 fëmijë nga vdekja deri në vitin 2050 dhe të parandalojë 993 000 aksidente të tjera, disa prej të cilave mund të shkaktonin dëme afatgjata shëndetësore, njoftoi organizata e OKB-së të martën, 25 korrik 2023 në Gjenevë, me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Mbytjeve. Programet përkatëse kushtojnë shumë herë më pak se pasojat ekonomike.

Sipas OBSH-së, mbytja ka qenë shkaku i vdekjes për më shumë se 2,5 milionë aksidente fatale në dekadën e fundit. Rreth 90 për qind e mbytjeve kanë ndodhur në vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme. Më së shumti janë prekur grup-moshat e fëmijëve të vegjël deri në 4-vjeçarë dhe nga 5 deri në 9-vjeçare. 

Shpërfillja e rreziqeve është shkak i mbytjes në plazh 

“Shkaqet kryesore të mbytjes janë sjellja e pamatur, tepër e rrezikshme dhe shpërfillja e rreziqeve që lidhen me qëndrimin në ujëra”, thotë për DW Martin Holzhause, nga Shoqata Gjermane për Shpëtimin e Jetës, DLRG.  “Problemet shëndetësore luajnë gjithashtu një rol në shumë raste, ashtu si edhe përdorimi i drogës, apo alkoolit. Herë pas here, zbulojmë gjatë misioneve edhe se njerëzit në vështirësi janë jo-notarë ose notarë pa përvojë”, shton Holzhause.

Vetëm në Gjermani sipas Shoqërisë Gjermane të Shpëtimit të Jetës (DLRG), vitin e kaluar u mbytën 355 persona. Rreth 87 për qind e aksidenteve fatale ndodhën në ujërat e brendshme. 147 persona u mbytën vetëm në liqene. Shumë më pak njerëz (18) humbën jetën në det. 

DLRG shkruan në faqen e saj se shumë notarë i nënvlerësojnë distancat dhe mbivlerësojnë kondicionin e tyre trupor. Pasi kanë notuar shumë larg, janë aq të rraskapitur saqë mezi arrijnë të kthehen në breg. Edhe notarët me përvojë lodhen dhe në një moment ndiejnë ftohtë. Notimi në ujërat rrjedhëse është veçanërisht i rrezikshëm, sepse rrjedha mund të të çojë shumë larg, në varësi të shpejtësisë.

Rregullat e plazhit të DLRG edhe në shqip

DLRG këshillon që të zbatohen rregullat e plazhit, të cilat shoqata i ka botuar në shumë gjuhë, ndër të tjera edhe në shqip, në një plakatë të ilustruar enkas për fëmijë.

– Nëse nuk ndiheni mirë, të sëmurë, keni ngrënë shumë, jeni të rraskapitur ose të lodhur, nuk duhet të hyni në ujë.

– Veçanërisht në temperatura të larta, duhet të hyni me kujdes në ujë për ta mësuar trupin me të ftohtin. Së pari ftohni duart dhe këmbët dhe pastaj zhytuni një herë. Nëse temperatura është e durueshme, mund të fillosh të notosh.

– Nuk duhet harruar rregulli i vjetër: mos hyrë në ujë me barkun plot. Duke qenë se trupi është i zënë me tretjen pas ngrënies, një stimul i papritur i ftohtë mund të çojë në nauze dhe të vjella. Ekziston rreziku i mbytjes prej të vjellave.

Pozicioni pluskues me shpinë ndihmon në relaksim

Për të notuar mirë në ujërat e hapura, të gjithë duhet të zotërojnë pozitën e “yllit të detit” ose të “njeriut të vdekur” të shtrirë në shpinë, dhe të marrin frymë qetë. Kjo ndihmon për të qëndruar të sigurt në sipërfaqe edhe në rast rraskapitjeje ose ngërçesh për një kohë të gjatë.

Si të dallohen njerëzit që mbyten?

DLRG shpjegon se shpesh askush nuk e vë re kur dikush është gati të mbytet. Njerëzit në nevojë janë kaq të rraskapitur dhe zakonisht janë kaq të zënë në panik, saqë shqetësohen vetëm për mbajtjen të pastër të rrugëve të frymëmarrjes të pastra.

Përveç kësaj, në gjendje shoku, personi nuk bërtet dhe nuk tund duart, pasi ai është i fiksuar për të mos u fundosur.  Shenjat e mëposhtme tregojnë se një person që noton është në ankth:

  • Koka vazhdon të zhytet nën ujë
  • Të prekurit mbeten vertikalisht në një vend
  • Shenja paniku
  • Të prekurit nuk bërtasin

Masa për të shpëtuar nga mbytja

Nëse dikush është në ankth në ujë, duhet të thirret menjëherë ndihmë. 

  • Telefononi numrin e urgjencës.
  • Hidhini një objekt personit të prekur, në mënyrë që ai të kapet, p.sh. një top futbolli, dyshek ajri
  • Vetëm pas shqyrtimit të kujdesshëm, nëse situata dhe vetë kushtet e lejojnë atë, shkoni vetë në ujë për të sjellë personin që mbytet në breg. Siguria juaj është e para.
  • Sapo personi të kthehet në tokë, menjëherë filloni masat e ndihmës së shpejtë të tilla si kompresimet e gjoksit./DW

Related Topics:
Continue Reading

Lajmet

Radoniqi për rezultatet e zgjedhjeve: Duhet t’i presim edhe ankesat nga PZAP

Published

7 hours ago

on

October 22, 2025

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka vendosur rinumërimin e fletëvotimeve të 16 kutive të votimit, ku pesë nga to janë për kryetarë të Komunave, ndërsa 11 të tjera për Kuvende Komunale.

Drejtori i sekretariatit të KQZ-së ka paraqitur sot para anëtarëve të Komisionit propozimin për rinumërimin e 16 vendvotimeve ku përfshihet një kuti e votimit në Deçan, një në Gllogoc, dy në Gjilan, një në Lipjan, dy në Prishtinë dy në Prizren, një në Shtime dhe një Suharekë.

Ndërsa, Drejtori i Sekretariatit të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Besnik Buzhala ka treguar pse nuk janë shpallur rezultatet e zgjedhjeve lokale brenda afateve që ishte, pra sot. E kjo erdhi pas pyetjes së anëtarit të PDK-së në KQZ, Ilir Gashi, për këtë çështje.

“Procesi i numërimit në QNR më së voni përfundon ditën e nesërme. Por për detaje  numërimit sipas rekomandimit varet sa fletëvotime janë e si ka me shku numërimi. Ndërsa sipas planit operacional që ka miratuar KQZ, shpallja përfundimtare e rezultateve është dashtë të ndodhte shumë me datë 22, meqenëse sot nuk kemi mujt me implementu një aktivitet. Mendoj që ky proces përfundon sa i përket numërimit të gjithë fletëvotimeve”, tha ai.

Këtu u plotësua edhe me ndërhyrjen e kryetarit të KQZ-së, Kreshnik Radoniqi, i cili tha e duhet të priten dhe vendimet e PZAP-së për ankesat.

“Pa paragjykuar ndonjë vendim të PZAP, sa e kemi pa PZAP është e vërshuar nga ankesat kështu që duhet me prit edhe ankesat nga PZAP para se me u shpall rezultati.

Në mbledhjen e KQZ-së anëtari i Lëvizjes Vetëvendosjes në KQZ, Sami Kurteshi ka bërë një thirrje për Prokurorinë që t’i hetojnë vendvotimet me asistencë.

“Ftoj Prokurorinë që t’i hetojë rastet me asistencë rrënjësisht, sepse nuk është e mundur që në një qytet të ketë 10% të votimeve me asistencë”, tha ai.

Në këtë mbledhje, KQZ vendosi edhe për dizajnin dhe përmbajtjen e fletëvotimeve për raundin e dytë të zgjedhjeve për Kryetarë të Komunave. Ky miratim u bë për të mundësuar zhvillimin e votimit jashtë Kosovës./EO

Continue Reading

Lajmet

UBT dhe Universiteti i Minho-s nënshkruajnë marrëveshje bashkëpunimi akademik në Braga

Published

7 hours ago

on

October 22, 2025

By

Në kuadër të vizitës zyrtare në qytetin historik të Braga-s, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, dhe Rektori i Universitetit të Minho-s, Prof. Dr. Rui Vieira de Castro, nënshkruan një marrëveshje bashkëpunimi me qëllim forcimit të bashkëpunimit midis dy institucioneve.

Kjo marrëveshje ka si objektiv të promovojë shkëmbimin e studentëve të ciklit të parë dhe të dytë, duke ofruar mundësi për përvoja akademike dhe kulturore nga të dyja anët. Gjithashtu, marrëveshja parasheh mbikëqyrjen e përbashkët të tezave të masterit, nxitjen e hulumtimeve dhe inovacionit në fushat përkatëse.
Një aspekt i rëndësishëm i kësaj marrëveshjeje është lehtësimi dhe zhvillimi i përbashkët i planeve dhe kurrikulës së programeve me interes të përbashkët në përputhje me politikat zhvillimore dhe kërkesat e tregut.
Me këtë marrëveshje, dy rektorët u zotuan se do të angazhohen për të krijuar një partneritet të qëndrueshëm dhe të frytshëm, i cili do të sjellë përfitime të ndërsjella për të dyja institucionet./UBTNews

Continue Reading

Lajmet

​Kërkohet paraburgim ndaj të miturit për kontrabandimin e 5 shtetasve kinezë

Published

7 hours ago

on

October 22, 2025

By

Prokuroria Themelore në Ferizaj, Departamenti për të Mitur, ka kërkuar nga Gjykata Themelore në Ferizaj, caktimin e masës së paraburgimit ndaj të miturit, nën dyshimet se ka kryer veprën penale kontrabandë me migrantë.

Ekziston dyshimi i bazuar se më 21 tetor 2025 rreth orës 20:20, në Seqishtë, Hani i Elezit, saktësisht te Parku memorial “Bllaca 99”, i mituri ka organizuar-kontrabanduar kalimin e jashtëligjshëm të migrantëve, saktësisht pesë persona me shtetësi kineze, duke kaluar vijën kufitare Kosovë-Maqedoni e Veriut.

Personi i mituri fillimisht ishte takuar dhe kishte komunikuar me personat në fjalë në shtetin e Serbisë, dhe kishin bërë marrëveshje që për secilin person të marrë pagesë në vlerë prej 20 euro, e më pas i merr personat nga shteti i Serbisë, hyjnë në shtetin e Kosovës, ku i mituri siguron një automjet, ku e drejton një person deri më tani i panjohur, dhe i fusin në veturë që të gjithë, e më pas të njëjtit i dërgon te vija kufitare Kosovë-Maqedoni Veriore, ku aty nga njësiti patrullues kufitar janë vërejtur dhe kanë arritur të ndalojnë që të gjithë dhe t’i shoqërojnë në stacionin policor kufitar rajoni Lindje-Kaçanik, ku i mituri edhe është arrestuar, me këtë kishte për të kryer veprën penale kontrabandim me migrantë.

I mituri me vendim të Prokurorit të Shtetit gjenden nën masën e ndalimit 24-orë./KP

Continue Reading

Lajmet

Trajneri i Suedisë i diagnostikuar me leukemi: Më i fortë, sepse e kuptova rëndësinë e jetës

Published

8 hours ago

on

October 22, 2025

By

Trajneri Anders Torstensson, njëri prej protagonistëve më të mëdhenj të Suedisë që është pagëzuar edhe si ‘Leicester suedez’, prej muajsh po lufton një betejë shumë më të fortë jashtë fushave të lojës.

Në gusht të vitit 2024, Torstensson mësoi një lajm të tmerrshëm; u diagnostikua me leucemi linfatike kronike.

“Që nga ai moment e ndjej veten akoma më të fortë sepse kuptova rëndësinë e jetës, rëndësinë e çdo ditë këtu-pohon trajneri 59 vjeçar-sot nuk ndihem ndryshe në krahasim me ditët kur nuk e dija për sëmundjen. Në një farë mënyre e lë diagnozën në spital. E kam pranuar dhe nuk është diçka që më prek thellë.”, tha ai.

Por në anën tjetër diagnoza me kancer i ka mësuar Torstensson se nuk duhet marrë asgjë për të mirëqenë dhe nuk duhet të i shtyejmë gjërat për t’i bërë të nesërmen.

“Nuk marr asgjë për të mirëqenë dhe nuk i shtyj gjërat për t’i bërë të nesërmen, edhe kjo një arsye që fituam. Të gjithë pyesin për sekretin tonë, por nuk ka asnjë të tillë. Janë rreth 500 gjëra mbi të cilat kemi punuar cdo ditë me një kujdes të jashtëzakonshëm dhe nuk kemi bërë kompromis për asgjë.”, tha ai./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara